[๑๑] โย กาเม ปริวชฺเชติ สปฺปสฺเสว ปทา สิโร
โสมํ วิสตฺติกํ โลเก สโต สมติวตฺตติ ฯ
[๑๒] โย กาเม ปริวชฺเชตีติ โยติ โย ยาทิโส ยถายุตฺโต ยถาวิหิโต
ยถาปกาโร ยณฺฐานปฺปตฺโต ยํธมฺมสมนฺนาคโต ขตฺติโย วา พฺราหฺมโณ
วา เวสฺโส วา สุทฺโท วา คหฏฺโฐ วา ปพฺพชิโต วา เทโว วา มนุสฺโส
วา ฯ กาเม ปริวชฺเชตีติ กามาติ อุทฺทานโต เทฺว กามา วตฺถุกามา
จ กิเลสกามา จ ฯเปฯ อิเม วุจฺจนฺติ วตฺถุกามา ฯเปฯ อิเม วุจฺจนฺติ
กิเลสกามา ฯ กาเม ปริวชฺเชตีติ ทฺวีหิ การเณหิ กาเม ปริวชฺเชติ
วิกฺขมฺภนโต วา สมุจฺเฉทโต วา ฯ
{๑๒.๑} กถํ วิกฺขมฺภนโต กาเม ปริวชฺเชติ ฯ อฏฺฐิกงฺกลูปมา
กามา อปฺปสฺสาทฏฺเฐนาติ ปสฺสนฺโต วิกฺขมฺภนโต กาเม ปริวชฺเชติ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. กามสลฺเลน จ โสกสลฺเลน จ ฯ
มํสเปสูปมา กามา พหุสาธารณฏฺเฐนาติ ปสฺสนฺโต วิกฺขมฺภนโต
กาเม ปริวชฺเชติ ติณุกฺกูปมา กามา อนุทหนฏฺเฐนาติ ปสฺสนฺโต
วิกฺขมฺภนโต กาเม ปริวชฺเชติ องฺคารกาสูปมา กามา มหาปริฬาหฏฺเฐนาติ
ปสฺสนฺโต วิกฺขมฺภนโต กาเม ปริวชฺเชติ สุปินกูปมา กามา
อิตฺตรปจฺจุปฏฺฐานฏฺเฐนาติ ปสฺสนฺโต วิกฺขมฺภนโต กาเม ปริวชฺเชติ
ยาจิตกูปมา กามา ตาวกาลิกฏฺเฐนาติ ปสฺสนฺโต วิกฺขมฺภนโต กาเม
ปริวชฺเชติ รุกฺขผลูปมา กามา สมฺภญฺชนปริภญฺชนฏฺเฐนาติ ปสฺสนฺโต
วิกฺขมฺภนโต กาเม ปริวชฺเชติ อสิสูนูปมา กามา อธิกนฺตนฏฺเฐนาติ ๑-
ปสฺสนฺโต วิกฺขมฺภนโต กาเม ปริวชฺเชติ สตฺติสูลูปมา กามา
วินิวิชฺฌนฏฺเฐนาติ ปสฺสนฺโต วิกฺขมฺภนโต กาเม ปริวชฺเชติ
สปฺปสิรูปมา กามา สปฺปฏิภยฏฺเฐนาติ ปสฺสนฺโต วิกฺขมฺภนโต
กาเม ปริวชฺเชติ อคฺคิกฺขนฺธูปมา กามา มหคฺคิตาปนฏฺเฐนาติ ๒-
ปสฺสนฺโต วิกฺขมฺภนโต กาเม ปริวชฺเชติ ฯ
{๑๒.๒} พุทฺธานุสฺสตึ ภาเวนฺโตปิ วิกฺขมฺภนโต กาเม ปริวชฺเชติ
ธมฺมานุสฺสตึ ภาเวนฺโตปิ สงฺฆานุสฺสตึ ภาเวนฺโตปิ สีลานุสฺสตึ
ภาเวนฺโตปิ จาคานุสฺสตึ ภาเวนฺโตปิ เทวตานุสฺสตึ ภาเวนฺโตปิ
อานาปานสฺสตึ ภาเวนฺโตปิ มรณานุสฺสตึ ภาเวนฺโตปิ กายคตาสตึ
ภาเวนฺโตปิ อุปสมานุสฺสตึ ภาเวนฺโตปิ วิกฺขมฺภนโต
กาเม ปริวชฺเชติ ฯ ปฐมํ ฌานํ ภาเวนฺโตปิ วิกฺขมฺภนโต
@เชิงอรรถ: ๑ โป. ม. ยุ. อธิกุฏฺฏนฏฺเฐนาติ ฯ ๒ ม. ยุ. มหาภิตาปนฏฺเฐนาติ ฯ
กาเม ปริวชฺเชติ ทุติยํ ฌานํ ภาเวนฺโตปิ ตติยํ ฌานํ ภาเวนฺโตปิ
จตุตฺถํ ฌานํ ภาเวนฺโตปิ อากาสานญฺจายตนสมาปตฺตึ ภาเวนฺโตปิ
วิญฺญาณญฺจายตนสมาปตฺตึ ภาเวนฺโตปิ อากิญฺจญฺญายตนสมาปตฺตึ
ภาเวนฺโตปิ เนวสญฺญานาสญฺญายตนสมาปตฺตึ ภาเวนฺโตปิ
วิกฺขมฺภนโต กาเม ปริวชฺเชติ ฯ เอวํ วิกฺขมฺภนโต กาเม ปริวชฺเชติ ฯ
{๑๒.๓} กถํ สมุจฺเฉทโต กาเม ปริวชฺเชติ ฯ โสตาปตฺติมคฺคํ
ภาเวนฺโตปิ อปายคมนีเย กาเม สมุจฺเฉทโต ปริวชฺเชติ สกทาคามิมคฺคํ
ภาเวนฺโตปิ โอฬาริเก กาเม สมุจฺเฉทโต ปริวชฺเชติ อนาคามิมคฺคํ
ภาเวนฺโตปิ อณุสหคเต กาเม สมุจฺเฉทโต ปริวชฺเชติ อรหตฺตมคฺคํ
ภาเวนฺโตปิ สพฺเพน สพฺพํ สพฺพถา สพฺพํ อเสสํ นิสฺเสสํ สมุจฺเฉทโต
กาเม ปริวชฺเชติ ฯ เอวํ สมุจฺเฉทโต กาเม ปริวชฺเชตีติ โย กาเม ปริวชฺเชติ ฯ
[๑๓] สปฺปสฺเสว ปทา สิโรติ สปฺโป วุจฺจติ อหิ ฯ เกนตฺเถน
สปฺโป ฯ สํสปฺปนฺโต คจฺฉตีติ สปฺโป ฯ ภุชนฺโต คจฺฉตีติ ภุชโค ฯ
อุเรน คจฺฉตีติ อุรโค ฯ ปนฺนสิโร คจฺฉตีติ ปนฺนโค ฯ สิเรน
สุปตีติ สิริสโป ฯ วิเล สยตีติ วิลาสโย ๑- ฯ คุหายํ เสตีติ
คุหาสโย ฯ ทาฒา ตสฺส อาวุโธติ ทาฒาวุโธ ฯ วิสํ ตสฺส
โฆรนฺติ โฆรวิโส ฯ ชิวฺหา ตสฺส ทุวิธาติ ทุชิวฺหา ฯ ทฺวีหิ
@เชิงอรรถ: ๑ วิลสโยติปิ ปาโฐ ฯ
ชิวฺหาหิ รสํ สายตีติ ทิรสญฺญู ๑- ฯ ยถา ปุริโส ชีวิตุกาโม
อมริตุกาโม สุขกาโม ทุกฺขปฏิกูโล ปาเทน สปฺปสิรํ วชฺเชยฺย
วิวชฺเชยฺย ปริวชฺเชยฺย อภินิวชฺเชยฺย เอวเมว สุขกาโม ทุกฺขปฏิกูโล
กาเม วชฺเชยฺย วิวชฺเชยฺย ปริวชฺเชยฺย อภินิวชฺเชยฺยาติ
สปฺปสฺเสว ปทา สิโร ฯ
[๑๔] โสมํ วิสตฺติกํ โลเก สโต สมติวตฺตตีติ โสติ โย กาเม
ปริวชฺเชติ ฯ วิสตฺติกา วุจฺจติ ตณฺหา โย ราโค สาราโค อนุนโย
อนุโรโธ นนฺทิ นนฺทิราโค จิตฺตสฺส สาราโค อิจฺฉา มุจฺฉา อชฺโฌสานํ
เคโธ ปลิเคโธ สงฺโค ๒- ปงฺโก เอชา มายา ชนิกา สญฺชนนี สิพฺพินี
ชาลินี สริตา วิสตฺติกา สุตฺตํ วิสฏา อายูหนี ๓- ทุติยา ปณิธิ
ภวเนตฺติ วนํ วนโถ สนฺถโว เสฺนโห อเปกฺขา ปฏิพนฺธา อาสา อาสึสนา
อาสึสิตตฺตํ รูปาสา สทฺทาสา คนฺธาสา รสาสา โผฏฺฐพฺพาสา
ลาภาสา ธนาสา ปุตฺตาสา ชีวิตาสา ชปฺปา ปชปฺปา อภิชปฺปา
ชปฺปา ๔- ชปฺปนา ชปฺปิตตฺตํ โลลุปฺปา โลลุปฺปายนา โลลุปฺปายิตตฺตํ
ปุจฺฉญฺจิกตา ๕- สาธุกมฺยตา อธมฺมราโค วิสมโลโภ นิกนฺติ
นิกามนา ปตฺถนา ปิหนา สมฺปตฺถนา กามตณฺหา ภวตณฺหา
วิภวตณฺหา รูปตณฺหา อรูปตณฺหา นิโรธตณฺหา รูปตณฺหา
สทฺทตณฺหา คนฺธตณฺหา รสตณฺหา โผฏฺฐพฺพตณฺหา ธมฺมตณฺหา
@เชิงอรรถ: ๑ โป. ม. ยุ. ทฺวิรสญฺญู ฯ ๒ สตฺโตติปิ ปาโฐ ฯ ๓ ม. อายูหินี ฯ ๔ ม. ยุ.
@อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ ๕ ม. ยุ. มุจฺฉญฺจิกตา ฯ
โอโฆ โยโค คนฺโถ อุปาทานํ อาวรณํ นีวรณํ ฉทนํ พนฺธนํ
อุปกฺกิเลโส อนุสโย ปริยุฏฺฐานํ ลตา เววิจฺฉํ ทุกฺขมูลํ ทุกฺขนิทานํ ๑-
ทุกฺขปฺปภโว มารปาโส มารพฬิสํ มารวิสโย ตณฺหานที ตณฺหาชาลํ
ตณฺหาคทฺทลํ ๒- ตณฺหาสมุทฺโท อภิชฺฌา โลโภ อกุสลมูลํ ฯ
{๑๔.๑} วิสตฺติกาติ เกนตฺเถน วิสตฺติกา ฯ วิสตาติ วิสตฺติกา ฯ
วิสาลาติ วิสตฺติกา ฯ วิสฏาติ วิสตฺติกา ฯ วิสกฺกตีติ วิสตฺติกา ฯ
วิสํหรตีติ วิสตฺติกา ฯ วิสํวาทิกาติ วิสตฺติกา ฯ วิสมูลาติ วิสตฺติกา ฯ
วิสผลาติ วิสตฺติกา ฯ วิสปริโภคาติ วิสตฺติกา ฯ วิสาลา วา ปน
สา รูเป ตณฺหา สทฺเท คนฺเธ รเส โผฏฺฐพฺเพ กุเล คเณ อาวาเส
ลาเภ ยเส ปสํสาย สุเข จีวเร ปิณฺฑปาเต เสนาสเน คิลานปจฺจย-
เภสชฺชปริกฺขาเร กามธาตุยา รูปธาตุยา อรูปธาตุยา กามภเว
รูปภเว อรูปภเว สญฺญาภเว อสญฺญาภเว เนวสญฺญานาสญฺญาภเว
เอกโวการภเว จตุโวการภเว ปญฺจโวการภเว อตีเต อนาคเต ปจฺจุปฺปนฺเน
ทิฏฺฐสุตมุตวิญฺญาตพฺเพสุ ธมฺเมสุ วิสฏา วิตฺถตาติ วิสตฺติกา ฯ
{๑๔.๒} โลเกติ อปายโลเก มนุสฺสโลเก เทวโลเก ขนฺธโลเก
ธาตุโลเก อายตนโลเก ฯ
{๑๔.๓} สโตติ จตูหิ การเณหิ สโต กาเย กายานุปสฺสนาสติปฏฺฐานํ
@เชิงอรรถ: ๑ ทุกฺขนิธานนฺติปิ ปาโฐ ฯ ๒ ม. ยุ. ตณฺหาคทฺทูลํ ฯ
ภาเวนฺโต สโต เวทนาสุ จิตฺเต ธมฺเมสุ ธมฺมานุปสฺสนาสติปฏฺฐานํ
ภาเวนฺโต สโต ฯ
{๑๔.๔} อปเรหิปิ จตูหิ การเณหิ สโต อสติปริวชฺชนาย สโต
สติกรณียานํ ๑- ธมฺมานํ กตตฺตา สโต สติปฏิปกฺขานํ ๒- ธมฺมานํ
หตตฺตา สโต สตินิมิตฺตานํ ธมฺมานํ อปฺปมุฏฺฐตฺตา ๓- สโต ฯ
{๑๔.๕} อปเรหิปิ จตูหิ การเณหิ สโต สติยา สมนฺนาคตตฺตา สโต
สติยา วสิตตฺตา สโต สติยา ปาคุญฺญตาย สโต สติยา อปจฺโจโรหณตาย
สโต ฯ
{๑๔.๖} อปเรหิปิ จตูหิ การเณหิ สโต สตตฺตา สโต สนฺตตฺตา
สโต สมิตตฺตา สโต สนฺตธมฺมสมนฺนาคตตฺตา สโต ฯ พุทฺธานุสฺสติยา
สโต ธมฺมานุสฺสติยา สโต สงฺฆานุสฺสติยา สโต สีลานุสฺสติยา สโต
จาคานุสฺสติยา สโต เทวตานุสฺสติยา สโต อานาปานสฺสติยา
สโต มรณานุสฺสติยา สโต กายคตาสติยา สโต อุปสมานุสฺสติยา
สโต ฯ ยา สติ อนุสฺสติ ปฏิสฺสติ สติ สรณตา ธารณตา อปิลาปนตา
อสฺสมฺมุสฺสนตา สติ สตินฺทฺริยํ สติพลํ สมฺมาสติ สติสมฺโพชฺฌงฺโค
เอกายนมคฺโค อยํ วุจฺจติ สติ ฯ อิมาย สติยา อุเปโต โหติ สมุเปโต
อุปคโต สมุปคโต อุปปนฺโน สมุปปนฺโน สมนฺนาคโต โส วุจฺจติ สโต ฯ
{๑๔.๗} โสมํ วิสตฺติกํ โลเก สโต สมติวตฺตตีติ ยา ๔- โลเก
วิสตฺติกา อิมํ โลเก วิสตฺติกํ สโต ตรติ อุตฺตรติ ปตรติ สมติกฺกมติ
วีติวตฺตตีติ โสมํ วิสตฺติกํ โลเก สโต สมติวตฺตติ ฯ เตนาห ภควา
@เชิงอรรถ: ๑ โป. ยุ. สติกรณียานญฺจ ฯ ๒ ม. สติปริปนฺธานํ ฯ ๓ ม. อสมฺมุฏฺฐตฺตา ฯ
@๔ ม. โลเก วา สา วิสตฺติกา โลเก วา ตํ วิสตฺติกํ ... ฯ
โย กาเม ปริวชฺเชติ สปฺปสฺเสว ปทา สิโร
โสมํ วิสตฺติกํ โลเก สโต สมติวตฺตตีติ ฯ
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๙ หน้าที่ ๖-๑๒.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=29&item=11&items=4
อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=29&item=11&items=4&mode=bracket
อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=29&item=11&items=4
อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=29&item=11&items=4
ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=29&i=11
สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๙
https://84000.org/tipitaka/read/?index_29
https://84000.org/tipitaka/english/?index_29
บันทึก ๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]
