อรรถกถาเล่มที่ ๕๕ ภาษาบาลีอักษรไทย
 ปญฺจ.อ. (ปรมตฺถที.)

                        ๒. สุญฺตากถาวณฺณนา
     [๘๓๒] อิทานิ สุญฺตากถา นาม โหติ. ตตฺถ สุญฺตาติ เทฺว สุญฺตา
ขนฺธานญฺจ อนตฺตลกฺขณํ นิพฺพานญฺจ. เตสุ อนตฺตลกฺขณํ ตาว เอกจฺจํ
เอเกน ปริยาเยน สิยา สงฺขารกฺขนฺธปริยาปนฺนํ, นิพฺพานํ อปริยาปนฺนเมว.
อิมํ ปน วิภาคํ อคฺคเหตฺวา "สุญฺตา สงฺขารกฺขนฺธปริยาปนฺนา"ติ เยสํ ลทฺธิ
เสยฺยถาปิ อนฺธกานํ, เต สนฺธาย ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺา อิตรสฺส.
อนิมิตฺตนฺติ สพฺพนิมิตฺตรหิตํ นิพฺพานํ. "อปฺปณิหิโต"ติปิ ตสฺเสว นามํ. กสฺมา
ปเนตํ อาภตนฺติ? อวิภชฺชวาทีวาเท โทสาโรปนตฺถํ. ยสฺส หิ อวิภชิตฺวา
"เอกเทเสเนว สุญฺตา สงฺขารกฺขนฺธปริยาปนฺนา"ติ ลทฺธิ, ตสฺส นิพฺพานมฺปิ
สงฺขารกฺขนฺธปริยาปนฺนนฺติ อาปชฺชติ. อิมสฺส โทสสฺสาโรปนตฺถํ "อนิมิตฺตํ
อปฺปณิหิตนฺ"ติ อาภตํ. อิตโร ตสฺส ปริยาปนฺนภาวํ อนิจฺฉนฺโต ปฏิกฺขิปติ.
สงฺขารกฺขนฺโธ น อนิจฺโจติอาทิ นิพฺพานสงฺขาตาย สุญฺตาย อนิจฺจภาวาปตฺติ-
โทสสฺส ทสฺสนตฺถํ วุตฺตํ.
     [๘๓๓] สงฺขารกฺขนฺธสฺส สุญฺตาติ "ยทิ อญฺสฺส ขนฺธสฺส สุญฺตา
อญฺกฺขนฺธปริยาปนฺนา, สงฺขารกฺขนฺธสุญฺตายปิ เสสกฺขนฺธปริยาปนฺนาย
ภวิตพฺพนฺ"ติ โจทนตฺถํ สุตฺตํ. สงฺขารกฺขนฺธสฺส สุญฺตา น วตฺตพฺพาติอาทิ "ยทิ
สงฺขารกฺขนฺธสุญฺตา เสสกฺขนฺธปริยาปนฺนา น โหติ, เสสกฺขนฺธสุญฺตาปิ
สงฺขารกฺขนฺธปริยาปนฺนา น โหตี"ติ ปฏิโลมทสฺสนตฺถํ วุตฺตํ.
     [๘๓๔] สุญฺมิทํ ภิกฺขเว สงฺขาราติ สุตฺตํ ปรสมยโต อาภตํ. ตตฺถ
สงฺขาราติ "สพฺเพ สงฺขารา อนิจฺจา"ติ อาคตฏฺาเน วิย ปญฺจกฺขนฺธา, เตว ๑-
อตฺตตฺตนิยสุญฺตฺตา สุญฺตาติ สาสนาวจรํ โหติ, น วิรุชฺฌติ, ตสฺมา อนุญฺาตํ.
ยสฺมา ปเนตํ น สุญฺตาย สงฺขารกฺขนฺธปริยาปนฺนภาวํ ทีเปติ, ตสฺมา
อสาธกนฺติ.
                      สุญฺตากถาวณฺณนา นิฏฺิตา.
                          ------------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๕๕ หน้า ๓๐๔-๓๐๕.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=55&A=6854&modeTY=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=55&A=6854&modeTY=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=37&i=1775
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=37&A=18680
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=37&A=12105
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=37&A=12105
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๖
http://84000.org/tipitaka/read/?index_37