ค้นคำว่า สังขตธรรม ในพจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม

แสดงผลการค้น ลำดับที่ 1 / 5

[21] ธรรม 2^๓ (สภาวะ, สิ่ง, ปรากฏการณ์ - thing; states; phenomena)
1. สังขตธรรม (สิ่งที่ปัจจัยปรุงแต่ง คือ ขันธ์ 5 ทั้งหมด - conditioned things; compounded things)
2. อสังขตธรรม (สิ่งที่ปัจจัยไม่ปรุงแต่ง คือ นิพพาน - the Unconditioned, i.e. Nibbana)

Dhs.193, 244.

อภิ.สํ. 34/702/278; 907/354.

แสดงผลการค้น ลำดับที่ 2 / 5

[86] ธรรมนิยาม 3 (กำหนดแห่งธรรมดา, ความเป็นไปอันแน่นอนโดยธรรมดา, กฎธรรมชาติ — orderliness of nature; natural law)
       1. สพฺเพ สงฺขารา อนิจฺจา (สังขารคือสังขตธรรมทั้งปวงไม่เที่ยง — all conditioned states are impermanent)
       2. สพฺเพ สงฺขารา ทุกฺขา (สังขารคือสังขตธรรมทั้งปวงเป็นทุกข์ — all conditioned states are subject to oppression, conflict or suffering)
       3. สพฺเพ ธมฺมา อนตฺตา (ธรรมคือสังขตธรรมและอสังขตธรรม หรือสังขารและวิสังขารทั้งปวงไม่ใช่ตน — all states are not-self or soulless)

       หลักความจริงนี้ แสดงให้เห็นลักษณะ 3 อย่าง ที่เรียกว่า ไตรลักษณ์ ของสภาวธรรมทั้งหลาย (ดู [76] ไตรลักษณ์) พระพุทธเจ้าจะอุบัติหรือไม่ก็ตาม หลักทั้งสามนี้ ก็คงมีอยู่เป็นธรรมดา พระพุทธเจ้าเป็นแต่ทรงค้นพบ และนำมาเปิดเผยแสดงแก่เวไนย.

       ดู [223] นิยาม 5.

A.I.285.

องฺ.ติก. 20/576/368.

แสดงผลการค้น ลำดับที่ 3 / 5

[117] สังขตลักษณะ 3 (ลักษณะแห่งสังขตธรรม คือสิ่งที่ปัจจัยปรุงแต่งขึ้น — characteristics of the conditioned; condition; condition-marks of the conditioned)
       1. อุปฺปาโท ปญฺญายติ (ความเกิดขึ้น ปรากฏ — Its arising is apparent.)
       2. วโย ปญฺญายติ (ความดับสลาย ปรากฏ — Its passing away or subsidence is apparent.)
       3. ฐิตสฺส อญฺญถตฺตํ ปญฺญายติ (เมื่อตั้งอยู่ ความแปรปรากฏ — While persisting, alteration or changeability is apparent.)

A.I.152.

องฺ.ติก. 20/486/192.

แสดงผลการค้น ลำดับที่ 4 / 5

[118] อสังขตลักษณะ 3 (ลักษณะแห่งอสังขตธรรม — characteristics of the Unconditioned)
       1. น อุปฺปาโท ปญฺญายติ (ไม่ปรากฏความเกิด — No arising appears.)
       2. น วโย ปญฺญายติ (ไม่ปรากฏความสลาย — No passing away appears.)
       3. น ฐิตสฺส อญฺญถตฺตํ ปญฺญายติ (เมื่อตั้งอยู่ ไม่ปรากฏความแปร — While persisting, no alteration appears.)

A.I.152.

องฺ.ติก. 20/487/192.

แสดงผลการค้น ลำดับที่ 5 / 5

[185] สังขาร 4 (คำว่าสังขารที่ใช้ในความหมายต่าง - applications of the word 'formation')
       1. สังขตสังขาร (สังขารคือสังขตธรรม ได้แก่สิ่งทั้งปวงที่เกิดจากปัจจัยปรุงแต่ง รูปธรรมก็ตาม นามธรรมก็ตาม ได้ในคำว่า อนิจฺจา วต สงฺขารา เป็นต้น - formation consisting of the formed)
       2. อภิสังขตสังขาร (สังขารคือสิ่งที่กรรมแต่งขึ้น ได้แก่รูปธรรมก็ตาม นามธรรมก็ตาม ในภูมิสาม ที่เกิดแต่กรรม - formation consisting of the karma-formed)
       3. อภิสังขรณกสังขาร (สังขารคือกรรมที่เป็นตัวการปรุงแต่ง ได้แก่ กุศลเจตนาและอกุศลเจตนาทั้งปวงในภูมิสาม ได้ในคำว่า 'สังขาร' ตามหลักปฏิจจสมุปบาท คือ [120] สังขาร 3 หรือ [129] อภิสังขาร 3 - formation consisting in the act of karma-forming)
       4. ปโยคาภิสังขาร (สังขารคือการประกอบความเพียร ได้แก่กำลังความเพียรทางกายก็ตาม ทางใจก็ตาม - formation consisting in exertion or impetus)

Vism.527.

วิสุทธิ. 3/120.

พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม พิมพ์ครั้งที่ ๑๒ พ.ศ. ๒๕๔๖
http://84000.org/tipitaka/dic/d_seek.php?text=สังขตธรรม&detail=on
http://84000.org/tipitaka/dic/d_seek.php?text=%CA%D1%A7%A2%B5%B8%C3%C3%C1&detail=on