ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๕๔ ภาษาบาลีอักษรไทย วิภงฺค.อ. (สมฺโมห.)

                       ๒. อภิธมฺมภาชนียวณฺณนา
     [๒๐๖-๒๑๔] อิทานิ อภิธมฺมภาชนียํ โหติ. ตตฺถ "อริยสจฺจานี"ติ อวตฺวา นิปฺ-
ปเทสโต ปจฺจยสงฺขาตํ สมุทยํ ทสฺเสตุํ "จตฺตาริ สจฺจานี"ติ วุตฺตํ. อริยสจฺจานีติ
หิ วุตฺเต อวเสสา จ กิเลสา อวเสสา จ อกุสลา ธมฺมา ตีณิ จ อกุสลมูลานิ
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. สงฺขํ      ฉ.ม. สงฺคหิตตฺตา        ฉ.ม....ยาเนน. เอวมุปริปิ
สาสวานิ อวเสสา จ สาสวา กุสลา ธมฺมา น สงฺคยฺหนฺติ. น จ เกวลํ
ตณฺหาว ทุกฺขํ สมุทาเนติ, อิเมปิ อวเสสา จ กิเลสาทโย ปจฺจยา สมุทาเนนฺติเยว.
อิติ อิเมปิ ปจฺจยา ทุกฺขํ สมุทาเนนฺติเยวาติ นิปฺปเทสโต ปจฺจยสงฺขาตํ สมุทยํ
ทสฺเสตุํ "อริยสจฺจานี"ติ อวตฺวา "จตฺตาริ สจฺจานี"ติ วุตฺตํ.
     นิทฺเทสวาเร จ เนสํ ปฐมํ ทุกฺขํ อนิทฺทิสิตฺวา ตสฺเสว ทุกฺขสฺส
สุขนิทฺเทสนตฺถํ ๑- ทุกฺขสมุทโย นิทฺทิฏฺโฐ. ตสฺมึ หิ นิทฺทิฏฺเฐ "อวเสสา จ
กิเลสา"ติอาทินา นเยน ทุกฺขสจฺจํ สุขนิทฺเทสํ โหติ. นิโรธสจฺจเมตฺถ ตณฺหาย
ปหานํ "ตณฺหาย จ อวเสสานญฺจ กิเลสานํ ปหานนฺ"ติ เอวํ ยถาวุตฺตสฺส
สมุทยสฺส ปหานวเสน ปญฺจหากาเรหิ นิทฺทิฏฺฐํ. มคฺคสจฺจํ ปเนตฺถ
ปฐมชฺฌานิกโสตาปตฺติมคฺควเสน ธมฺมสงฺคณิยํ ๒- วิภตฺตสฺส เทสนานยสฺส มุขมตฺตเมว
ทสฺเสนฺเตน นิทฺทิฏฺฐํ. ตตฺถ นยเภโท เวทิตพฺโพ, ตํ อุปริ ปกาสยิสฺสาม.
     ยสฺมา ปน น เกวลํ อฏฺฐงฺคิกมคฺโคว ปฏิปทา, "ปุพฺเพว โข ปนสฺส
กายกมฺมํ วจีกมฺมํ อาชีโว สุปริสุทฺโธ โหตี"ติ ๓- วจนโต ปน ปุคฺคลชฺฌาสยวเสน
ปญฺจงฺคิโกปิ มคฺโค ปฏิปทาเอวาติ เทสิโต, ตสฺมา ตํ นยํ ทสฺเสตุํ ปญฺจงฺคิกวาโรปิ
นิทฺทิฏฺโฐ. ยสฺมา ปน ๔- น เกวลํ อฏฺฐงฺคิกปญฺจงฺคิกมคฺคาว ปฏิปทา,
สมฺปยุตฺตกา ปน อติเรกปญฺญาสธมฺมาปิ ปฏิปทาเอว, ตสฺมา ตํ นยํ ทสฺเสตุํ
ตติโย สพฺพสงฺคาหิกวาโรปิ นิทฺทิฏฺโฐ. ตตฺถ "อวเสสา ธมฺมา ทุกฺขนิโรธคามินิยา
ปฏิปทาย สมฺปยุตฺตา"ติ อิทํ ปริหายติ. เสสํ สพฺพตฺถ สทิสเมว.
     ตตฺถ อฏฺฐงฺคิกวารสฺส "ตณฺหาย จ อวเสสานญฺจ กิเลสานํ ปหานนฺ"ติอาทีสุ
ปญฺจสุ โกฏฺฐาเสสุ ปฐมโกฏฺฐาเส ตาว โสตาปตฺติมคฺเค ฌานาภินิเวเส
สุทฺธิกปฏิปทา สุทฺธิกสุญฺญตา สุญฺญตปฏิปทา สุทฺธิกอปฺปณิหิตํ อปฺปณิหิตปฏิปทาติ
อิเมสุ ปญฺจสุ ฐาเนสุ ๕- ทฺวินฺนํ ทฺวินฺนํ จตุกฺกปญฺจกนยานํ
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. สุขนิทฺเทสตฺถํ        อภิ. ๓๔/๒๗๗/๘๔      ม.อุ. ๑๔/๔๓๓/๓๗๓
@ ฉ.ม. จ   ฉ.ม. วาเรสุ
วเสน ทส นยา โหนฺติ. เอวํ เสเสสุปีติ วีสติยา อภินิเวเสสุ เทฺว นยสตานิ.
ตานิ จตูหิ อธิปตีหิ จตุคุณิตานิ อฏฺฐ. อิติ สุทฺธิกานิ เทฺว, สาธิปตี อฏฺฐาติ
สพฺพมฺปิ นยสหสฺสํ โหติ. ยถา จ โสตาปตฺติมคฺเค, เอวํ เสสมคฺเคสุปีติ
จตฺตาริ นยสหสฺสานิ โหนฺติ. ยถา จ ปฐมโกฏฺฐาเส จตฺตาริ, เอวํ เสเสสุปีติ
อฏฺฐงฺคิกวาเร ปญฺจสุ โกฏฺฐาเสสุ วีสติ นยสหสฺสานิ โหนฺติ. ตถา
ปญฺจงฺคิกวาเร สพฺพสงฺคาหิกวาเร จาติ สพฺพานิปิ สฏฺฐี นยสหสฺสานิ สตฺถารา
วิภตฺตานิ. ปาลิ ปน สงฺเขเปน อาคตา. เอวมิทํ ติวิธมหาวารํ ปญฺจทสโกฏฺฐาสํ
สฏฺฐินยสหสฺสปฏิมณฺฑิตํ อภิธมฺมภาชนียํ นาม นิทฺทิฏฺฐนฺติ เวทิตพฺพํ.
                     อภิธมฺมภาชนียวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                           ----------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๕๔ หน้า ๑๓๐-๑๓๒. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=54&A=3078&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=54&A=3078&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=35&i=171              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=35&A=2866              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=35&A=2812              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=35&A=2812              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๕ http://84000.org/tipitaka/read/?index_35

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]