ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม
อรรถกถาเล่มที่ ๑๕ ภาษาบาลีอักษรไทย องฺ.อ. (มโนรถ.๒)

                       ๒. ทุติยอุรุเวลสุตฺตวณฺณนา
     [๒๒] ทุติเย สมฺพหุลาติ พหุกา. พฺราหฺมณาติ หุหุกชาติเกน พฺราหฺมเณน
สทฺธึ อาคตา พฺราหฺมณา. ชิณฺณา วุฑฺฒาติ ชราชิณฺณา วโยวุฑฺฒา. ๓- มหลฺลกาติ
ชาติมหลฺลกา. อทฺธคตาติ ตโย วเย อทฺเธ อติกฺกนฺตา. สุตํ เนตนฺติ ๔- อเมฺหหิ
สุตํ เอตํ. ตยิทํ โภ โคตม ตเถวาติ โภ โคตม เอตํ อเมฺหหิ สุตํ การณํ
ตถาเอว. ตยิทํ โภ โคตม น สมฺปนฺนเมวาติ ตํ เอตํ อภิวาทนาทีนํ อกรณํ
อนนุจฺฉวิกเมว.
     อกาลวาทีติอาทีสุ อกาเล วทตีติ อกาลวาที. อสภาวํ วทตีติ อภูตวาที.
อนตฺถํ วทติ, โน อตฺถนฺติ อนตฺถวาที. อธมฺมํ วทติ, โน ธมฺมนฺติ อธมฺมวาที.
อวินยํ วทติ, โน วินยนฺติ อวินยวาที. อนิธานวตึ วาจํ ภาสิตาติ น หทเย
@เชิงอรรถ:  วิ.มหา. ๔/๑๑/๑๑ ปญฺจวคฺคิยกถา, ม.ม. ๑๓/๓๔๑/๓๒๓ โพธิราชกุมารสุตฺต    ม. กโต
@ ฉ.ม. ชิณฺณาติ ชราชิณฺณา. วุฑฺฒาติ วโยวุทฺธา    ฉ.ม. สุตเมตนฺติ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๙๙.

นิเธตพฺพยุตฺตกํ วาจํ ภาสิตา. อกาเลนาติ กเถตุํ อยุตฺตกาเลน. อนปเทสนฺติ อปเทสรหิตํ, สาปเทสํ สการณํ กตฺวา น กเถติ. อปริยนฺตวตินฺติ ปริยนฺตรหิตํ, น ปริจฺเฉทํ ทสฺเสตฺวา ๑- กเถติ. อนตฺถสญฺหิตนฺติ น โลกิยโลกุตฺตรอตฺถนิสฺสิตํ กตฺวา ทสฺเสติ. ๒- พาโล เถโรเตฺวว สงฺขํ คจฺฉตีติ อนฺธพาลตฺเถโรติ สงฺขํ คจฺฉติ. กาลวาทีติอาทีนิ วุตฺตปฏิปกฺขวเสน เวทิตพฺพานิ. ปณฺฑิโต เถโรเตฺวว สงฺขํ คจฺฉตีติ ปณฺฑิจฺเจน สมนฺนาคตตฺตา ปณฺฑิโต, ถิรภาวปฺปตฺติยา เถโรติ สงฺขํ คจฺฉติ. พหุสฺสุโต โหตีติ พหุํ อสฺส สุตํ โหติ, นวงฺคสตฺถุสาสนํ ปาลิอนุสนฺธิ- ปุพฺพาปรวเสน อุคฺคหิตํ โหตีติ อตฺโถ. สุตธโรติ สุตฺตสฺส อาธารภูโต. ยสฺส หิ อิโต คหิตํ อิโต ปลายติ, ฉิทฺทฆเฏ อุทกํ วิย น ติฏฺฐติ, ปริสมชฺเฌ เอกํ สุตฺตํ วา ชาตกํ วา กเถตุํ วา วาเจตุํ วา น สกฺโกติ, อยํ น สุตธโร นาม. ยสฺส ปน อุคฺคหิตํ พุทฺธวจนํ อุคฺคหิตกาลสทิสเมว โหติ, ทสปิ วีสติปิ วสฺสานิ สชฺฌายํ อกโรนฺตสฺส เนว นสฺสติ, อยํ สุตธโร นาม. สุตสนฺนิจโยติ สุตสฺส สนฺนิจยภูโต. ยสฺส หิ สุตํ หทยมญฺชูสายํ สนฺนิจิตํ สิลาย ลิขิตเลขา วิย สุวณฺณฆเฏ ๓- ปกฺขิตฺตสีหวสา วิย จ ติฏฺฐติ, อยํ สุตสนฺนิจโย นาม. ธตาติ ธตา ๔- ปคุณา. เอกจฺจสฺส หิ อุคฺคหิตพุทฺธวจนํ ธตํ ปคุณํ นิจฺจลิกํ น โหติ, "อสุกํ สุตฺตํ วา ชาตกํ วา กเถหี"ติ วุตฺเต "สชฺฌายิตฺวา สํสนฺทิตฺวา สมนุคฺคาหิตฺวา ชานิสฺสามี"ติ วทติ. เอกจฺจสฺส ธตํ ปคุณํ ภวงฺคโสตสทิสํ โหติ, "อสุกํ สุตฺตํ วา ชาตกํ วา กเถหี"ติ วุตฺเต อุทฺธริตฺวา ตเมว กเถติ. ตํ สนฺธาย วุตฺตํ "ธตา"ติ. วจสา ปริจิตาติ สุตฺตทสกวคฺคทสก- ปณฺณาสทสกวเสน วาจาย สชฺฌายิตา. มนสานุเปกฺขิตาติ จิตฺเตน อนุเปกฺขิตา. @เชิงอรรถ: สี. ทสฺเสตฺวา ทสฺเสตฺวา ฉ.ม. กเถติ @ ฉ.ม. เลขา วิย สุวณฺณปตฺเต ฉ.ม. ธาตาติ ธาตา. เอวมุปริปิ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๐๐.

ยสฺส วาจาย ๑- สชฺฌายิตํ พุทฺธวจนํ มนสา จินฺเตนฺตสฺส ตตฺถ ตตฺถ ปากฏํ โหติ, มหาทีปํ ชาเลตฺวา ฐิตสฺส รูปคตํ วิย ปญฺญายติ, ตํ สนฺธาเยตํ วุตฺตํ. ทิฏฺฐิยา สุปฺปฏิวิทฺธาติ อตฺถโต จ การณโต จ ปญฺญาย สุปฺปฏิวิทฺธา. อาภิเจตสิกานนฺติ อภิเจโตติ อภิกฺกนฺตํ วิสุทฺธจิตฺตํ วุจฺจติ, อธิจิตฺตํ วา, อภิเจตสิ ชาตานิ อาภิเจตสิกานิ, อภิเจโตสนฺนิสฺสิตานีติ วา อาภิเจตสิกานิ. ทิฏฺฐธมฺมสุขวิหารานนฺติ ทิฏฺฐธมฺเม สุขวิหารานํ. ทิฏฺฐธมฺโมติ ปจฺจกฺโข อตฺตภาโว วุจฺจติ, ตตฺถ สุขวิหารภูตานนฺติ อตฺโถ. รูปาวจรชฺฌานานเมตํ อธิวจนํ. ตานิ หิ อปฺเปตฺวา นิสินฺนา ฌายิโน อิมสฺมึเยว อตฺตภาเว อสงฺกิลิฏฺฐํ เนกฺขมฺมสุขํ วินฺทนฺติ, ตสฺมา "ทิฏฺฐธมฺมสุขวิหารานนฺ"ติ ๒- วุจฺจติ. นิกามลาภีติ นิกาเมน ลาภี, อตฺตโน อิจฺฉาวเสน ลาภี, อิจฺฉิติจฺฉิตกฺขเณ สมาปชฺชิตุํ สมตฺโถติ วุตฺตํ โหติ. อกิจฺฉลาภีติ สุเขเนว ปจฺจนีกธมฺเม วิกฺขมฺเภตฺวา สมาปชฺชิตุํ สมตฺโถติ วุตฺตํ โหติ. อกสิรลาภีติ อกสิรานํ ลาภี วิปุลานํ, ยถาปริจฺเฉเทน วุฏฺฐาตุํ สมตฺโถติ วุตฺตํ โหติ. เอกจฺโจ หิ ลาภีเยว โหติ, น ปน อิจฺฉิติจฺฉิตกฺขเณ สมาปชฺชิตุํ สกฺโกติ. เอกจฺโจ สกฺโกติ ตถาสมาปชฺชิตุํ, ปาริปนฺถิเก จ ปน กิจฺเฉน วิกฺขมฺเภติ. เอกจฺโจ ตถา จ สมาปชฺชติ, ปาริปนฺถิเก จ อกิจฺเฉเนว วิกฺขมฺเภติ, น ปน ๓- สกฺโกติ นาฬิกยนฺตํ วิย ยถาปริจฺเฉเทเยว วุฏฺฐาตุํ. ยสฺส ปน อยํ ติวิธาปิ สมฺปทา อตฺถิ, โส "อกิจฺฉลาภี อกสิรลาภี"ติ วุจฺจติ. อาสวานํ ขยาติอาทีนิ วุตฺตตฺถาเนว. เอวมิธ สีลมฺปิ ๔- ขีณาสวสฺเสว สีลํ พาหุสจฺจมฺปิ ขีณาสวสฺเสว พาหุสจฺจํ, ๔- ฌานานิปิ ขีณาสวสฺเสว วฬญฺชนกชฺฌานานิ กถิตานิ. "อาสวานํ ขยา"ติอาทีหิ ปน อรหตฺตํ กถิตํ. ผเลน เจตฺถ มคฺคกิจฺจํ ปกาสิตนฺติ เวทิตพฺพํ. @เชิงอรรถ: ม. ยสฺส วา ตสฺส วา @ ฉ.ม. ทิฏฺฐธมฺมสุขวิหารานีติ ฉ.ม. อยํ สทฺโท น ทิสฺสติ @๔-๔ ฉ.ม. พาหุสจฺจมฺปิ ขีณาสวสฺเสว สีลํ พาหุสจฺจญฺจ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๐๑.

อุทฺธเตนาติ อุทฺธจฺจสหคเตน. สมฺผญฺจาติ สมฺผปฺปลาปํ. ๑- อสมาหิตสงฺกปฺโปติ อฏฺฐปิตสงฺกปฺโป. มโคติ มคสทิโส. ๒- อาราติ ทูเร. ถาวเรยฺยมฺหาติ ถาวรภาวโต. ๓- ปาปทิฏฺฐีติ ลามกทิฏฺฐิ. อนาทโรติ อาทรรหิโต. สุตวาติ สุเตน อุปคโต. ปฏิภาณวาติ ทุวิเธน ปฏิภาเณน สมนฺนาคโต. ปญฺญายตฺถํ วิปสฺสตีติ สห วิปสฺสนาย มคฺคปญฺญาย จตุนฺนํ สจฺจานํ อตฺถํ วินิวิชฺฌิตฺวา ปสฺสติ. ปารคู สพฺพธมฺมานนฺติ สพฺเพสํ ขนฺธาทิธมฺมานํ ปารํ คโต, อภิญฺญาปารคู ปริญฺญาปารคู ปหานปารคู ภาวนาปารคู สจฺฉิกิริยาปารคู สมาปตฺติปารคูติ เอวํ ฉพฺพิเธน ปารคมเนน สพฺพธมฺมานํ ปารํ ปริโยสานํ คโต. อขิโลติ ราคขิลาทิวิรหิโต. ปฏิภาณวาติ ทุวิเธเนว ปฏิภาเณน สมนฺนาคโต. พฺรหฺมจริยสฺส เกวลีติ สกลพฺรหฺมจริโย. เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวาติ.


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๕ หน้า ๒๙๘-๓๐๑. http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=15&A=6899&modeTY=2&pagebreak=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=15&A=6899&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=21&i=22              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=21&A=555              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=21&A=572              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=21&A=572              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๐ http://84000.org/tipitaka/read/?index_21

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]