อรรถกถาเล่มที่ ๕๐ ภาษาบาลีอักษรไทย
 อป.อ.๒ (วิสุทฺธ.๒)

                  ๔๑. ๙. ธมฺมจกฺกิกตฺเถราปทานวณฺณนา
     สิทฺธตฺถสฺส ภควโตติอาทิกํ อายสฺมโต ธมฺมจกฺกิกตฺเถรสฺส อปทานํ.
อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฏฺฏูปนิสฺสยานิ ปุญฺานิ
อุปจินนฺโต สิทฺธตฺถสฺส ภควโต กาเล เอกสฺมึ กุลเคเห นิพฺพตฺโต วุทฺธิปฺปตฺโต
ปุตฺตทาเรหิ วฑฺฒิโต วิภวสมฺปนฺโน มหาโภโค, โส รตนตฺตเย ปสนฺโน
สทฺธาชาโต ธมฺมสภายํ ธมฺมาสนสฺส ปิฏฺิโต รตนมยํ ธมฺมจกฺกํ กาเรตฺวา
ปูเชสิ. โส เตน ปุญฺกมฺเมน เทวมนุสฺเสสุ นิพฺพตฺตฏฺาเนสุ สกฺกสมฺปตฺติญฺจ
จกฺกวตฺติสมฺปตฺติญฺจ อนุภวิตฺวา กเมน อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท เอกสฺมึ กุลเคเห
อุปฺปนฺโน วิภวสมฺปนฺโน สญฺชาตสทฺโธ ปพฺพชิตฺวา วิปสฺสนํ วฑฺเฒตฺวา
นจิรสฺเสว อรหตฺตํ ปตฺวา ปุพฺเพ กตกุสลนามสทิสนาเมน ธมฺมจกฺกิกตฺเถโรติ
ปากโฏ ชาโต อโหสิ.
     [๑๐๒] โส ปุญฺสมฺภารานุรูเปน ปตฺตอรหตฺตผโล อตฺตโน ปุพฺพกมฺมํ
สริตฺวา ชาตโสมนสฺโส ปุพฺพจริตาปทานํ ปกาเสนฺโต สิทฺธตฺถสฺส ภควโตติอาทิมาห.
สีหาสนสฺส สมฺมุขาติ สีหสฺส ภควโต นิสินฺนสฺส สมฺมุขา พุทฺธาสนสฺส
อภิมุขฏฺาเนติ อตฺโถ. ธมฺมจกฺกํ เม ปิตนฺติ มยา ธมฺมจกฺกากาเรน อุภโต
สีหรูปํ ทสฺเสตฺวา มชฺเฌ อาทาสสทิสํ กาเรตฺวา กตํ ธมฺมจกฺกํ ปิตํ ปูชิตํ.
กึ ภูตํ? วิญฺูหิ เมธาวีหิ "อตีว สุนฺทรนฺ"ติ วณฺณิตํ โถมิตํ สุกตํ
ธมฺมจกฺกนฺติ สมฺพนฺโธ.
     [๑๐๓] จารุวณฺโณว โสภามีติ สุวณฺณวณฺโณ อิว โสภามิ วิโรจามีติ
อตฺโถ. "จตุวณฺเณหิ โสภามี"ติปิ ปาโ, ตสฺส ขตฺติยพฺราหฺมณเวสฺสสุทฺทชาติ-
สงฺขาเตหิ จตูหิ วณฺเณหิ โสภามิ วิโรจามีติ อตฺโถ. สโยคฺคพลวาหโนติ
สุวณฺณสิวิกาทีหิ โยคฺเคหิ จ เสนาปติมหามตฺตาทีหิ เสวเกหิ พเลหิ จ
หตฺถิอสฺสรถสงฺขาเตหิ วาหเนหิ จ สหิโตติ อตฺโถ. พหุชฺชนา พหโว มนุสฺสา
อนุยนฺตา มมานุวตฺตนฺตา นิจฺจํ นิจฺจกาลํ ปริวาเรนฺตีติ สมฺพนฺโธ. เสสํ
สุวิญฺเยฺยเมวาติ.
                  ธมฺมจกฺกิกตฺเถราปทานวณฺณนา นิฏฺิตา.
                           ----------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๕๐ หน้า ๗๗-๗๘.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=50&A=1701&modeTY=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=50&A=1701&modeTY=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=32&i=41
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=32&A=2082
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=32&A=2667
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=32&A=2667
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๒
http://84000.org/tipitaka/read/?index_32