ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม
อรรถกถาเล่มที่ ๒ ภาษาบาลีอักษรไทย วินย.อ. (สมนฺต.๒)

     {๒๘๓} เตน สมเยน พุทฺโธ ภควาติ ทุฏฺฐุลฺลวาจสิกฺขาปทํ ฯ ตตฺถ
อาทิสฺสาติ อปทิสิตฺวา ฯ วณฺณมฺปิ ภณตีติ อาทีนิ ปรโต
อาวิภวิสฺสนฺติ ฯ ฉินฺนกาติ ฉินฺนโอตฺตปฺปา ฯ ธุตฺติกาติ สฐา ฯ
อหิริกาโยติ นิลฺลชฺชา ฯ โอหสนฺตีติ สิตํ กตฺวา มนฺทหสิตํ
หสนฺติ ฯ อุลฺลปนฺตีติ อโห อยฺโยติ อาทินา นเยน อุจฺจกรณึ
นานาวิธํ ปโลภนกถํ กเถนฺติ ฯ อุชฺชคฺฆนฺตีติ มหาหสิตํ หสนฺติ ฯ
อุปฺผณฺเฑนฺตีติ ปณฺฑโก อยํ นายํ ปุริโสติ อาทินา นเยน
ปริหาสํ กโรนฺติ ฯ
     {๒๘๕} สารตฺโตติ ทุฏฺฐุลฺลวาจสฺสาทราเคน สารตฺโต ฯ อเปกฺขวา
ปฏิพทฺธจิตฺโตติ วุตฺตนยเมว ฯ เกวลํ อิธ วาจสฺสาทราโค
โยเชตพฺโพ ฯ มาตุคามํ ทุฏฺฐุลฺลาหิ วาจาหีติ เอตฺถ อธิปฺเปตํ
มาตุคามํ ทสฺเสนฺโต มาตุคาโมติ อาทิมาห ฯ ตตฺถ วิญฺญู ปฏิพลา
สุภาสิตทุพฺภาสิตํ ทุฏฺฐุลฺลาทุฏฺฐุลฺลํ อาชานิตุนฺติ ยา ปณฺฑิตา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๐.

สาตฺถกนิรตฺถกกถํ อสทฺธมฺมสทฺธมฺมปฏิสํยุตฺตํ กถญฺจ ชานิตุํ ปฏิพลา อยํ อิธ อธิปฺเปตา ยา ปน มหลฺลิกาปิ พาลา เอฬมูคา อยํ อิธ อนธิปฺเปตาติ ทสฺเสติ ฯ โอภาเสยฺยาติ อวภาเสยฺย นานปฺปการํ อสทฺธมฺมวจนํ วเทยฺย ฯ ยสฺมา ปน เอวํ โอภาสนฺตสฺส โย โส โอภาโส นาม โส อตฺถโต อชฺฌาจาโร โหติ ราควเสน อภิภวิตฺวา สญฺญมเวลํ อาจาโร ตสฺมา ตมตฺถํ ทสฺเสนฺโต โอภาเสยฺยาติ อชฺฌาจาโร วุจฺจตีติ อาห ฯ ยถาตนฺติ เอตฺถ ตนฺติ นิปาตมตฺตํ ฯ ยถา ยุวา ยุวตินฺติ อตฺโถ ฯ เทฺว มคฺเค อาทิสฺสาติ อาทิ เยนากาเรน โอภาสโต สงฺฆาทิ. เสโส โหติ ตํ ทสฺเสตุํ วุตฺตํ ฯ ตตฺถ เทฺว มคฺเคติ วจฺจมคฺคญฺจ ปสฺสาวมคฺคญฺจ ฯ เสสํ อุทฺเทเส ตาว ปากฏเมว ฯ นิทฺเทเส ปน โถเมตีติ อิตฺถีลกฺขเณน สุภลกฺขเณน สมนฺนาคตาสีติ วทติ น ตาว สีสํ เอติ ฯ ตว วจฺจมคฺโค จ ปสฺสาวมคฺโค จ อีทิโส เตน นาม อีทิเสน อิตฺถีลกฺขเณน สุภลกฺขเณน สมนฺนาคตาสีติ วทติ สีสํ เอติ สงฺฆาทิเสโส ฯ วณฺเณติ ปสํสตีติ อิมานิ ปน โถมนปทสฺส เววจนานิ ฯ ขุํเสตีติ วาจาปโฏเทน ฆฏฺเฏติ ฯ วมฺเภตีติ อปสาเทติ ฯ ครหตีติ โทสํ วเทติ ฯ ปรโต ปน ปาลิยา อาคเตหิ อนิมิตฺตาสีติ อาทีหิ เอกาทสหิ ปเทหิ อฆฏิเต สีสํ น เอติ ฆฏิเตปิ เตสุ สิขิรณีสิ สมฺภินฺนาสิ อุภโตพฺยญฺชนาสีติ อิเมหิ ตีหิ ฆฏิเตเยว สงฺฆาทิเสโส ฯ เทติ เมติ ยาจนายปิ เอตฺตเกเนว สีสํ น เอติ ฯ เมถุนธมฺมํ เทหีติ เอวํ เมถุนธมฺเมน ฆฏิเตเอว

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๑.

สงฺฆาทิเสโส ฯ กทา เต มาตา ปสีทิสฺสตีติ อาทีสุ อายาจนวจเนสุปิ เอตฺตเกเนว สีสํ น เอติ ฯ กทา เต มาตา ปสีทิสฺสติ กทา เต เมถุนํ ธมฺมํ ลภิสฺสามีติ วา ตว มาตริ ปสนฺนาย เมถุนํ ธมฺมํ ลภิสฺสามีติ วา อาทินา ปน นเยน เมถุนธมฺเมน ฆฏิเตเยว สงฺฆาทิเสโส ฯ กถํ ตฺวํ สามิกสฺส เทสีติ อาทีสุ ปุจฺฉาวจเนสุปิ เมถุนธมฺมนฺติ วุตฺเตเยว สงฺฆาทิเสโส น อิตรถา ฯ เอวํ กิร ตฺวํ สามิกสฺส เทสีติ ปฏิปุจฺฉาวจเนสุปิ เอเสว นโย ฯ อาจิกฺขนาย ปุฏฺโฐ ภณตีติ กถํ ททมานา สามิกสฺส ปิยา โหตีติ เอวํ ปุฏฺโฐ อาจิกฺขติ ฯ เอตฺถ จ เอวํ เทหิ เอวํ ททมานาติ วุตฺเตปิ สีสํ น เอติ เมถุนธมฺมํ เอวํ เทหิ อุปเนหิ เอวํ เมถุนธมฺมํ ททมานา อุปนยมานา ปิยา โหตีติ อาทินา ปน นเยน เมถุนธมฺเมน ฆฏิเตเยว สงฺฆาทิเสโส ฯ อนุสาสนวจเนสุปิ เอเสว นโย ฯ อกฺโกสนิทฺเทเส อนิมิตฺตาสีติ นิมิตฺตรหิตาสิ ฯ กุญฺจิยปนาฬิยมตฺตเมว ตว อุทกโสตนฺติ วุตฺตํ โหติ ฯ นิมิตฺตมตฺตาสีติ ตว อิตฺถีนิมิตฺตํ อปริปุณฺณํ สญฺญามตฺตเมวาติ วุตฺตํ โหติ ฯ อโลหิตาติ สุกฺขโสตา ฯ ธุวโลหิตาติ นิจฺจโลหิตกิลินฺนโสตา ฯ ธุวโจลาติ นิจฺจํ ปกฺขิตฺตาณิโจลา สทา อาณิโจลกํ เสวสีติ วุตฺตํ โหติ ฯ ปคฺฆรนฺตีติ สวนฺติ สทา เต มุตฺตํ สวตีติ วุตฺตํ โหติ ฯ สิขิรณีติ พหินิกฺขนฺตอาณิมํสา ฯ อิตฺถีปณฺฑกาติ อนิมิตฺตาว วุจฺจติ ฯ เวปุริสิกาติ สมสฺสุทาฒิกา ปุริสรูปา อิตฺถี ฯ สมฺภินฺนาติ สมฺภินฺนวจฺจมคฺคปสฺสาวมคฺคา ฯ อุภโตพฺยญฺชนกาติ อิตฺถีนิมิตฺเตน จ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๒.

ปุริสนิมิตฺเตน จาติ อุภโตพฺยญฺชนเกหิ สมนฺนาคตา ฯ อิเมสุ ปน เอกาทสสุ ปเทสุ สิขิรณีสิ สมฺภินฺนาสิ อุภโตพฺยญฺชนกาสีติ อิมานิ ตีณิเยว ปทานิ สุทฺธานิ สีสํ เอนฺติ ฯ อิติ อิมานิ จ ตีณิ ปุริมานิ จ วจฺจมคฺคปสฺสาวมคฺคเมถุนธมฺมปทานิ ตีณิ ฉปฺปทานิ สุทฺธานิ อาปตฺติกรานิ ฯ เสสานิ อนิมิตฺตาสีติ อาทีนิ อนิมิตฺเต เมถุนธมฺมํ เม เทหีติ วา อนิมิตฺตาสิ เมถุนธมฺมํ เม เทหีติ วา อาทินา นเยน เมถุนธมฺเมน ฆฏิตาเนว อาปตฺติกรานิ โหนฺตีติ เวทิตพฺพานิ ฯ {๒๘๖} อิทานิ ยฺวายํ โอติณฺโณ วิปริณเตน จิตฺเตน โอภาสติ ตสฺส วจฺจมคฺคปสฺสาวมคฺเค อาทิสฺส เอเตสํ วณฺณภณนาทีนํ วเสน วิตฺถารโต อาปตฺติเภทํ ทสฺเสนฺโต อิตฺถี จ โหติ อิตฺถีสญฺญีติ อาทิมาห ฯ เตสํ อตฺโถ กายสํสคฺเค วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺโพ ฯ อยํ ปน วิเสโส ฯ อธกฺขกนฺติ อกฺขกโต ปฏฺฐาย อโธ ฯ อุพฺภชานุมณฺฑลนฺติ ชานุมณฺฑลโต ปฏฺฐาย อุทฺธํ ฯ อุพฺภกฺขกนฺติ อกฺขกโต ปฏฺฐาย อุทฺธํ ฯ อโธชานุมณฺฑลนฺติ ชานุมณฺฑลโต ปฏฺฐาย อโธ ฯ อกฺขกํ ปน ชานุมณฺฑลญฺจ เอตฺเถว ทุกฺกฏกฺเขตฺเต สงฺคหํ คจฺฉติ ภิกฺขุนิยา กายสํสคฺเค วิย ฯ น หิ พุทฺธา ครุกาปตฺตึ สาวเสสํ ปญฺญาเปนฺตีติ ฯ กายปฏิพทฺธนฺติ วตฺถํ วา ปุปฺผํ วา อาภรณํ วา ฯ {๒๘๗} อตฺถปุเรกฺขารสฺสาติ อนิมิตฺตาสีติ อาทีนํ ปทานํ อตฺถํ กเถนฺตสฺส อฏฺฐกถํ วา สชฺฌายํ กโรนฺตสฺส ฯ ธมฺมปุเรกฺขารสฺสาติ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๓.

ปาลึ วาเจนฺตสฺส วา สชฺฌายนฺตสฺส วา ฯ เอวํ อตฺถญฺจ ธมฺมญฺจ ปุรกฺขิตฺวา ภณนฺตสฺส อตฺถปุเรกฺขารสฺส จ ธมฺมปุเรกฺขารสฺส จ อนาปตฺติ ฯ อนุสาสนีปุเรกฺขารสฺสาติ อิทานิปิ อนิมิตฺตาสิ อุภโตพฺยญฺชนกาสิ อปฺปมาทํ ทานิ กเรยฺยาสิ ยถา อายติมฺปิ เอวรูปา มาโหสีติ เอวํ อนุสิฏฐึ ปุรกฺขิตฺวา ภณนฺตสฺส อนุสาสนีปุเรกฺขารสฺส อนาปตฺติ ฯ โย ปน ภิกฺขุนีนํ ปาลึ วาเจนฺโต ปกติวาจนามคฺคํ ปหาย หสนฺโต หสนฺโต สิขิรณีสิ สมฺภินฺนาสิ อุภโตพฺยญฺชนกาสีติ ปุนปฺปุนํ ภณติ ตสฺส อาปตฺติเยว ฯ อุมฺมตฺตกสฺส อนาปตฺติ ฯ อิธ อาทิกมฺมิโก อุทายิตฺเถโร ตสฺส อนาปตฺติ อาทิกมฺมิกสฺสาติ ฯ ปทภาชนียวณฺณนา นิฏฺฐิตา สมุฏฺฐานาทีสุ อิทํ สิกฺขาปทํ ติสมุฏฺฐานํ กายจิตฺตโต วาจาจิตฺตโต กายวาจาจิตฺตโต จ สมุฏฺฐาติ กิริยา สญฺญาวิโมกฺขํ สจิตฺตกํ โลกวชฺชํ กายกมฺมํ วจีกมฺมํ อกุสลจิตฺตํ ทฺวิเวทนนฺติ ฯ {๒๘๘} วินีตวตฺถูสุ โลหิตวตฺถุสฺมึ โส ภิกฺขุ อิตฺถิยา โลหิตกํ นิมิตฺตํ สนฺธายาห อิตรา น อญฺญาสิ ตสฺมา ทุกฺกฏํ ฯ กกฺกสโลมนฺติ รสฺสโลเมหิ พหุโลมํ ฯ อากิณฺณโลมนฺติ ชฏิตโลมํ ฯ ขรโลมนฺติ ถทฺธโลมํ ฯ ทีฆโลมนฺติ อรสฺสโลมํ ฯ สพฺพํ อิตฺถีนิมิตฺตเมว สนฺธาย วุตฺตํ ฯ {๒๘๙} วาปิตํ โข เตติ อสทฺธมฺมํ สนฺธายาห ฯ สา อสลฺลกฺเขตฺวา โน จ โข ปฏิวุตฺตนฺติ อาห ฯ ปฏิวุตฺตํ นาม อุทกวปฺเป วีเชหิ อปฺปติฏฺฐิโตกาเส ปาณเกหิ วินาสิตวีเช วา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๔.

โอกาเส ปุน วีชํ ปติฏฺฐาเปตฺวา อุทเกน อาสิตฺตํ ถลวปฺเป วิสมวิสมปติตานํ วีชานํ สมกรณตฺถาย ปุน อฏฺฐทนฺตเกน สมีกตํ ฯ เตสุ อญฺญตรํ สนฺธาย เอสา อาห ฯ มคฺควตฺถุสฺมึ มคฺโค สํสรตีติ องฺคชาตมคฺคํ สนฺธายาห ฯ เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานเมวาติ ฯ สมนฺตปาสาทิกาย วินยสํวณฺณนาย ทุฏฺฐุลฺลวาจสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตา ฯ


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒ หน้า ๓๙-๔๔. http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=2&A=807&modeTY=2&pagebreak=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=2&A=807&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=1&i=397              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=1&A=13714              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=1&A=5394              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=1&A=5394              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑ http://84000.org/tipitaka/read/?index_1

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]