บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
๓. อุปนียสุตฺตวณฺณนา [๓] ตติเย อุปนียตีติ ปริกฺขียติ นิรุชฺฌติ, อุปคจฺฉติ วา, อนุปุพฺเพน มรณํ อุเปตีติ อตฺโถ. ยถา วา โคปาเลน โคคโณ นียติ, เอวํ ชราย มรณสนฺติกํ อุปนียตีติ อตฺโถ. ชีวิตนฺติ ชีวิตินฺทฺริยํ. อปฺปนฺติ ปริตฺตํ โถกํ. ตสฺส ทฺวีหากาเรหิ ปริตฺตตา เวทิตพฺพา สรสปริตฺตตาย จ ขณปริตฺตตาย จ. สรสปริตฺตตายปิ หิ "โย ภิกฺขเว จิรํ ชีวติ, โส วสฺสสตํ อปฺปํ วา ภิยฺโย"ติ ๓- วจนโต ปริตฺตํ. ขณปริตฺตตายปิ. ปรมตฺถโต หิ อติปริตฺโต สตฺตานํ ชีวิตกฺขโณ เอกจิตฺตปฺปวตฺติมตฺโตเยว. ยถา นาม รถจกฺกํ ปวตฺตมานํปิ เอเกเนว เนมิปฺปเทเสน ปวตฺตติ, ติฏฺมานํปิ เอเกเนว ติฏฺติ, เอวเมว ๔- เอกจิตฺตกฺขณิกํ สตฺตานํ ชีวิตํ, ตสฺมึ จิตฺเต นิรุทฺธมตฺเต สตฺโต นิรุทฺโธติ วุจฺจติ. ยถาห:- อตีเต จิตฺตกฺขเณ ชีวิตฺถ น ชีวติ น ชีวิสฺสติ, อนาคเต จิตฺตกฺขเณ น ชีวิตฺถ น ชีวติ ชีวิสฺสติ, ปจฺจุปฺปนฺเน จิตฺตกฺขเณ ชีวติ น ชีวิตฺถ น ชีวิสฺสติ. ชีวิตํ อตฺตภาโว จ สุขทุกฺขา จ เกวลา เอกจิตฺตสมายุตฺตา ลหุโส วตฺตเต ขโณ. เย นิรุทฺธา มรนฺตสฺส ติฏฺมานสฺส วา อิธ สพฺเพปิ สทิสา ขนฺธา คตา อปฺปฏิสนฺธิกา. อนิพฺพตฺเตน น ชาโต ปจฺจุปฺปนฺเน น ชีวติ จิตฺตภงฺคมโต ๕- โลโก ปญฺตฺติ ปรมตฺถิยาติ. ๖- @เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม.,อิ. จตุนิกายิกภณฺฑิกตฺเถโร โรเจติ ๒ ฉ.ม. นิพฺพานวเสเนว, @อิ. นิพฺพานวเสน ว ๓ ที. มหา. ๑๐/๗/๓ มหาปทานสุตฺต, สํ. นิทาน. ๑๖/๑๔๓/๑๘๔ @เวปุลฺลปพฺพตสุตฺต ๔ ฉ.ม., อิ. เอวเมวํ ๕ ฉ.ม. จิตฺตภงฺคา มโต @๖ ขุ. มหา. ๒๙/๔๙/๔๘ คุหฏฺกสุตฺตนิทฺเทส (สฺยา)--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒.
ชรูปนีตสฺสาติ ชรํ อุปคตสฺส, ชราย วา มรณสนฺติกํ อุปนีตสฺส. น สนฺติ ตาณาติ ตาณํ เลณํ สรณํ ภวิตุํ สมตฺถา นาม เกจิ ๑- นตฺถิ. เอตํ ภยนฺติ เอตํ ชีวิตินฺทฺริยสฺส มรณูปคมนํ, อายุปริตฺตตา, ชรูปนีตสฺส ตาณาภาโวติ ติวิธํ ภยํ ภยวตฺถุ ภยการณนฺติ อตฺโถ. ปุญฺานิ กยิราถ สุขาวหานีติ วิญฺู ปุริโส สุขาวหานิ สุขทายกานิ ปุญฺานิ กเรยฺย. อิติ เทวตา รูปาวจรชฺฌานํ สนฺธาย ปุพฺพเจตนํ มุญฺจนเจตนญฺจ อปรเจตนญฺจ ๒- คเหตฺวา พหุวจนวเสน "ปุญฺานี"ติ อาห, ฌานสฺสาทํ ฌานนิกนฺตึ ฌานสุขญฺจ คเหตฺวา "สุขาวหานี"ติ อาห. ตสฺสา กิร เทวตาย สยํ ทีฆายุกฏฺาเน พฺรหฺมโลเก นิพฺพตฺตโต ๓- เหฏฺา กามาวจรเทเวสุ ปริตฺตายุกฏฺาเน จวมาเน จ อุปปชฺชมาเน จ ถุลฺลผุสิตเก วุฏฺิปาตสทิเส สตฺเต ทิสฺวา เอตทโหสิ "อโห วติเม สตฺตา ฌานํ ภาเวตฺวา อปริหีนชฺฌานา กาลํ กตฺวา พฺรหฺมโลเก เอกกปฺปเทฺวกปฺปจตุกปฺปอฏฺกปฺป- โสฬสกปฺปทฺวตฺตึสกปฺปจตุสฏฺิกปฺปปฺปมาณํ อทฺธานํ ติฏฺเยฺยุนฺ"ติ. ตสฺมา เอวมาห. อถ ภควา "อยํ จ เทวตา อนิยฺยานิกํ วฏฺฏกถํ กเถตี"ติ วิวฏฺฏมสฺสา ทสฺเสนฺโต ทุติยํ คาถมาห. ตตฺถ โลกามิสนฺติ เทฺว โลกามิสา ปริยาเยน จ นิปฺปริยาเยน จ. ปริยาเยน เตภูมิกวฏฺฏํ โลกามิสํ, นิปฺปริยาเยน จตฺตาโร ปจฺจยา. อิธ ปริยายโลกามิสํ อธิปฺเปตํ. นิปฺปริยายโลกามิสํปิ วฏฺฏติเยว. สนฺติเปกฺโขติ นิพฺพานสงฺขาตํ อจฺจนฺตสนฺตึ เปกฺขนฺโต อิจฺฉนฺโต ปตฺถยนฺโตติ. อุปนียสุตฺตวณฺณนา นิฏฺิตา. -------------------อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๑ หน้า ๒๑-๒๒. http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=11&A=536&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=11&A=536&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=15&i=7 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=15&A=51 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=15&A=40 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=15&A=40 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๕ http://84000.org/tipitaka/read/?index_15
|
บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]