อรรถกถาเล่มที่ ๕๐ ภาษาบาลีอักษรไทย
 อป.อ.๒ (วิสุทฺธ.๒)

                   ๒๔. ๒. อุปวาณตฺเถราปทานวณฺณนา
     ปทุมุตฺตโร นาม ชิโนติอาทิกํ อายสฺมโต อุปวาณตฺเถรสฺส อปทานํ.
อยมฺปายสฺมา ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฏฺฏูปนิสฺสยานิ
@เชิงอรรถ: ๑ สี. รญฺชสิ.
ปุญฺานิ อุปจินนฺโต ปทุมุตฺตรสฺส ภควโต กาเล ทลิทฺทกุเล นิพฺพตฺติตฺวา
วิุตํ ปตฺโต ภควติ ปรินิพฺพุเต ตสฺส ธาตุํ คเหตฺวา มนุสฺสเทวนาคครุฬ-
กุมฺภณฺฑยกฺขคนฺธพฺเพหิ สตฺตรตนมเย สตฺตโยชนิเก ถูเป กเต ตตฺถ สุโธตํ
อตฺตโน อุตฺตรสาฏกํ เวฬคฺเค ลคฺเคตฺวา อาพนฺธิตฺวา ธชํ กตฺวา ปูชํ อกาสิ.
ตํ คเหตฺวา อภิสมฺมตโก นาม ยกฺขเสนาปติ เทเวหิ เจติยปูชารกฺขณตฺถํ ปิโต
อทิสฺสมานกาโย ตํ อากาเส ธาเรนฺโต เจติยํ ติกฺขตฺตุํ ปทกฺขิณํ อกาสิ. โส
ตํ ทิสฺวา ภิยฺโยโส มตฺตาย ปสนฺนมานโส หุตฺวา เตน ปุญฺกมฺเมน
เทวมนุสฺเสสุ สํสรนฺโต อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท สาวตฺถิยํ พฺราหฺมณกุเล
นิพฺพตฺติตฺวา อุปวาโณติ ลทฺธนาโม วยปฺปตฺโต เชตวนปฏิคฺคหเณ พุทฺธานุภาวํ
ทิสฺวา ปฏิลทฺธสทฺโธ ปพฺพชิตฺวา วิปสฺสนาย กมฺมํ กโรนฺโต อรหตฺตํ ปตฺวา
ฉฬภิญฺโ อโหสิ. ยทา ภควโต อผาสุ อโหสิ, ตทา เถโร อุโณฺหทกํ
ตถารูปํ ปานกญฺจ เภสชฺชํ ภควโต อุปนาเมสิ. เตนสฺส สตฺถุโน โรโค วูปสมิ.
ตสฺส ภควา อนุโมทนํ อกาสิ.
     [๕๒] เอวํ โส ปตฺตอรหตฺตผโล อธิคตเอตทคฺคฏฺาโน อตฺตโน
ปุพฺพกมฺมํ สริตฺวา โสมนสฺสวเสน ปุพฺพจริตาปทานํ ปกาเสนฺโต ปทุมุตฺตโร
นาม ชิโนติอาทิมาห. ตตฺถ สพฺเพสํ โลกิยโลกุตฺตรธมฺมานํ ปารคู ปริโยสานํ
นิพฺพานํ คโต ปตฺโต ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน ชิตปญฺจมาโร ภควา อคฺคิกฺขนฺโธ
อิว ฉพฺพณฺณา พุทฺธรํสิโย ชลิตฺวา สพฺพโลกํ ธมฺมปชฺโชเตน โอภาเสตฺวา
สมฺพุทฺโธ สุฏฺุ พุทฺโธ อวิชฺชานิทฺทูปคตาย ปชาย สวาสนาย กิเลสนิทฺทาย
ปฏิพุทฺโธ วิกสิตเนตฺตปงฺกโช ปรินิพฺพุโต ขนฺธปรินิพฺพาเนน นิพฺพุโต
อทสฺสนํ คโตติ สมฺพนฺโธ.
     [๕๗] ชงฺฆาติ เจติยกรณกาเล อุปจินิตพฺพานํ อิฏฺกานํ ปนตฺถาย,
นิพนฺธิยมานโสปานปนฺติ. ๑-
@เชิงอรรถ: ๑ อิ., ม. ปาสาณปนฺติ.
     [๘๘] สุโธตํ รชเกนาหนฺติ วตฺถโธวเกน ปุริเสน สุฏฺุ โธวิตํ
สุวิสุทฺธกตํ, อุตฺตเรยฺยปฏํ มม อุตฺตรสาฏกํ อหํ เวฬคฺเค ลคฺคิตฺวา ธชํ
กตฺวา อุกฺขิปึ, อมฺพเร อากาเส อุสฺสาเปสินฺติ อตฺโถ. เสสํ สุวิญฺเยฺยเมวาติ.
                   อุปวาณตฺเถราปทานวณฺณนา นิฏฺิตา.
                          ------------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๕๐ หน้า ๔๔-๔๖.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=50&A=976&modeTY=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=50&A=976&modeTY=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=32&i=24
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=32&A=1591
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=32&A=2076
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=32&A=2076
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๒
http://84000.org/tipitaka/read/?index_32