ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๗ ภาษาบาลีอักษรไทย ม.อ. (ปปญฺจ.๑)

หน้าที่ ๓๘๙.

๕. อนุมานสุตฺตวณฺณนา [๑๘๑] เอวมฺเม สุตนฺติ อนุมานสุตฺตํ. ตตฺถ ภคฺเคสูติ เอวํนามเก ชนปเท, วจนตฺโถ ปเนตฺถ วุตฺตานุสาเรเนว เวทิตพฺโพ. สุํสุมารคิเรติ ๑- เอวํนามเก นคเร. ตสฺส กิร นครสฺส วตฺถุปริคฺคหณทิวเส ๒- อวิทูเร อุทกรหเท สุํสุมาโร สทฺทมกาสิ, คิรํ นิจฺฉาเรสิ. อถ นคเร นิฏฺฐิเต ๓- สุํสุมารคิรํเตฺววสฺส นามํ อกํสุ. เภสกฬาวเนติ เภสกฬานามเก วเน. "เภสกฬาวเน"ติปิ ปาโฐ. มิคทาเยติ ตํ วนํ มิคปกฺขีนํ อภยํ ทินฺนฏฺฐาเน ชาตํ, ตสฺมา มิคทาโยติ วุจฺจติ. ปวาเรตีติ อิจฺฉาเปติ. วทนฺตูติ โอวาทานุสาสนีวเสน วทนฺตุ, โอวทนฺตุ, ๔- อนุสาสนฺตูติ อตฺโถ. วจนีโยมฺหีติ อหํ ตุเมฺหหิ วตฺตพฺโพ, อนุสาสิตพฺโพ โอวทิตพฺโพติ อตฺโถ. โส จ โหติ ทุพฺพโจติ โส จ ทุกฺเขน วตฺตพฺโพ โหติ, วุตฺโต น สหติ. โทวจสฺสกรเณหีติ ทุพฺพจภาวการเกหิ อุปริ อาคเตหิ โสฬสหิ ธมฺเมหิ. อปทกฺขิณคฺคาหี อนุสาสนินฺติ โย หิ วุจฺจมาโน ตุเมฺห มํ กสฺมา วทถ, อหํ อตฺตโน กปฺปิยากปฺปิยํ สาวชฺชานวชฺชํ อตฺถานตฺถํ ชานามีติ วทติ, อยํ อนุสาสนึ ปทกฺขิณโต น คณฺหาติ, วามโต คณฺหาติ, ตสฺมา อปทกฺขิณคฺคาหีติ วุจฺจติ. ปาปิกานํ อิจฺฉานนฺติ ลามกานํ อสนฺตสมฺภาวนปตฺถนานํ. ปฏิปฺผรตีติ ปฏิวิรุทฺโธ, ปจฺจนีโก หุตฺวา ติฏฺฐติ, อปสาเทตีติ กึ นุโข ตุยฺหํ พาลสฺส อพฺยตฺตสฺส ภณิเตน, ตฺวํปิ นาม ภณิตพฺพํ มญฺญิสฺสสีติ เอวํ ฆเฏติ. ๕- ปจฺจาโรเปตีติ ตฺวํปิ โขสิ อิตฺถนฺนามํ อาปตฺตึ อาปนฺโน, ตํ ตาว ปฏิกโรหีติ เอวํ ปฏิอาโรเปติ. อญฺเญนญฺญํ ปฏิจรตีติ อญฺเญน การเณน วจเนน วา อญฺญํ การณํ วจนํ วา ปฏิจฺฉาเทติ, "อาปตฺตึ อาปนฺโนสี"ติ วุตฺเต "โก อาปนฺโน, กึ @เชิงอรรถ: ฉ.ม. สุสุมารคิเรติ เอวมุปริปิ ฉ.ม.....ปริคฺคหทิวเส สี. นิมฺมิเต @ ฉ.ม. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ ฉ.ม. ฆฏฺเฏติ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๙๐.

อาปนฺโน, กิสฺมึ อาปนฺโน, กํ ภณถ, กึ ภณถา"ติ วา วทติ, "เอวรูปํ กิญฺจิ ตยา ทิฏฺฐนฺ"ติ วุตฺเต "น สุณามี"ติ โสตํ วา อุปเนติ. พหิทฺธา กถํ อปนาเมตีติ "อิตฺถนฺนามํ อาปตฺตึ อาปนฺโนสี"ติ ปุฏฺโฐ "ปาฏลิปุตฺตํ คโตมฺหี"ติ วตฺวา ปุน "น ตว ปาฏลิปุตฺตคมนํ ปุจฺฉาม, อาปตฺตึ ปุจฺฉามา"ติ วุตฺเต "ตโต ราชเคหํ คโตมฺหี"ติ, ราชเคหํ วา ยาหิ พฺราหฺมณเคหํ วา, อาปตฺตึ อาปนฺโนสีติ. ตตฺถ เม สูกรมํสํ ลทฺธนฺติอาทีนิ วทนฺโต กถํ พหิทฺธา วิกฺขิปติ. อปทาเนติ อตฺตโน จริยายํ. ๑- น สมฺปายตีติ อาวุโส ตฺวํ กุหึ วสสิ, กํ นิสฺสาย วสสีติ วา, ยํ ตฺวํ วเทสิ "มยา เอส อาปตฺตึ อาปนฺโน ทิฏฺโฐ"ติ. ตฺวํ ตสฺมึ สมเย กึ กโรสิ, อหํ กึ กโรมิ, ๒- กตฺถ วา ตฺวํ อจฺฉสิ, กตฺถ วา อหนฺติ ๓- อาทินา นเยน จริยํ ปุฏฺโฐ สมฺปาเทตฺวา กเถตุํ น สกฺโกติ. [๑๘๓] ตตฺราวุโสติ อาวุโส เตสุ โสฬสสุ ธมฺเมสุ. อตฺตนาว อตฺตานํ เอวํ อนุมานิตพฺพนฺติ ๔- เอวํ อตฺตนาว อตฺตา อนุเมตพฺโพ ตุเลตพฺโพ ตีเรตพฺโพ. [๑๘๔] ปจฺจเวกฺขิตพฺพนฺติ ปจฺจเวกฺขิตพฺโพ. อโหรตฺตานุสิกฺขินาติ ทิวาปิ รตฺติมฺปิ สิกฺขนฺเตน, รตฺติญฺจ ทิวา จ กุสเลสุ ธมฺเมสุ สิกฺขนฺเตน ปีติปาโมชฺชเมว อุปฺปาเทตพฺพนฺติ อตฺโถ. อจฺเฉ วา อุทกปตฺเตติ ปสนฺเน วา อุทกภาชเน. มุขนิมิตฺตนฺติ มุขปฏิพิมฺพํ. รชนฺติ อาคนฺตุกรชํ. องฺคณนฺติ ตตฺถ ชาตกํ ติลกํ วา ปิฬกํ วา. สพฺเพปิเม ปาปเก อกุสเล ธมฺเม ปหีเนติ อิมินา สพฺพํ ปหานํ กเถสิ. กถํ? เอตฺตกา อกุสลา ธมฺมา ปพฺพชิตสฺส นานุจฺฉวิกาติ ปฏิสงฺขานํ อุปฺปาทยโต หิ ปฏิสงฺขานปฺปหานํ กถิตํ โหตีติ. ๕- สีลํ ปทฏฺฐานํ กตฺวา กสิณปริกมฺมํ อารภิตฺวา อฏฺฐสมาปตฺติโย นิพฺพตฺเตนฺตสฺส วิกฺขมฺภนปฺปหานํ กถิตํ. สมาปตฺตึ ปทฏฺฐานํ กตฺวา วิปสฺสนํ วฑฺเฒนฺตสฺส ตทงฺคปฺปหานํ กถิตํ. วิปสฺสนํ วฑฺเฒตฺวา @เชิงอรรถ: ฉ.ม. จริยาย ฉ.ม. อยํ กึ กโรติ ฉ.ม. กตฺถ วา อยนฺติ @ ฉ.ม. อนุมินิตพฺพ...., ม.มู. ๑๒/๑๘๓/๑๔๘ สํสนฺเทตพฺพํ ฉ.ม. โหติ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๙๑.

มคฺคํ ภาเวนฺตสฺส สมุจฺเฉทปฺปหานํ กถิตํ. ผเล อาคเต ปฏิปสฺสทฺธิปฺปหานํ, นิพฺพาเน อาคเต นิสฺสรณปฺปหานนฺติ เอวํ อิมสฺมึ สุตฺเต สพฺพํ ปหานํ กถิตํว โหติ. อิทํ หิ สุตฺตํ ภิกฺขุปาฏิโมกฺขํ นามาติ โปราณา วทนฺติ. อิติ ๑- ทิวสสฺส ติกฺขตฺตุํ ปจฺจเวกฺขิตพฺพํ. ปาโต เอว วสนฏฺฐานํ ปวิสิตฺวา นิสินฺเนน "อิเม เอตฺตกา กิเลสา อตฺถิ นุ โข มยฺหํ นตฺถี"ติ ปจฺจเวกฺขิตพฺพํ. ๒- สเจ อตฺถีติ ปสฺสติ, เตสํ ปหานาย วายมิตพฺพํ. โน เจ ปสฺสติ, สุปพฺพชิโตสฺมีติ อตฺตมเนน ภวิตพฺพํ. ภตฺตกิจฺจํ กตฺวา รตฺติฏฺฐาเน วา ทิวาฏฺฐาเน วา นิสีทิตฺวาปิ ปจฺจเวกฺขิตพฺพํ. สายํ วสนฏฺฐาเน นิสีทิตฺวาปิ ปจฺจเวกฺขิตพฺพํ. ติกฺขตฺตุํ อสกฺโกนฺเตน ทฺวิกฺขตฺตุํ ๓- ปจฺจเวกฺขิตพฺพํ. เทฺว วาเร อสกฺโกนฺเตน ปน อวสฺสํ เอกวารํ ปจฺจเวกฺขิตพฺพํ, อปจฺจเวกฺขิตุํ น วฏฺฏตีติ. วทนฺติ เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานตฺถเมวาติ. ปปญฺจสูทนิยา มชฺฌิมนิกายฏฺฐกถาย อนุมานสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ----------- @เชิงอรรถ: ฉ.ม. อิทํ ฉ.ม. ปจฺจเวกฺขิตพฺพา ฉ.ม. เทฺว วาเร

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๗ หน้า ๓๘๙-๓๙๑. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=7&A=9940&modeTY=2&pagebreak=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=7&A=9940&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=12&i=221              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=12&A=3185              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=12&A=3849              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=12&A=3849              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๒ http://84000.org/tipitaka/read/?index_12

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]