[๒๗๕] ๗๑ ปญฺจิเม ภิกฺขเว เจโตขีลา ฯ กตเม ปญฺจ อิธ
ภิกฺขเว ภิกฺขุ สตฺถริ กงฺขติ วิจิกิจฺฉติ นาธิมุจฺจติ น สมฺปสีทติ
โย โส ภิกฺขเว ภิกฺขุ สตฺถริ กงฺขติ วิจิกิจฺฉติ นาธิมุจฺจติ น สมฺปสีทติ
ตสฺส จิตฺตํ น นมติ อาตปฺปาย อนุโยคาย สาตจฺจาย
ปธานาย ยสฺส จิตฺตํ น นมติ อาตปฺปาย อนุโยคาย สาตจฺจาย
ปธานาย อยํ ปฐโม เจโตขีโล ฯ ปุน จปรํ ภิกฺขเว ภิกฺขุ ธมฺเม
กงฺขติ ฯเปฯ สงฺเฆ กงฺขติ สิกฺขาย กงฺขติ สพฺรหฺมจารีสุ กุปิโต
โหติ อนตฺตมโน อาหตจิตฺโต ขีลชาโต โย โส ภิกฺขเว ภิกฺขุ
สพฺรหฺมจารีสุ กุปิโต โหติ อนตฺตมโน อาหตจิตฺโต ขีลชาโต ตสฺส
จิตฺตํ น นมติ อาตปฺปาย อนุโยคาย สาตจฺจาย ปธานาย ยสฺส จิตฺตํ
น นมติ อาตปฺปาย อนุโยคาย สาตจฺจาย ปธานาย อยํ ปญฺจโม
เจโตขีโล ฯ
อิเมสํ โข ภิกฺขเว ปญฺจนฺนํ เจโตขีลานํ ปหานาย อิเม จตฺตาโร
สติปฏฺฐานา ภาเวตพฺพาติ ฯ
[๒๗๖] ๗๒ ปญฺจิเม ภิกฺขเว เจตโส วินิพนฺธา ฯ กตเม ปญฺจ
อิธ ภิกฺขเว ภิกฺขุ กาเมสุ อวีตราโค โหติ อวีตจฺฉนฺโท ๑- อวีตเปโม
อวีตปิปาโส อวีตปริฬาโห อวีตตโณฺห โย โส ภิกฺขเว ภิกฺขุ
กาเมสุ อวีตราโค โหติ อวีตจฺฉนฺโท อวีตเปโม อวีตปิปาโส
อวีตปริฬาโห อวีตตโณฺห ตสฺส จิตฺตํ น นมติ อาตปฺปาย อนุโยคาย
สาตจฺจาย ปธานาย ยสฺส จิตฺตํ น นมติ อาตปฺปาย อนุโยคาย
สาตจฺจาย ปธานาย อยํ ปฐโม เจตโส วินิพนฺโธ ฯ ปุน จปรํ
ภิกฺขเว ภิกฺขุ กาเย อวีตราโค โหติ รูเป อวีตราโค โหติ ยาวทตฺถํ
อุทราวเทหกํ ภุญฺชิตฺวา เสยฺยสุขํ ปสฺสสุขํ มิทฺธสุขํ อนุยุตฺโต
วิหรติ อญฺญตรํ เทวนิกายํ ปณิธาย พฺรหฺมจริยํ จรติ อิมินาหํ
สีเลน วา วเตน วา ตเปน วา พฺรหฺมจริเยน วา เทโว วา ภวิสฺสามิ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อวิคต ... ฯ เอวมุปริปิ ฯ
เทวญฺญตโร วาติ โย โส ภิกฺขเว ภิกฺขุ อญฺญตรํ เทวนิกายํ
ปณิธาย พฺรหฺมจริยํ จรติ อิมินาหํ สีเลน วา วเตน วา ตเปน
วา พฺรหฺมจริเยน วา เทโว วา ภวิสฺสามิ เทวญฺญตโร วาติ ตสฺส
จิตฺตํ น นมติ อาตปฺปาย อนุโยคาย สาตจฺจาย ปธานาย อยํ
ปญฺจโม เจตโส วินิพนฺโธ ฯ อิเม โข ภิกฺขเว ปญฺจ เจตโส วินิพนฺธา ฯ
{๒๗๖.๑} อิเมสํ โข ภิกฺขเว ปญฺจนฺนํ เจตโส วินิพนฺธานํ ปหานาย
จตฺตาโร สติปฏฺฐานา ภาเวตพฺพา ฯ กตเม จตฺตาโร อิธ ภิกฺขเว ภิกฺขุ
กาเย กายานุปสฺสี วิหรติ อาตาปี สมฺปชาโน สติมา วิเนยฺย โลเก
อภิชฺฌาโทมนสฺสํ เวทนาสุ ฯเปฯ จิตฺเตสุ ธมฺเมสุ ธมฺมานุปสฺสี
วิหรติ อาตาปี สมฺปชาโน สติมา วิเนยฺย โลเก อภิชฺฌาโทมนสฺสํ ฯ
อิเมสํ โข ภิกฺขเว ปญฺจนฺนํ เจตโส วินิพนฺธานํ ปหานาย อิเม จตฺตาโร
สติปฏฺฐานา ภาเวตพฺพาติ ฯ
สติปฏฺฐานวคฺโค ทุติโย ฯ
ตสฺสุทฺทานํ
สิกฺขา นีวารณา กามา ขนฺธา จ โอรมฺภาคิยา
คติ มจฺฉริยญฺเจว อุทฺธมฺภาคิยานํ อฏฺฐมํ
เจโตขีลวินิพนฺโธติ ๑- ฯ
---------------
สมฺมปฺปธานวคฺโค ทุติโย
[๒๗๗] ๗๓ ปญฺจิมานิ ภิกฺขเว สิกฺขาทุพฺพลฺยานิ ฯ กตมานิ ปญฺจ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. สิกฺขานีวารณากามา ขนฺธา จ โอรมฺภาคิยา คติ
@ มจฺเฉรํ อุทฺธมฺภาคิยา อฏฺฐมํ เจโตขีลา วินิพนฺธาติ ฯ
ปาณาติปาโต ฯเปฯ สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺฐานํ ฯ อิมานิ โข ภิกฺขเว
ปญฺจ สิกฺขาทุพฺพลฺยานิ ฯ
{๒๗๗.๑} อิเมสํ โข ภิกฺขเว ปญฺจนฺนํ สิกฺขาทุพฺพลฺยานํ ปหานาย
จตฺตาโร สมฺมปฺปธานา ภาเวตพฺพา ฯ กตเม จตฺตาโร อิธ ภิกฺขเว ภิกฺขุ
อนุปฺปนฺนานํ ปาปกานํ อกุสลานํ ธมฺมานํ อนุปฺปาทาย ฉนฺทํ ชเนติ
วายมติ วิริยํ อารภติ จิตฺตํ ปคฺคณฺหาติ ปทหติ อุปฺปนฺนานํ
ปาปกานํ อกุสลานํ ธมฺมานํ ปหานาย ฉนฺทํ ชเนติ วายมติ วิริยํ
อารภติ จิตฺตํ ปคฺคณฺหาติ ปทหติ อนุปฺปนฺนานํ กุสลานํ ธมฺมานํ
อุปฺปาทาย ฉนฺทํ ชเนติ วายมติ วิริยํ อารภติ จิตฺตํ ปคฺคณฺหาติ
ปทหติ อุปฺปนฺนานํ กุสลานํ ธมฺมานํ ฐิติยา อสมฺโมสาย ภิยฺโยภาวาย
เวปุลฺลาย ภาวนาย ปาริปูริยา ฉนฺทํ ชเนติ วายมติ วิริยํ อารภติ
จิตฺตํ ปคฺคณฺหาติ ปทหติ ฯ อิเมสํ โข ภิกฺขเว ปญฺจนฺนํ
สิกฺขาทุพฺพลฺยานํ ปหานาย อิเม จตฺตาโร สมฺมปฺปธานา
ภาเวตพฺพา ฯ
(ยาวตา สมฺมปฺปธานวเสน วิตฺถาเรนฺติ ๑-) ฯ
[๒๗๘] ๗๔ ปญฺจิเม ภิกฺขเว เจตโส วินิพนฺธา ฯ กตเม ปญฺจ
อิธ ภิกฺขเว ภิกฺขุ กาเมสุ อวีตราโค โหติ ฯเปฯ อิเม โข ภิกฺขเว
ปญฺจ เจตโส วินิพนฺธา ฯ
{๒๗๘.๑} อิเม โข ภิกฺขเว ปญฺจนฺนํ เจตโส วินิพนฺธานํ ปหานาย
จตฺตาโร สมฺมปฺปธานา ภาเวตพฺพา ฯ กตเม จตฺตาโร อิธ ภิกฺขเว ภิกฺขุ
อนุปฺปนฺนานํ ปาปกานํ อกุสลานํ ธมฺมานํ อนุปฺปาทาย ฉนฺทํ ชเนติ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. (ยถา สติปฏฺฐานวคฺเค ตถา สมฺมปฺปธานวเสน วิตฺถาเรตพฺพา ฯ)
วายมติ วิริยํ อารภติ จิตฺตํ ปคฺคณฺหาติ ปทหติ อุปฺปนฺนานํ
ปาปกานํ อกุสลานํ ธมฺมานํ ปหานาย ฯเปฯ อนุปฺปนฺนานํ กุสลานํ
ธมฺมา อุปฺปาทาย ... อุปฺปนฺนานํ กุสลานํ ธมฺมานํ ฐิติยา อสมฺโมสาย
ภิยฺโยภาวาย เวปุลฺลาย ภาวนาย ปาริปูริยา ฉนฺทํ ชเนติ วายมติ
วิริยํ อารภติ จิตฺตํ ปคฺคณฺหาติ ปทหติ ฯ อิเมสํ โข ภิกฺขเว ปญฺจนฺนํ
เจตโส วินิพนฺธานํ ปหานาย อิเม จตฺตาโร สมฺมปฺปธานา
ภาเวตพฺพาติ ฯ
สมฺมปฺปธานวคฺโค ตติโย ฯ
------------
อิทฺธิปาทวคฺโค จตุตฺโถ
[๒๗๙] ๗๕ ปญฺจิมานิ ภิกฺขเว สิกฺขาทุพฺพลฺยานิ ฯ กตมานิ ปญฺจ
ปาณาติปาโต ฯเปฯ สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺฐานํ ฯ อิมานิ โข ภิกฺขเว
ปญฺจ สิกฺขาทุพฺพลฺยานิ ฯ
{๒๗๙.๑} อิเมสํ โข ภิกฺขเว ปญฺจนฺนํ สิกฺขาทุพฺพลฺยานํ ปหานาย
จตฺตาโร อิทฺธิปาทา ภาเวตพฺพา ฯ กตเม จตฺตาโร อิธ ภิกฺขเว ภิกฺขุ
ฉนฺทสมาธิปธานสงฺขารสมนฺนาคตํ อิทฺธิปาทํ ภาเวติ วิริยสมาธิปธาน-
สงฺขารสมนฺนาคตํ อิทฺธิปาทํ ภาเวติ จิตฺตสมาธิปธานสงฺขารสมนฺนาคตํ
อิทฺธิปาทํ ภาเวติ วีมํสาสมาธิปธานสงฺขารสมนฺนาคตํ อิทฺธิปาทํ
ภาเวติ ฯ อิเมสํ โข ภิกฺขเว ปญฺจนฺนํ สิกฺขาทุพฺพลฺยานํ ปหานาย
อิเม จตฺตาโร อิทฺธิปาทา ภาเวตพฺพาติ ฯ
(ทฺวิปทเสสา อิทฺธิปาทวเสน วิตฺถาเรตพฺพา ๑-)
@เชิงอรรถ: ๑ ม. (ยถา สติปฏฺฐานวคฺเค ตถา อิทฺธิปาทวเสน วิตฺถาเรตพฺพา) ฯ
[๒๘๐] ๗๖ ปญฺจิเม ภิกฺขเว เจตโส วินิพนฺธา ฯ กตเม ปญฺจ
อิธ ภิกฺขเว ภิกฺขุ กาเมสุ อวีตราโค โหติ ฯเปฯ อิเม โข ภิกฺขเว
ปญฺจ เจตโส วินิพนฺธา ฯ
{๒๘๐.๑} อิเมสํ โข ภิกฺขเว ปญฺจนฺนํ เจตโส วินิพนฺธานํ ปหานาย
อิเม จตฺตาโร อิทฺธิปาทา ภาเวตพฺพา ฯ กตเม จตฺตาโร อิธ ภิกฺขเว
ภิกฺขุ ฉนฺทสมาธิปธานสงฺขารสมนฺนาคตํ อิทฺธิปาทํ ภาเวติ วิริยสมาธิ
จิตฺตสมาธิ วีมํสาสมาธิ ปธานสงฺขารสมนฺนาคตํ อิทฺธิปาทํ ภาเวติ ฯ
อิเมสํ โข ภิกฺขเว ปญฺจนฺนํ เจตโส วินิพนฺธานํ ปหานาย อิเม
จตฺตาโร อิทฺธิปาทา ภาเวตพฺพาติ ฯ
อิทฺธิปาทวคฺโค จตุตฺโถ ฯ
จตฺตาโร สติปฏฺฐานา ปธานา จตุโร ปเท
จตฺตาโร อิทฺธิปาทาปิ ปุริเมเหเตหิ โยชเยติ ๑- ฯ
----------------
วคฺโค ปญฺจโม
[๒๘๑] ๗๗ ราคสฺส ภิกฺขเว อภิญฺญาย นว ธมฺมา ภาเวตพฺพา ฯ
กตเม นว อสุภสญฺญา มรณสญฺญา อาหาเร ปฏิกฺกูลสญฺญา
สพฺพโลเก อนภิรตสญฺญา ๒- อนิจฺจสญฺญา อนิจฺเจ ทุกฺขสญฺญา ทุกฺเข
อนตฺตสญฺญา ปหานสญฺญา วิราคสญฺญา ฯ ราคสฺส ภิกฺขเว อภิญฺญาย
อิเม นว ธมฺมา ภาเวตพฺพาติ ฯ
[๒๘๒] ๗๘ ราคสฺส ภิกฺขเว อภิญฺญาย นว ธมฺมา ภาเวตพฺพา ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยเถว สติปฏฺฐานา ปธานา จตุโรปิ จ
@ จตฺตาโร อิทฺธิปาทา จ ตเถว สมฺปโยชเยติ ฯ
@๒ ม. อนภิรติสญฺญา ฯ
กตเม นว ปฐมชฺฌานํ ทุติยชฺฌานํ ตติยชฺฌานํ จตุตฺถชฺฌานํ
อากาสานญฺจายตนํ วิญฺญาณญฺจายตนํ อากิญฺจญฺญายตนํ
เนวสญฺญานาสญฺญายตนํ สญฺญาเวทยิตนิโรโธ ฯ ราคสฺส
ภิกฺขเว อภิญฺญาย อิเม นว ธมฺมา ภาเวตพฺพา ฯ
[๒๘๓] ๗๙ ราคสฺส ภิกฺขเว ปริญฺญาย ปริกฺขยาย ปหานาย
ขยาย วยาย วิราคาย นิโรธาย จาคาย ปฏินิสฺสคฺคาย อิเม นว
ธมฺมา ภาเวตพฺพา ฯ โทสสฺส โมหสฺส โกธสฺส อุปนาหสฺส มกฺขสฺส
ปลาสสฺส อิสฺสาย มจฺฉริยสฺส มายาย สาเถยฺยสฺส ถมฺภสฺส สารมฺภสฺส
มานสฺส อติมานสฺส มทสฺส ปมาทสฺส อภิญฺญาย ปริญฺญาย ปริกฺขยาย
ปหานาย ขยาย วยาย วิราคาย นิโรธาย จาคาย ปฏินิสฺสคฺคาย อิเม
นว ธมฺมา ภาเวตพฺพาติ ฯ อิทมโวจ ภควา ฯ อตฺตมนา เต ภิกฺขู
ภควโต ภาสิตํ อภินนฺทุนฺติ ๑- ฯ
นวกนิปาโต สมตฺโต ฯ
--------------
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อิทมโวจ ฯเปฯ อภินนฺทุนฺติ อิเม ปาฐา นตฺถิ ฯ
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๓ หน้าที่ ๔๘๑-๔๘๗.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=23&item=275&items=9
อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=23&item=275&items=9&mode=bracket
อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=23&item=275&items=9
อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=23&item=275&items=9
ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=23&i=275
สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๓
https://84000.org/tipitaka/read/?index_23
https://84000.org/tipitaka/english/?index_23
บันทึก ๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]
