บาลีพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๖ - พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๘

[๑๑๘] สาวตฺถิยํ วิหรติ ... จตุจตฺตาฬีสํ โว ภิกฺขเว าณวตฺถูนิ เทเสสฺสามิ ตํ สุณาถ สาธุกํ มนสิกโรถ ภาสิสฺสามีติ ฯ เอวํ ภนฺเตติ โข เต ภิกฺขู ภควโต ปจฺจสฺโสสุํ ฯ [๑๑๙] ภควา เอตทโวจ กตมานิ จ ^๑- ภิกฺขเว จตุจตฺตาฬีสํ าณวตฺถูนิ ชรามรเณ าณํ ชรามรณสมุทเย าณํ ชรามรณนิโรเธ าณํ ชรามรณนิโรธคามินิยา ปฏิปทาย าณํ ชาติยา าณํ ชาติสมุทเย าณํ ชาตินิโรเธ าณํ ชาตินิโรธคามินิยา ปฏิปทาย าณํ ภเว าณํ ภวสมุทเย าณํ ภวนิโรเธ าณํ ภวนิโรธคามินิยา ปฏิปทาย าณํ อุปาทาเน าณํ อุปาทานสมุทเย าณํ อุปาทานนิโรเธ าณํ อุปาทานนิโรธคามินิยา @เชิงอรรถ: ^๑ ม. จสทฺโท นตฺถิ ฯ ปฏิปทาย าณํ ตณฺหาย าณํ ตณฺหาสมุทเย าณํ ตณฺหานิโรเธ าณํ ตณฺหานิโรธคามินิยา ปฏิปทาย าณํ เวทนาย าณํ เวทนาสมุทเย าณํ เวทนานิโรเธ าณํ เวทนานิโรธคามินิยา ปฏิปทาย าณํ ผสฺเส าณํ ... สฬายตเน าณํ ... นามรูเป าณํ ... วิญฺาเณ าณํ ... สงฺขาเรสุ าณํ สงฺขารสมุทเย าณํ สงฺขารนิโรเธ าณํ สงฺขารนิโรธคามินิยา ปฏิปทาย าณํ อิมานิ วุจฺจนฺติ ภิกฺขเว จตุจตฺตาฬีสํ าณวตฺถูนิ ฯ [๑๒๐] กตมญฺจ ภิกฺขเว ชรามรณํ ฯ ยา เตสํ เตสํ สตฺตานํ ตมฺหิ ตมฺหิ สตฺตนิกาเย ชรา ชีรณตา ขณฺฑิจฺจํ ปาลิจฺจํ วลิตฺตจตา อายุโน สํหานิ อินฺทฺริยานํ ปริปาโก อยํ วุจฺจติ ชรา ฯ ยา เตสํ เตสํ สตฺตานํ ตมฺหา ตมฺหา สตฺตนิกายา จุติ จวนตา เภโท อนฺตรธานํ มจฺจุ มรณํ กาลกิริยา ขนฺธานํ เภโท กเฬวรสฺส นิกฺเขโป ชีวิตินฺทฺริยสฺส อุปจฺเฉโท อิทํ วุจฺจติ มรณํ ฯ อิติ อยญฺจ ชรา อิทญฺจ มรณํ อิทํ วุจฺจติ ภิกฺขเว ชรามรณํ ฯ ชาติสมุทยา ชรามรณสมุทโย ชาตินิโรธา ชรามรณนิโรโธ อยเมว อริโย อฏฺงฺคิโก มคฺโค ชรามรณนิโรธคามินี ปฏิปทา เสยฺยถีทํ สมฺมาทิฏฺิ ฯเปฯ สมฺมาสมาธิ ฯ [๑๒๑] ยโต โข ภิกฺขเว อริยสาวโก เอวํ ชรามรณํ ปชานาติ เอวํ ชรามรณสมุทยํ ปชานาติ เอวํ ชรามรณนิโรธํ ปชานาติ เอวํ ชรามรณนิโรธคามินึ ปฏิปทํ ปชานาติ อิทมสฺส ธมฺเม าณํ ฯ โส อิมินา ธมฺเมน ทิฏฺเน วิทิเตน อกาลิเกน ปตฺเตน ปริโยคาเฬฺหน อตีตานาคเต นยํ เนติ ฯ {๑๒๑.๑} เย โข เกจิ อตีตมทฺธานํ สมณา วา พฺราหฺมณา วา ชรามรณํ อพฺภญฺสุ ชรามรณสมุทยํ อพฺภญฺสุ ชรามรณนิโรธํ อพฺภญฺสุ ชรามรณนิโรธคามินึ ปฏิปทํ อพฺภญฺสุ สพฺเพ เต เอวเมว อพฺภญฺสุ เสยฺยถาปิหํ เอตรหิ ฯ {๑๒๑.๒} เยปิ หิ เกจิ อนาคตมทฺธานํ สมณา วา พฺราหฺมณา วา ชรามรณํ อภิชานิสฺสนฺติ ชรามรณสมุทยํ อภิชานิสฺสนฺติ ชรามรณนิโรธํ อภิชานิสฺสนฺติ ชรามรณนิโรธคามินึ ปฏิปทํ อภิชานิสฺสนฺติ สพฺเพ เต เอวเมว อภิชานิสฺสนฺติ เสยฺยถาปิหํ เอตรหีติ ฯ อิทมสฺส อนฺวเย าณํ ฯ [๑๒๒] ยโต โข ภิกฺขเว อริยสาวกสฺส อิมานิ เทฺว าณานิ ปริสุทฺธานิ โหนฺติ ปริโยทาตานิ ธมฺเม าณญฺจ อนฺวเย าณญฺจ ฯ อยํ วุจฺจติ ภิกฺขเว อริยสาวโก ทิฏฺิสมฺปนฺโน อิติปิ ทสฺสนสมฺปนฺโน อิติปิ อาคโต อิมํ สทฺธมฺมํ อิติปิ ปสฺสติ อิมํ สทฺธมฺมํ อิติปิ เสกฺเขน าเณน สมนฺนาคโต อิติปิ เสกฺขาย วิชฺชาย สมนฺนาคโต อิติปิ ธมฺมโสตํ สมาปนฺโน อิติปิ อริโย นิพฺเพธิกปญฺโ อิติปิ อมตทฺวารํ อาหจฺจ ติฏฺติ อิติปีติ ฯ [๑๒๓] กตมา จ ภิกฺขเว ชาติ ฯเปฯ กตโม จ ภิกฺขเว ภโว ... กตมญฺจ ภิกฺขเว อุปาทานํ ... กตมา จ ภิกฺขเว ตณฺหา ... กตมา จ ภิกฺขเว เวทนา ... กตโม จ ภิกฺขเว ผสฺโส ... กตมญฺจ ภิกฺขเว สฬายตนํ ... กตมญฺจ ภิกฺขเว นามรูปํ ... กตมญฺจ ภิกฺขเว วิญฺาณํ ... กตเม จ ภิกฺขเว สงฺขารา ตโยเม ภิกฺขเว สงฺขารา กายสงฺขาโร วจีสงฺขาโร จิตฺตสงฺขาโร อิเม วุจฺจนฺติ ภิกฺขเว สงฺขารา ฯ อวิชฺชาสมุทยา สงฺขารสมุทโย อวิชฺชานิโรธา สงฺขารนิโรโธ อยเมว อริโย อฏฺงฺคิโก มคฺโค สงฺขารนิโรธคามินี ปฏิปทา เสยฺยถีทํ สมฺมาทิฏฺิ ฯเปฯ สมฺมาสมาธิ ฯ [๑๒๔] ยโต โข ภิกฺขเว อริยสาวโก เอวํ สงฺขาเร ปชานาติ เอวํ สงฺขารสมุทยํ ปชานาติ เอวํ สงฺขารนิโรธํ ปชานาติ เอวํ สงฺขารนิโรธคามินึ ปฏิปทํ ปชานาติ อิทมสฺส ธมฺเม าณํ ฯ โส อิมินา ธมฺเมน ทิฏฺเน วิทิเตน อกาลิเกน ปตฺเตน ปริโยคาเฬฺหน อตีตานาคเต นยํ เนติ ฯ {๑๒๔.๑} เย โข เกจิ อตีตมทฺธานํ สมณา วา พฺราหฺมณา วา สงฺขาเร อพฺภญฺสุ สงฺขารสมุทยํ อพฺภญฺสุ สงฺขารนิโรธํ อพฺภญฺสุ สงฺขารนิโรธคามินึ ปฏิปทํ อพฺภญฺสุ สพฺเพ เต เอวเมว อพฺภญฺสุ เสยฺยถาปิหํ เอตรหิ ฯ {๑๒๔.๒} เยปิ หิ เกจิ อนาคตมทฺธานํ สมณา วา พฺราหฺมณา วา สงฺขาเร อภิชานิสฺสนฺติ สงฺขารสมุทยํ อภิชานิสฺสนฺติ สงฺขารนิโรธํ อภิชานิสฺสนฺติ สงฺขารนิโรธคามินึ ปฏิปทํ อภิชานิสฺสนฺติ สพฺเพ เต เอวเมว อภิชานิสฺสนฺติ เสยฺยถาปิหํ เอตรหีติ ฯ อิทมสฺส อนฺวเย าณํ ฯ [๑๒๕] ยโต โข ภิกฺขเว อริยสาวกสฺส อิมานิ เทฺว าณานิ ปริสุทฺธานิ โหนฺติ ปริโยทาตานิ ธมฺเม าณญฺจ อนฺวเย าณญฺจ ฯ อยํ วุจฺจติ ภิกฺขเว อริยสาวโก ทิฏฺิสมฺปนฺโน อิติปิ ทสฺสนสมฺปนฺโน อิติปิ อาคโต อิมํ สทฺธมฺมํ อิติปิ ปสฺสติ อิมํ สทฺธมฺมํ อิติปิ เสกฺเขน าเณน สมนฺนาคโต อิติปิ เสกฺขาย วิชฺชาย สมนฺนาคโต อิติปิ ธมฺมโสตํ สมาปนฺโน อิติปิ อริโย นิพฺเพธิกปญฺโ อิติปิ อมตทฺวารํ อาหจฺจ ติฏฺติ อิติปีติ ฯ ตติยํ ฯ

เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๖ หน้าที่ ๖๗-๗๑. http://84000.org/tipitaka/pali/pali_item_s.php?book=16&item=118&items=8 อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :- http://84000.org/tipitaka/pali/pali_item_s.php?book=16&item=118&items=8&mode=bracket อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=16&item=118&items=8 อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=16&item=118&items=8 ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=16&i=118 The Pali Atthakatha in Thai :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=12&A=1699 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=12&A=1699 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_16