ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
     ฉบับภาษาไทย   บาลีอักษรไทย   บาลีอักษรโรมัน 
อ่านหัวข้อแรกอ่านหัวข้อที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหัวข้อถัดไปอ่านหัวข้อสุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม
พระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๑ ภาษาบาลี อักษรไทย พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๓ สุตฺต. ที. ปาฏิกวคฺโค
                        อุทุมฺพริกสุตฺตํ
     [๑๘]  เอวมฺเม  สุตํ  ฯ เอกํ สมยํ ภควา ราชคเห วิหรติ คิชฺฌกูเฏ
ปพฺพเต  ฯ  เตน  โข  ปน  สมเยน  นิโคฺรโธ  ปริพฺพาชโก อุทุมฺพริกาย
ปริพฺพาชการาเม       ปฏิวสติ       มหติยา       ปริพฺพาชกปริสาย
สทฺธึ    ตึสมตฺเตหิ   ปริพฺพาชกสเตหิ   ฯ   อถโข   สนฺธาโน   คหปติ
ทิวาทิวสฺเสว    ราชคหา    นิกฺขมิ   ภควนฺตํ   ทสฺสนาย   ฯ   อถโข
สนฺธานสฺส   คหปติสฺส   เอตทโหสิ   อกาโล   โข  ตาว ๑-  ภควนฺตํ
ทสฺสนาย    ปฏิสลฺลีโน    ภควา    มโนภาวนียานํปิ   ภิกฺขูนํ   อสมโย
ทสฺสนาย     ปฏิสลฺลีนา    มโนภาวนียา    ภิกฺขู    ยนฺนูนาหํ    เยน
อุทุมฺพริกาย     ปริพฺพาชการาโม     เยน    นิโคฺรโธ    ปริพฺพาชโก
เตนุปสงฺกเมยฺยนฺติ   ฯ   อถโข   สนฺธาโน   คหปติ  เยน  อุทุมฺพริกาย
ปริพฺพาชการาโม เยน นิโคฺรโธ ปริพฺพาชโก เตนุปสงฺกมิ ฯ
     [๑๙]   เตน   โข  ปน  สมเยน  นิโคฺรโธ  ปริพฺพาชโก  มหติยา
ปริพฺพาชกปริสาย      สทฺธึ      นิสินฺโน      โหติ      อุนฺนาทินิยา
อุจฺจาสทฺทมหาสทฺทาย      อเนกวิหิตํ      ติรจฺฉานกถํ      กเถนฺติยา
เสยฺยถีทํ     ราชกถํ    โจรกถํ    มหามตฺตกถํ    เสนากถํ    ภยกถํ
ยุทฺธกถํ    อนฺนกถํ   ปานกถํ   วตฺถกถํ   สยนกถํ   มาลากถํ   คนฺธกถํ
ญาติกถํ    ยานกถํ   คามกถํ   นิคมกถํ   ชนปทกถํ   นครกถํ   อิตฺถีกถํ
ปุริสกถํ     ๒-     สุราปานกถํ     ๓-    วิสิขากถํ    กุมฺภฏฺฐานกถํ
ปุพฺพเปตกถํ      นานตฺตกถํ     โลกกฺขายิกํ     กถํ     สมุทฺทกฺขายิกํ
@เชิงอรรถ:  ม. ตาวสทฺโท นตฺถิ ฯ   ม. อยํ น ทิสฺสติ ฯ   โป. ม. ยุ. สูรกถํ ฯ
กถํ อิติภวาภวกถํ อิติ วา ฯ
     {๑๙.๑}  อทฺทสา โข นิโคฺรโธ ปริพฺพาชโก สนฺธานํ คหปตึ ทูรโต ว
อาคจฺฉนฺตํ   ทิสฺวา   สกํ   ปริสํ   สณฺฐเปสิ   ๑-  อปฺปสทฺทา  โภนฺโต
โหนฺตุ   มา   โภนฺโต   สทฺทมกตฺถ   อยํ   สมณสฺส  โคตมสฺส  สาวโก
อาคจฺฉติ   สนฺธาโน   คหปติ   ยาวตา   โข   ปน  สมณสฺส  โคตมสฺส
สาวกา   คิหี   โอทาตวสนา  ราชคเห  ปฏิวสนฺติ  อยํ  เตสํ  อญฺญตโร
สนฺธาโน   คหปติ   อปฺปสทฺทกามา  โข  ปนายสฺมนฺโต  ๒-  อปฺปสทฺทสฺส
วณฺณวาทิโน    อปฺเปวนาม   อปฺปสทฺทํ   ปริสํ   วิทิตฺวา   อุปสงฺกมิตพฺพํ
มญฺเญยฺยาติ ฯ เอวํ วุตฺเต เต ปริพฺพาชกา ตุณฺหี อเหสุํ ฯ
     [๒๐]   อถโข   สนฺธาโน   คหปติ   เยน  นิโคฺรโธ  ปริพฺพาชโก
เตนุปสงฺกมิ   อุปสงฺกมิตฺวา   นิโคฺรเธน   ปริพฺพาชเกน   สทฺธึ  สมฺโมทิ
สมฺโมทนียํ   กถํ  สาราณียํ  วีติสาเรตฺวา  เอกมนฺตํ  นิสีทิ  ฯ  เอกมนฺตํ
นิสินฺโน  โข  สนฺธาโน  คหปติ  นิโคฺรธํ  ปริพฺพาชกํ  เอตทโวจ  อญฺญถา
โข   อิเม   โภนฺโต   อญฺญติตฺถิยา   ปริพฺพาชกา   สงฺคมฺม   สมาคมฺม
อุนฺนาทิโน       อุจฺจาสทฺทมหาสทฺทา      อเนกวิหิตํ      ติรจฺฉานกถํ
อนุยุตฺตา   วิหรนฺติ   เสยฺยถีทํ   ราชกถํ  โจรกถํ  ฯเปฯ  อิติภวาภวกถํ
อิติ   วา  อญฺญถา  โข  ปน  โส  ภควา  อรญฺเญ  วนปตฺถานิ  ปนฺตานิ
เสนาสนานิ    ปฏิเสวติ    อปฺปสทฺทานิ    อปฺปนิโฆสานิ    วีชนวาตานิ
มนุสฺสราหเสยฺยกานิ ปฏิสลฺลานสารุปฺปานีติ ฯ
     {๒๐.๑}  เอวํ วุตฺเต นิโคฺรโธ ปริพฺพาชโก สนฺธานํ คหปตึ เอตทโวจ
@เชิงอรรถ:  โป. ม. ยุ. สณฺฐาเปสิ ฯ   ม. ยุ. ปเนเต อายสฺมนฺโต อปฺปสทฺทวินีตา ฯ
ยคฺเฆ   คหปติ   ชาเนยฺยาสิ   เกน   สมโณ   โคตโม  สทฺธึ  สลฺลปติ
เกน    สากจฺฉํ    สมาปชฺชติ    เกน    ปญฺญาเวยฺยตฺติยํ   สมาปชฺชติ
สุญฺญาคารหตา      สมณสฺส     โคตมสฺส     ปญฺญา     อปริสาวจโร
สมโณ   โคตโม   นาลํ   สลฺลาปาย   โส  อนฺตปนฺตาเนว  ๑-  เสวติ
เสยฺยถาปิ    นาม   โคกาณา   ปริยนฺตจารินี   อนฺตปนฺตาเนว   เสวติ
เอวเมว   สุญฺญาคารหตา   สมณสฺส   โคตมสฺส   ปญฺญา   อปริสาวจโร
สมโณ   โคตโม   นาลํ   สลฺลาปาย  โส  อนฺตปนฺตาเนว  เสวติ  อิงฺฆ
คหปติ   สมโณ   โคตโม   อิทํ   ปริสํ  อาคจฺเฉยฺย  เอกปเญฺหเนว  นํ
สํสาเทยฺยาม ตุจฺฉกุมฺภึว นํ มญฺเญ โอโรเธยฺยามาติ ฯ
     [๒๑]   อสฺโสสิ   โข   ภควา   ทิพฺพาย   โสตธาตุยา  วิสุทฺธาย
อติกฺกนฺตมานุสิกาย    สนฺธานสฺส   คหปติสฺส   นิโคฺรเธน   ปริพฺพาชเกน
สทฺธึ    อิมํ   กถาสลฺลาปํ   ฯ   อถโข   ภควา   คิชฺฌกูฏา   ปพฺพตา
โอโรหิตฺวา    เยน    สุมาคธาย    ตีเร   โมรนิวาโป   เตนุปสงฺกมิ
อุปสงฺกมิตฺวา  สุมาคธาย  ตีเร  โมรนิวาเป  อพฺโภกาเส  จงฺกมติ ๒- ฯ
อทฺทสา    โข   นิโคฺรโธ   ปริพฺพาชโก   ภควนฺตํ   สุมาคธาย   ตีเร
โมรนิวาเป   อพฺโภกาเส   จงฺกมนฺตํ   ทิสฺวา   สกํ   ปริสํ   สณฺฐเปสิ
อปฺปสทฺทา    โภนฺโต    โหนฺตุ    มา    โภนฺโต    สทฺทมกตฺถ   อยํ
สมโณ   โคตโม   สุมาคธาย   ตีเร  โมรนิวาเป  อพฺโภกาเส  จงฺกมติ
อปฺปสทฺทกาโม    โข   ปน   โส   อายสฺมา   อปฺปสทฺทสฺส   วณฺณวาที
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. อนฺตมนฺตาเนว ฯ   ม. ย. จงฺกมิ ฯ
อปฺเปวนาม    อปฺปสทฺทํ    ปริสํ    วิทิตฺวา   อุปสงฺกมิตพฺพํ   มญฺเญยฺย
สเจ    สมโณ    โคตโม   อิมํ   ปริสํ   อาคจฺเฉยฺย   อิมนฺตํ   ปญฺหํ
ปุจฺเฉยฺยาม   โก   นาม   โส   ภนฺเต  ภควโต  ธมฺโม  เยน  ภควา
สาวเก    วิเนติ   เยน   ภควตา   สาวกา   วินีตา   อสฺสาสปฺปตฺตา
ปฏิชานนฺติ    อชฺฌาสยํ    อาทิพฺรหฺมจริยนฺติ   ฯ   เอวํ   วุตฺเต   เต
ปริพฺพาชกา ตุณฺหี อเหสุํ ฯ
     [๒๒]  อถโข  ภควา  เยน  นิโคฺรโธ  ปริพฺพาชโก  เตนุปสงฺกมิ ฯ
อถโข   นิโคฺรโธ   ปริพฺพาชโก  ภควนฺตํ  เอตทโวจ  เอตุ  โข  ภนฺเต
ภควา   สฺวาคตํ   ภนฺเต   ภควโต   จิรสฺสํ   โข  ภนฺเต  ภควา  อิมํ
ปริยายมกาสิ   ยทิทํ   อิธาคมนาย   นิสีทตุ   ภนฺเต   ภควา  อิทมาสนํ
ปญฺญตฺตนฺติ   ฯ   นิสีทิ   ภควา   ปญฺญตฺเต   อาสเน   ฯ   นิโคฺรโธปิ
โข   ปริพฺพาชโก   อญฺญตรํ  นีจํ  อาสนํ  คเหตฺวา  เอกมนฺตํ  นิสีทิ  ฯ
เอกมนฺตํ    นิสินฺนํ    โข   นิโคฺรธํ   ปริพฺพาชกํ   ภควา   เอตทโวจ
กายโนตฺถ   นิโคฺรธ   เอตรหิ   กถาย   สนฺนิสินฺนา  กา  จ  ปน  โว
อนฺตรากถา วิปฺปกตาติ ฯ
     {๒๒.๑}  เอวํ  วุตฺเต  นิโคฺรโธ  ปริพฺพาชโก  ภควนฺตํ เอตทโวจ
อิธ   มยํ   ภนฺเต   อทฺทสาม   ภควนฺตํ  สุมาคธาย  ตีเร  โมรนิวาเป
อพฺโภกาเส   จงฺกมนฺตํ  ทิสฺวา  เอวํ  อโวจุมฺหา  สเจ  สมโณ  โคตโม
อิมํ  ปริสํ  อาคจฺเฉยฺย  อิมนฺตํ  ปญฺหํ  ปุจฺเฉยฺยาม  โก  นาม โส ภนฺเต
ภควโต  ธมฺโม  เยน  ภควา  สาวเก วิเนติ เยน ภควตา สาวกา วินีตา
อสฺสาสปฺปตฺตา   ปฏิชานนฺติ   อชฺฌาสยํ  อาทิพฺรหฺมจริยนฺติ  อยํ  โข  โน
ภนฺเต อนฺตรากถา วิปฺปกตา อถ ภควา อนุปฺปตฺโตติ ฯ
     {๒๒.๒}   ทุชฺชานํ   โข   ปเนตํ   นิโคฺรธ  ตยา  อญฺญทิฏฺฐิเกน
อญฺญขนฺติเกน      อญฺญรุจิเกน     อญฺญตฺร     อาโยเคน     อญฺญตฺร
อาจริยเกน   เยนาหํ   สาวเก   วิเนมิ   เยน  มยา  สาวกา  วินีตา
อสฺสาสปฺปตฺตา     ปฏิชานนฺติ    อชฺฌาสยํ    อาทิพฺรหฺมจริยนฺติ    อิงฺฆ
ตฺวํ  มํ  นิโคฺรธ  สเก  อาจริยเก  อธิชิคุจฺเฉ  ปญฺหํ  ปุจฺฉ  กถํสนฺตา นุ
โข   ภนฺเต   ตโปชิคุจฺฉา  ปริปุณฺณา  โหติ  กถํ  อปริปุณฺณาติ  ฯ  เอวํ
วุตฺเต  เต  ปริพฺพาชกา  อุนฺนาทิโน  อุจฺจาสทฺทมหาสทฺทา  อเหสุํ อจฺฉริยํ
วต  โภ  อพฺภุตํ  วต  โภ  สมณสฺส  โคตมสฺส  มหิทฺธิกตา  มหานุภาวตา
ยตฺร หิ นาม สกวาทํ ฐเปสฺสติ ปรวาเทน ปวาเรสฺสตีติ ฯ
     [๒๓]  อถโข  นิโคฺรโธ  ปริพฺพาชโก  เต  ปริพฺพาชเก  อปฺปสทฺเท
กตฺวา  ภควนฺตํ  เอตทโวจ  มยํ โข ภนฺเต ตโปชิคุจฺฉวาทา ตโปชิคุจฺฉํ ๑-
อลฺลีนา  วิหราม  กถํสนฺตา  นุ  โข  ภนฺเต  ตโปชิคุจฺฉา  ปริปุณฺณา โหติ
กถํ อปริปุณฺณาติ ฯ
     {๒๓.๑}   อิธ   นิโคฺรธ   ตปสฺสี   อเจลโก  โหติ  มุตฺตาจาโร
หตฺถาวเลขโน    ๒-    น   เอหิภทฺทนฺติโก   น   ติฏฺฐภทฺทนฺติโก   น
อภิหตํ   น   อุทฺทิสฺส   กตํ   น   นิมนฺตนํ  สาทิยติ  โส  น  กุมฺภิมุขา
ปฏิคฺคณฺหาติ     น     กโลปิมุขา    ปฏิคฺคณฺหาติ    น    เอฬกมนฺตรํ
น     อุทุกฺขลมนฺตรํ     ๓-     น    มุสลมนฺตรํ    น    ทณฺฑมนฺตรํ
น     ทฺวินฺนํ     ภุญฺชมานานํ    น    คพฺภินิยา    น    ปายมานาย
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. ตโปชิคุจฺฉาสารา ตโปชิคุจฺฉา ฯ   ม. ยุ. หตฺถาปเลขโน ฯ
@ ม. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ ฯ
น   ปริสนฺตรคตาย   ๑-  น  สงฺกิตฺตีสุ  น  ยตฺถ  สา  อุปฏฺฐิตา  โหติ
น   ยตฺถ   มกฺขิกา   สณฺฑสณฺฑจารินี   น   มจฺฉํ  น  มํสํ  น  สุรํ  น
เมรยํ น ถุโสทกํ ปิวติ ฯ
     {๒๓.๒}  โส เอกาคาริโก วา โหติ เอกาโลปิโก ทฺวาคาริโก วา โหติ
ทฺวาโลปิโก  สตฺตาคาริโก  วา  โหติ  สตฺตาโลปิโก  เอกิสฺสาปิ  ทตฺติยา
ยาเปติ   ทฺวีหิปิ   ทตฺตีหิ  ยาเปติ  สตฺตหิปิ  ทตฺตีหิ  ยาเปติ  เอกาหิกํปิ
อาหารํ   อาหาเรติ   ทฺวีหิกํปิ   อาหารํ  อาหาเรติ  สตฺตหิกํปิ  อาหารํ
อาหาเรติ   อิติ   เอวรูปํ   อทฺธมาสิกํ  ปริยายภตฺตโภชนานุโยคมนุยุตฺโต
วิหรติ ฯ
     {๒๓.๓}  โส สากภกฺโข วา โหติ สามากภกฺโข วา โหติ นิวารภกฺโข
วา  โหติ  ททฺทุลกภกฺโข  วา โหติ สาตภกฺโข ๒- วา โหติ กณฺณภกฺโข วา
โหติ  อาจามภกฺโข  วา  โหติ  ปิญฺญากภกฺโข วา โหติ ติณภกฺโข วา โหติ
โคมยภกฺโข วา โหติ วนมูลผลาหาโร ยาเปติ ปวตฺตผลโภชี ฯ
     {๒๓.๔}  โส  สาณานิปิ  ธาเรติ  มสาณานิปิ  ธาเรติ ฉวทุสฺสานิปิ
ธาเรติ   ปํสุกูลานิปิ   ธาเรติ   ติริฏานิปิ   ธาเรติ  อชินานิปิ  ธาเรติ
อชินกฺขิปํปิ  ธาเรติ  กุสจีรํปิ  ธาเรติ  วากจีรํปิ ธาเรติ ผลกจีรํปิ ธาเรติ
เกสกมฺพลํปิ    ธาเรติ   วาลกมฺพลํปิ   ธาเรติ   อุลุกปกฺขิกํปิ   ธาเรติ
เกสมสฺสุโลจโกปิ    โหติ    เกสมสฺสุโลจนานุโยคมนุยุตฺโต    อุภฏฺฐโกปิ
โหติ    อาสนปฏิกฺขิตฺโต    อุกฺกุฏิโกปิ    โหติ   อุกฺกุฏิกปฺปธานมนุยุตฺโต
กณฺฏกปสฺสยิโกปิ   โหติ   กณฺฏกปสฺสเย   เสยฺยํ   กปฺเปติ   ผลกเสยฺยํปิ
กปฺเปติ  ฏณฺฑิลเสยฺยํปิ  ๓-  กปฺเปติ  เอกปสฺสยิโกปิ  โหติ  รโชชลฺลธโร
@เชิงอรรถ:  โป. ม. ยุ. ปุริสนฺตรคตาย ฯ   ม. ยุ. หตภกฺโข ฯ
@ โป. ม. ยุ. ถณฺฑิลเสยฺยํปิ ฯ
อพฺโภกาสิโกปิ    โหติ    ยถาสนฺถติโก    เวกฏิโกปิ    โหติ   วิกฏ-
โภชนานุโยคมนุยุตฺโต     อาปานโกปิ     โหติ    อาปานกตฺตมนุยุตฺโต
สายํตติยกํปิ   อุทโกโรหนานุโยคมนุยุตฺโต   วิหรติ   ฯ   ตํ   กึ  มญฺญสิ
นิโคฺรธ  ยทิ  เอวํ  สนฺเต  ตโปชิคุจฺฉา  ปริปุณฺณา  โหติ  อปริปุณฺณาติ ฯ
อทฺธา   โข   ภนฺเต   เอวํ  สนฺเต  ตโปชิคุจฺฉา  ปริปุณฺณา  โหติ  โน
อปริปุณฺณาติ   ฯ   เอวํ   ปริปุณฺณายปิ  โข  อหํ  นิโคฺรธ  ตโปชิคุจฺฉาย
อเนกวิหิเต อุปกฺกิเลเส วทามีติ ฯ
     [๒๔]   ยถากถํ  ปน  ภนฺเต  ภควา  เอวํปริปุณฺณาย  ตโปชิคุจฺฉาย
อเนกวิหิเต  อุปกฺกิเลเส  วทตีติ  ฯ  อิธ  นิโคฺรธ  ตปสฺสี  ตปํ สมาทิยติ
โส   เตน   ตปสา  อตฺตมโน  โหติ  ปริปุณฺณสงฺกปฺโป  ฯ  ยํปิ  นิโคฺรธ
ตปสฺสี  ตปํ  สมาทิยติ  โส  เตน  ตปสา  อตฺตมโน โหติ ปริปุณฺณสงฺกปฺโป
อยํปิ โข นิโคฺรธ ตปสฺสิโน อุปกฺกิเลโส โหติ ฯ
     {๒๔.๑}  ปุน  จปรํ  นิโคฺรธ  ตปสฺสี ตปํ สมาทิยติ โส เตน ตปสา
อตฺตานุกฺกํเสติ   ปรํ   วมฺเภติ  ฯ  ยํปิ  นิโคฺรธ  ตปสฺสี  ตปํ  สมาทิยติ
โส  เตน  ตปสา  อตฺตานุกฺกํเสติ  ปรํ วมฺเภติ อยํปิ โข นิโคฺรธ ตปสฺสิโน
อุปกฺกิเลโส โหติ ฯ
     {๒๔.๒}  ปุน  จปรํ  นิโคฺรธ  ตปสฺสี ตปํ สมาทิยติ โส เตน ตปสา
มชฺชติ  มุจฺฉติ  มทมาปชฺชติ  ๑-  ฯ  ยํปิ  นิโคฺรธ  ตปสฺสี  ตปํ สมาทิยติ
โส  เตน  ตปสา  มชฺชติ  มุจฺฉติ  มทมาปชฺชติ อยํปิ โข นิโคฺรธ ตปสฺสิโน
อุปกฺกิเลโส โหติ ฯ
     {๒๔.๓}  ปุน  จปรํ  นิโคฺรธ  ตปสฺสี ตปํ สมาทิยติ โส เตน ตปสา
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. ปมาทมาปชฺชติ ฯ
ลาภสกฺการสิโลกํ    อภินิพฺพตฺเตติ    โส    เตน   ลาภสกฺการสิโลเกน
อตฺตมโน   โหติ   ปริปุณฺณสงฺกปฺโป   ฯ   ยํปิ   นิโคฺรธ   ตปสฺสี   ตปํ
สมาทิยติ    โส    เตน    ตปสา    ลาภสกฺการสิโลกํ   อภินิพฺพตฺเตติ
โส    เตน   ลาภสกฺการสิโลเกน   อตฺตมโน   โหติ   ปริปุณฺณสงฺกปฺโป
อยํปิ  โข  นิโคฺรธ  ตปสฺสิโน  อุปกฺกิเลโส  โหติ  ฯ  ปุน  จปรํ นิโคฺรธ
ตปสฺสี    ตปํ    สมาทิยติ    โส    เตน   ตปสา   ลาภสกฺการสิโลกํ
อภินิพฺพตฺเตติ     โส    เตน    ลาภสกฺการสิโลเกน    อตฺตานุกฺกํเสติ
ปรํ  วมฺเภติ  ฯ  ยํปิ  นิโคฺรธ  ตปสฺสี  ตปํ  สมาทิยติ  โส  เตน ตปสา
ลาภสกฺการสิโลกํ    อภินิพฺพตฺเตติ    โส    เตน   ลาภสกฺการสิโลเกน
อตฺตานุกฺกํเสติ  ปรํ  วมฺเภติ  อยํปิ  โข  นิโคฺรธ  ตปสฺสิโน  อุปกฺกิเลโส
โหติ  ฯ  ปุน  จปรํ  นิโคฺรธ  ตปสฺสี  ตปํ  สมาทิยติ  โส  เตน  ตปสา
ลาภสกฺการสิโลกํ    อภินิพฺพตฺเตติ    โส    เตน   ลาภสกฺการสิโลเกน
มชฺชติ   มุจฺฉติ   มทมาปชฺชติ   ฯ  ยํปิ  นิโคฺรธ  ตปสฺสี  ตปํ  สมาทิยติ
โส    เตน   ตปสา    ลาภสกฺการสิโลกํ   อภินิพฺพตฺเตติ   โส   เตน
ลาภสกฺการสิโลเกน   มชฺชติ   มุจฺฉติ   มทมาปชฺชติ  อยํปิ  โข  นิโคฺรธ
ตปสฺสิโน อุปกฺกิเลโส โหติ ฯ
     {๒๔.๔}  ปุน  จปรํ  นิโคฺรธ ตปสฺสี ตปํ สมาทิยติ โภชเนสุ โวทาสํ
อาปชฺชติ  อิทํ  เม  ขมติ  อิทํ  เม น ขมตีติ ฯ โส ยญฺจ ขฺวาสฺส น ขมติ
ตํ  สาเปกฺโข  ปขหติ  ยํ  ปนสฺส  ขมติ  ตํ  คธิโต  มุจฺฉิโต อชฺฌาปนฺโน
อนาทีนวทสฺสาวี    อนิสฺสรณปญฺโญ    ปริภุญฺชติ    อยํ    โข   นิโคฺรธ
ตปสฺสิโน อุปกฺกิเลโส โหติ ฯ
ปุน   จปรํ   นิโคฺรธ  ตปสฺสี  ตปํ  สมาทิยติ  ลาภสกฺการสิโลกนิกนฺติเหตุ
สกฺกริสฺสนฺติ    มํ    ราชาโน    ราชมหามตฺตา   ขตฺติยา   พฺราหฺมณา
คหปติกา ติตฺถิยาติ อยํปิ โข นิโคฺรธ ตปสฺสิโน อุปกฺกิเลโส โหติ ฯ
     {๒๔.๕}  ปุน  จปรํ  นิโคฺรธ  ตปสฺสี  อญฺญตรํ  สมณํ วา พฺราหฺมณํ
วา  กุโต  ๑-  อปสาเทตา  โหติ  กึ  ปนายํ สมฺพหุลาชีโว ๒- สพฺพสพฺพํ
สํภกฺเขติ   เสยฺยถีทํ   มูลพีชํ   ขนฺธพีชํ   ผลุพีชํ   อคฺคพีชํ   พีชพีชเมว
ปญฺจมํ     อสนิวิจกฺกํ     ทนฺตกูฏํ    สมณปฺปวาเทนาติ    อยํปิ    โข
นิโคฺรธ   ตปสฺสิโน   อุปกฺกิเลโส  โหติ  ฯ  ปุน  จปรํ  นิโคฺรธ  ตปสฺสี
ปสฺสติ   อญฺญตรํ   สมณํ   วา   พฺราหฺมณํ   วา   กุเลสุ   สกฺกริยมานํ
ครุกริยมานํ   มานิยมานํ   ปูชิยมานํ   ฯ   ตสฺส   เอวํ   โหติ  อิมมฺหิ
นาม   สมฺพหุลาชีวํ   กุเลสุ   สกฺกโรนฺติ  ครุกโรนฺติ  มาเนนฺติ  ปูเชนฺติ
มํ   ปน   ตปสฺสึ   ลูขาชีวึ   กุเลสุ  น  สกฺกโรนฺติ  น  ครุกโรนฺติ  น
มาเนนฺติ  น  ปูเชนฺตีติ  ฯ  อิติ  โส  อิสฺสามจฺฉริยํ  กุเลสุ  อุปฺปาเทตา
โหติ อยํปิ โข นิโคฺรธ ตปสฺสิโน อุปกฺกิเลโส โหติ ฯ
     {๒๔.๖}  ปุน  จปรํ  นิโคฺรธ  ตปสฺสี  อาปาถกนิสาที  โหติ  อยํปิ
โข  นิโคฺรธ  ตปสฺสิโน  อุปกฺกิเลโส  โหติ  ฯ  ปุน  จปรํ นิโคฺรธ ตปสฺสี
อตฺตานํ   อทสฺสยมาโน   กุเลสุ   จรติ   อิทํปิ  เม  ตปสฺมึ  อิทํปิ  เม
ตปสฺมินฺติ   อยํปิ   โข   นิโคฺรธ   ตปสฺสิโน   อุปกฺกิเลโส   โหติ   ฯ
ปุน    จปรํ    นิโคฺรธ   ตปสฺสี   กิญฺจิเทว   ปฏิจฺฉนฺนํ   เสวติ   โส
ขมติ    เต    อิทนฺติ   ปุฏฺโฐ   สมาโน   อกฺขมมานํ   อาห   ขมตีติ
@เชิงอรรถ:  โป. ม. ยุ. อยํ น ทิสฺสติ ฯ   สี. ยุ. พหุลาชีโว ฯ
ขมมานํ   อาห   น  ขมตีติ  ฯ  อิติ  โส  สมฺปชานมุสา  ภาสิตา  โหติ
อยํปิ   โข   นิโคฺรธ   ตปสฺสิโน   อุปกฺกิเลโส   โหติ   ฯ  ปุน  จปรํ
นิโคฺรธ    ตปสฺสี    ตถาคตสฺส    วา   ตถาคตสาวกสฺส   วา   ธมฺมํ
เทเสนฺตสฺส    สนฺตํเยว    ปริยายํ    อนุญฺเญยฺยํ   นานุชานาติ   อยํปิ
โข นิโคฺรธ ตปสฺสิโน อุปกฺกิเลโส โหติ ฯ
     {๒๔.๗}  ปุน  จปรํ  นิโคฺรธ  ตปสฺสี  โกธโน โหติ อุปนาหี ฯ ยํปิ
นิโคฺรธ   ตปสฺสี  โกธโน  โหติ  อุปนาหี  อยํปิ  โข  นิโคฺรธ  ตปสฺสิโน
อุปกฺกิเลโส  โหติ  ฯ  ปุน  จปรํ  นิโคฺรธ ตปสฺสี มกฺขี โหติ ปลาสี อสฺสุกี
โหติ  มจฺฉรี  สโฐ  โหติ  มายาวี  ถทฺโธ  โหติ  อติมานี ปาปิจฺโฉ โหติ
ปาปิกานํ  อิจฺฉานํ  วสงฺคโต  มิจฺฉาทิฏฺฐิโก  โหติ  อนฺตคาหิกาย  ทิฏฺฐิยา
สมนฺนาคโต   สนฺทิฏฺฐิปรามาสี   โหติ   อาธานคาหี   ทุปฺปฏินิสฺสคฺคี   ฯ
ยํปิ  โข  นิโคฺรธ  ตปสฺสี  สนฺทิฏฺฐิปรามาสี โหติ อาธานคาหี ทุปฺปฏินิสฺสคฺคี
อยํปิ โข นิโคฺรธ ตปสฺสิโน อุปกฺกิเลโส โหติ ฯ
     {๒๔.๘}  ตํ  กึ  มญฺญสิ  นิโคฺรธ  ยทิเม  ตโปชิคุจฺฉา อุปกฺกิเลสา
วา   อนุปกฺกิเลสา   วาติ   ฯ  อทฺธา  โข  อิเม  ภนฺเต  ตโปชิคุจฺฉา
อุปกฺกิเลสา   โน   อนุปกฺกิเลสา   ฐานํ   โข   ปเนตํ  ภนฺเต  วิชฺชติ
ยํ   อิเธกจฺโจ   ตปสฺสี   สพฺเพเหว  อิเมหิ  อุปกฺกิเลเสหิ  สมนฺนาคโต
อสฺส โก ปน วาโท อญฺญตรญฺญตเรนาติ ฯ
     [๒๕]   อิธ   นิโคฺรธ   ตปสฺสี  ตปํ  สมาทิยติ  โส  เตน  ตปสา
น   อตฺตมโน   โหติ   น   ปริปุณฺณสงฺกปฺโป   ฯ  ยํปิ  นิโคฺรธ  ตปสฺสี
ตปํ  สมาทิยติ  โส  เตน  ตปสา  น  อตฺตมโน  โหติ น ปริปุณฺณสงฺกปฺโป
เอวํ  โส  ตสฺมึ  ฐาเน  ปริสุทฺโธ  โหติ  ฯ ปุน จปรํ นิโคฺรธ ตปสฺสี ตปํ
สมาทิยติ  โส  เตน  ตปสา  น  อตฺตานุกฺกํเสติ  น  ปรํ  วมฺเภติ ฯเปฯ
เอวํ  โส  ตสฺมึ  ฐาเน  ปริสุทฺโธ  โหติ  ฯ ปุน จปรํ นิโคฺรธ ตปสฺสี ตปํ
สมาทิยติ  โส  เตน  ตปสา  น  มชฺชติ  น  มุจฺฉติ น มทมาปชฺชติ ฯเปฯ
เอวํ โส ตสฺมึ ฐาเน ปริสุทฺโธ โหติ ฯ
     {๒๕.๑}  ปุน  จปรํ  นิโคฺรธ  ตปสฺสี ตปํ สมาทิยติ โส เตน ตปสา
ลาภสกฺการสิโลกํ    อภินิพฺพตฺเตติ    โส    เตน   ลาภสกฺการสิโลเกน
น  อตฺตมโน  โหติ  น  ปริปุณฺณสงฺกปฺโป  ฯ  ยํปิ  นิโคฺรธ  ตปสฺสี ฯเปฯ
เอวํ  โส  ตสฺมึ  ฐาเน  ปริสุทฺโธ  โหติ  ฯ ปุน จปรํ นิโคฺรธ ตปสฺสี ตปํ
สมาทิยติ  โส  เตน  ตปสา  ลาภสกฺการสิโลกํ  อภินิพฺพตฺเตติ  โส  เตน
ลาภสกฺการสิโลเกน  น  อตฺตานุกฺกํเสติ  น  ปรํ  วมฺเภติ  ฯ ยํปิ นิโคฺรธ
ตปสฺสี  ฯเปฯ  เอวํ  โส  ตสฺมึ ฐาเน ปริสุทฺโธ โหติ ฯ ปุน จปรํ นิโคฺรธ
ตปสฺสี  ตปํ  สมาทิยติ  โส  เตน  ตปสา  ลาภสกฺการสิโลกํ อภินิพฺพตฺเตติ
โส  เตน  ลาภสกฺการสิโลเกน  น  มชฺชติ  น  มุจฺฉติ  น มทมาปชฺชติ ฯ
ยํปิ นิโคฺรธ ตปสฺสี ฯเปฯ เอวํ โส ตสฺมึ ฐาเน ปริสุทฺโธ โหติ ฯ
     {๒๕.๒}  ปุน  จปรํ  นิโคฺรธ  ตปสฺสี  ตปํ  สมาทิยติ ๑- โภชเนสุ
น   โวทาสํ   อาปชฺชติ  อิทํ  เม  ขมติ  อิทํ  เม  น  ขมตีติ  ฯ  โส
ยญฺจ    ขฺวาสฺส    น   ขมติ   ตํ   อนเปกฺโข   ปชหติ   ยํ   ปนสฺส
@เชิงอรรถ:  ม. ตปํ สมาทิยตีติ ปาฐทฺวยํ นตฺถิ ฯ
ขมติ     ตํ    อคธิโต    อมุจฺฉิโต    อนชฺฌาปนฺโน    อาทีนวทสฺสาวี
นิสฺสรณปญฺโญ   ปริภุญฺชติ   เอวํ  โส  ตสฺมึ  ฐาเน  ปริสุทฺโธ  โหติ  ฯ
ปุน   จปรํ  นิโคฺรธ  ตปสฺสี  ตปํ  สมาทิยติ  น  โส  ลาภสกฺการสิโลก-
นิกนฺติเหตุ    สกฺกริสฺสนฺติ    มํ   ราชาโน   ราชมหามตฺตา   ขตฺติยา
พฺราหฺมณา คหปติกา ติตฺถิยาติ เอวํ โส ตสฺมึ ฐาเน ปริสุทฺโธ โหติ ฯ
     {๒๕.๓}  ปุน  จปรํ  นิโคฺรธ ตปสฺสี อญฺญตรํ สมณํ วา พฺราหฺมณํ วา
น   อปสาเทตา   โหติ   กึ  ปนายํ  สมฺพหุลาชีโว  สพฺพสพฺพํ  สํภกฺเขติ
เสยฺยถีทํ    มูลพีชํ    ขนฺธพีชํ   ผลุพีชํ   อคฺคพีชํ   พีชพีชเมว   ปญฺจมํ
อสนิวิจกฺกํ    ทนฺตกูฏํ   สมณปฺปวาเทนาติ   เอวํ   โส   ตสฺมึ   ฐาเน
ปริสุทฺโธ   โหติ  ฯ  ปุน  จปรํ  นิโคฺรธ  ตปสฺสี  ปสฺสติ  อญฺญตรํ  สมณํ
วา   พฺราหฺมณํ   วา   กุเลสุ   สกฺกริยมานํ   ครุกริยมานํ   มานิยมานํ
ปูชิยมานํ   ฯ  ตสฺส  น  เอวํ  โหติ  อิมมฺหิ  นาม  สมฺพหุลาชีวํ  กุเลสุ
สกฺกโรนฺติ  ครุกโรนฺติ  มาเนนฺติ  ปูเชนฺติ  มํ  ปน  ตปสฺสึ ลูขาชีวึ กุเลสุ
น  สกฺกโรนฺติ  น  ครุกโรนฺติ  น มาเนนฺติ น ปูเชนฺตีติ ฯ อิติ โส อิสฺสา-
มจฺฉริยํ กุเลสุ นุปฺปาเทตา โหติ เอวํ โส ตสฺมึ ฐาเน ปริสุทฺโธ โหติ ฯ
     {๒๕.๔}   ปุน   จปรํ  นิโคฺรธ  ตปสฺสี  น  อาปาถกนิสาที  โหติ
เอวํ  โส  ตสฺมึ  ฐาเน  ปริสุทฺโธ  โหติ  ฯ  ปุน จปรํ นิโคฺรธ ตปสฺสี น
อตฺตานํ  อทสฺสยมาโน  กุเลสุ  จรติ  อิทํปิ  เม ตปสฺมึ อิทํปิ เม ตปสฺมินฺติ
เอวํ  โส  ตสฺมึ  ฐาเน  ปริสุทฺโธ  โหติ  ฯ  ปุน  จปรํ  นิโคฺรธ ตปสฺสี
น   กิญฺจิเทว   ปฏิจฺฉนฺนํ   เสวติ   โส   ขมติ   เต   อิทนฺติ  ปุฏฺโฐ
สมาโน   อกฺขมมานํ   อาห   น   ขมตีติ   ขมมานํ   อาห  ขมตีติ  ฯ
อิติ    โส   สมฺปชานมุสา   น   ภาสิตา   โหติ   เอวํ   โส   ตสฺมึ
ฐาเน   ปริสุทฺโธ   โหติ   ฯ   ปุน  จปรํ  นิโคฺรธ  ตปสฺสี  ตถาคตสฺส
วา   ตถาคตสาวกสฺส   วา   ธมฺมํ   เทเสนฺตสฺส   สนฺตํเยว   ปริยายํ
อนุญฺเญยฺยํ อนุชานาติ เอวํ โส ตสฺมึ ฐาเน ปริสุทฺโธ โหติ ฯ
     {๒๕.๕}  ปุน  จปรํ  นิโคฺรธ  ตปสฺสี  อกฺโกธโน โหติ อนุปนาหี ฯ
ยํปิ   นิโคฺรธ   ตปสฺสี   อกฺโกธโน   โหติ  อนุปนาหี  เอวํ  โส  ตสฺมึ
ฐาเน   ปริสุทฺโธ   โหติ  ฯ  ปุน  จปรํ  นิโคฺรธ  ตปสฺสี  อมกฺขี  โหติ
อปลาสี   อนิสฺสุกี   โหติ   อมจฺฉรี   อสโฐ   โหติ  อมายาวี  อถทฺโธ
โหติ   อนติมานี   น  ปาปิจฺโฉ  โหติ  น  ปาปิกานํ  อิจฺฉานํ  วสงฺคโต
น   มิจฺฉาทิฏฺฐิโก   โหติ   น   อนฺตคาหิกาย  ทิฏฺฐิยา  สมนฺนาคโต  น
สนฺทิฏฺฐิปรามาสี    โหติ    น    อาธานคาหี   สุปฏินิสฺสคฺคี   ฯ   ยํปิ
นิโคฺรธ    ตปสฺสี    น    สนฺทิฏฺฐิปรามาสี    โหติ   น   อาธานคาหี
สุปฏินิสฺสคฺคี เอวํ โส ตสฺมึ ฐาเน ปริสุทฺโธ โหติ ฯ
     {๒๕.๖}  ตํ  กึ  มญฺญสิ  นิโคฺรธ  ยทิ  เอวํ  สนฺเต  ตโปชิคุจฺฉา
ปริสุทฺธา  วา  โหติ  อปริสุทฺธา  วาติ  ฯ  อทฺธา โข ภนฺเต เอวํ สนฺเต
ตโปชิคุจฺฉา  ปริสุทฺธา  โหติ  โน  อปริสุทฺธา  อคฺคปฺปตฺตา  จ  โหติ ๑-
สารปฺปตฺตา   จาติ   ฯ   น   โข   นิโคฺรธ  เอตฺตาวตา  ตโปชิคุจฺฉา
อคฺคปฺปตฺตา สารปฺปตฺตา โหติ อปิจ โข ปปฺปฏิกปตฺตา จ โหตีติ ฯ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ
     [๒๖]    กิตฺตาวตา    ปน    ภนฺเต   ตโปชิคุจฺฉา   อคฺคปฺปตฺตา
สารปฺปตฺตา   จ   โหติ   สาธุ  ภนฺเต  ภควา  ตโปชิคุจฺฉาย  อคฺคํเยว
ปาเปตุ  สารํเยว  ปาเปตูติ  ฯ  อิธ  นิโคฺรธ  ตปสฺสี จาตุยามสํวรสํวุโต
โหติ   ฯ   กถญฺจ   นิโคฺรธ   ตปสฺสี   จาตุยามสํวรสํวุโต   โหติ   ฯ
อิธ   นิโคฺรธ   ตปสฺสี  น  ปาณํ  อติปาเตติ  ๑-  น  ปาณํ  อติปาตยติ
น   ปาณํ   อติปาตยโต   สมนุญฺโญ   โหติ   น   อทินฺนํ   อาทิยติ  น
อทินฺนํ    อาทิยาเปติ   น   อทินฺนํ   อาทิยโต   สมนุญฺโญ   โหติ   น
มุสา    ภณติ   น   มุสา   ภณาเปติ   น   มุสา   ภณโต   สมนุญฺโญ
โหติ   น   ภาวิตมาสึสติ   น   ภาวิตมาสึสาเปติ   น   ภาวิตมาสึสโต
สมนุญฺโญ โหติ ฯ เอวํ นิโคฺรธ ตปสฺสี จาตุยามสํวรสํวุโต โหติ ฯ
     {๒๖.๑}    ยโต   นิโคฺรธ   ตปสฺสี   จาตุยามสํวรสํวุโต   โหติ
อทุญฺจสฺส   โหติ   ตปสฺสิตาย   ฯ  โส  อภิหรติ  โน  หีนายาวตฺตติ  ฯ
โส    วิวิตฺตํ    เสนาสนํ   ภชติ   อรญฺญํ   รุกฺขมูลํ   ปพฺพตํ   กนฺทรํ
คิริคุหํ  สุสานํ  วนปตฺถํ  อพฺโภกาสํ  ปลาสปุญฺชํ  ๒-  ฯ  โส  ปจฺฉาภตฺตํ
ปิณฺฑปาตปฏิกฺกนฺโต   นิสีทติ   ปลฺลงฺกํ   อาภุชิตฺวา   อุชุํ  กายํ  ปณิธาย
ปริมุขํ  สตึ  อุปฏฺฐเปตฺวา  ฯ  โส  อภิชฺฌํ  โลเก  ปหาย  วิคตาภิชฺเฌน
เจตสา   วิหรติ   อภิชฺฌาย   จิตฺตํ   ปริโสเธติ  พฺยาปาทปโทสํ  ปหาย
อพฺยาปนฺนจิตฺโต     วิหรติ     สพฺพปาณภูตหิตานุกมฺปี    พฺยาปาทปโทสา
จิตฺตํ     ปริโสเธติ     ถีนมิทฺธํ     ปหาย    วิคตถีนมิทฺโธ    วิหรติ
อาโลกสญฺญี     สโต    สมฺปชาโน    ถีนมิทฺธา    จิตฺตํ    ปริโสเธติ
@เชิงอรรถ:  สี. ยุ. อติปาเปติ ฯ   โป. ม. ยุ. ปลาลปุญฺชํ ฯ
อุทฺธจฺจกุกฺกุจฺจํ    ปหาย    อนุทฺธโต   วิหรติ   อชฺฌตฺตํ   วูปสนฺตจิตฺโต
อุทฺธจฺจกุกฺกุจฺจา    จิตฺตํ   ปริโสเธติ   วิจิกิจฺฉํ   ปหาย   ติณฺณวิจิกิจฺโฉ
วิหรติ อกถํกถี กุสเลสุ ธมฺเมสุ วิจิกิจฺฉาย จิตฺตํ ปริโสเธติ ฯ
     {๒๖.๒}  โส  อิเม  ปญฺจ  นีวรเณ  ปหาย  เจตโส  อุปกฺกิเลเส
ปญฺญาย   ทุพฺพลีกรเณ   เมตฺตาสหคเตน   เจตสา   เอกํ  ทิสํ  ผริตฺวา
วิหรติ   ตถา   ทุติยํ   ตถา  ตติยํ  ตถา  จตุตฺถํ  อิติ  อุทฺธมโธ  ติริยํ
สพฺพธิ    สพฺพตฺตตาย    สพฺพาวนฺตํ   โลกํ   เมตฺตาสหคเตน   เจตสา
วิปุเลน   มหคฺคเตน   อปฺปมาเณน   อเวเรน   อพฺยาปชฺเฌน   ผริตฺวา
วิหรติ   ฯ   กรุณาสหคเตน   เจตสา   ฯ  มุทิตาสหคเตน  เจตสา  ฯ
อุเปกฺขาสหคเตน   เจตสา   เอกํ   ทิสํ   ผริตฺวา  วิหรติ  ตถา  ทุติยํ
ตถา   ตติยํ   ตถา   จตุตฺถํ  อิติ  อุทฺธมโธ  ติริยํ  สพฺพธิ  สพฺพตฺตตาย
สพฺพาวนฺตํ    โลกํ   อุเปกฺขาสหคเตน   เจตสา   วิปุเลน   มหคฺคเตน
อปฺปมาเณน อเวเรน อพฺยาปชฺเฌน ผริตฺวา วิหรติ ฯ
     {๒๖.๓}  ตํ  กึ  มญฺญสิ  นิโคฺรธ  ยทิ  เอวํ  สนฺเต  ตโปชิคุจฺฉา
ปริสุทฺธา  วา  โหติ  อปริสุทฺธา  วาติ  ฯ  อทฺธา โข ภนฺเต เอวํ สนฺเต
ตโปชิคุจฺฉา   ปริสุทฺธา   โหติ   โน  อปริสุทฺธา  อคฺคปฺปตฺตา  จ  โหติ
สารปฺปตฺตา   จาติ   ฯ   น   โข   นิโคฺรธ  เอตฺตาวตา  ตโปชิคุจฺฉา
อคฺคปฺปตฺตา วา โหติ สารปฺปตฺตา วา อปิจ โข ตจปตฺตา โหตีติ ฯ
     [๒๗]   กิตฺตาวตา   ปน   ภนฺเต   ตโปชิคุจฺฉา   อคฺคปฺปตฺตา  จ
โหติ   สารปฺปตฺตา   จ   สาธุ   เม   ภนฺเต   ภควา   ตโปชิคุจฺฉาย
อคฺคํเยว   ปาเปตุ   สารํเยว   ปาเปตูติ   ฯ   อิธ   นิโคฺรธ  ตปสฺสี
จาตุยามสํวรสํวุโต   โหติ   ฯ   กถญฺจ   นิโคฺรธ   ตปสฺสี   จาตุยาม-
สํวรสํวุโต  โหติ  ฯเปฯ  ยโต  นิโคฺรธ  ตปสฺสี จาตุยามสํวรสํวุโต โหติ
อทุญฺจสฺส   โหติ   ตปสฺสิตาย   ฯ  โส  อภิหรติ  โน  หีนายาวตฺตติ  ฯ
โส   วิวิตฺตํ  เสนาสนํ  ภชติ  ฯเปฯ  โส  อิเม  ปญฺจ  นีวรเณ  ปหาย
เจตโส   อุปกฺกิเลเส   ปญฺญาย   ทุพฺพลีกรเณ  เมตฺตาสหคเตน  เจตสา
เอกํ   ทิสํ   ผริตฺวา   วิหรติ   ฯเปฯ   โส   อเนกวิหิตํ  ปุพฺเพนิวาสํ
อนุสฺสรติ   เสยฺยถีทํ   เอกํปิ   ชาตึ  เทฺวปิ  ชาติโย  ติสฺโสปิ  ชาติโย
จตสฺโสปิ   ชาติโย   ปญฺจปิ   ชาติโย   ฯเปฯ   ทสปิ   ชาติโย  วีสํปิ
ชาติโย    ตึสํปิ   ชาติโย   จตฺตาฬีสํปิ   ชาติโย   ปญฺญาสํปิ   ชาติโย
สตํปิ   ชาติโย   สหสฺสํปิ   ชาติโย  สตสหสฺสํปิ  ชาติโย  ๑-  อเนเกปิ
สํวฏฺฏกปฺเป    อเนเกปิ    วิวฏฺฏกปฺเป    อเนเกปิ   สํวฏฺฏวิวฏฺฏกปฺเป
อมุตฺราสึ     เอวํนาโม     เอวํโคตฺโต    เอวํวณฺโณ    เอวมาหาโร
เอวํสุขทุกฺขปฏิสํเวที    เอวมายุปริยนฺโต    โส   ตโต   จุโต   อมุตฺร
อุทปาทึ   ตตฺราปาสึ   เอวํนาโม  เอวํโคตฺโต  เอวํวณฺโณ  เอวมาหาโร
เอวํสุขทุกฺขปฏิสํเวที   เอวมายุปริยนฺโต   โส   ตโต  จุโต  อิธุปปนฺโนติ
อิติ สาการํ สอุทฺเทสํ อเนกวิหิตํ ปุพฺเพนิวาสํ อนุสฺสรติ ฯ
     {๒๗.๑}  ตํ กึ มญฺญสิ นิโคฺรธ ยทิ เอวํ สนฺเต ตโปชิคุจฺฉา ปริสุทฺธา
วา  โหติ  อปริสุทฺธา  วาติ  ฯ อทฺธา โข ภนฺเต เอวํ สนฺเต ตโปชิคุจฺฉา
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. ชาติสตํปิ ชาติสหสฺสํปิ ชาติสตสหสฺสํปีติ ทิสฺสติ ฯ
ปริสุทฺธา   โหติ   โน   อปริสุทฺธา  อคฺคปฺปตฺตา  จ  โหติ  สารปฺปตฺตา
จาติ   ฯ   น   โข   นิโคฺรธ   เอตฺตาวตา  ตโปชิคุจฺฉา  อคฺคปฺปตฺตา
วา โหติ สารปฺปตฺตา วา อปิจ โข เผคฺคุปตฺตา โหตีติ ฯ
     [๒๘]  กิตฺตาวตา  ปน  ภนฺเต  ตโปชิคุจฺฉา  อคฺคปฺปตฺตา  จ  โหติ
สารปฺปตฺตา   จ   สาธุ   เม   ภนฺเต  ภควา  ตโปชิคุจฺฉาย  อคฺคํเยว
ปาเปตุ  สารํเยว  ปาเปตูติ  ฯ  อิธ  นิโคฺรธ  ตปสฺสี จาตุยามสํวรสํวุโต
โหติ   ฯ   กถญฺจ   นิโคฺรธ   ตปสฺสี  จาตุยามสํวรสํวุโต  โหติ  ฯเปฯ
ยโต   จ   โข   นิโคฺรธ   ตปสฺสี  จาตุยามสํวรสํวุโต  โหติ  อทุญฺจสฺส
โหติ   ตปสฺสิตาย  ฯ  โส  อภิหรติ  โน  หีนายาวตฺตติ  ฯ  โส  วิวิตฺตํ
เสนาสนํ   ภชติ   ฯเปฯ   โส   อิเม  ปญฺจ  นีวรเณ  ปหาย  เจตโส
อุปกฺกิเลเส   ปญฺญาย   ทุพฺพลีกรเณ   เมตฺตาสหคเตน   เจตสา  ฯเปฯ
อุเปกฺขาสหคเตน   เจตสา   วิปุเลน  มหคฺคเตน  อปฺปมาเณน  อเวเรน
อพฺยาปชฺเฌน ผริตฺวา วิหรติ ฯ
     {๒๘.๑}   โส   อเนกวิหิตํ   ปุพฺเพนิวาสํ   อนุสฺสรติ   เสยฺยถีทํ
เอกมฺปิ   ชาตึ   เทฺวปิ   ชาติโย   ฯเปฯ   อิติ   สาการํ   สอุทฺเทสํ
อเนกวิหิตํ   ปุพฺเพนิวาสํ  อนุสฺสรติ  ฯ  โส  ทิพฺเพน  จกฺขุนา  วิสุทฺเธน
อติกฺกนฺตมานุสเกน    สตฺเต   ปสฺสติ   จวมาเน   อุปปชฺชมาเน   หีเน
ปณีเต   สุวณฺเณ   ทุพฺพณฺเณ   สุคเต   ทุคฺคเต   ยถากมฺมูปเค   สตฺเต
ปชานาติ   อิเม   วต   โภนฺโต   สตฺตา   กายทุจฺจริเตน  สมนฺนาคตา
วจีทุจฺจริเตน    สมนฺนาคตา    มโนทุจฺจริเตน    สมนฺนาคตา   อริยานํ
อุปวาทกา    มิจฺฉาทิฏฺฐิกา    มิจฺฉาทิฏฺฐิกมฺมสมาทานา    เต   กายสฺส
เภทา   ปรํ   มรณา   อปายํ   ทุคฺคตึ  วินิปาตํ  นิรยํ  อุปปนฺนา  อิเม
วา   ปน   โภนฺโต   สตฺตา   กายสุจริเตน   สมนฺนาคตา  วจีสุจริเตน
สมนฺนาคตา     มโนสุจริเตน    สมนฺนาคตา    อริยานํ    อนุปวาทกา
สมฺมาทิฏฺฐิกา    สมฺมาทิฏฺฐิกมฺมสมาทานา   เต   กายสฺส   เภทา   ปรํ
มรณา   สุคตึ  สคฺคํ  โลกํ  อุปปนฺนาติ  อิติ  ทิพฺเพน  จกฺขุนา  วิสุทฺเธน
อติกฺกนฺตมานุสเกน    สตฺเต   ปสฺสติ   จวมาเน   อุปปชฺชมาเน   หีเน
ปณีเต   สุวณฺเณ   ทุพฺพณฺเณ   สุคเต   ทุคฺคเต   ยถากมฺมูปเค   สตฺเต
ปชานาติ   ฯ   ตํ  กึ  มญฺญสิ  นิโคฺรธ  ยทิ  เอวํ  สนฺเต  ตโปชิคุจฺฉา
ปริสุทฺธา  วา  โหติ  อปริสุทฺธา  วาติ  ฯ  อทฺธา โข ภนฺเต เอวํ สนฺเต
ตโปชิคุจฺฉา   ปริสุทฺธา   โหติ   โน  อปริสุทฺธา  อคฺคปฺปตฺตา  จ  โหติ
สารปฺปตฺตา จาติ ฯ
     {๒๘.๒}   เอตฺตาวตา   นิโคฺรธ   ตโปชิคุจฺฉา   อคฺคปฺปตฺตา  จ
โหติ  สารปฺปตฺตา  จ  ฯ  อิติ  นิโคฺรธ  ยํ  มํ ตฺวํ อวจาสิ โก นาม โส
ภควโต   ธมฺโม  เยน  ภควา  สาวเก  วิเนติ  เยน  ภควตา  สาวกา
วินีตา   อสฺสาสปฺปตฺตา   ปฏิชานนฺติ   อชฺฌาสยํ   อาทิพฺรหฺมจริยนฺติ  ฯ
อิติ   โข   [๑]-   นิโคฺรธ   ฐานํ   อุตฺตริตรญฺจ  ปณีตตรญฺจ  เยนาหํ
สาวเก    วิเนมิ    เยน    มยา   สาวกา   วินีตา   อสฺสาสปฺปตฺตา
ปฏิชานนฺติ    อชฺฌาสยํ    อาทิพฺรหฺมจริยนฺติ   ฯ   เอวํ   วุตฺเต   เต
ปริพฺพาชกา     อุนฺนาทิโน     อุจฺจาสทฺทมหาสทฺทา    อเหสุํ    เอตฺถ
มยํ   น   ปสฺสาม   สาจริยกา   เอตฺถ   มยํ  น  ปสฺสาม  สาจริยกา
น มยํ อิโต ภิยฺโย อุตฺตริตรํ ปชานามาติ ฯ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. ตํ ฯ
     [๒๙]   ยทา   อญฺญาสิ   สนฺธาโน   คหปติ  อญฺญทตฺถุ  โขทานิเม
อญฺญติตฺถิยา   ปริพฺพาชกา   ภควโต   ภาสิตํ  สุสฺสูสนฺติ  โสตํ  โอทหนฺติ
อญฺญาจิตฺตํ    อุปฏฺฐเปนฺตีติ    อถ    นิโคฺรธํ   ปริพฺพาชกํ   เอตทโวจ
อิติ  โข  ภนฺเต  นิโคฺรธ  ยํ  มํ  ตฺวํ  อวจาสิ ยคฺเฆ คหปติ ชาเนยฺยาสิ
เกน   สมโณ  โคตโม  สทฺธึ  สลฺลปติ  เกน  สากจฺฉํ  สมาปชฺชติ  เกน
ปญฺญาเวยฺยตฺติยํ    สมาปชฺชติ    สุญฺญาคารหตา    สมณสฺส    โคตมสฺส
ปญฺญา    อปริสาวจโร    สมโณ    โคตโม   นาลํ   สลฺลาปาย   โส
อนฺตปนฺตาเนว    เสวติ   เสยฺยถาปิ   นาม   โคกาณา   ปริยนฺตจารินี
อนฺตปนฺตาเนว   เสวติ   เอวเมวํ   สุญฺญาคารหตา   สมณสฺส  โคตมสฺส
ปญฺญา    อปริสาวจโร    สมโณ    โคตโม   นาลํ   สลฺลาปาย   โส
อนฺตปนฺตาเนว   เสวติ   อิงฺฆ   คหปติ   สมโณ   โคตโม   อิมํ  ปริสํ
อาคจฺเฉยฺย   เอกปเญฺหเนว   นํ   สํสาเทยฺยาม  ตุจฺฉกุมฺภีว  นํ  มญฺเญ
โอโรเธยฺยามาติ  อถโข  ๑-  โส  ภนฺเต  ภควา  อรหํ  สมฺมาสมฺพุทฺโธ
อิธานุปฺปตฺโต   อปริสาวจรํ   ปน   นํ   กโรถ   โคกาณํ  ปริยนฺตจารินึ
กโรถ  เอกปเญฺหเนว นํ สํสาเทถ ตุจฺฉกุมฺภีว นํ มญฺเญ ๒- โอโรเธถาติ ฯ
เอวํ   วุตฺเต   นิโคฺรโธ  ปริพฺพาชโก  ตุณฺหีภูโต  มงฺกุภูโต  ปตฺตกฺขนฺโธ
อโธมุโข ปชฺฌายนฺโต อปฺปฏิภาโณ นิสีทิ ฯ
     [๓๐]   อถโข   ภควา   นิโคฺรธํ   ปริพฺพาชกํ   ตุณฺหีภูตํ  มงฺกุภูตํ
ปตฺตกฺขนฺธํ    อโธมุขํ    ปชฺฌายนฺตํ    อปฺปฏิภาณํ    วิทิตฺวา   นิโคฺรธํ
@เชิงอรรถ:  โป. ม. ยุ. อยํ โข ฯ   ม. อยํ น ทิสฺสติ ฯ
ปริพฺพาชกํ  เอตทโวจ  สจฺจํ  นิโคฺรธ  ภาสิตา  เต  เอสา  วาจาติ  ฯ
สจฺจํ   ภนฺเต   ภาสิตา   เม  เอสา  วาจา  ยถาพาเลน  ยถามูเฬฺหน
ยถาอกุสเลนาติ  ฯ  ตํ  กึ  มญฺญสิ  นิโคฺรธ  กินฺติ  เต สุตํ ปริพฺพาชกานํ
วุฑฺฒานํ   มหลฺลกานํ   อาจริยปาจริยานํ   ภาสมานานํ  เย  เต  อเหสุํ
อตีตมทฺธานํ   อรหนฺโต   สมฺมาสมฺพุทฺธา   เอวํสุเต   ภควนฺโต  สงฺคมฺม
สมาคมฺม    อุนฺนาทิโน   อุจฺจาสทฺทมหาสทฺทา   อเนกวิหิตํ   ติรจฺฉานกถํ
อนุยุตฺตา   วิหรึสุ   เสยฺยถีทํ   ราชกถํ   โจรกถํ  ฯเปฯ  อิติภวาภวกถํ
อิติ  วา  เสยฺยถาปิ  ตฺวํ  เอตรหิ  สาจริยโก  อุทาหุ เอวํสุเต ภควนฺโต
อรญฺญวนปตฺถานิ    ปนฺตานิ    เสนาสนานิ    ปฏิเสวนฺติ    อปฺปสทฺทานิ
อปฺปนิคฺโฆสานิ   วิชนวาตานิ   มนุสฺสราหเสยฺยกานิ   ปฏิสลฺลานสารุปฺปานิ
เสยฺยถาปาหเมตรหีติ ฯ
     {๓๐.๑}   สุตเมตํ   ภนฺเต   ปริพฺพาชกานํ   วุฑฺฒานํ  มหลฺลกานํ
อาจริยปาจริยานํ   ภาสมานานํ  เย  เต  อเหสุํ  อตีตมทฺธานํ  อรหนฺโต
สมฺมาสมฺพุทฺธา   น   เอวํสุเต   ภควนฺโต   เอวํ   สงฺคมฺม   สมาคมฺม
อุนฺนาทิโน    อุจฺจาสทฺทมหาสทฺทา   อเนกวิหิตํ   ติรจฺฉานกถํ   อนุยุตฺตา
วิหรนฺติ   เสยฺยถีทํ   ราชกถํ   โจรกถํ  ฯเปฯ  อิติภวาภวกถํ  อิติ  วา
เสยฺยถาปาหเมตรหิ   สาจริยโก   เอวํสุเต   ภควนฺโต  อรญฺญวนปตฺถานิ
ปนฺตานิ     เสนาสนานิ    ปฏิเสวนฺติ    อปฺปสทฺทานิ    อปฺปนิคฺโฆสานิ
วิชนวาตานิ          มนุสฺสราหเสยฺยกานิ         ปฏิสลฺลานสารุปฺปานิ
เสยฺยถาปิ   ภควา   เอตรหีติ   ฯ   ตสฺส  โข  ๑-  นิโคฺรธ  วิญฺญุสฺส
สโต     มหลฺลกสฺส     น     เอตทโหสิ    พุทฺโธ    โส    ภควา
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. เต ฯ
สมฺโพธาย   ธมฺมํ  เทเสติ  ทนฺโต  โส  ภควา  ทมถาย  ธมฺมํ  เทเสติ
สนฺโต  โส  ภควา  สมถาย  ธมฺมํ  เทเสติ  ติณฺโณ  โส  ภควา ตรณาย
ธมฺมํ เทเสติ ปรินิพฺพุโต โส ภควา ปรินิพฺพานาย ธมฺมํ เทเสตีติ ฯ
     [๓๑]   เอวํ   วุตฺเต  นิโคฺรโธ  ปริพฺพาชโก  ภควนฺตํ  เอตทโวจ
อจฺจโย   มํ   ภนฺเต  อจฺจคมา  ยถาพาลํ  ยถามูฬฺหํ  ยถาอกุสลํ  ยฺวาหํ
ภควนฺตํ   เอวํ   อวจาสึ   ตสฺส  เม  ภนฺเต  ภควา  อจฺจยํ  อจฺจยโต
ปฏิคฺคณฺหาตุ  อายตึ  สํวรายาติ  ฯ  ตคฺฆ ตํ ๑- นิโคฺรธ อจฺจโย อจฺจคมา
ยถาพาลํ  ยถามูฬฺหํ  ยถาอกุสลํ  ยํ  ๒-  มนฺตฺวํ  เอวํ  อวจาสิ  ยโต จ
โข   นิโคฺรธ   อจฺจยํ   อจฺจยโต  ทิสฺวา  ยถาธมฺมํ  ปฏิกโรสิ  ตํ  เต
มยํ    ปฏิคฺคณฺหาม   วุฑฺฒิ   เหสา   นิโคฺรธ   อริยสฺส   วินเย   โย
อจฺจยํ อจฺจยโต ทิสฺวา ยถาธมฺมํ ปฏิกโรติ อายตึ สํวรมาปชฺชติ ฯ
     {๓๑.๑}  อหํ  ปน  นิโคฺรธ  เอวํ  วทามิ เอตุ วิญฺญู ปุริโส อสโฐ
อมายาวี   อุชุชาติโก   อหมนุสาสามิ   อหํ   ธมฺมํ  เทเสมิ  ยถานุสิฏฺฐํ
ตถาปฏิปชฺชมาโน     ยสฺสตฺถาย    กุลปุตฺตา    สมฺมเทว    อคารสฺมา
อนคาริยํ   ปพฺพชนฺติ   ตทนุตฺตรํ  พฺรหฺมจริยปริโยสานํ  ทิฏฺเฐ  ว  ธมฺเม
สยํ   อภิญฺญา   สจฺฉิกตฺวา   อุปสมฺปชฺช   วิหริสฺสติ   สตฺต  วสฺสานิ  ฯ
ติฏฺฐนฺตุ   นิโคฺรธ   สตฺต   วสฺสานิ   ฯ   เอตุ   วิญฺญู  ปุริโส  อสโฐ
อมายาวี   อุชุชาติโก   อหมนุสาสามิ   อหํ   ธมฺมํ  เทเสมิ  ยถานุสิฏฺฐํ
ตถาปฏิปชฺชมาโน     ยสฺสตฺถาย    กุลปุตฺตา    สมฺมเทว    อคารสฺมา
@เชิงอรรถ:  โป. ม. ตวํ ฯ    ม. โย. ฯ
อนคาริยํ    ปพฺพชนฺติ    ตทนุตฺตรํ    พฺรหฺมจริยปริโยสานํ   ทิฏฺเฐ   ว
ธมฺเม   สยํ  อภิญฺญา  สจฺฉิกตฺวา  อุปสมฺปชฺช  วิหริสฺสติ  ฉ  วสฺสานิ  ฯ
ปญฺจ  วสฺสานิ  ฯ  จตฺตาริ  วสฺสานิ  ฯ  ตีณิ  วสฺสานิ ฯ เทฺว วสฺสานิ ฯ
เอกํ  วสฺสํ  ฯ  ติฏฺฐตุ  นิโคฺรธ  เอกํ  วสฺสํ  ฯ เอตุ วิญฺญู ปุริโส อสโฐ
อมายาวี   อุชุชาติโก   อหมนุสาสามิ   อหํ   ธมฺมํ  เทเสมิ  ยถานุสิฏฺฐํ
ตถาปฏิปชฺชมาโน     ยสฺสตฺถาย    กุลปุตฺตา    สมฺมเทว    อคารสฺมา
อนคาริยํ   ปพฺพชนฺติ   ตทนุตฺตรํ  พฺรหฺมจริยปริโยสานํ  ทิฏฺเฐ  ว  ธมฺเม
สยํ อภิญฺญา สจฺฉิกตฺวา อุปสมฺปชฺช วิหริสฺสติ สตฺต มาสานิ ฯ
     {๓๑.๒}  ติฏฺฐนฺตุ นิโคฺรธ สตฺต มาสานิ ฯ ฉ มาสานิ ฯ ปญฺจ มาสานิ ฯ
จตฺตาริ มาสานิ ฯ ตีณิ มาสานิ ฯ เทฺว มาสานิ ฯ เอกํ มาสํ ฯ อฑฺฒมาสํ ฯ
ติฏฺฐตุ   นิโคฺรธ   อฑฺฒมาโส  ฯ  เอตุ  วิญฺญู  ปุริโส  อสโฐ  อมายาวี
อุชุชาติโก  อหมนุสาสามิ  อหํ  ธมฺมํ  เทเสมิ ยถานุสิฏฺฐํ ตถาปฏิปชฺชมาโน
ยสฺสตฺถาย    กุลปุตฺตา    สมฺมเทว   อคารสฺมา   อนคาริยํ   ปพฺพชนฺติ
ตทนุตฺตรํ    พฺรหฺมจริยปริโยสานํ   ทิฏฺเฐ   ว   ธมฺเม   สยํ   อภิญฺญา
สจฺฉิกตฺวา อุปสมฺปชฺช วิหริสฺสติ สตฺตาหํ ฯ
     {๓๑.๓}  สิยา  โข  ปน  เต  นิโคฺรธ เอวมสฺส อนฺเตวาสิกมฺยตา
สมโณ  โคตโม เอวมาหาติ ฯ น โข ปเนตํ นิโคฺรธ เอวํ ทฏฺฐพฺพํ โย เอวํ
โว อาจริโย โสเยว โว อาจริโย โหตุ ฯ สิยา โข ปน เต นิโคฺรธ เอวมสฺส
อุทฺเทสา  โน  จาเวตุกาโม  สมโณ  โคตโม เอวมาหาติ ฯ น โข ปเนตํ
นิโคฺรธ  เอวํ  ทฏฺฐพฺพํ  โย  เอวํ  เต  อุทฺเทโส  โสเยว เต อุทฺเทโส
โหตุ  ฯ  สิยา  โข  ปน  เต นิโคฺรธ เอวมสฺส อาชีวา โน จาเวตุกาโม
สมโณ  โคตโม  เอวมาหาติ  ฯ  น  โข  ปเนตํ  นิโคฺรธ  เอวํ ทฏฺฐพฺพํ
โย  จ  เต อาชีโว โสเยว เต อาชีโว โหตุ ฯ สิยา โข ปน เต นิโคฺรธ
เอวมสฺส   เย  เต  ธมฺมา  อกุสลา  อกุสลสงฺขาตา  สาจริยกานํ  เตสุ
ปติฏฺฐาเปตุกาโม  สมโณ  โคตโม  เอวมาหาติ  ฯ  น โข ปเนตํ นิโคฺรธ
เอวํ   ทฏฺฐพฺพํ   อกุสลาเยว  เต  ธมฺมา  ๑-  โหนฺตุ   อกุสลสงฺขาตา
สาจริยกานํ ฯ
     {๓๑.๔}  สิยา  โข ปน เต นิโคฺรธ เอวมสฺส เย เต ธมฺมา กุสลา
กุสลสงฺขาตา    สาจริยกานํ   เตหิ   วิเวเจตุกาโม   สมโณ   โคตโม
เอวมาหาติ  ฯ  น  โข  ปเนตํ  นิโคฺรธ  เอวํ  ทฏฺฐพฺพํ  กุสลาเยว เต
ธมฺมา  โหนฺตุ  กุสลสงฺขาตา  สาจริยกานํ  ฯ  อิติ  โขหํ  นิโคฺรธ  เนว
อนฺเตวาสิกมฺยตา   เอวํ   วทามิ   นาปิ  อุทฺเทสา  จาเวตุกาโม  เอวํ
วทามิ  นาปิ  อาชีวา  จาเวตุกาโม  เอวํ  วทามิ  นปิ  เย  เต ธมฺมา
อกุสลา     อกุสลสงฺขาตา    สาจริยกานํ    เตสุ    ปติฏฺฐาเปตุกาโม
เอวํ   วทามิ   นปิ  เย  เต  ธมฺมา  กุสลสงฺขาตา  สาจริยกานํ  เตหิ
วิเวเจตุกาโม  เอวํ  วทามิ  ฯ  สนฺติ  จ  โข  นิโคฺรธ  อกุสลา ธมฺมา
อปฺปหีนา     สงฺกิเลสิกา     โปโนพฺภวิกา     สทรถา    ทุกฺขวิปากา
อายตึ    ชาติชรามรณิยา    เยสาหํ   ปหานาย   ธมฺมํ   เทเสมิ   ฯ
ยถาปฏิปนฺนานํ     โว   สงฺกิเลสิกา   ธมฺมา   ปหียิสฺสนฺติ   โวทานิยา
ธมฺมา    อภิวฑฺฒิสฺสนฺติ    ปญฺญาปาริปูรึ    เวปุลฺลตฺตญฺจ    ทิฏฺเฐ   ว
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. อกุสลา เจว โว ธมฺมา ฯ
ธมฺเม   สยํ   อภิญฺญา   สจฺฉิกตฺวา   อุปสมฺปชฺช  วิหริสฺสถาติ  ฯ  เอวํ
วุตฺเต   เต   ปริพฺพาชกา   ตุณฺหีภูตา  มงฺกุภูตา  ปตฺตกฺขนฺธา  อโธมุขา
ปชฺฌายนฺตา อปฺปฏิภาณา นิสีทึสุ ยถา ตํ มาเรน ปริยุฏฺฐิตจิตฺตา ฯ
     [๓๒]   อถโข  ภควโต  เอตทโหสิ  สพฺเพปีเม  โมฆปุริสา  ผุฏฺฐา
มาเรน   ปาปิมตา  ยตฺร  หิ  นาม  เอกสฺสปิ  น  เอวํ  ภวิสฺสติ  หนฺท
มยํ   อญฺญาณตฺถํปิ   สมเณ   โคตเม   พฺรหฺมจริยํ   จราม  กึ  กริสฺสติ
สตฺตาโหติ   ฯ   อถโข  ภควา  อุทุมฺพริกาย  ปริพฺพาชการาเม  สีหนาทํ
นทิตฺวา   เวหาสํ  อพฺภุคฺคนฺตฺวา  คิชฺฌกูเฏ  ปพฺพเต  ปจฺจุฏฺฐาสิ  ๑-  ฯ
สนฺธาโน คหปติ ตาวเทว ราชคหํ ปาวิสีติ ฯ
                  อุทุมฺพริกสุตฺตํ นิฏฺฐิตํ ทุติยํ ฯ
                        ----------------
@เชิงอรรถ:  ม. ปจฺจุปฏฺฐาสิ ฯ


             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๑ หน้าที่ ๓๘-๖๑. https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=11&item=18&items=15              อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :- https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=11&item=18&items=15&mode=bracket              อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :- https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=11&item=18&items=15              อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=11&item=18&items=15              ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=11&i=18              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๑ https://84000.org/tipitaka/read/?index_11 https://84000.org/tipitaka/english/?index_11

อ่านหัวข้อแรกอ่านหัวข้อที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหัวข้อถัดไปอ่านหัวข้อสุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]