ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๙ ภาษาบาลีอักษรไทย ม.อ. (ปปญฺจ.๓)

                      ๓. มหาวจฺฉโคตฺตสุตฺตวณฺณนา
     [๑๙๓] เอวมฺเม สุตนฺติ มหาวจฺฉโคตฺตสุตฺตํ. ตตฺถ สหกถีติ สทฺธึ วาโท,
พหุ มยา ตุเมฺหหิ สทฺธึ กถิตปุพฺพนฺติ กถํ สาเรติ เมตฺตึ ฆเฏติ. ปุริมานิ หิ
เทฺว สุตฺตานิ เอตสฺเสว กถิตานิ, สํยุตฺตเก อพฺยากตสํยุตฺตํ นาม เอตสฺเสว
กถิตํ, "กึ นุ โข โภ โคตม สสฺสโต โลโก อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺติ
อพฺยากตเมตนฺ"ติ เอวํ เอกุตฺตรนิกาเยปิ อิมินา สทฺธึ กถิตํ อตฺถิเยว. ตสฺมา
เอวมาห. สมฺมาสมฺพุทฺโธปิ ตสฺส อาคตาคตสฺส สงฺคหํ กตฺวา โอกาสํ อกาสิเยว.
กสฺมา? อยญฺหิ สสฺสตทิฏฺฐิโก, สสฺสตทิฏฺฐิกา จ สีฆํ ลทฺธึ น วิสฺสชฺเชนฺติ,
วสาเตลมกฺขิตปิโลติกา วิย จิเรน สุชฺฌนฺติ. ปสฺสติ จ ภควา "อยํ ปริพฺพาชโก
กาเล คจฺฉนฺเต คจฺฉนฺเต ลทฺธึ วิสฺสชฺเชตฺวา มม สนฺติเก ปพฺพชิตฺวา ฉ
อภิญฺญาโย สจฺฉิกตฺวา อภิญฺญาตสาวโก ภวิสฺสตี"ติ. ตสฺมา อสฺส อาคตาคตสฺส
สงฺคหํ กตฺวา โอกาสํ อกาสิเยว. อิทํ ปนสฺส ปจฺฉิมคมนํ. โส หิ อิมสฺมึ
สุตฺเตว ตรณํ วา โหตุ อตณํ วา. ๑- ยฏฺฐึ โอตริตฺวา ๒- อุทเก ปตมาโน วิย
@เชิงอรรถ:  ม. กรณํ วา โหตุ อกรณํ วา, ก. จรณํ วา โหตุ มรณํ วา   สี. โอตฺถริตฺวา
สมณสฺส โคตมสฺส สนฺติกํ คนฺตฺวา ปพฺพชิสฺสามีติ สนฺนิฏฺฐานํ กตฺวา อาคโต.
ตสฺมา ธมฺมเทสนํ ยาจนฺโต สาธุ เม ภวํ โคตโมติอาทิมาห. ตสฺส ภควา
มูลวเสน สงฺขิตฺตเทสนํ, กมฺมปถวเสน วิตฺถารเทสนํ เทเสสิ. มูลวเสน เจตฺถ
อภิสงฺขิตฺตา ๑- เทสนา, กมฺมปถวเสน สงฺขิตฺตา วิตฺถารสทิสา. พุทฺธานํ ปน
นิปฺปริยาเยน วิตฺถารเทสนา นาม นตฺถิ. จตุวีสติสมนฺตปฏฺฐานํปิ หิ สตฺตปฺปกรเณ
อภิธมฺมปิฏเก จ สพฺพํ สงฺขิตฺตเมว. ตสฺมา มูลวเสนปิ กมฺมปถวเสนปิ สงฺขิตฺตเมว
เทเสสีติ เวทิตพฺโพ.
      [๑๙๔] ตตฺถ ปาณาติปาตาเวรมณี กุสลนฺติอาทีสุ ปฏิปาฏิยา สตฺตธมฺมา
กามาวจรา, อนภิชฺฌาทโย ตโย จตุภูมิกาปิ วฏฺฏนฺติ.
      ยโต โข วจฺฉ ภิกฺขุโนติ กิญฺจาปิ อนิยเมตฺวา วุตฺตํ, ยถา ปน
ชีวกสุตฺเต จ จงฺกีสุตฺเต จ, เอวํ อิมสฺมึ สุตฺเต จ อตฺตานเมว สนฺธาเยตํ
ภควตา วุตฺตนฺติ เวทิตพฺพํ
      [๑๙๕] อตฺถิ ปนาติ กึ ปุจฺฉามีติ ปุจฺฉติ? อยํ กิรสฺส ลทฺธิ "ตสฺมึ
ตสฺมึ สาสเน สตฺถาว อรหา โหติ, สาวโก ปน อรหตฺตํ ปตฺตุํ สมตฺโถ
นตฺถิ. สมโณ จ โคตโม "ยโต โข วจฺฉ ภิกฺขุโน"ติ เอกํ ภิกฺขุํ กเถนฺโต
วิย กเถติ, อตฺถิ นุ โข สมณสฺส โคตมสฺส สาวโก อรหตฺตํ ปตฺโต"ติ.
เอตมตฺถํ ปุจฺฉิสฺสามีติ ปุจฺฉติ. ตตฺถ ติฏฺฐตูติ ภวํ ตาว โคตโม ติฏฺฐตุ,
ภวญฺหิ โลเก ปากโฏ อรหาติ อตฺโถ. ตสฺมึ พฺยากเต อุตฺตรึ ภิกฺขุนีอาทีนํ
วเสน ปญฺหํ ปุจฺฉิ, ภควาปิสฺส พฺยากาสิ.
      [๑๙๖] อาราธโกติ สมฺปาทโก ปริปูรโก.
      [๑๙๗] เสขาย วิชฺชาย ปตฺตพฺพนฺติ เหฏฺฐิมผลตฺตยํ ปตฺตพฺพํ. ตํ
สพฺพํ มยา อนุปฺปตฺตนฺติ วทติ. วิตณฺฑวาที ปนาห "กตเม ธมฺมา เสกฺขา.
จตฺตาโร มคฺคา อปริยาปนฺนา เหฏฺฐิมานิ จ ตีณิ สามญฺญผลานี"ติ ๒- วจนโต
อรหตฺตมคฺโคปิ อเนน ปตฺโตเยว. ผลํ ปน อปฺปตฺตํ, เตน ๓- ตสฺส ปตฺติยา
อุตฺตริโยคํ กถาเปตีติ. โส เอวํ สญฺญาเปตพฺโพ:-
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. อติสํขิตฺตา    อภิ. สงฺ. ๓๔/๑๐๒๓/๒๔๕    ฉ.ม. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ
                     "โย เว กิเลสานิ ปหาย ปญฺจ
                      ปริปุณฺณเสโข อปริหานธมฺโม
                      เจโตวสิปฺปตฺโต สมาหิตินฺทฺริโย
                      ส เว ฐิตตฺโตติ นโร ปวุจฺจตี"ติ. ๑-
      อนาคามิปุคฺคโล หิ เอกนฺตปริปุณฺณเสโข. ตํ สนฺธาย "เสขาย วิชฺชาย
ปตฺตพฺพนฺ"ติ อาห. มตฺตสฺส ปน เอกจิตฺตกฺขณิกตฺตา ตตฺถ ฐิตสฺส ปุจฺฉา
นาม นตฺถิ. อิมินา จ สุตฺเตน มคฺโคปิ พหุจิตฺตกฺขณิโก โหตูติ เจ. เอตํ
น พุทฺธวจนํ, วุตฺตกถาย ๒- จ อตฺโถ วิรุชฺฌติ. ตสฺมา อนาคามิผเล ฐตฺวา
อรหตฺตมคฺคสฺส วิปสฺสนํ กถาเปตีติ เวทิตพฺโพ. ยสฺมา ปนสฺส น เกวลํ
สุทฺธอรหตฺตสฺเสว อุปนิสฺสโย, ฉนฺนํปิ อภิญฺญานํ อุปนิสฺสโย อตฺถิ, ตสฺมา
ภควา "เอวมยํ  สมเถ กมฺมํ กตฺวา ปญฺจ อภิญฺญา นิพฺพตฺเตสฺสติ, วิปสฺสนาย
กมฺมํ กตฺวา อรหตฺตํ ปาปุณิสฺสติ. เอวํ ฉฬภิญฺโญ มหาสาวโก ภวิสฺสตี"ติ
วิปสฺสนามคฺคํ ๓- อกเถตฺวา สมถวิปสฺสนา อาจิกฺขิ.
      [๑๙๘] สติ สติ อายตเนติ สติ สติ การเณ. กึ เจตฺถ การณํ?
อภิญฺญา วา อภิญฺญาปาทกชฺฌานํ วา อวสาเน ปน อรหตฺตํ วา การณํ
อรหตฺตสฺส วิปสฺสนา วาติ เวทิตพฺพํ.
      [๒๐๐] ปริจิณฺโณ เม ภควาติ สตฺต หิ เสขา ภควนฺตํ ปริจรนฺติ
นาม, ขีณาสเวน ภควา ปริจิณฺโณ โหติ. อิติ สงฺเขเปน อรหตฺตํ พฺยากโรนฺโต
เถโร เอวมาห. เต ปน ภิกฺขู ตํ อตฺถํ น ชานึสุ, อชานนฺตาว ตสฺส วจนํ
สมฺปฏิจฺฉิตฺวา ภควโต อาโรเจสุํ. เทวตาติ เตสํ คุณานํ ลาภิเทวตา. เสสํ
สพฺพตฺถ อุตฺตานเมวาติ.
                    ปปญฺจสูทนิยา มชฺฌิมนิกายฏฺฐกถาย
                    มหาวจฺฉโคตฺตสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                              ตติยํ.
                          -------------
@เชิงอรรถ:  องฺ. จตุกฺก. ๒๑/๕/๗ อนุโสตสุตฺต    ฉ.ม. วุตฺตคาถาย    ฉ.ม. วิปสฺสนามตฺตํ


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๙ หน้า ๑๔๗-๑๔๙. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=9&A=3701&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=9&A=3701&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=13&i=253              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=13&A=4441              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=13&A=5118              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=13&A=5118              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๓ http://84000.org/tipitaka/read/?index_13

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]