ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๙ ภาษาบาลีอักษรไทย ม.อ. (ปปญฺจ.๓)

                         ๒. เสลสุตฺตวณฺณนา
      [๓๙๖] เอวมฺเม สุตนฺติ เสลสุตฺตํ. ตตฺถ องฺคุตฺตราเปสูติอาทิ
โปตลิยสุตฺเต วิตฺถาริตเมว. อฑฺฒเตฬเสหีติ อฑฺเฒน เตฬเสหิ, ทฺวาทสหิ
สเตหิ ปญฺญาสาย จ ภิกฺขูหิ สทฺธินฺติ วุตฺตํ โหติ. เต ปน สาวกสนฺนิปาเต
สนฺนิปติตา ภิกฺขูเยว สพฺเพ เอหิภิกฺขุปพฺพชฺชาย ปพฺพชิตา ขีณาสวา. เกณิโยติ
ตสฺส นามํ, ชฏิโลติ ตาปโส. โส กิร พฺราหฺมณมหาสาโล, ธนรกฺขณตฺถาย
ปน ตาปสปพฺพชฺชํ สมาทาย รญฺโญ ปณฺณาการํ ทตฺวา ๑- ภูมิภาคํ คเหตฺวา
ตตฺถ อสฺสมํ กาเรตฺวา วสหิ ปญฺจหิ สกฏสฺเตหิ วณิชฺชํ ปโยเชตฺวา
กุลสหสฺสสฺส นิสฺสโย หุตฺวา, อสฺสเมปิ จสฺส เอโก ตาลรุกฺโข ทิวเส ทิวเส เอกํ
สุวณฺณมยํ ตาลผลํ ๒- มุจฺจตีติ วทนฺติ. โส ทิวา กาสายานิ ธาเรติ, ชฏา จ
พนฺธติ, รตฺตึ กามสมฺปตฺตึ อนุภวติ. ธมฺมิยา กถายาติ ปานกานิสํสปฏิสํยุตฺตาว
ธมฺมิยา กถาย. อยํ หิ เกณิโย ตุจฺฉหตฺโถ ภควโต ทสฺสนาย คนฺตุํ ลชฺชายมาโน
"วิกาลโภชนา วิรตานมฺปิ ปานกํ กปฺปตี"ติ จินฺเตตฺวา สุสงฺขตํ พทรปานํ ๓-
ปญฺจหิ กาชสเตหิ คาหาเปตฺวา อคมาสิ. เอวํ คตภาโว จสฺส "อถโข เกณิยสฺส
ชฏิลสฺส เอตทโหสิ กึ นุ โข อหํ สมณสฺส โคตมสฺส หราเปยฺยนฺ"ติ เภสชฺชกฺขนฺธเก ๔-
ปาฬึ อารุโฬฺหเยว.
      ทุติยมฺปิ โข ภควาติ กสฺมา ปุนปฺปุนํ ปฏิกฺขิปิ? ติตฺถิยานํ
ปฏิกฺเขปปสนฺนตาย, อการณเมตํ, นตฺถิ พุทฺธานํ ปจฺจยเหตุ เอวรูปํ โกหญฺญํ. อยํ
ปน อฑฺฒเตฬสานิ ภิกฺขุสตานิ ทิสฺวา เอตฺตกานํเยว ภิกฺขํ ปฏิยาเทสฺสติ,
เสฺวว เสโล ตีหิ ปุริสสเตหิ สทฺธึ ปพฺพชิสฺสติ. อยุตฺตํ โข ปน นวเก
อญฺญโต เปเสตฺวา อิเมเหว สทฺธึ คนฺตุํ, อิเม วา อญฺญโต เปเสตฺวา นวเกหิ
สทฺธึ คนฺตุํ. อถาปิ สพฺเพ คเหตฺวา คมิสฺสามิ, ๕- ภิกฺขาหาโร นปฺปโหสฺสติ.
ตโต ภิกฺขูสุ ปิณฺฑาย จรนฺเตสุ มนุสฺสา อุชฺฌายิสฺสนฺติ "จริสฺสามิ เกณิโย
สมณํ โคตมํ นิมนฺเตตฺวา ยาปนมตฺตํ ทาตุํ นาสกฺขี"ติ, สยมฺปิ วิปฺปฏิสารี
@เชิงอรรถ:  สี. กตฺวา                สี. โสวณฺณิยผลํ           ม. สุสงฺขตํ ปรมปานํ
@ วิ. มหา. ๕/๓๐๐/๘๓       ม.,ก. อาคมิสฺสติ
ภวิสฺสติ. ปฏิกฺเขเป ปน กเต "สมโณ โคตโม ปุนปฺปุนํ `ตฺวญฺจ พฺราหฺมเณสุ
อภิปฺปสนฺโน'ติ พฺราหฺมณานํ นามํ คณฺหาตี"ติ จินฺเตตฺวา พฺราหฺมเณปิ
นิมนฺเตตุกาโม ภวิสฺสติ, ตโต พฺราหฺมเณ ปาฏิเยกฺกํ นิมนฺเตสฺสติ, เต เตน
นิมนฺติตา ๑- ภิกฺขู หุตฺวา ภุญฺชิสฺสนฺติ. เอวมสฺส สทฺธา อนุรกฺขิตา ภวิสฺสตีติ
ปุนปฺปุนํ ปฏิกฺขิปิ. กิญฺจาปิ โข โภติ อิมินา อิทํ ทีเปติ "โภ โคตม กึ
ชาตํ ยทิ อหํ พฺราหฺมเณสุ อภิปฺปสนฺโน, อธิวาเสตุ ภวํ โคตโม, อหํ
พฺราหฺมณานมฺปิ ทาตุํ สกฺโกมิ ตุมฺหากมฺปี"ติ.
      กายเวยฺยาวฏิกนฺติ กายเวยฺยาวจฺจํ. มณฺฑลมาฬนฺติ ทุสฺสมณฺฑปํ.
      [๓๙๗] อาวาโหติ กญฺญาคหณํ. วิวาโหติ กญฺญาทานํ. โส เม
นิมนฺติโตติ โส มยา นิมนฺติโต. อถ พฺราหฺมโณ ปริปกฺโกปนิสฺสยตฺตา พุทฺธสทฺทํ
สุตฺวาว อมเตเนวาภิสิตฺโต ปสาทํ อาวิกโรนฺโต พุทฺโธติ โภ เกณิย วเทสีติ
อาห. เกณิโย ยถาภูตํ อาจิกฺขนฺโต พุทฺโธติ โภ เสล วทามีติ อาห. ตโต
นํ ปุนปิ ทฬฺหีกรณตฺถํ ปุจฺฉิ, อิตโรปิ ตเถว อาโรเจสิ.
      [๓๙๘] อถสฺส กปฺปสหสฺเสหิปิ ๒- พุทฺธสทฺทสฺเสว ทุลฺลภภาวํ สมฺปสฺสโต.
เอตทโหสีติ เอตํ ๓- "โฆโสปิ โข"ติอาทิ อโหสิ. นีลวนราชีติ นีลวนรุกฺขปนฺติ.
ปเท ปทนฺติ ปทปมาเณ ปทํ. อจฺจาสนฺเน วา ๔- อติทูเร วา ปาเท นิกฺขิปมาเน
สทฺโท อุฏฺฐาติ, ตํ ปฏิเสเธนฺโต เอวมาห. สีหาว เอกจราติ คณวาสี สีโห
สีหโปตกาทีหิ สทฺธึ ปมาทํ อาปชฺชติ, เอกจโร อปฺปมตฺโต โหติ. อิติ
อปฺปมาทวิหารํ ทสฺเสนฺโต เอกจรสีเหน โอปมฺมํ กโรติ. มา เม โภนฺโตติ อาจารํ
สิกฺขาเปนฺโต อาห. อยํ เหตฺถ อธิปฺปาโย:- สเจ ตุเมฺห กถาวารํ อลภิตฺวา
มม กถาย อนฺตเร กถํ ปเวเสสฺสถ, "อนฺเตวาสิเก สิกฺขาเปตุํ นาสกฺขี"ติ มยฺหํ
ครหา อุปฺปชฺชิสฺสติ, ตสฺมา โอกาสํ ปสฺสิตฺวา มนฺเตยฺยาถาติ. โน จ โข นํ
ชานามีติ วิปสฺสีปิ โพธิสตฺโต จตุราสีติสหสฺสตฺเถรปพฺพชิตปริวาโร สตฺตมาสานิ
โพธิสตฺตจาริกํ จริ. พุทฺธุปฺปาทกาโล วิย อโหสิ. อมฺหากมฺปิ โพธิสตฺโต ฉพฺพสฺสานิ
@เชิงอรรถ:  สี. ตโต นิมนฺติตา                 สี. กปฺปสตสหสฺเสหิปิ
@ ก. เอวํ                        ฉ.ม. หิ
โพธิสตฺตจาริกํ จริ. เอวํ ปริปุณฺณสรีรลกฺขเณหิ สมนฺนาคตาปิ พุทฺธา น
โหนฺติ. ตสฺมา พฺราหฺมโณ "โน จ โข นํ ชานามี"ติ อาห.
      [๓๙๙] ปริปุณฺณกาโยติ ลกฺขเณหิ ปริปุณฺณตาย อหีนงฺคตาย จ
ปริปุณฺณสรีโร. สุรุจีติ สุนฺทรสรีรปฺปโภ. สุชาโตติ อาโรหปริณาหสมฺปตฺติยา
สณฺฐานสมฺปตฺติยา จ สุนิพฺพตฺโต. จารุทสฺสโนติ รุจิรมฺปิ ปสฺสนฺตานํ อติตฺติชนโก
มโนหรทสฺสโน. สุวณฺณวณฺโณติ สุวณฺณสทิสวณฺโณ. ๑- สุสุกฺกทาโฐติ
สุฏฺฐุ สุกฺกทาโฐ. มหาปุริสลกฺขณาติ ปฐมํ วุตฺตพฺยญฺชนาเนว วจนนฺตเรน
นิคเมนฺโต อาห.
      อิทานิ เตสุ ลกฺขเณสุ อตฺตโน จิตฺตรุจิตานิ คเหตฺวา โถเมนฺโต
ปสนฺนเนตฺโตติอาทิมาห. ภควา หิ ปญฺจวณฺณปสาทสมฺปตฺติยา ปสนฺนเนตฺโต.
ปุณฺณจนฺทสทิสมุขตาย สุมุโข, อาโรหปริณาหสมฺปตฺติยา. พฺรหา, ๒- พฺรหฺมุชุคตฺตตาย
อุชุ, ชุติมนฺตตาย ปตาปวา. ยมฺปิ ๓- เจตฺถ ปุพฺเพ วุตฺตํ, ตํ "มชฺเฌ
สมณสํฆสฺสา"ติ อิมินา ปริยาเยน โถมยตา ๔- ปุน วุตฺตํ. เอทิโส หิ เอวํ วิโรจติ.
อุตฺตรคาถายปิ เอเสว นโย. อุตฺตมวณฺณิโนติ อุตฺตมวณฺณสมฺปนฺนสฺส. รเถสโภติ
อุตฺตมสารถี. ชมฺพุสณฺฑสฺสาติ ชมฺพุทีปสฺส. ปากเฏน อิสฺสริยํ โถเมนฺโต
อาห, จกฺกวตฺติ ปน จตุนฺนมฺปิ ทีปานํ อิสฺสโร โหติ.
      ขตฺติยาติ ชาติขตฺติยา. โภคีติ โภคิยา. ราชาโนติ เย เกจิ รชฺชํ
กาเรนฺตา. ราชาภิราชาติ ราชูนํ ปูชนีโย, อธิราชา หุตฺวา, จกฺกวตฺตีติ
อธิปฺปาโย. มนุชินฺโทติ มนุสฺสาธิปติ ปรมิสฺสโร หุตฺวา.
      เอวํ วุตฺเต ภควา "เย เต ภวนฺติ อรหนฺโต สมฺมาสมฺพุทฺธา เต
สเก วณฺเณ ภญฺญมาเน อตฺตานํ ปาตุํ กโรนฺตี"ติ อิมํ เสลสฺส มโนรถํ
ปูเรนฺโต ราชาหมสฺมีติอาทิมาห. ตตฺรายํ อธิปฺปาโย:- ยํ มํ ตฺวํ เสล "ราชา
อรหสิ ภวิตุนฺ"ติ ยาจสิ, ๕- เอตฺถ อปฺโปสฺสุกฺโก โหหิ, ราชาหมสฺมิ. สติ จ
ราชตฺเต ยถา อญฺโญ ราชา โยชนสตํ วา อนุสาสติ โยชนสหสฺสํ วา,
@เชิงอรรถ:  สี. สุวณฺณวณฺณสทิโส           ม.,ก. พฺรหฺมา            ม.,ก. ยํ ตํ
@ สี. โถมยโต, ม. โถมยนฺโต    ม. วเทสิ
จกฺกวตฺติ หุตฺวาปิ จตุทีปปริยนฺตมตฺตํ วา, นาหเมว ปริจฺฉินฺนวิสโย, อหํ หิ
ธมฺมราชา อนุตฺตโร ภวคฺคโต อวีจิปริยนฺตํ กตฺวา ติริยํ อปฺปมาณโลกธาตุโย
อนุสาสามิ. ยาวตา หิ อปททฺวิปทาทิเภทา สตฺตา, อหํ เตสํ อคฺโค. น หิ
เม โกจิ สีเลน วา ฯเปฯ วิมุตฺติญาณทสฺสเนน วา ปฏิภาโค อตฺถิ, สฺวาหํ
เอวํ ธมฺมราชา อนุตฺตโร อนุตฺตเรเนว จตุสติปฏฺฐานาทิเภเทน ธมฺเมน จกฺกํ
วตฺเตมิ. อิทํ ปชหถ, อิทํ อุปสมฺปชฺช วิหรถาติ อาณาจกฺกํ, อิทํ โข ปน
ภิกฺขเว ทุกฺขํ อริยสจฺจนฺติอาทินา ปริยตฺติธมฺเมน ธมฺมจกฺกเมว วา. จกฺกํ
อปฺปฏิวตฺติยนฺติ ยํ จกฺกํ อปฺปฏิวตฺติยํ โหติ สมเณน วา ฯเปฯ เกนจิ วา
โลกสฺมินฺติ.
      เอวํ อตฺตานํ อาวิกโรนฺตํ ภควนฺตํ ทิสฺวา ปีติโสมนสฺสชาโต เสโล
ปุน ทฬฺหีกรณตฺถํ สมฺพุทฺโธ ปฏิชานาสีติ คาถาทฺวยมาห. ตตฺถ โก นุ
เสนาปตีติ ธมฺมรญฺโญ ๑- โภโต ธมฺเมน ปวตฺติตสฺส จกฺกสฺส อนุวตฺตโก
เสนาปติ โกติ ๒- ปุจฺฉิ.
      เตน จ สมเยน ภควโต ทกฺขิณปสฺเส อายสฺมา สาริปุตฺโต นิสินฺโน
โหติ สุวณฺณปุญฺโช วิย สิริยา โสภมาโน, ตํ ทสฺเสนฺโต ภควา มยา ปวตฺติตนฺติ
คาถมาห. ตตฺถ อนุชาโต ตถาคตนฺติ ตถาคตํ เหตุํ อนุชาโต, ตถาคเตน
เหตุนา ชาโตติ อตฺโถ. อปิจ อวชาโต อนุชาโต อติชาโตติ ตโย ปุตฺตา.
เตสุ อวชาโต ทุสฺสีโล, โส ตถาคตสฺส ปุตฺโต นาม น โหติ. อติชาโต นาม
ปิตรา อุตฺตริตโร, ตาทิโสปิ ตถาคตสฺส ปุตฺโต นตฺถิ. ตถาคตสฺส ปน เอโก
อนุชาตปุตฺโตว โหติ, ตํ ทสฺเสนฺโต เอวมาห.
      เอวํ "โก นุ เสนาปตี"ติ ปญฺหํ พฺยากริตฺวา ยํ เสโล อาห "สมฺพุทฺโธ
ปฏิชานาสี"ติ, ตตฺร นํ นิกฺกงฺขํ กาตุกาโม "นาหํ ปฏิญฺญามตฺเตเนว ปฏิชานามิ,
อปิจาหํ อิมินา การเณน พุทฺโธ"ติ ญาเปตุํ อภิญฺเญยฺยนฺติ คาถมาห. ตตฺร
อภิญฺเญยฺยนฺติ วิชฺชา จ วิมุตฺติ จ. ภาเวตพฺพํ มคฺคสจฺจํ. ปหาตพฺพํ
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. รญฺโญ                      ฉ.ม. โก นูติ
สมุทยสจฺจํ. เหตุวจเนน ปน ผลสิทฺธิโต เตสํ ผลานิ นิโรธสจฺจทุกฺขสจฺจานิปิ
วุตฺตาเนว โหนฺติ. เอวํ สจฺฉิกาตพฺพํ สจฺฉิกตํ ปริญฺญาตพฺพํ ปริญฺญาตนฺติ
อิทเมตฺถ สงฺคหิตนฺติ จตุสจฺจภาวนาผลญฺจ วิมุตฺติญฺจ ทสฺเสนฺโต "พุชฺฌิตพฺพํ
พุชฺฌิตฺวา พุทฺโธ ชาโตสฺมี"ติ ยุตฺตเหตุนา พุทฺธภาวํ สาเธติ.
      เอวํ นิปฺปริยาเยน อตฺตานํ อาวิกตฺวา อตฺตนิ กงฺขาวิตรณตฺถํ พฺราหฺมณํ
อภิตารยมาโน ๑- วินยสฺสูติ คาถาตฺตยมาห. ๒- ตตฺถ สลฺลกตฺโตติ ราคาทิสลฺลกนฺตโน.
อนุตฺตโรติ ยถา พาหิรเวชฺเชน วูปสมิตโรโค อิมสฺมิญฺเญวตฺตภาเว กุปฺปติ, น
เอวํ. มยา วูปสมิตสฺส ปน โรคสฺส ภวนฺตเรปิ อุปฺปตฺติ นตฺถิ, ตสฺมา อหํ
อนุตฺตโรติ อตฺโถ. พฺรหฺมภูโตติ เสฏฺฐภูโต. อติตุโลติ ตุลํ อตีโต, นิรุปโมติ
อตฺโถ. มารเสนปฺปมทฺทโนติ กามา เต ปฐมา เสนาติ เอวํ อาคตาย
มารเสนาย ปมทฺทโน. สพฺพามิตฺเตติ ขนฺธกิเลสาภิสงฺขารมจฺจุเทวปุตฺตมารสงฺขาเต
สพฺพปจฺจตฺถิเก. วสีกตฺวาติ อตฺตโน วเส วตฺเตตฺวา. อกุโตภโยติ กุโตจิ
อภโย.
      เอวํ วุตฺเต เสโล พฺราหฺมโณ ตาวเทว ภควติ สญฺชาตปสาโท ปพฺพชฺชาเปกฺโข
หุตฺวา อิมํ โภนฺโตติ คาถาตฺตยมาห. ตตฺถ กณฺหาภิชาติโกติ จณฺฑาลาทินีจกุเล
ชาโต. ตโต เตปิ มาณวกา ปพฺพชฺชาเปกฺขา หุตฺวา เอวญฺเจ รุจฺจติ โภโตติ
คาถมาหํสุ. อถ เสโล เตสุ มาณวเกสุ ตุฏฺฐจิตฺโต เต จ ทสฺเสนฺโต ปพฺพชฺชํ
ยาจนฺโต "พฺราหฺมณา"ติ คาถมาห.
      ตโต ภควา ยสฺมา เสโล อตีเต ปทุมุตฺตรสฺส ภควโต สาสเน เตสํเยว
ติณฺณํ ปุริสสตานํ คณเสฏฺโฐ หุตฺวา เตหิ สทฺธึ ปริเวณํ กาเรตฺวา ทานาทีนิ
จ ปุญฺญานิ กตฺวา เตน กมฺเมน เทวมนุสฺสสมฺปตฺตึ อนุภวมาโน ปจฺฉิเม
ภเว เตสํเยว อาจริโย หุตฺวา นิพฺพตฺโต, ตญฺจ เตสํ กมฺมํ วิมุตฺติปริปากาย
ปริปกฺกํ เอหิภิกฺขุภาวสฺส จ อุปนิสฺสยภูตํ, ตสฺมา เต สพฺเพว เอหิภิกฺขุปพฺพชฺชํ
ปพฺพาเชนฺโต สฺวากฺขาตนฺติ คาถมาห. ตตฺถ สนฺทิฏฺฐิกนฺติ สยเมว ทฏฺฐพฺพํ
ปจฺจกฺขํ. อกาลิกนฺติ มคฺคานนฺตรผลุปฺปตฺติยา น กาลนฺตเร ปตฺตพฺพผลํ.
@เชิงอรรถ:  สี. อภิตฺถรยมาโน, ฉ.ม. อติจาริยมาโน              ก. คาถาทฺวยมาห
ยตฺถ อโมฆาติ ยสฺมึ มคฺคพฺรหฺมจริเย อปฺปมตฺตสฺส สิกฺขาตฺตยปูรเณน สิกฺขโต
ปพฺพชฺชา อโมฆา โหติ, สผลาติ อตฺโถ. เอวญฺจ วตฺวา "เอถ ภิกฺขโว"ติ
ภควา อโวจ. เต สพฺเพ ปตฺตจีวรธรา หุตฺวา อากาเสนาคนฺตฺวา วสฺสสติกตฺเถรา
วิย สุวินีตา ภควนฺตํ อภิวาทยึสุ. เอวมิมํ เตสํ เอหิภิกฺขุภาวํ สนฺธาย "อลตฺถ
โข เสโล"ติอาทิ วุตฺตํ.
      [๔๐๐] อิมาหีติ อิมาหิ เกณิยสฺส จิตฺตานุกูลาหิ คาถาหิ. ตตฺถ
อคฺคิปริจริยํ วินา พฺราหฺมณานํ ยญฺญาภาวโต "อคฺคิหุตฺตมุขา ยญฺญา"ติ วุตฺตํ.
อคฺคิหุตฺตเสฏฺฐา อคฺคิชุหนปฺปธานาติ อตฺโถ. เวเท สชฺฌายนฺเตหิ ปฐมํ
สชฺฌายิตพฺพโต สาวิตฺตี "ฉนฺทโส มุขนฺ"ติ วุตฺตา. มนุสฺสานํ เสฏฺฐโต ราชา
"มุขนฺ"ติ วุตฺโต. นทีนํ อาธารโต ปฏิสรณโต จ สาคโร "มุขนฺ"ติ วุตฺโต.
จนฺทโยควเสน "อชฺช กตฺติกา อชฺช โรหิณี"ติ ปญฺญาปนโต ๑- อาโลกกรณโต
โสมภาวโต จ "นกฺขตฺตานํ มุขํ จนฺโท"ติ วุตฺตํ. ตปนฺตานํ อคฺคตฺตา อาทิจฺโจ
"ตปตํ มุขนฺ"ติ วุตฺโต. ทกฺขิเณยฺยานํ ปน อคฺคตฺตา วิเสเสน ตสฺมึ สมเย
พุทฺธปฺปมุขํ สํฆํ สนฺธาย "ปุญฺญํ อากงฺขมานานํ, สํโฆ เว ยชตํ มุขนฺ"ติ
วุตฺตํ. เตน สํโฆ ปุญฺญสฺส อายมุขนฺติ ทสฺเสติ.
      ยนฺตํ สรณนฺติ อญฺญํ พฺยากรณคาถมาห. ตสฺสตฺโถ:- ปญฺจหิ จกฺขูหิ
จกฺขุมา ภควา ยสฺมา มยํ อิโต อฏฺฐเม ทิวเส ตํ สรณํ อาคตมฺหา, ๒- ตสฺมา
อตฺตนา ตว สาสเน อนุตฺตเรน ทมเถน ทนฺตามฺหา, อโห เต สรณสฺส
อานุภาโวติ.
      ตโต ปรํ ภควนฺตํ ทฺวีหิ คาถาหิ โถเมตฺวา ตติยวนฺทนํ ยาจนฺโต
ภิกฺขโว ติสตา อิเมติอาทิมาหาติ.
                    ปปญฺจสูทนิยา มชฺฌิมนิกายฏฺฐกถาย
                       เสลสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                         --------------
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. สญฺญาณโต        สี. อาคมฺม           สี. สตฺตรตฺเตน


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๙ หน้า ๒๘๗-๒๙๒. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=9&A=7233&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=9&A=7233&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=13&i=604              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=13&A=9484              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=13&A=11207              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=13&A=11207              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๓ http://84000.org/tipitaka/read/?index_13

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]