AtthaPali Vol.11

2. Nandatisuttavaṇṇanā [12] Dutiye nandatīti tussati attamano hoti. Puttimāti bahuputtā. ^2- Tassa hi ekacce puttā kasikammaṃ katvā dhaññassa koṭṭhe pūrenti, ekacce vāṇijjaṃ katvā hiraññasuvaṇṇaṃ āharanti, ekacce rājānaṃ upaṭṭhahitvā yānavāhanagāmanigamādīni labhanti. Atha tesaṃ ānubhāvasambhūtaṃ ^3- siriṃ anubhavamānā mātā vā pitā vā nandati. Chaṇadivasādīsu vā maṇḍitapasādite ^4- putte sampattiṃ anubhavamāne ^5- disvā nandati iti sandhāya nandati puttimāti ^5- āha. Gohi tathevāti yathā puttimā puttehi, tathā gomikopi ^6- sampuṇṇaṃ ^7- gomaṇḍalaṃ disvā @Footnote: ¹ ka. tadanantaraṃ ṭhānaṃ, Sī. tadanantaraṭṭhānaṃ ² cha.Ma., i. bahuputto @³ cha.Ma. ānubhāvasaṅkhātaṃ ⁵ cha.Ma....pasādhite @^5-5 cha.Ma. disvā nandatīti "nandati puttehi puttimā"ti, idisvā nandatīti taṃ @sandhāya nandatiputtehi puttimāti. ⁶ cha.Ma., i. gosāmikopi ⁷ cha.Ma. sampannaṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page31.

Gāvo nissāya pañcagorasasampattiṃ anubhavamāno gohi nandati. Upadhī hi narassa nandanāti ettha upadhīti cattāro upadhī kāmūpadhi khandhūpadhi kilesūpadhi abhisaṅkhārūpadhīti. Kāmāpi hi "yaṃ pañca kāmaguṇe paṭicca uppajjati sukhaṃ somanassaṃ, ayaṃ kāmānaṃ assādo"ti ^1- evaṃ vuttassa sukhassa adhiṭṭhānabhāvato "upadhiyati ettha sukhan"ti iminā vacanaṭṭhena upadhīti vuccati. Khandhāpi khandhamūlakassa dukkhassa adhiṭṭhānabhāvato, kilesāpi apāyadukkhassa adhiṭṭhānabhāvato, abhisaṅkhārāpi bhavadukkhassaadhiṭṭhānabhāvatoti. Idha pana kāmūpadhi adhippeto. Pañca hi kāmaguṇā tebhūmikādipāsādauḷārasayanavatthālaṅkāranāṭakaparivārādivasena ^2- paccupaṭṭhitā pītisomanassaṃ upasaṃharamānā naraṃ nandayanti. Tasmā yathā puttā ca gāvo ca, evaṃ imepi upadhī hi narassa nandanāti veditabbā. Na hi so nandati yo nirūpadhīti yo nirūpadhi ^3- kāmaguṇasampattirahito daliddo dullabhaghāsacchādano, na hi so nandati. Evarūpo manussapeto ca manussanerayiko ca kiṃ nandissati bhagavāti āha. Idaṃ sutvā satthā cintesi:- "ayaṃ devatā sokavatthumeva nandanāvatthuṃ ^4- karoti, sokavatthubhāvamassā dīpissāmī"ti phalena phalaṃ pātento viya tāyeva upamāya tassā vādaṃ bhindanto tameva gāthaṃ parivattetvā socatīti āha. Tattha socati puttehīti videsagamanādivasena puttesu naṭṭhesupi nassantesupi idāni nassissantīta nāsasaṅkīpi socati, tathā matesupi marantesupi corādirājapurisehi ^5- gahitesu vā paccatthikānaṃ hatthaṃ upagatesu vā maraṇasaṅkīpi hutvā socati, rukkhapabbatādīhi patitvā hatthapādādīnaṃ bhedavasena bhinnesupi bhijjantesupi bhedasaṅkīpi hutvā socati. Yathā ca puttehi puttimā, gomikopi ^6- tatheva navahākārehi gohi socati. Upadhī hi narassa socanāti yathā ca puttagāvo, ^7- evaṃ pañca kāmaguṇūpadhīpi ^8- :- "tassa ce kāmayamānassa ^9- chandajātassa jantuno te kāmā parihāyanti sallaviddhova ruppatī"ti ^10- @Footnote: ¹ Ma.mū. 12/166/129 mahādukkhakkhandhasutta ² i., Sī....uḷārasayanaseyYu... @³ cha.Ma. ayaṃ pāṭho na dissati ⁴ cha.Ma. nandavatthuṃ, i. nandanavatthuṃ @⁵ cha.Ma. corehi rājapurisehi ⁶ cha.Ma., i. gosāmikopi @⁷ Ma. puttagohi, i.puttāgāvo ⁸ cha.Ma. kāmaguṇopadhīpi, Sī..Ma. pañcakāmaguṇopadhīhi @⁹ cha.Ma., kāmayānassa, i. kāmayāmanassa ¹⁰ khu. sutta. 25/774/486 kāmasutta

--------------------------------------------------------------------------------------------- page32.

Vuttanayena naraṃ socenti. Tasmā narassa socanā sokavatthukamevāti veditabbā. Na hi so socati, yo nirūpadhīti yassa pana catubbidhāpete upadhiyo natthi, so nirūpadhīti ^1- mahākhīṇāsavo kiṃ socissati, na socati devateti. Nandatisuttavaṇṇanā niṭṭhitā. -------------------

The Pali Atthakatha in Roman Book 11 page 30-32. http://84000.org/tipitaka/atthapali/rm_line.php?B=11&A=786&pagebreak=1 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=11&A=786&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=15&i=26 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=15&A=159 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=15&A=143 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=15&A=143 Contents of The Tipitaka Volume 15 http://84000.org/tipitaka/read/?index_15