[๖๓๒] สาวตฺถิยํ วิหรติ ... อถ โข อายสฺมา ราหุโล เยน
ภควา เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ
นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข อายสฺมา ราหุโล ภควนฺตํ
เอตทโวจ กถํ นุ โข ภนฺเต ชานโต กถํ ปสฺสโต อิมสฺมิญฺจ
สวิญฺญาณเก กาเย พหิทฺธา จ สพฺพนิมิตฺเตสุ อหงฺการ
มมงฺการมานานุสยา น โหนฺตีติ ฯ
[๖๓๓] ยงฺกิญฺจิ ราหุล รูปํ อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนํ
อชฺฌตฺตํ วา พหิทฺธา วา โอฬาริกํ วา สุขุมํ วา หีนํ วา ปณีตํ
วา ยํ ทูเร สนฺติเก วา สพฺพํ รูปํ เนตํ มม เนโสหมสฺมิ น
เมโส อตฺตาติ เอวเมตํ ยถาภูตํ สมฺมปฺปญฺญาย ปสฺสติ ฯ ยากาจิ
เวทนา ... ยากาจิ สญฺญา ... เยเกจิ สงฺขารา ... ยงฺกิญฺจิ วิญฺญาณํ
อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนํ อชฺฌตฺตํ วา พหิทฺธา วา โอฬาริกํ วา
สุขุมํ วา หีนํ วา ปณีตํ วา ยํ ทูเร สนฺติเก วา สพฺพํ วิญฺญาณํ
เนตํ มม เนโสหมสฺมิ น เมโส อตฺตาติ เอวเมตํ ยถาภูตํ
สมฺมปฺปญฺญาย ปสฺสติ ฯ เอวํ โข ราหุล ชานโต เอวํ ปสฺสโต
อิมสฺมิญฺจ สวิญฺญาณเก กาเย พหิทฺธา จ สพฺพนิมิตฺเตสุ
อหงฺการมมงฺการมานานุสยา น โหนฺตีติ ฯ เอกาทสมํ ฯ
[๖๓๔] สาวตฺถิยํ วิหรติ ... อถ โข อายสฺมา ราหุโล เยน
ภควา เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ
นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข อายสฺมา ราหุโล ภควนฺตํ เอตทโวจ
กถํ นุ โข ภนฺเต ชานโต กถํ ปสฺสโต อิมสฺมิญฺจ สวิญฺญาณเก
กาเย พหิทฺธา จ สพฺพนิมิตฺเตสุ อหงฺการมมงฺการมานาปคตํ
มานสํ โหติ วิธา สมติกฺกนฺตํ สนฺตํ สุวิมุตฺตนฺติ ฯ
[๖๓๕] ยงฺกิญฺจิ ราหุล รูปํ อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนํ
อชฺฌตฺตํ วา พหิทฺธา วา โอฬาริกํ วา สุขุมํ วา หีนํ วา
ปณีตํ วา ยํ ทูเร สนฺติเก วา สพฺพํ รูปํ เนตํ มม เนโสหมสฺมิ
น เมโส อตฺตาติ เอวเมตํ ยถาภูตํ สมฺมปฺปญฺญาย ทิสฺวา
อนุปาทา วิมุตฺโต โหติ ฯ
[ปญฺจนฺนํ ขนฺธานํ เอวํ กาตพฺพํ]
ยากาจิ เวทนา ... ยากาจิ สญฺญา ... เยเกจิ สงฺขารา ... ยงฺกิญฺจิ
วิญฺญาณํ อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนํ อชฺฌตฺตํ วา พหิทฺธา วา
โอฬาริกํ วา สุขุมํ วา หีนํ วา ปณีตํ วา ยํ ทูเร สนฺติเก วา สพฺพํ
วิญฺญาณํ เนตํ มม เนโสหมสฺมิ น เมโส อตฺตาติ เอวเมตํ
ยถาภูตํ สมฺมปฺปญฺญาย ทิสฺวา อนุปาทา วิมุตฺโต โหติ ฯ เอวํ
โข ราหุล ชานโต เอวํ ปสฺสโต อิมสฺมิญฺจ สวิญฺญาณเก กาเย
พหิทฺธา จ สพฺพนิมิตฺเตสุ อหงฺการมมงฺการมานาปคตํ มานสํ
โหติ วิธา สมติกฺกนฺตํ สนฺตํ สุวิมุตฺตนฺติ ฯ ทฺวาทสมํ ฯ
ทุติยวคฺโค ทุติโย ฯ
ตสฺส อุทฺทานํ
จกฺขุํ รูปญฺจ วิญฺญาณํ สมฺผสฺโส เวทนาย จ
สญฺญา จ เจตนา ตณฺหา ๑- ธาตุ ขนฺเธน เต ทส
อนุสยํ อปคตญฺเจว วคฺโค เตน ปวุจฺจตีติ ฯ
ราหุลสํยุตฺตํ ฉฏฺฐํ สมตฺตํ ฯ
----------
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. สญฺญา สญฺเจตนา ตณฺหา ฯ
ลกฺขณสํยุตฺตํ
------
ปฐมวคฺโค ปฐโม
[๖๓๖] เอวมฺเม สุตํ เอกํ สมยํ ภควา ราชคเห วิหรติ
เวฬุวเน กลนฺทกนิวาเป ฯ เตน โข ปน สมเยน อายสฺมา จ
ลกฺขโณ อายสฺมา จ มหาโมคฺคลฺลาโน คิชฺฌกูเฏ ปพฺพเต
วิหรนฺติ ฯ
[๖๓๗] อถ โข อายสฺมา มหาโมคฺคลฺลาโน ปุพฺพณฺหสมยํ
นิวาเสตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย เยนายสฺมา ลกฺขโณ เตนุปสงฺกมิ
อุปสงฺกมิตฺวา อายสฺมนฺตํ ลกฺขณํ เอตทโวจ เอหิ อาวุโส ๑- ลกฺขณ
ราชคหํ ปิณฺฑาย ปวิสิสฺสามาติ ฯ เอวมาวุโสติ โข อายสฺมา
ลกฺขโณ อายสฺมโต มหาโมคฺคลฺลานสฺส ปจฺจสฺโสสิ ฯ อถ โข
อายสฺมา มหาโมคฺคลฺลาโน คิชฺฌกูฏา ปพฺพตา โอโรหนฺโต
อญฺญตรสฺมึ ปเทเส สิตํ ปาตฺวากาสิ ฯ อถ โข อายสฺมา ลกฺขโณ
อายสฺมนฺตํ มหาโมคฺคลฺลานํ เอตทโวจ โก นุ โข อาวุโส
โมคฺคลฺลาน เหตุ โก ปจฺจโย สิตสฺส ปาตุกมฺมายาติ ฯ อกาโล
โข อาวุโส ลกฺขณ เอตสฺส ปญฺหสฺส ภควโต มํ สนฺติเก
เอตํ ปญฺหํ ปุจฺฉาติ ฯ
[๖๓๘] อถ โข อายสฺมา จ ลกฺขโณ อายสฺมา จ มหาโมคฺคลฺลาโน
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อายามาวุโส ฯ
ราชคเห ปิณฺฑาย จริตฺวา ปจฺฉาภตฺตํ ปิณฺฑปาตปฏิกฺกนฺตา
เยน ภควา เตนุปสงฺกมึสุ อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ
อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทึสุ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข
อายสฺมา ลกฺขโณ อายสฺมนฺตํ มหาโมคฺคลฺลานํ เอตทโวจ
อิธายสฺมา มหาโมคฺคลฺลาโน คิชฺฌกูฏา ปพฺพตา โอโรหนฺโต
อญฺญตรสฺมึ ปเทเส สิตํ ปาตฺวากาสิ โก นุ โข อาวุโส
โมคฺคลฺลาน เหตุ โก ปจฺจโย สิตสฺส ปาตุกมฺมายาติ ฯ
[๖๓๙] อิธาหํ อาวุโส คิชฺฌกูฏา ปพฺพตา โอโรหนฺโต อทฺทสํ
อฏฺฐิสงฺขลิกํ เวหาสํ คจฺฉนฺตึ ๑- ตเมนํ คิชฺฌาปิ กากาปิ กุลลาปิ
อนุปติตฺวา อนุปติตฺวา [๒]- วิตุเทนฺติ วิตจฺเฉนฺติ วิราเชนฺติ ๓-
สา ๔- สุทํ อฏฺฏสฺสรํ กโรติ ตสฺส มยฺหํ อาวุโส เอตทโหสิ อจฺฉริยํ
วต โภ อพฺภูตํ วต โภ เอวรูโปปิ นาม สตฺโต ภวิสฺสติ เอวรูโปปิ
นาม ยกฺโข ภวิสฺสติ เอวรูโปปิ นาม อตฺตภาวปฏิลาโภ ภวิสฺสตีติ ฯ
[๖๔๐] อถ โข ภควา ภิกฺขู อามนฺเตสิ จกฺขุภูตา วต
ภิกฺขเว สาวกา วิหรนฺติ ญาณภูตา วต ภิกฺขเว สาวกา วิหรนฺติ
ยตฺร หิ นาม สาวโก เอวรูปํ ญสฺสติ วา ทกฺขติ วา สกฺขึ
วา กริสฺสติ ฯ ปุพฺเพว ๕- เม โส ภิกฺขเว สตฺโต ทิฏฺโฐ อโหสิ
อปิจาหํ น พฺยากาสึ อหญฺเจตํ พฺยากเรยฺยํ ปเรปิ ๖- เม น
สทฺทเหยฺยุํ เย เม น สทฺทเหยฺยุํ เตสนฺตํ อสฺส ทีฆรตฺตํ
อหิตาย ทุกฺขาย ฯ เอโส ภิกฺขเว สตฺโต อิมสฺมิญฺเญว ราชคเห
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. คจฺฉนฺตํ ฯ ๒ ม. ยุ. ผาสุฬนฺตริกาหิ ฯ ๓ ยุ. วิภเชนฺติ ฯ
@๔ ยุ. สาสฺสุทํ ฯ เอวมุปริปิ ฯ ๕ ยุ. ปุพฺเพปิ ฯ ๖ ม. ยุ. ปเร จ ฯ
โคฆาตโก อโหสิ โส ตสฺส กมฺมสฺส วิปาเกน พหูนิ วสฺสานิ
พหูนิ วสฺสสตานิ พหูนิ วสฺสสหสฺสานิ พหูนิ วสฺสสตสหสฺสานิ
นิรเย ปจิตฺถ ๑- ตสฺเสว กมฺมสฺส วิปากาวเสเสน เอวรูปํ
อตฺตภาวปฏิลาภํ ปฏิสํเวทยตีติ ฯ ปฐมํ ฯ
[สพฺเพสํ สุตฺตนฺตานํ เอเสว เปยฺยาโล]
[๖๔๑] อิธาหํ อาวุโส คิชฺฌกูฏา ปพฺพตา โอโรหนฺโต อทฺทสํ
มํสเปสึ เวหาสํ คจฺฉนฺตึ ๒- ตเมนํ คิชฺฌาปิ กากาปิ กุลลาปิ
อนุปติตฺวา อนุปติตฺวา วิตจฺเฉนฺติ วิราเชนฺติ ๓- สา สุทํ อฏฺฏสฺสรํ
กโรติ ฯ เอโส ภิกฺขเว สตฺโต อิมสฺมิญฺเญว ราชคเห โคฆาตโก
อโหสิ ฯ ทุติยํ ฯ
[๖๔๒] อิธาหํ อาวุโส คิชฺฌกูฏา ปพฺพตา โอโรหนฺโต อทฺทสํ
มํสปิณฺฑํ เวหาสํ คจฺฉนฺตํ ตเมนํ คิชฺฌาปิ กากาปิ กุลลาปิ
อนุปติตฺวา อนุปติตฺวา วิตจฺเฉนฺติ วิราเชนฺติ โส สุทํ อฏฺฏสฺสรํ
กโรติ ฯ เอโส ภิกฺขเว สตฺโต อิมสฺมิญฺเญว ราชคเห สากุณิโก
อโหสิ ฯ ตติยํ ฯ
[๖๔๓] อิธาหํ อาวุโส คิชฺฌกูฏา ปพฺพตา โอโรหนฺโต อทฺทสํ
นิจฺฉวึ ปุริสํ เวหาสํ คจฺฉนฺตํ ตเมนํ คิชฺฌาปิ กากาปิ กุลลาปิ
อนุปติตฺวา อนุปติตฺวา วิตจฺเฉนฺติ วิราเชนฺติ โส สุทํ อฏฺฏสฺสรํ
กโรติ ฯ เอโส ภิกฺขเว สตฺโต อิมสฺมิญฺเญว ราชคเห โอรพฺภิโก
อโหสิ ฯ จตุตฺถํ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ปจฺจิตฺวา ฯ ยุ. ปจิตฺวา ฯ ๒ ยุ. คจฺฉนฺตํ ฯ
@๓ ยุ. วิภเชนฺติ ฯ เอวมุปริปิ ฯ
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๖ หน้าที่ ๒๙๕-๓๐๐.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=16&item=632&items=12
อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=16&item=632&items=12&mode=bracket
อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=16&item=632&items=12
อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=16&item=632&items=12
ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=16&i=632
สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๖
https://84000.org/tipitaka/read/?index_16
https://84000.org/tipitaka/english/?index_16
บันทึก ๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]
