อรรถกถาเล่มที่ ๓๙ ภาษาบาลีอักษรไทย
 ชา.อ.๕ ฉกฺก-ทสกนิปาต

                       นิโคฺรธชาตกํ
     น จาหเมตํ ชานามีติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต เทวทตฺตํ
อารพฺภ กเถสิ ฯ
     เอกทิวสํ หิ ภิกฺขู เตน อาวุโส เทวทตฺต สตฺถา ตว
พหุปกาโร ตฺวํ หิ สตฺถารํ นิสฺสาย ปพฺพชฺชํ ลภิ อุปสมฺปทํ ลภิ
เตปิฏกํ พุทฺธวจนํ อุคฺคณฺหิ ฌานํ อุปฺปาเทสิ ลาภสกฺกาโรปิ
เต ทสพลสฺเสว สนฺตโกติ ภิกฺขูหิ วุตฺเต ติณสลากํ อุกฺขิปิตฺวา
เอตฺตกํปิ สมเณน โคตเมน มยฺหํ กตํ คุณํ น ปสฺสามีติ วุตฺเต
ธมฺมสภายํ กถํ สมุฏฺฐาเปสุํ ฯ สตฺถา อาคนฺตฺวา กาย นุตฺถ
ภิกฺขเว เอตรหิ กถาย สนฺนิสินฺนาติ ปุจฺฉิตฺวา อิมาย นามาติ
วุตฺเต น ภิกฺขเว อิทาเนว ปุพฺเพปิ เทวทตฺโต อกตญฺญู
มิตฺตทุพฺภีติ วตฺวา อตีตํ อาหริ
     อตีเต ราชคเห มคธราชา นาม รชฺชํ กาเรสิ ฯ ตทา
ราชคหเสฏฺฐี อตฺตโน ปุตฺตสฺส ชนปทเสฏฺฐิโน ธีตรํ อาเนสิ ฯ
สา วญฺฌา อโหสิ ฯ อถสฺส อปรภาเค สกฺกาโร ปริหายิ ฯ
อมฺหากํ ปุตฺตสฺส เคเห วญฺฌิตฺถิยา วสนฺติยา กถํ กุลวํโส
วฑฺฒิสฺสตีติ ยถา สา นํ สุณาติ เอวํปิ กถํ สมุฏฺฐาเปนฺติ ฯ สา ตํ
สุตฺวา โหตุ คพฺภินีอาลยํ กตฺวา เอเต วญฺเจสฺสามีติ จินฺเตตฺวา
อตฺตโน อตฺถจาริกํ ธาตึ อาห อมฺม คพฺภินิโย นาม กิญฺจ
กโรนฺตีติ คพฺภินีปริหารํ ปุจฺฉิตฺวา ตํ สุตฺวา อุตุนีกาเล ปฏิจฺฉาเทตฺวา
อมฺพิลาทิรุจิกา หุตฺวา หตฺถปาทานํ อุทฺธุมายนกาเล หตฺถปาทปิฏฺฐิโย
โกฏาเปตฺวา พหลํ กาเรสิ ทิวเส ทิวเส ปิโลติกเวฏฺฐเนน จ
อุทรวฑฺฒนํ ทสฺเสสิ ถนมุขานิ กาฬกานิ กาเรสิ สรีรกิจฺจํ
กโรนฺตีปิ อญฺญตฺร ตสฺสา ธาติยา อญฺเญสํ ปมุเข น กโรติ ฯ
สามิโกปิ ตสฺสา คพฺภปริหารํ อทาสิ ฯ เอวํ นว มาเส วสิตฺวา
อิทานิ ชนปเท ปิตุ ฆรํ คนฺตฺวา วิชายิสฺสามีติ สสฺสุสสฺสุเร
อาปุจฺฉิตฺวา รถํ อภิรุยฺห มหนฺเตน ปริวาเรน ราชคหา นิกฺขมิตฺวา
มคฺคํ ปฏิปชฺชิ ฯ ตสฺสา ปน ปุรโต เอโก สตฺโถ คจฺฉติ ฯ
สตฺเถน วสิตฺวา คตฏฺฐานํ เอสา ปาตราสกาเล ปาปุณาติ ฯ อเถกทิวสํ
ตสฺมึ สตฺเถ เอกา ทุคฺคติตฺถี รตฺตึ เอกสฺมึ นิโคฺรธมูเล ปุตฺตํ
วิชายิตฺวา ปาโตว สตฺเถ คจฺฉนฺเต อหํ วินา สตฺเถน คนฺตุํ น
สกฺขิสฺสามิ สกฺกา โข ปน ชีวนฺติยา ปุตฺตํ ลภิตุนฺติ นิโคฺรธ-
มูลชาเล ชลาพุญฺเจว คพฺภมลญฺจ อตฺถริตฺวา ปุตฺตํ ฉฑฺเฑตฺวา
อคมาสิ ฯ ทารกสฺสปิ เทวตา อารกฺขํ คณฺหึสุ ฯ โส หิ น โย
วา โส วา สตฺโต โพธิสตฺโตเยว ฯ โส ปน ตทา ตาทิสํ
ปฏิสนฺธึ คณฺหิ ฯ อิตรา ปาตราสกาเล ตํ ฐานํ ปตฺวา สรีรกิจฺจํ
กริสฺสามีติ ตาย ธาติยา สทฺธึ นิโคฺรธมูเล คตา สุวณฺณวณฺณํ
ทารกํ ทิสฺวา อมฺม นิปฺผนฺนํ โน กิจฺจนฺติ ปิโลติกาโย อปเนตฺวา
อุจฺจงฺคปฺปเทสํ โลหิเตน จ คพฺภมเลน จ มกฺขิตฺวา อตฺตโน
คพฺภวุฏฺฐานภาวํ อาโรเจสิ ฯ ตาวเทว นํ สาณิยา ปริกฺขิปิตฺวา
หฏฺฐตุฏฺโฐ ปริชโน ราชคหํ ปณฺณํ เปเสสิ ฯ อถสฺสา สสฺสุสสฺสุรา
วิชาตกาลโต ปฏฺฐาย ปิตุ กุเล กึ กริสฺสติ อิเธว อาคจฺฉตูติ
เปสยึสุ ฯ สา ปฏินิวตฺติตฺวา ราชคหเมว ปาวิสิ ฯ ตตฺถ ตํ
สมฺปฏิจฺฉิตฺวา ทารกสฺส นามํ กโรนฺตา นิโครฺธมูเล ชาตตฺตา นิโคฺรธ-
กุมาโรติ นามํ กรึสุ ฯ ตํทิวสญฺเญว อนุเสฏฺฐิสุณิสาปิ วิชายนตฺถาย
กุลฆรํ คจฺฉนฺตี อนฺตรามคฺเค เอกิสฺสา รุกฺขสาขาย เหฏฺฐา ปุตฺตํ
วิชายิ ฯ ตสฺส สาขกุมาโรติ นามํ กรึสุ ฯ ตํทิวสญฺเญว เสฏฺฐึ
นิสฺสาย วสนฺตสฺส ตุนฺนการสฺส ภริยา ปิโลติกนฺตเร ปุตฺตํ วิชายิ ฯ
ตสฺส โปติโกติ นามํ กรึสุ ฯ มหาเสฏฺฐี อุโภปิ เต ทารเก นิโคฺรธ-
กุมารสฺส ชาตทิวเส ชาตาติ อาเนตฺวา เตเนว สทฺธึ สํวฑฺเฒสิ ฯ
เต เอกโตว วฑฺฒิตฺวา วยปฺปตฺตา ตกฺกสิลํ คนฺตฺวา สิปฺปํ
อุคฺคณฺหึสุ ฯ อุโภปิ เสฏฺฐิปุตฺตา อาจริยสฺส เทฺว กหาปณสหสฺสานิ
อทํสุ ฯ นิโครฺธกุมาโร โปติกสฺส อตฺตโน สนฺติเก สิปฺปํ ปฏฺฐเปสิ ฯ
เต นิปฺผนฺนสิปฺปา อาจริยํ อาปุจฺฉิตฺวา นิกฺขนฺตา ชนปทจาริกํ
จริสฺสามาติ อนุปุพฺเพน พาราณสึ ปตฺวา เอกสฺมึ รุกฺขมูเล นิปชฺชึสุ ฯ
ตทา พาราณสีรญฺโญ กาลกตสฺส สตฺตโม ทิวโส ฯ เสฺว ปุสฺสรถํ
โยชิสฺสามาติ นคเร เภริญฺจาราเปสุํ ฯ เตสุ ปิยสหาเยสุ รุกฺขมูเล
นิปชฺชิตฺวา นิทฺทายนฺเตสุ โปติโก ปจฺจูสกาเล อุฏฺฐาย นิโคฺรธ-
กุมารสฺส ปาเท ปริมชฺชนฺโต นิสินฺโน โหติ ฯ ตสฺมึ รุกฺเข
ทฺวีสุ นิวุฏฺฐกุกฺกุเฏสุ อุปริกุกฺกุโฏ เหฏฺฐากุกฺกุฏสฺส สรีเร วจฺจํ
ปาเตสิ ฯ อถ นํ โส เกเนตํ ปาติตนฺติ อาห ฯ สมฺม มา
กุชฺฌิ มยา อชานนฺเตน ปาติตนฺติ อาห ฯ อเร ตฺวํ มม สรีรํ
อตฺตโน วจฺจฏฺฐานํ มญฺเญสิ กึ มม ปมาณํ น ชานาสีติ ฯ
อถ นํ อิตโร อเร ตฺวํ อชานนฺเตน เม กตนฺติ วุตฺเตปิ
กุชฺฌสิเยว กึ ปน เต ปมาณนฺติ อาห ฯ โย มํ มาเรตฺวา มํสํ
ขาทติ โส ปาโตว สหสฺสํ ลภติ ตสฺมา อหํ มานํ กริสฺสามีติ ฯ
อถ นํ อิตโร อาห อเร เอตฺตกมตฺเตน ตฺวํ มานํ กโรสิ มํ
ปน มาเรตฺวา โย ถูลมํสํ ขาทติ โส ปาโตว ราชา โหติ
โย มชฌิมมํสํ ขาทติ โส เสนาปติ โหติ โย อฏฺฐินิสฺสิตํ
ขาทติ โส ภณฺฑาคาริโก โหตีติ อาห ฯ โปติโก เตสํ กถํ
สุตฺวา กินฺโน สหสฺเสน รชฺชเมว วรนฺติ สณิกํ รุกฺขํ อภิรูหิตฺวา
อุปริสยิตกุกฺกุฏํ คเหตฺวา มาเรตฺวา องฺคาเรสุ ปจิตฺวา ถูลมํสํ
นิโครฺธสฺส อทาสิ มชฺฌิมมํสํ สาขสฺส อทาสิ อฏฺฐิมํสํ อตฺตนา
ขาทิ ฯ ตํ ขาทิตฺวา จ ปน สมฺม นิโคฺรธ ตฺวํ อชฺช ราชา
ภวิสฺสสิ สมฺม สาข ตฺวํ เสนาปติ ภวิสฺสสิ อหํ ปน ภณฺฑาคาริโกติ
วตฺวา กถํ ชานาสีติ ปุฏฺโฐ ตํ ปวตฺตึ อาโรเจสิ ฯ เต ตโยปิ
ปาตราสเวลาย พาราณสึ ปวิสิตฺวา เอกสฺส พฺราหฺมณสฺส
เคเห สปฺปิสกฺกรยุตฺตํ ปายาสํ ภุญฺชิตฺวา นครา นิกฺขมิตฺวา
อุยฺยานํ ปวิสึสุ ฯ นิโคฺรธกุมาโร สิลาปเฏ นิปชฺชิ ฯ อิตเร
เทฺว พหิ นิปชฺชึสุ ฯ ตสฺมึ สมเย ปญฺจ ราชกกุธภณฺฑานิ
อนฺโต ฐเปตฺวา ปุสฺสรถํ วิสฺสชฺเชสุํ ฯ ตสฺส วิตฺถารกถา มหาชนก-
ชาตเก อาวีภวิสฺสตีติ ฯ ปุสฺสรโถ อุยฺยานํ คนฺตฺวา นิวตฺติตฺวา
อาโรหนสชฺโช หุตฺวา อฏฺฐาสิ ฯ ปุโรหิโต อุยฺยาเน ปุญฺญวตา
สตฺเตน ภวิตพฺพนฺติ อุยฺยานํ ปวิสิตฺวา กุมารํ ทิสฺวา ปาทนฺตโต
สาฏกํ อปเนตฺวา ปาเทสุ ลกฺขณานิ อุปธาเรตฺวา ติฏฺฐตุ ตาว
พาราณสีรชฺชํ สกลชมฺพุทีปสามิ อธิปติราชา ภวิตุํ ยุตฺโตติ สพฺพ-
ตาลาวจเร ปคฺคณฺหาเปสิ ฯ นิโคฺรธกุมาโร ปพุชฺฌิตฺวา มุขโต
สาฏกํ อปเนตฺวา มหาชนํ โอโลเกตฺวา ปริวตฺติตฺวา นิปนฺโน
โถกํ วีตินาเมตฺวา สิลาปเฏ ปลฺลงฺเกน นิสีทิ ฯ อถ นํ ปุโรหิโต
ชณฺณุนา ปติฏฺฐาย รชฺชนฺเต เทว ปาปุณาตีติ วตฺวา สาธูติ
วุตฺเต ตตฺเถว รตนราสิมฺหิ ฐเปตฺวา อภิสิญฺจิ ฯ โส รชฺชํ
ปตฺวา สาขสฺส เสนาปติฏฺฐานํ ทตฺวา มหนฺเตน สกฺกาเรน นครํ
ปาวิสิ ฯ โปติโกปิ เตน สทฺธึเยว อคมาสิ ฯ ตโต ปฏฺฐาย
มหาสตฺโต พาราณสิยํ ธมฺเมน รชฺชํ กาเรสิ ฯ โส เอกทิวสํ
มาตาปิตูนํ สริตฺวา สาขํ อาห สมฺม น สกฺกา มาตาปิตูหิ วินา
วตฺติตุํ มหนฺเตน ปริวาเรน คนฺตฺวา มาตาปิตโร โน อาเนหีติ ฯ
สาโข น เม ตตฺถ คมนกมฺมํ อตฺถีติ ปฏิกฺขิปิ ฯ ตโต โปติกํ
อาณาเปสิ ฯ โส สาธูติ ตตฺถ คนฺตฺวา นิโคฺรธสฺส มาตาปิตโร
ปุตฺโต เต รชฺเช ปติฏฺฐิโต เอถ สามิ ตตฺถ คจฺฉามาติ อาห ฯ
เต อตฺถิ โน วิภวมตฺตํ นาลํ ตตฺถ คมเนนาติ ปฏิกฺขิปึสุ ฯ
สาขสฺส มาตาปิตโร อาโรเจสิ ฯ เตปิ น อิจฺฉึสุ ฯ อตฺตโน
มาตาปิตโร อโวจ ฯ มยํ ตาต ตุนฺนการกมฺเมน ชีวิสฺสาม
อลนฺติ ปฏิกฺขิปึสุ ฯ โส เตสํ คมนํ อลภิตฺวา พาราณสิเมว
ปจฺจาคนฺตฺวา เสนาปติสฺส ฆเร มคฺคกิลมถํ วิโนเทตฺวา ปจฺฉา
นิโคฺรธํ ปสฺสิสฺสามีติ จินฺเตตฺวา ตสฺส นิเวสนทฺวารํ คนฺตฺวา
สหายโก กิร เต โปติโก นามาคโตติ เสนาปติสฺส อาโรเจหีติ
โทวาริกํ อาห ฯ โส ตถา อกาสิ ฯ สาโข ปน อยํ มยฺหํ
รชฺชํ อทตฺวา สหายสฺส นิโคฺรธสฺส อทาสีติ ตสฺมึ เวรํ พนฺธิ ฯ
โส ตํ กถํ สุตฺวาว กุทฺโธ อาคนฺตฺวา โก อิมสฺส สหาโย
อุมฺมตฺตโก ทาสีปุตฺโต คณฺหถ นนฺติ วตฺวา หตฺถปาทชาณุกปฺปุเรหิ
โกฏาเปตฺวา คีวายํ คาหาเปตฺวา นีหราเปสิ ฯ โส จินฺเตสิ
สาโข มม สนฺติกา เสนาปติฏฺฐานํ ลภิตฺวา อกตญฺญู มิตฺตทุพฺภิ
มํ โกฏาเปตฺวา นีหราเปสิ นิโคฺรโธ ปน ปณฺฑิโต กตญฺญู
สปฺปุริโส ตสฺเสว สนฺติกํ คมิสฺสามีติ ราชทฺวารํ คนฺตฺวา โปติโก
กิร นาม เต สหาโย ทฺวาเร ฐิโตติ รญฺโญ อาโรจาเปสิ ฯ
ราชา ปกฺโกสาเปตฺวา ตํ อาคจฺฉนฺตํ ทิสฺวา อาสนา วุฏฺฐาย
ปจฺจุคฺคนฺตฺวา ปฏิสนฺถารํ กตฺวา มสฺสุกมฺมาทีนิ กาเรตฺวา สพฺพาภรณ-
ปฏิมณฺฑิเตน ปริภุตฺตนานคฺครสโภชเนน เตน สทฺธึ สุขนิสินฺโน
มาตาปิตูนํ ปวตฺตึ ปุจฺฉิตฺวา อนาคมนภาวํ สุณิ ฯ สาโขปิ โปติโก
มํ รญฺโญ สนฺติเก ปริภินฺเทยฺยาติ มยิ ปน คเต กิญฺจิ วตฺตุํ น
สกฺขิสฺสตีติ ตตฺเถว อคมาสิ ฯ โปติโก ตสฺส สนฺติเกเยว ราชานํ
อามนฺเตตฺวา เทว อหํ มคฺคกิลมนฺโต สาขสฺส เคหํ คนฺตฺวา
วิสมิตฺวา อิธ อาคมิสฺสามีติ อาคมึ อถ มํ สาโข นาหนฺตํ
ชานามีติ วตฺวา โกฏาเปตฺวา คีวายํ คาหาเปตฺวา นีหราเปสีติ
สทฺทเหยฺยาสิ ตฺวํ เอตนฺติ วตฺวา ติสฺโส คาถา อภาสิ
        น จาหเมตํ ชานามิ      โกวายํ กสฺส จาริ วา
        ยถา สาโข วทิ เอวํ     นิโคฺรธ กินฺติ มญฺญสิ ฯ
        ตโต คลวินีเตน         ปุริสา นีหรึสุ มํ
        ทตฺวา มุขปฺปหารานิ      สาขสฺส วจนํ กรา ฯ
        เอตาทิสํ ทุมฺมตินา       อกตญฺเญน ทุพฺภินา
        กตํ อนริยํ สาเขน       สขินา เต ชนาธิปาติ ฯ
     ตตฺถ กินฺติ มญฺญสีติ ยถา มํ สาโข อวทิ กึ ตฺวํปิ
เอวเมว มญฺญสิ อุทาหุ น มญฺญสิ มํ สาโข เอวํ วเทยฺยาสิ
กึ สทฺทหสิ น สทฺทหสีติ อธิปฺปาโย ฯ คลวินีเตนาติ คลคฺคาเหน ฯ
ทุพฺภินาติ มิตฺตทุพฺภินา ฯ
     ตํ สุตฺวา นิโคฺรโธ จตสฺโส คาถา อภาสิ
        น จาหเมตํ ชานามิ      นปิ เม โกจิ สํสติ
        ยํ เม ตฺวํ สมฺม อกฺขาสิ   สาเขน กฑฺฒนํ กตํ ฯ
        สขีนํ สาชีวงฺกโร        มม สาขสฺส จูภยํ
        ตฺวํ โนปิสฺสริยํ ทาตา     มนุสฺเสสุ มหคฺคตํ
        ตยมฺหา ลภิตา อิทฺธิ      เอตฺถ เม นตฺถิ สํสโย ฯ
        ยถาปิ วีชํ อคฺคิมฺหิ       ฑยฺหติ น วิรูหติ
        เอวํ กตํ อสปฺปุริเส      นสฺสติ น วิรูหติ ฯ
        กตญฺญุมฺหิ จ โปสมฺหิ      สีลวนฺเต อริยวุตฺติเน
        สุกฺเขตฺเต วิย พีชานิ     กตํ ตมฺหิ น นสฺสตีติ ฯ
     ตตฺถ สํสตีติ อาจิกฺขติ ฯ กฑฺฒนํ กตนฺติ อากฑฺฒนวิกฑฺฒน-
โปถนโกฏนสงฺขาตํ กฑฺฒนํ กตนฺติ อตฺโถ ฯ สขีนํ สาชีวงฺกโรติ
สมฺม โปติก ตฺวํ สหายกานํ สุอาชีวงฺกโร ชีวิกาย อุปฺปาเทตา ฯ
มม สาขสฺส จูภยนฺติ มยฺหญฺจ สาขสฺส จ อุภินฺนํ สขีนนฺติ อตฺโถ ฯ
ตฺวํ โนปิสฺสริยนฺติ ตฺวํ โน อปิ อิสฺสริยํ ทาตา ตว สนฺติกา
อิมํ อมฺเหหิ ลทฺธํ ฯ มหคฺคตนฺติ มหนฺตภาวํ ฯ
     เอวํ ปน เอตฺตกํ กถํ กเถนฺเต นิโคฺรเธ สาโข ตตฺเถว
อฏฺฐาสิ ฯ อถ นํ ราชา สาข อิมํ โปติกํ สญฺชานาสีติ ปุจฺฉิ ฯ
โส ตุณฺหี อโหสิ ฯ อถสฺส ราชทณฺฑํ อาณาเปนฺโต อฏฺฐมํ
คาถมาห
        อิมญฺจ ชมฺมํ เนกติกํ      อสปฺปุริสจินฺติตํ
        หนนฺตุ สาขํ สตฺตีหิ       นาสฺส อิจฺฉาม ชีวิตุนฺติ ฯ
     ตตฺถ ชมฺมนฺติ ลามกํ ฯ เนกติกนฺติ วญฺจนกํ ฯ
     ตํ สุตฺวา โปติโก มา เอส พาโล มํ นิสฺสาย นสฺสตูติ
จินฺเตตฺวา นวมํ คาถมาห
        ขมตสฺส มหาราช        ปาณา ทุปฺปฏิอานยา
        ขม อสปฺปุริสสฺส         นาสฺส อิจฺฉามหํ วธนฺติ ฯ
     ตตฺถ ขมตสฺสาติ ขมตทสฺส เอตสฺส อสปฺปุริสสฺส ขมถาติ
อตฺโถ ฯ ทุปฺปฏิอานยาติ มตสฺส นาม ปาณา อาเนตุํ น สกฺกา ฯ
     ราชา ตสฺส วจนํ สุตฺวา โทสํ สาขสฺส ขมิ เสนาปติฏฺฐานํปิ
โปติกสฺเสว ทาตุกาโม อโหสิ ฯ โส ปน น อิจฺฉิ ฯ อถสฺส
สพฺพเสนีนํ วิจารณารหํ ภณฺฑาคาริกฏฺฐานํ นาม อทาสิ ฯ ปุพฺเพ
กิเรตํ ฐานนฺตรํ นาโหสิ ฯ ตโต ปฏฺฐาย ชาตํ ฯ อปรภาเค
โปติกภณฺฑาคาริโก ปุตฺตธีตาหิ วฑฺฒมาโน อตฺตโน ปุตฺตธีตานํ
โอวาทวเสน โอสานคาถมาห
        นิโคฺรธเมว เสเวยฺย     น สาขมุปสํวเส
        นิโคฺรธสฺมึ มตํ เสยฺโย    ยญฺเจ สาขสฺมิ ชีวิตนฺติ ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา เอวํ ภิกฺขเว เทวทตฺโต
ปุพฺเพปิ อกตญฺญูเยวาติ วตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ตทา สาโข
เทวทตฺโต อโหสิ โปติโก อานนฺโท นิโคฺรโธ ปน อหเมวาติ ฯ
                    นิโคฺธชาตกํ สตฺตมํ ฯ

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๙ หน้า ๔๖๘-๔๗๗.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=39&A=9461&modeTY=2
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=39&A=9461&modeTY=2
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=1390
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=5690
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=5792
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=5792
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗
http://84000.org/tipitaka/read/?index_27