ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๔๐ ภาษาบาลีอักษรไทย ชา.อ.๖ เอกาทสก-ปกิณฺณก

                     ๓ ชวนหํสชาตกํ ฯ
     อิเธว หํส นิปตาติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต ทฬฺหธมฺม-
ธนุคฺคหสุตฺตนฺตเทสนํ อารพฺภ กเถสิ ฯ
     ภควตา หิ เสยฺยถาปิ ภิกฺขเว จตฺตาโร ทฬฺหธมฺมา ธนุคฺคหา
สุสิกฺขิตา กตหตฺถา กตุปาสนา จตุทฺทิสา ฐิตา อสฺสุ อเถโก
ปุริโส อาคจฺเฉยฺย อหํ อิเมสํ จตุนฺนํ ทฬฺหธมฺมานํ ธนุคฺคหานํ
สุสิกฺขิตานํ กตหตฺถานํ กตุปาสนานํ จตุทฺทิสา กณฺเฑ ขิตฺเต อปฺปติเต
ปฐวิยํ คเหตฺวา อาคมิสฺสามีติ ฯ ตํ กึ มญฺญถ ภิกฺขเว ชเวน
ชวนฺโต ปุริโส ปรเมน ชเวน สมนฺนาคโตติ เอวํ ภนฺเตติ ยถา
จ ภิกฺขเว ตสฺส ปุริสสฺส ชโว ยถา จ จนฺทิมสุริยานํ ชโว
ตโต สีฆตโร ยถา จ ภิกฺขเว ตสฺส ปุริสสฺส ชโว ยถา จ ยาว
เทวตา จนฺทิมสุริยานํ ปุรโต ธาวนฺติ ตาสํ เทวตานํ ชโว ตโต
สีฆตโร ยถา จ ภิกฺขเว ตสฺส ปุริสสฺส ชโว ตาสํ เทวตานํ
ชโว ตโต สีฆตรํ อายุสํขารา ขียนฺติ ตสฺมาติห ภิกฺขเว
เอวํ สิกฺขิตพฺพํ อุปฺปนฺนานิ กามราคปิปาสานิ ปชหิสฺสาม น จ
โน กามราคปิปาสานิ จิตฺตํ ปริยาทาย ฐสฺสนฺติ อปฺปมตฺตา ภวิสฺสามาติ
เอวญฺหิ โว ภิกฺขเว สิกฺขิตพฺพนฺติ อิมสฺส สุตฺตสฺส กถิตทิวสโต
ปฏฺฐาย ทุติยทิวเส ภิกฺขู ธมฺมสภายํ กถํ สมุฏฺฐาเปสุํ อาวุโส สตฺถา
อตฺตโน พุทฺธวิสเย ฐตฺวา อิเมสํ สตฺตานํ อายุสํขาเร อิตเร
ทุพฺพเล กตฺวา ปริทสฺเสนฺโต ปุถุชฺชนภิกฺขู อติวิย สนฺตาสํ ปาเปสิ
อโห พุทฺธพลนฺนามาติ ฯ สตฺถา อาคนฺตฺวา กาย นุตฺถ ภิกฺขเว
เอตรหิ กถาย สนฺนิสินฺนาติ ปุจฺฉิตฺวา อิมาย นามาติ วุตฺเต
อนจฺฉริยํ ภิกฺขเว สฺวาหํ อิทานิ สพฺพญฺญุตํ ปตฺโต สตฺตานํ อายุสํขารํ
อิตรภาวํ ทสฺเสตฺวา ภิกฺขู สํเวเชตฺวา ธมฺมํ เทเสมิ มยา หิ
ปุพฺเพ อเหตุกหํสโยนิยํ นิพฺพตฺเตนาปิ สํขารานํ อิตรภาวํ ทสฺเสตฺวา
พาราณสิราชานํ อาทึ กตฺวา สกลราชปริสํ สํเวเชตฺวา ธมฺโม
เทสิโตติ วตฺวา อตีตํ อาหริ
     อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต
ชวนหํสโยนิยํ นิพฺพตฺติตฺวา นวุติหํสสหสฺสปริวุโต จิตฺตกูเฏ วสติ ฯ
โส เอกทิวสํ ชมฺพูทีปตเล เอกสฺมึ สเร สปริวาโร สยํชาตสาลึ
ขาทิตฺวา อากาเสว สุวณฺณกิลญฺชํ ปฏฺฐเปนฺโต วิย มหนฺเตน
ปริวาเรน พาราณสินครสฺส มตฺถเกน มนฺทมนฺทาย วิลาสคติยา
จิตฺตกูฏํ คจฺฉติ ฯ อถ นํ พาราณสิราชา ทิสฺวา อิมินาปิ มาทิเสน
รญฺญา ภวิตพฺพนฺติ อมจฺจานํ วตฺวา ตสฺมึ สิเนหํ อุปฺปาเทตฺวา
มาลาคนฺธวิเลปนํ คเหตฺวา มหาสตฺตํ โอโลเกนฺโต สพฺพตุริยานิ
ปคฺคณฺหาเปสิ ฯ มหาสตฺโต ตํ อตฺตโน สกฺการํ กโรนฺตํ ทิสฺวา หํเส
ปุจฺฉิ ราชา มม เอวรูปํ สกฺการํ กโรนฺโต กึ ปจฺจาสึสตีติ ฯ
ตุมฺเหหิ สทฺธึ มิตฺตภาวํ เทวาติ ฯ เตนหิ รญฺโญ อมฺเหหิ สทฺธึ
มิตฺตภาโว โหตูติ รญฺญา สทฺธึ มิตฺตภาวํ กตฺวา ปกฺกามิ ฯ
อเถกทิวสํ รญฺโญ อุยฺยานํ คตกาเล อโนตตฺตทหํ คนฺตฺวา เอเกน
ปกฺเขน อุทกํ เอเกน จนฺทนจุณฺณํ อาทาย ราชานํ เตน อุทเกน
นฺหาเปตฺวา จนฺทนจุณฺเณน โอกิริตฺวา มหาชนสฺส ปสฺสนฺตสฺเสว
สปริวาโร จิตฺตกูฏํ อคมาสิ ฯ ตโต ปฏฺฐาย ราชา มหาสตฺตํ
ทฏฺฐุกาโม สหาโย เม อชฺช อาคมิสฺสตีติ อาคมนมคฺคํ โอโลเกนฺโต
อจฺฉติ ฯ ตทา มหาสตฺตสฺส กนิฏฺฐา เทฺว หํสโปตกา สุริเยน
สทฺธึ ชวิสฺสามาติ มนฺเตตฺวา มหาสตฺตสฺส อาโรเจสุํ มยํ สุริเยน
สทฺธึ ชวิสฺสามาติ ฯ ตาต สุริยเวโค นาม สีโฆ สุริเยน ชวิตุํ น
สกฺขิสฺสถ อนฺตราว วินสฺสิสฺสถ มา คมิตฺถาติ ฯ เต ทุติยํปิ ตติยํปิ
ยาจึสุ ฯ โพธิสตฺโตปิ เต ยาวตติยวาเรปิ นิวาเรติเยว ฯ
เต มานถทฺธา อตฺตโน พลํ อชานนฺตา มหาสตฺตสฺส อนาจิกฺขิตฺวาว
สุริเยน สทฺธึ ชวิสฺสามาติ สุริเย อนุคฺคเตเยว คนฺตฺวา
ยุคนฺธรมตฺถเก นิสีทึสุ ฯ มหาสตฺโต เต อทิสฺวา กหํ นุโข
เต คตาติ ปุจฺฉิตฺวา ตํ ปวุตฺตึ สุตฺวา จินฺเตสิ เต สุริเยน
สทฺธึ ชวิตุํ น สกฺขิสฺสนฺติ อนฺตราว นสฺสิสฺสนฺติ ชีวิตทานํ เตสํ
ทสฺสามีติ ฯ โสปิ คนฺตฺวา ยุคนฺธรมตฺถเกเยว นิสีทิ ฯ อถ
อุคฺคเต สุริยมณฺฑเล หํสโปตกา อุปฺปติตฺวา สุริเยน สทฺธึ
ปกฺขนฺทึสุ ฯ มหาสตฺโตปิ เตหิ สทฺธึ ปกฺขนฺทิ ฯ กนิฏฺฐภาติโก ยาว
ปุพฺพณฺหสมยา ชวิตฺวา กิลมิ ฯ ปกฺขสนฺธีสุ อคฺคิอุฏฺฐานกาโล วิย
อโหสิ โส โพธิสตฺตสฺส สญฺญํ อทาสิ ภาติก น สกฺโกมีติ ฯ
อถ นํ มหาสตฺโต มา ภายิ ชีวิตนฺเต ทสฺสามีติ ปกฺขปญฺชเรน
ปริกฺขิปิตฺวา อสฺสาเสตฺวา จิตฺตกูฏปพฺพตํ เนตฺวา หํสานํ มชฺเฌ
ฐเปตฺวา ปุน ปกฺขนฺทิตฺวา สุริยํ ปตฺวา อิตเรน สทฺธึ ปายาสิ ฯ
โสปิ ยาว อุปกฏฺฐมชฺฌนฺติกา สุริเยน สทฺธึ ชวิตฺวา กิลมิ ฯ
ปกฺขสนฺธีสุ อคฺคิอุฏฺฐานกาโล วิย อโหสิ ฯ ตโต โพธิสตฺตสฺส
สญฺญํ อทาสิ ภาติก น สกฺโกมีติ ฯ ตํปิ มหาสตฺโต ตเถว
สมสฺสาเสตฺวา ปกฺขปญฺชเรนาทาย จิตฺตกูฏเมว อคมาสิ ฯ ตสฺมึ
ขเณ สุริโย นภมชฺฌํ ปาปุณิ ฯ อถ มหาสตฺโต อชฺช มม สรีรพลํ
วิมํสิสฺสามีติ จินฺเตตฺวา เอกเวเคเนว ปกฺขนฺทิตฺวา ยุคนฺธรมตฺถเก
นิสีทิตฺวา ตโต อุปฺปติตฺวา เอกเวเคเนว สุริยํ ปาปุณิตฺวา
กาเลน ปุรโต กาเลน ปจฺฉโต ชวิตฺวา จินฺเตสิ มยฺหํ สุริเยน
สทฺธึ ชวนํ นาม นิรตฺถกํ อโยนิโสมนสิการสมฺภูตํ กึ เม อิมินา
พาราณสึ คนฺตฺวา มม สหายสฺส รญฺโญ อตฺถยุตฺตํ ธมฺมยุตฺตํ กถํ
กเถสฺสามีติ ฯ โส นิวตฺติตฺวา สุริเย นภมชฺฌํ อนติกฺกนฺเตเยว
สกลจกฺกวาฬคพฺภํ อนฺตนฺเตน อนุสํยายิตฺวา เวคํ ปริหาเปนฺโต
สกลชมฺพูทีปํ อนฺตนฺเตน อนุสํยายิตฺวา พาราณสึ ปาปุณิ ฯ
ทฺวาทสโยชนิกํ สกลนครํ หํสฉนฺนํ วิย อโหสิ ฉิทฺทํ นาม
น ปญฺญายิ อนุกฺกเมน เวเค ปริหาเปนฺเต อากาเส ฉิทฺทานิ
ปญฺญายึสุ ฯ มหาสตฺโต เวคํ ปริหาเปตฺวา อากาสโต โอตริตฺวา
สีหปญฺชรสฺส อภิมุขฏฺฐาเน อฏฺฐาสิ ฯ ราชา อาคโต เม สหาโยติ
โสมนสฺสปฺปตฺโต ตสฺส นิสีทนตฺถาย กาญฺจนปีฐํ ปญฺญาเปตฺวา
สมฺม ปวิส อิธ นิสีทาติ วตฺวา ปฐมํ คาถมาห
        อิเธว หํส นิปต          ปิยํ เม ตว ทสฺสนํ
        อิสฺสโรสิ อนุปฺปตฺโต       ยํ อิธตฺถิ ปเวทยาติ ฯ
     ตตฺถ อิธาติ กาญฺจนปีฐํ สนฺธายาห ฯ นิปตาติ นิสีท ฯ
อิสฺสโรสีติ ตฺวํ อิมสฺส ฐานสฺส อิสฺสโร สามิ หุตฺวา อาคโตสีติ
วทติ ฯ ยํ อิธตฺถีติ ยํ อิมสฺมึ นิเวสเน อตฺถิ ตํ อปริสงฺกนฺโต
อมฺหากํ กเถหิ ฯ
     มหาสตฺโต กาญฺจนปีเฐ นิสีทิ ฯ ราชา สตปากสหสฺสปาเกหิ
เตเลหิ ตสฺส ปกฺขนฺตรานิ มกฺเขตฺวา กาญฺจนตฏฺฏเก มธุลาเช จ
สกฺขโรทกญฺจ ทาเปตฺวา มธุรปฏิสนฺถารํ กตฺวา สมฺม เอกโกว
อาคโตสิ กหํ คมิตฺถาติ ปุจฺฉิ ฯ โส ตํ ปวุตฺตึ วิตฺถาเรน
กเถสิ ฯ อถ นํ ราชา อาห สมฺม มมปิ สุริเยน สทฺธึ
ชวิตเวคํ ทสฺเสหีติ ฯ มหาราช น สกฺกา ตํ เวคํ ทสฺเสตุนฺติ ฯ
เตนหิ เม สริกฺขกมตฺตํ ทสฺเสหีติ ฯ สาธุ มหาราช สริกฺขกมตฺตํ
ทสฺเสสฺสามิ อกฺขณเวธิธนุคฺคเห สนฺนิปาเตหีติ ฯ ราชา
สนฺนิปาเตสิ ฯ มหาสตฺโต สพฺพเสฏฺฐเก จตฺตาโร ธนุคฺคเห
คเหตฺวา ราชนิเวสนา โอรุยฺห ราชงฺคเณ สิลาถมฺภํ นิกฺขณาเปตฺวา
อตฺตโน คิวายํ กณฺฑํ พนฺธาเปตฺวา สิลาถมฺภมตฺถเก นิสีทิตฺวา
จตฺตาโร ปน ธนุคฺคเห สิลาถมฺภํ นิสฺสาย จตุทฺทิสาภิมุเข
ฐปาเปตฺวา มหาราช อิเม จตฺตาโร ชนา เอกปฺปหาเรน
จตุทฺทิสาภิมุขาว จตฺตาริ กณฺฑานิ ขิปนฺตุ ตานาหํ ปฐวึ อปฺปตฺตาเนว
อาหริตฺวา เอเตสํ ปาทมูเล ปาเตสฺสามิ มม กณฺฑคหณตฺถาย
คตภาวํ กณฺฑสทฺทสญฺญาย ชาเนยฺยาสิ อหํ ปน น ปญฺญายิสฺสามีติ
วตฺวา เตหิ เอกปฺปหาเรเนว ขิตฺตกณฺฑานิ ชิยาโต มุตฺตมตฺตานิ
อาหริตฺวา เตสํ ปาทมูเล ปาเตตฺวา สิลาถมฺภมตฺถเก นิสินฺนเมว
อตฺตานํ ทสฺเสตฺวา ทิฏฺโฐ เต มหาราช มยฺหํ เวโคติ วตฺวา
มหาราช อยํ เวโค มยฺหํ เนว อุตฺตโม น มชฺฌิโม ปริตฺโต
ลามกเวโค เอส เอวํ สิยา มหาราช อมฺหากํ เวโคติ อาห ฯ
อถ นํ ราชา ปุจฺฉิ สมฺม อตฺถิ ปน ตุมฺหากํ เวคโต อญฺโญ
สีฆตโร เวโคติ ฯ อาม มหาราช อมฺหากํ อุตฺตมเวคโตปิ สตคุเณน
สหสฺสคุเณน สตสหสฺสคุเณน อิเมสํ สตฺตานํ อายุสํขารา สีฆตรา
ขียนฺติ ภิชฺชนฺติ ขยํ คจฺฉนฺตีติ ขณิกนิโรธวเสน อรูปธมฺมานํ เภทํ
ทสฺเสติ ฯ ราชา มหาสตฺตสฺส กถํ สุตฺวา มรณภยภีโต สตึ
ปจฺจุปฏฺฐเปตุํ อสกฺโกนฺโต ภูมิยํ ปตติ ฯ มหาชโน อุตฺราสสมฺปตฺโต
อโหสิ ฯ รญฺโญ มุขํ อุทเกน สิญฺจิตฺวา สตึ ปฏิลภาเปสุํ ฯ
อถ นํ มหาสตฺโต มหาราช มา ภายิ มรณสตึ ภาเวหิ ธมฺมํ
จราหิ ทานาทีนิ ปุญฺญานิ กโรหิ อปฺปมตฺโต โหหิ เทวาติ
โอวทิ ฯ อถ ราชา สมีปํ ตุมฺหาทิเสน ญาณสมฺปนฺเนน อาจริเยน
วินา วสิตุํ น สกฺขิสฺสาม จิตตฺกูฏปพฺพตํ อคนฺตฺวา มยฺหํ ธมฺมํ
เทเสนฺโต โอวาทาจริโย หุตฺวา อิเธว วสาหีติ ยาจนฺโต เทฺว
คาถา อภาสิ
                สวเนน เอกสฺส ปิยา ภวนฺติ
                ทิสฺวา ปเนกสฺส วิโยคฉนฺโท ฯ
                ทิสฺวา จ สุตฺวา จ ปิยา ภวนฺติ
                กจฺจิ นุโข เม ปิยสิ ทสฺสเนน ฯ
        สวเนน ปิโย เมสิ        ภิยฺโย จาคมฺม ทสฺสนํ
        เอวํ ปิยทสฺสโน สมาโน    วส หํส มม สนฺติเกติ ฯ
     ตาสํ อตฺโถ สมฺม หํสราช สวเนน เอกจฺเจ ปิยา โหนฺติ
เอวํคุโณ นามาติ สุตฺวา สวเนน ปิยายติ เอกสฺส ปเนกจฺเจ ทิสฺวาว
ฉนฺโท วิคจฺฉติ เปมํ อนฺตรธายติ ขาทิตุํ อาคตา ยกฺขา วิย
อุปฏฺฐหนฺติ เอกสฺส เอกจฺเจ ทิสฺวา จ สุตฺวา จ อุภยญฺจาปิ ปิยา
โหนฺติ เตน ตํ ปุจฺฉามิ กจฺจิ นุโข เม ปิยสิ ทสฺสเนนาติ
กจฺจิ นุโข มํ ปิยายสิ มยฺหํ ปน ตฺวํ สวเนน ปิโยว ทสฺสนํ
ปนาคมฺม อติปิโยว เอวํ มม ปิยทสฺสโน สมาโน จิตฺตกูฏํ อคนฺตฺวา
อิธ มม สนฺติเก วสาติ ฯ
     โพธิสตฺโต อาห
        วเสยฺยาม ตวาคาเร      นิจฺจํ สกฺกตปูชิตา
        มตฺโต จ เอกทา มชฺชํ     หํสราชํ ปจนฺตุ เมติ ฯ
     ตตฺถ มตฺโต จ เอกทาติ มหาราช มยํ ตว ฆเร นิจฺจํ
ปูชิตา วเสยฺยาม ตฺวํ ปน กทาจิ สุรามทมตฺโต มํสขาทนตฺถํ
หํสราชํ ปจนฺตุ เมติ วเทยฺยาสิ อถ เอวํ ตวานุชีวิโน มํ มาเรตฺวา
ปเจยฺยุํ ตทาหํ กึ กริสฺสามีติ ฯ
     อถสฺส ราชา เตนหิ มชฺชเมว น ปิวิสฺสามีติ ปฏิญฺญํ
ทาตุํ คาถมาห
        ธิรตฺถุ ตํ มชฺชปานํ        ยํ เม ปิยตรํ ตยา
        น จาปิ มชฺชํ ปิวิสฺสามิ     ยาว เม วจฺฉสี ฆเรติ ฯ
     ตโต ปรํ โพธิสตฺโต ฉ คาถา อาห
        สุวิชานํ สิงฺคาลานํ        สกุนฺตานญฺจ วสฺสิตํ
        มนุสฺสวสฺสิตํ ราช         ทุวิชานตรํ ตโต ฯ
        อปิ เจ มญฺญตี โปโส      ญาติมิตฺโต สขาติ วา
        โย ปุพฺเพ สุมโน หุตฺวา    ปจฺฉา สมฺปชฺชเต ทิโส ฯ
        ยสฺมึ มโน นิวิสติ         อวิทูเร สหาปิ โส
        สนฺติเกปิ หิ โส ทูเร      ยสฺมา วิวสเต มโน ฯ
                อนฺโตปิ เจ โหติ ปสนฺนจิตฺโต
                ปารํ สมุทฺทสฺส ปสนฺนจิตฺโต
                อนฺโตปิ โส โหติ ปทุฏฺฐจิตฺโต
                ปารํ สมุทฺทสฺส ปทุฏฺฐจิตฺโต ฯ
        สํวสนฺตา วิวสนฺติ         เย ทิสา เต รเถสภ
        อารา ฐิตา สํวสนฺติ       มนสา รฏฺฐวฑฺฒน ฯ
        อติจีรนิวาเสน           ปิโย ภวติ อปฺปิโย
        อามนฺต โข ตํ คจฺฉามิ     ปุรา เต โหมิ อปฺปิโยติ ฯ
     ตตฺถ วสฺสิตนฺติ มหาราช ติรจฺฉานคตา หิ อุชุหทยา เตน
เตสํ วสฺสิตํ สุวิชานํ มนุสฺสา ปน กกฺขลา ตสฺมา เตสํ วจนํ
ทุวิชานตรนฺติ อตฺโถ ฯ โย ปุพฺเพติ โย ปุคฺคโล ปฐมเมว
อตฺตมโน หุตฺวา ตฺวํ มยฺหํ ญาตโก มิตฺโต ปาณสโม สขาติ
อปิ เอวํ มญฺญติ เสฺวว ปจฺฉา ทิโส เวรี สมฺปชฺชติ. เอวํ
ทุชฺชานา มนุสฺสหทยา ฯ นิวิสตีติ มหาราช ยสฺมึ ปุคฺคเล เปมวเสน
มโน นิวิสติ โส เกวลํ ทูเร วสนฺโตปิ อวิทูเร สหาปิ โส
วสติเยว นาม ยสฺมึ ปน ปุคฺคเล มโน วิวสติ อเปติ โส สนฺติเก
วสนฺโตปิ ทูเรเยว ฯ อนฺโตปิ โส โหตีติ มหาราช โย สหาโย
ปสนฺนจิตฺโต โส จิตฺเตน อลฺลิยิตตฺตา ปารํ สมุทฺทสฺส วสนฺโตปิ
อนฺโตเยว โหติ โย ปทุฏฺฐจิตฺโต โส จิตฺเตน อนลฺลิยิตตฺตา อนฺโต
วสนฺโตปิ ปารํ สมุทฺทสฺส โหติ นาม ฯ เย ทิสา เตติ เย เวริโน
ปจฺจตฺถิกา เอกโต วสนฺตาปิ เต ทูเร วสนฺติเยว สนฺโต ปน ปณฺฑิตา
อารา ฐิตาปิ เมตฺตาภาวิเตน มนสา อาวชฺชนฺตา สนฺติเกเยว ฯ ปุรา
เต โหมีติ ยาว ตว อปฺปิโย น โหมิ ตาวเทว ตํ อามนฺเตตฺวา
คจฺฉามีติ วทติ ฯ
     อถ นํ ราชา อาห
         เอวํ เจ ยาจมานานํ     อญฺชลึ นาวพุชฺฌสิ
         ปริจารกานํ สนฺตานํ      วจนํ น กโรสิ โน
         เอวนฺตํ อภิยาจาม       ปุน กยิราสิ ปริยายนฺติ ฯ
     ตตฺถ เอวํเจติ สเจ หํสราช เอวํ อญฺชลึ ปคฺคยฺห
ยาจมานานํ อมฺหากํ อิมํ อญฺชลึ นาวพุชฺฌสิ ตว ปริจารกานํ
สมานานํ วจนํ น กโรสิ อถ นํ เอวํ ยาจาม ฯ ปุน กยิราสิ
ปริยายนฺติ กาลานุกาลํ อิธาคมนาย วารํ กเรยฺยาสีติ อตฺโถ ฯ
     ตโต โพธิสตฺโต อาห
         เอวํ เจ โน วิหรตํ      อนฺตราโย น เหสฺสติ
         ตุยฺหํ วาปิ มหาราช      มยฺหํ วา รฏฺฐวฑฺฒน
         อปฺเปวนาม ปสฺเสม      อโหรตฺตานมจฺจเยติ ฯ
     ตตฺถ เอวํ เจ โนติ มหาราช มา จินฺตยิตฺถ สเจ อมฺหากํเยว
วิหรนฺตานํ ชีวิตนฺตราโย น ภวิสฺสติ อปฺเปวนาม อุโภปิ อญฺญมญฺญํ
ปสฺสิสฺสาม อปิจ ตฺวํ มยา ทินฺนํ โอวาทเมว มม ฐาเน ฐเปตฺวา
เอวํ อิตรชีวิเต โลกสนฺนิวาเส อปฺปมตฺโต หุตฺวา ทานาทีนิ ปุญฺญานิ
กโรนฺโต ทสราชธมฺเม อโกเปตฺวา ธมฺเมน รชฺชํ กาเรหิ เอวํ
หิ เม โอวาทํ กโรนฺโต มํ ปสฺสิสฺสสิเยวาติ ฯ
     เอวํ มหาสตฺโต ราชานํ โอวทิตฺวา จิตฺตกูฏเมว คโต ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา เอวํ ภิกฺขเว ปุพฺเพปิ
ติรจฺฉานโยนิยํ นิพฺพตฺเตนาปิ มยา อายุสํขารานํ ทุพฺพลภาวํ
ทสฺเสตฺวา ธมฺโม เทสิโตเยวาติ วตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ตทา
ราชา อานนฺโท อโหสิ กนิฏฺโฐ โมคฺคลฺลาโน มชฺฌิโม สารีปุตฺโต
เสสหํสคณา พุทฺธปริสา ชวนหํโส ปน อหเมวาติ ฯ
                    ชวนหํสชาตกํ ตติยํ ฯ
                      ----------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๔๐ หน้า ๑๖๒-๑๗๑. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=40&A=3296&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=40&A=3296&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=1751              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=6840              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=7086              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=7086              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]