อรรถกถาเล่มที่ ๓๙ ภาษาบาลีอักษรไทย
 ชา.อ.๕ ฉกฺก-ทสกนิปาต

                      เจติยราชชาตกํ
     ธมฺโม หเว หโต หนฺตีติ อิทํ สตฺถา  เชตวเน วิหรนฺโต
เทวทตฺตสฺส ปวิปฺปเวสนํ อารพฺภ กเถสิ ฯ
     ตสฺมึ หิ ทิวเส ภิกฺขู ธมฺมสภายํ กถํ สมุฏฺาเปสุํ อาวุโส
เทวทตฺโต มุสาวาทํ กตฺวา ปวึ ปวิฏฺโ อวีจิปรายโน ชาโตติ ฯ
สตฺถา อาคนฺตฺวา กาย นุตฺถ ภิกฺขเว เอตรหิ กถาย สนฺนิสินฺนาติ
ปุจฺฉิตฺวา อิมาย นามาติ วุตฺเต น ภิกฺขเว อิทาเนว ปุพฺเพปิ
เทวทตฺโต มุสาวาทํ กตฺวา ปวึ ปวิฏฺโเยวาติ วตฺวา อตีตํ
อาหริ
     อตีเต ปมกปฺเป มหาสมฺมโต นาม ราชา อสงฺเขยฺยายุโก
อโหสิ ฯ ตสฺส ปุตฺโต โรโช นาม โรชสฺส ปุตฺโต วรโรโช
นาม ตสฺส ปุตฺโต กลฺยาโณ นาม กลฺยาณสฺส ปุตฺโต
วรกลฺยาโณ นาม วรกลฺยาณสฺส ปุตฺโต อุโปสโถ นาม อุโปสถสฺส
ปุตฺโต วรอุโปสโถ นาม วรอุโปสถสฺส ปุตฺโต มนฺธาตา
นาม มนฺธาตุสฺส ปุตฺโต วรมนฺธาตา นาม วรมนฺธาตุสฺส ปุตฺโต
วโร นาม วรสฺส ปุตฺโต อุปวโร นาม อุปริจโรติปิ ตสฺเสว
  นามํ ฯ โส เจติยรฏฺเ โสตฺถิยนคเร รชฺชํ กาเรสิ จตูหิ
อิทฺธีหิ สมนฺนาคโต อโหสิ อุปริจโร โหติ อากาสคามี จตฺตาโร
เทวปุตฺตา จตูสุปิ ทิสาสุ ขคฺคหตฺถา รกฺขนฺติ กายโต จนฺทนคนฺโธ
วายติ มุขโต อุปฺปลคนฺโธ ฯ ตสฺส กปิโล นาม พฺราหฺมโณ
ปุโรหิโต อโหสิ ฯ กปิลพฺราหฺมณสฺส ปน กนิฏฺโ โกรกลมฺพโก
นาม รญฺา สทฺธึ เอกาจริยกุเล อุคฺคหิตสิปฺโป พาลสหาโย ฯ
ตสฺส กุมารกาเลเยว อหํ รชฺชํ ปตฺวา ตุยฺหํ ปุโรหิตฏฺานํ
ทสฺสามีติ ปฏิชานิ ฯ โส รชฺชํ ปตฺวา ปิตุ ปุโรหิตํ กปิลพฺราหฺมณํ
ปุโรหิตฏฺานโต จาเวตุํ นาสกฺขิ ฯ ปุโรหิเต ปน อตฺตโน อุปฏฺานํ
อาคจฺฉนฺเต ตสฺมึ คารเวน อปจิตาการํ ทสฺเสติ ฯ พฺราหฺมโณ ตํ
สลฺลกฺเขตฺวา รชฺชํ นาม สมวเยหิ สทฺธึ สุปริหารํ โหติ อหํ
ราชานํ อาปุจฺฉิตฺวา ปพฺพชิสฺสามีติ จินฺเตตฺวา เทว อหํ มหลฺลโก
เคเห กุมาโร อตฺถิ ตํ ปุโรหิตํ กโรหิ อหํ ปพฺพชิสฺสามีติ
ราชานํ อนุชานาเปตฺวา ปุตฺตํ ปุโรหิตฏฺาเน เปตฺวา ราชุยฺยานํ
ปวิสิตฺวา อิสิปพฺพชฺชํ ปพฺพชิตฺวา ฌานาภิญฺา นิพฺพตฺเตตฺวา ปุตฺตํ
อุปนิสฺสาย ตตฺเถว วาสํ กปฺเปสิ ฯ โกรกลมฺพโก อยํ ปพฺพชนฺโตปิ
มยฺหํ านนฺตรํ น ทาเปสีติ ภาตริ อาฆาตํ พนฺธิตฺวา เอกทิวสํ
สุขกถาย สมเย รญฺา โกรกลมฺพก ตฺวํ ปุโรหิตฏฺานํ น กโรสีติ
วุตฺเต อาม เทว น กโรมิ ภาตา เม กโรตีติ อาห ฯ นนุ เต
ภาตา ปพฺพชิโตติ ฯ อาม ปพฺพชิโต านนฺตรํ ปน ปุตฺตสฺส ทาเปสีติ ฯ
เตนหิ ตฺวํ กาเรหิ ฯ เทว ปเวณิยา อาคตานนฺตรา ภาตรํ
อปเนตฺวา น สกฺกา มยา กาเรตุนฺติ ฯ เอวํ สนฺเต อหํ ตํ
มหลฺลกํ กตฺวา ภาตรนฺเต กนิฏฺ กริสฺสามีติ ฯ กถํ เทวาติ ฯ
มุสาวาทํ กตฺวาติ ฯ กึ เทว น ชานาถ ยทา มม ภาตา มหนฺเตน
อพฺภูตธมฺเมน สมนฺนาคโต วิชฺชาธโร โส อภูเตน ตุมฺเห วญฺเจสฺสติ
จตฺตาโร เทวปุตฺเต อนฺตรหิเต วิย กริสฺสติ กายโต จ มุขโต
จ สุคนฺธํ ทุคฺคนฺธํ วิย กริสฺสติ ตุมฺเห อากาสา โอตาเรตฺวา
ภูมิยํ ิเต วิย กริสฺสติ ตุมฺเห ปวิยํ ปวิสนฺตา วิย ภวิสฺสถ
ตทา ตุมฺเห กถาย ปติฏฺาตุํ นาสกฺขิสฺสถาติ ฯ ตฺวํ เอวํ สญฺ
มา กริ อหํ กาตุํ สกฺขิสฺสามีติ ฯ กทา กริสฺสถ เทวาติ ฯ
อิโต สตฺตเม ทิวเสติ ฯ สา กถา สกลนคเร ปากฏา อโหสิ ฯ
ราชา กิร มุสาวาทํ กตฺวา ขุทฺทกํ มหลฺลกํ กริสฺสติ านนฺตรํ
ขุทฺทกสฺส ทาเปสฺสติ กีทิโส นุ โข มุสาวาโท นาม กึ นีลโก
อุทาหุ ปีตกาทีสุ อญฺตรวณฺโณติ เอวํ มหาชนสฺส ปริวิตกฺโก
อุทปาทิ ฯ ตทา กิร โลกสฺส สจฺจวาทิกาเล มุสาวาโท นาม
เอวรูโปติ น ชานนฺติ ฯ ปุโรหิตปุตฺโตปิ ตํ กถํ สุตฺวา คนฺตฺวา
ปิตุ กเถสิ ตาต ราชา กิร มุสาวาทํ กตฺวา ตุมฺเห ขุทฺทเก
กตฺวา อมฺหากํ านนฺตรํ มม จุลฺลปิตุสฺส ทสฺสตีติ ฯ ตาต ราชา
มุสาวาทํ กตฺวาปิ อมฺหากํ านนฺตรํ ตสฺส ทาตุํ น สกฺขิสฺสติ
กตรทิวเส ปน กริสฺสตีติ ฯ อิโต กิร สตฺตเม ทิวเสติ ฯ เตนหิ
ตทา มยฺหํ อาโรเจยฺยาสีติ ฯ สตฺตเม ทิวเส มหาชนา มุสาวาทํ
ปสฺสิสฺสามาติ ราชงฺคเณ สนฺนิปติตฺวา มญฺจาติมญฺเจ พนฺธิตฺวา
อฏฺสุ ฯ กุมาโร คนฺตฺวา ปิตุ อาโรเจสิ ฯ ราชา อลงฺกตปฏิยตฺโต
นิกฺขมิตฺวา มหาชนสฺส มชฺเฌ ราชงฺคเณ อากาเส อฏฺาสิ ฯ
ตาปโส อากาเสนาคนฺตฺวา รญฺโ ปุรโต นิสีทนจมฺมํ อตฺถริตฺวา
อากาเส ปลฺลงฺเกน นิสีทิตฺวา สจฺจํ กิร ตฺวํ มหาราช มุสาวาทํ
กตฺวา ขุทฺทกํ มหลฺลกํ กตฺวา ตสฺส านนฺตรํ ทาตุกาโมสีติ ฯ
อาม อาจริย เอวํ เม กถิตนฺติ ฯ อถ นํ โส โอวทนฺโต
มหาราช มุสาวาโท นาม ภาริโย คุณปริธํสโก จตูสุ อปาเยสุ
นิพฺพตฺตาเปติ ราชา นาม มุสาวาทํ กโรนฺโต ธมฺมํ หนติ โส
ธมฺมํ หนิตฺวา สยเมว หญฺตีติ วตฺวา ปมํ คาถมาห
        ธมฺโม หเว หโต หนฺติ  นาหโต หนฺติ กิญฺจินํ
        ตสฺมา หิ ธมฺมํ น หเน  มา ตํ ธมฺโม หโต หนีติ ฯ
     ตตฺถ ธมฺโมติ เชฏฺาปจายนธมฺโม อธิปฺเปโต ฯ
     อถ นํ อุตฺตรึปิ โอวทนฺโต สเจ มหาราช มุสาวาทํ กริสฺสสิ
จตสฺโส เต อิทฺธิโย อนฺตรธายิสฺสนฺตีติ วตฺวา ทุติยํ คาถมาห
        อลิกํ ภาสมานสฺส      อปกฺกมนฺติ เทวตา
        ปูติกญฺจ มุขํ วาติ      สกฏฺานาว ธํสติ
        โย ชานํ ปุจฺฉิโต ปญฺหํ  อญฺถา นํ วิยากเรติ ฯ
     ตตฺถ อปกฺกมนฺติ เทวตาติ มหาราช สเจ อลิกํ ภณิสฺสสิ
จตฺตาโร เทวปุตฺตา อารกฺขํ ฉฑฺเฑตฺวา อนฺตรธายิสฺสนฺตีติ
อธิปฺปาเยเนตํ วทติ ฯ ปูติกญฺจ มุขํ วาตีติ มุขญฺจ เต กาโย จ อุโภ
ปูติคนฺธํ วายิสฺสตีติ ตํ สนฺธายาห ฯ สกฏฺานาว ธํสตีติ อากาสโต
ภสฺสิตฺวา ปวึ ปวิสตีติ ทีเปนฺโต เอวมาห ฯ
     ตํ สุตฺวา ราชา ภีโต โกรกลมฺพกํ โอโลเกสิ ฯ อถ นํ
โส มา ภายิ มหาราช นนุ มยา ปมเมว ตุมฺหากํ เอตํ
กถิตนฺติ อาห ฯ ราชา กปิลสฺส วจนํ สุตฺวา อตฺตโน กถิตเมว
ปุรโต กโรนฺโต ตฺวํสิ ภนฺเต กนิฏฺโ เชฏฺโ โกรกลมฺพโกติ
อาห ฯ อถสฺส สห มุสาวาเทน จตฺตาโร เทวปุตฺตา ตาทิสสฺส
มุสาวาทิโน อารกฺขํ น คณฺหิสฺสามาติ ขคฺเค ปาทมูเล ฉฑฺเฑตฺวา
อนฺตรธายึสุ ฯ มุขํ ภินฺนกุกฺกุฏณฺฑํ วิย กาโย วิวฏวจฺจกุฏิ
วิย ทุคฺคนฺธํ วายิ ฯ อากาสโต ภสฺสิตฺวา ปวิยํ ปติฏฺหติ
จตสฺโสปิ อิทฺธิโย ปริหายึสุ ฯ อถ นํ จ มหาปุโรหิโต มา ภายิ
มหาราช สเจ สจฺจํ ภณิสฺสสิ สพฺพนฺเต ปฏิปากติกํ กริสฺสามีติ
วตฺวา ตติยํ คาถมาห
        สเจ หิ สจฺจํ ภณสิ      โหหิ ราช ยถา ปุเร
        มุสา เจ ภาสเส ราช   ภูมิยํ ติฏฺ เจติยาติ ฯ
     ตตฺถ ภูมิยํ ติฏฺาติ ภูมิยํ เทว ปติฏฺ ปุน อากาสํ ลงฺฆิตุํ
น สกฺขิสฺสสีติ อตฺโถ ฯ
     โส ปสฺส มหาราช ปมํ มุสาวาเทเนว เต จตสฺโส อิทฺธิโย
อนฺตรหิตา สลฺลกฺเขหิ อิทานิปิ สกฺกา ปฏิปากติกํ กาตุนฺติ
วุตฺเตปิ เอวํ วตฺวา ตุมฺเห วญฺเจตุกาโมติ ทุติยมฺปิ มุสาวาทํ
ภณิตฺวา ยาว โคปฺผกา ปวึ ปาวิสิ ฯ อถ นํ ปุนปิ พฺราหฺมโณ
สลฺลกฺเขหิ อิทานิปิ สกฺกา ปากติกํ กาตุํ มหาราชาติ วตฺวา
จตุตฺถํ คาถมาห
        อกาเล วสฺสตี ตสฺส     กาเล ตสฺส น วสฺสติ
        โย ชานํ ปุจฺฉิโต ปญฺหํ   อญฺถา นํ วิยากเรติ ฯ
     ตตฺถ ตสฺสาติ โย ชานนฺโต ปุจฺฉิตํ ปญฺหํ มุสาวาทํ กตฺวา
อญฺถา พฺยากโรติ ตสฺส รญฺโ วิชิเต เทโว ยุตฺตกาเล อวสฺสิตฺวา
อกาเล วสฺสตีติ อตฺโถ ฯ
     อถ นํ ปุนปิ มุสาวาทผเลน ยาว ชงฺฆา ปวึ ปวิฏฺโติ
สลฺลกฺเขหิ มหาราชาติ วตฺวา ปญฺจมํ คาถมาห
        สเจ หิ สจฺจํ ภณสิ      โหหิ ราช ยถา ปุเร
        มุสา เจ ภาสเส ราช   ภูมึ ปวิส เจติยาติ ฯ
โส ตติยมฺปิ ตฺวํสิ ภนฺเต กนิฏฺโ เชฏฺโ โกรกลมฺพโกติ
มุสาวาทเมว กตฺวา ยาว ชณฺณุกา ปวึ ปาวิสิ ฯ อถ นํ ปุนปิ
สลฺลกฺเขหิ มหาราชาติ วตฺวา เทฺว คาถา อภาสิ
        ชิวฺหา ตสฺส ทฺวิธา โหติ  อุรคสฺเสว ทิสมฺปติ
        โย ชานํ ปุจฺฉิโต ปญฺหํ   อญฺถา นํ วิยากเร ฯ
        สเจ หิ สจฺจํ ภณสิ      โหหิ ราช ยถา ปุเร
        มุสา เจ ภาสเส ราช   ภิยฺโย ปวิส เจติยาติ ฯ
อิมา เทฺว คาถา วตฺวา อิทานิปิ สกฺกา ปฏิปากติกํ กาตุนฺติ
อาห ฯ ราชา ตสฺส วจนํ อนาทิยนฺโต ตฺวํสิ ภนฺเต กนิฏฺโ
เชฏฺโ โกรกลมฺพโกติ จตุตฺถํ มุสาวาทํ กตฺวา ยาว กฏิโต ปวึ
ปาวิสิ ฯ อถ นํ พฺราหฺมโณ สลฺลกฺเขหิ มหาราชาติ วตฺวา ปุน
เทฺว คาถา อภาสิ
        ชิวฺหา ตสฺส น ภวติ     มจฺฉสฺเสว ทิสมฺปติ
        โย ชานํ ปุจฺฉิโต ปญฺหํ   อญฺถา นํ วิยากเร ฯ
        สเจ หิ สจฺจํ ภณสิ      โหหิ ราช ยถา ปุเร
        มุสา เจ ภาสเส ราช   ภิยฺโย ปวิส เจติยาติ ฯ
     ตตฺถ มจฺฉสฺเสวาติ นิพฺพตฺตนิพฺพตฺตฏฺาเน มุสาวาทิโน มจฺฉสฺส
วิย กถนสมตฺถา ชิวฺหา น โหติ มูโคว โหตีติ อตฺโถ ฯ
     โส ปญฺจมมฺปิ ตฺวํสิ ภนฺเต กนิฏฺโ เชฏฺโ โกรกลมฺพโกติ
มุสาวาทํ กตฺวา ยาว นาภิโต ปวึ ปาวิสิ ฯ อถ นํ พฺราหฺมโณ
ปุนปิ สลฺลกฺเขหิ มหาราชาติ วตฺวา เทฺว คาถา อภาสิ
        ถิโยว ตสฺส ชายนฺติ     น ปุมา ชายเร กุเล
        โย ชานํ ปุจฺฉิโต ปญฺหํ   อญฺถา นํ วิยากเร ฯ
        สเจ หิ สจฺจํ ภณสิ      โหหิ ราช ยถา ปุเร
        มุสา เจ ภาสเส ราช   ภิยฺโย ปวิส เจติยาติ ฯ
     ตตฺถ ถิโยวาติ นิพฺพตฺตนิพฺพตฺตฏฺาเน มุสาวาทิสฺส ธีตโรว
ชายนฺติ ปุตฺตา น ชายนฺตีติ อตฺโถ ฯ
     ราชา อนาทยิตฺวา ฉฏฺมฺปิ ตเถว มุสาวาทํ ภณิตฺวา ยาว
ถนา ปวึ ปาวิสิ ฯ ปุนปิ พฺราหฺมโณ สลฺลกฺเขหิ มหาราชาติ
วตฺวา เทฺว คาถา อภาสิ
        ปุตฺตา ตสฺส น ภวนฺติ   ปกฺกมนฺติ ทิโสทิสํ
        โย ชานํ ปุจฺฉิโต ปญฺหํ  อญฺถา นํ วิยากเร ฯ
        สเจ หิ สจฺจํ ภณสิ     โหหิ ราช ยถา ปุเร
        มุสา เจ ภาสเส ราช  ภิยฺโย ปวิส เจติยาติ ฯ
     ตตฺถ ปกฺกมนฺตีติ สเจ มุสาวาทิสฺส ปุตฺตา โหนฺติ มาตาปิตูนํ
อนูปการา หุตฺวา ปลายนฺตีติ อตฺโถ ฯ
     โส ปาปมิตฺตสํสคฺคโทเสน ตสฺส วจนํ อนาทยิตฺวา สตฺตมมฺปิ
ตเถว มุสาวาทํ อกาสิ ฯ อถสฺส ปวี วิวรํ อทาสิ ฯ อวีจิโต
ชาลา อุฏฺหิตฺวา คณฺหิ ฯ อิมา เทฺว คาถา สมฺพุทฺธคาถา โหนฺติ
        ส ราชา อิสินา สตฺโต  อนฺตลิกฺขจโร ปุเร
        ปาเวกฺขิ ปวึ เปจฺโจ  หีนตฺโต อตฺตปริยายํ ฯ
        ตสฺมา หิ ฉนฺทาคมนํ    นปฺปสํสนฺติ ปณฺฑิตา
        อทุฏฺจิตฺโต ภาเสยฺย   คิรํ สจฺจูปสญฺหิตนฺติ ฯ
     ตตฺถ ส ราชาติ ภิกฺขเว โส เจติโย ราชา ปุพฺเพ อนฺตลิกฺขจโร
หุตฺวา ปจฺฉา อิสินา อภิสตฺโต ปริหีนสภาโว หุตฺวา อตฺตปริยายํ
อตฺตโน กาลปริยายํ ปตฺวา ปวึ ปาวิสีติ อตฺโถ ฯ ตสฺมาติ
ยสฺมา เจติยราชา ฉนฺทาทิคมเนน อวีจิปรายโน ชาโต ตสฺมา ฯ
อทุฏฺจิตฺโตติ ฉนฺทาทีหิ อทูสิตจิตฺโต หุตฺวา สจฺจเมว ภาเสยฺยาติ ฯ
     มหาชโน เจติยราชา อิสึ อกฺโกสิตฺวา มุสาวาทํ กตฺวา อวีจึ
ปวิฏฺโติ ภยปฺปตฺโต อโหสิ ฯ รญฺโ ปญฺจ ปุตฺตา อาคนฺตฺวา
พฺราหฺมณสฺส ปาเทสุ ปติตฺวา อมฺหากํ อวสฺสโย โหหีติ วทึสุ ฯ
พฺราหฺมโณ ตาตา ตุมฺหากํ ปิตา ธมฺมํ นาเสตฺวา มุสาวาทํ กตฺวา
อิสึ อกฺโกสิตฺวา อวีจึ ปวิสนฺโต ธมฺโม นาเมส หโต หนติ
ตุมฺเหหิ น สกฺกา อิธ วสิตุนฺติ วตฺวา เตสุ สพฺพเชฏฺกํ เอหิ
ตาต ปาจีนทฺวาเรน นิกฺขมิตฺวา อุชุกเมว คจฺฉ คจฺฉนฺโต สพฺพเสตํ
สตฺตปฺปติฏฺิตํ หตฺถิรตนํ ปสฺสิสฺสสิ ตาย สญฺาย ตตฺถ นครํ
มาเปตฺวา วส ตํ นครํ หตฺถิปุรํ นาม ภวิสฺสตีติ อาห ฯ
ทุติยํ อามนฺเตตฺวา ตาต ทกฺขิณทฺวาเรน นิกฺขมิตฺวา อุชุกเมว
คจฺฉ คจฺฉนฺโต สพฺพเสตํ อสฺสรตนํ ปสฺสิสฺสสิ ตาย สญฺาย
ตตฺถ นครํ มาเปตฺวา วส ตํ นครํ อสฺสปุรํ นาม ภวิสฺสตีติ อาห ฯ
ตติยํ อามนฺเตตฺวา ตาต ปจฺฉิมทฺวาเรน นิกฺขมิตฺวา อุชุกเมว คจฺฉ
คจฺฉนฺโต เกสรสีหํ ปสฺสิสฺสสิ ตาย สญฺาย ตตฺถ นครํ มาเปตฺวา
วส ตํ นครํ สีหปุรํ นาม ภวิสฺสตีติ อาห ฯ จตุตฺถํ อามนฺเตตฺวา
ตาต อุตฺตรทฺวาเรน นิกฺขมิตฺวา อุชุกเมว คจฺฉ คจฺฉนฺโต สพฺพรตนมยํ
จกฺกปญฺชรํ ปสฺสิสฺสสิ ตาย สญฺาย ตตฺถ นครํ มาเปตฺวา
วส ตํ นครํ อุตฺตรปญฺชรํ นาม ภวิสฺสตีติ อาห ฯ ปญฺจมํ
อามนฺเตตฺวา ตาต ตยา อิมสฺมึ าเน วสิตุํ น สกฺกา อิมสฺมึ
นคเร มหาถูปํ กตฺวา นิกฺขมิตฺวา ปจฺฉิมุตฺตราย ทิสาย อุชุกเมว
คจฺฉ คจฺฉนฺโต เทฺว ปพฺพเต อญฺมญฺ ปหริตฺวา ททฺธนฺติ
สทฺทํ กโรนฺเต ปสฺสิสฺสสิ ตาย สญฺาย ตตฺถ นครํ มาเปตฺวา
วส ตํ นครํ ททฺธปุรํ นาม ภวิสฺสตีติ อาห ฯ เต ปญฺจปิ ชนา
ตาย สญฺาย คนฺตฺวา ตสฺมึ ตสฺมึ าเน นครานิ มาเปตฺวา วสึสุ ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา น ภิกฺขเว อิทาเนว
ปุพฺเพปิ เทวทตฺโต มุสาวาทํ กตฺวา ปวึ ปวิฏฺโติ วตฺวา ชาตกํ
สโมธาเนสิ ตทา เจติยราชา เทวทตฺโต อโหสิ กปิลพฺราหฺมโณ
ปน อหเมวาติ ฯ
                  เจติยราชชาตกํ ฉฏฺมํ ฯ

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๙ หน้า ๓๐๒-๓๑๑.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=39&A=6075&modeTY=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=39&A=6075&modeTY=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=1163
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=4938
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=4997
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=4997
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗
http://84000.org/tipitaka/read/?index_27