ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๙ ภาษาบาลีอักษรไทย ชา.อ.๕ ฉกฺก-ทสกนิปาต

                      โกฏสิมฺพลิชาตกํ
     อหํ ทสสตพฺยามนฺติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต กิเลสนิคฺคหํ
อารพฺภ กเถสิ ฯ วตฺถุ ปญฺญาสชาตเก อาวีภวิสฺสติ ฯ
     อิธาปิ สตฺถา อนฺโตโกฏิสณฺฐารเก กามวิตกฺกาภิภูเต ปญฺจสเต
ภิกฺขู ทิสฺวา ภิกฺขุสงฺฆํ สนฺนิปาตาเปตฺวา ภิกฺขเว อาสงฺกิตพฺพยุตฺตกนฺนาม
อาสงฺกิตุํ วฏฺฏติ กิเลสา นาม วฑฺฒนฺตา วเน นิโคฺรธาทโย
วิย รุกฺขํ สํภญฺชนฺติ เตเนว ปุพฺเพ โกฏสิมฺพลิยํ นิพฺพตฺตเทวตา
เอกํ สกุณํ นิโคฺรธวีชานิ ขาทิตฺวา อตฺตโน รุกฺขสฺส สาขนฺตเรสุ
วจฺจํ ปาเตนฺตํ ทิสฺวา อิโต เม วิมานสฺส วินาโส ภวิสฺสตีติ
ภยปฺปตฺตา อโหสีติ วตฺวา อตีตํ อาหริ
     อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต
โกฏสิมฺพลิยํ รุกฺขเทวตา หุตฺวา นิพฺพตฺติ ฯ อเถโก สุปณฺณราชา
ทิยฑฺฒโยชนสติกํ อตฺตภาวํ มาเปตฺวา ปกฺขวาเตหิ มหาสมุทฺเท
อุทกํ ทฺวิธา กตฺวา เอกํ พฺยามสหสฺสายามํ นาคราชานํ นงฺคุฏฺเฐ
คเหตฺวา มุเขนสฺส คหิตโคจรํ ฉฑฺฑาเปตฺวา โกฏสิมฺพลึ สนฺธาย
วนมตฺถเกน ปายาสิ ฯ นาคราชา โอลมฺพนฺโต อตฺตานํ โมเจสฺสามีติ
เอกสฺมึ นิโคฺรธรุกฺเข โภคํ ปเวเสตฺวา นิโคฺรธํ เวเฐตฺวา คณฺหิ ฯ
สุปณฺณรญฺโญ มหาพลตาย นาคราชสฺส จ มหาสรีรตาย นิโคฺรธรุกฺโข
สมุคฺฆาตํ อคมาสิ ฯ นาคราชา เนว รุกฺขํ วิสฺสชฺเชสิ ฯ สุปณฺโณ
นิโคฺรธรุกฺเขน สทฺธึ นาคราชานํ คเหตฺวา โกฏสิมฺพลึ ปตฺวา
นาคราชานํ รุกฺขกฺขนฺธปิฏฺเฐ นิปชฺชาเปตฺวา อุทรสฺส ผาเลตฺวา นาคเมทํ
ขาทิตฺวา เสสกเลวรํ สมุทฺเท วิสฺสชฺเชสิ ฯ ตสฺมึ ปน นิโคฺรเธ
เอกา สกุณิกา อตฺถิ สา นิโคฺรธรุกฺเข วิสฺสฏฺเฐ อุปฺปติตฺวา
โกฏสิมฺพลิยา สาขนฺตเร นิสีทิ ฯ รุกฺขเทวตา ตํ ทิสฺวา อยํ
สกุณิกา มม รุกฺขกฺขนฺเธ วจฺจํ ปาเตสฺสติ ตโต นิโคฺรธคจฺโฉ
วา มิลกฺขคจฺโฉ วา อุฏฺฐหิตฺวา สกลรุกฺขํ โอตฺถริตฺวา ภญฺชิสฺสติ
อถ เม วิมานํ นสฺสิสฺสตีติ ภีตตสิตาว ปเวธิ ฯ ตสฺสา ปเวเธนฺติยา
โกฏสิมฺพลิ ยาว มูลา ปเวธิ ฯ สุปณฺณราชา ตํ ปเวธมานํ ทิสฺวา
การณํ ปุจฺฉนฺโต เทฺว คาถา อภาสิ
         อหํ ทสสตพฺยามํ        อุรคมาทาย อาคโต
         ตญฺจ มญฺจ มหากายํ     ธารยํ นปฺปเวธสิ ฯ
         อถิมํ ขุทฺทกํ ปกฺขึ       อปฺปมํสตรํ มยา
         ธารยํ พฺยถสิ ภีโต      กิมตฺถํ โกฏสิมฺพลีติ ฯ
     ตตฺถ ทสสตพฺยามนฺติ สหสฺสพฺยามํ ฯ อุรคมาทาย อาคโตติ
เอวํ มหนฺตํ อุรคํ อาทาย อิธ อาคโต ฯ ตญฺจ มญฺจาติ ตญฺจ
อุรคํ มญฺจ ฯ ธารยนฺติ ธารยมาโน ฯ พฺยถสีติ กมฺปสิ ฯ กิมตฺถนฺติ
กึ อตฺถํ เกน การเณนาติ ปุจฺฉติ ฯ กึ วา อตฺถํ สมฺปสฺสมาโนติปิ
อตฺโถ ฯ โกฏสิมฺพลีติ รุกฺขนาเมน เทวปุตฺตํ อาลปติ ฯ โส หิ
สิมฺพลิรุกฺโข ขนฺธสาขามหนฺตตาย โกฏสิมฺพลีติ นามํ ลภิ ฯ ตสฺมึ
อธิวตฺถเทวปุตฺตสฺสาปิ ตเทว นามํ ฯ
     อถสฺส การณํ กเถนฺโต เทวปุตฺโต จตสฺโส คาถา อภาสิ
         มํสภกฺโข ตุวํ ราช      ผลภกฺโข อยํ ทิโช
         อยํ นิโคฺรธวีชานิ       มิลกฺขุทุมฺพรานิ จ
         อสฺสตฺถานิ จ ภกฺเขตฺวา  ขนฺเธ เม โอทหิสฺสติ ฯ
         เต รุกฺขา สํวิรูหนฺติ     มม ปสฺเส นิวาตชา
         เต มํ ปริโยนทฺธิสฺสนฺติ   อรุกฺขํ มํ กริสฺสเร ฯ
         สนฺติ อญฺเญปิ รุกฺขาเส   มูลิโน ขนฺธิโน ทุมา
         อิมินา สกุณชาเตน      วีชมาหริตฺวา หตา ฯ
         อชฺฌารูหา หิ วฑฺฒนฺติ    พฺรหนฺตํปิ วนปฺปตึ
         ตสฺมา ราช ปเวธามิ    สมฺปสฺสํ นาคตํ ภยนฺติ ฯ
     ตตฺถ โอทหิสฺสตีติ วจฺจํ ปาเตสฺสติ ฯ เต รุกฺขาติ เตหิ
วีเชหิ ชาตา นิโคฺรธาทโย รุกฺขา ฯ สํวิรูหนฺตีติ สํวิรูหิสฺสนฺติ
สํวฑฺฒิสฺสนฺติ ฯ มม ปสฺเสติ มมปสฺสาขนฺธตราทีสุ ฯ นิวาตชาติ
มม สาขาหิ วาตสฺส นิวาริตตฺตา นิวาเต ชาตา ฯ ปริโยนทฺธิสฺสนฺตีติ
เต เอวํ สํวฑฺฒนฺตา มํ ปริโยนทฺธิสฺสนฺติ ฯ อยเมว วา ปาโฐ ฯ
กริสฺสเรติ อเถวํ ปริโยนทฺธิตฺวา มํ อรุกฺขเมว กริสฺสนฺติ สพฺพโส
ภญฺชิสฺสนฺติ ฯ รุกฺขาเสติ รุกฺขา ฯ มูลิโน ขนฺธิโนติ มูลสมฺปนฺนา
เจว ขนฺธสมฺปนฺนา จ ฯ ทุมาติ รุกฺขเววจนเมว ฯ วีชมาหริตฺวาติ
วีชํ อาหริตฺวา ฯ หตาติ อญฺเญปิ อิมสฺมึ วเน รุกฺขา วินาสิตา
สนฺติ ฯ อชฺฌารูหา หิ วฑฺฒนฺตีติ นิโคฺรธาทโย หิ รุกฺขา อชฺฌารูหา
หุตฺวา มหนฺตํปิ อญฺญํ วนปฺปตึ อติกฺกมฺม วฑฺฒนฺตีติ ทสฺเสติ ฯ
เอตฺถ ปน วเน ปติ วนสฺส ปติ วนปฺปตีติ ตโยปิ ปาฐาเยว ฯ
ราชาติ สุปณฺณํ อาลปติ ฯ
     รุกฺขเทวตาย วจนํ สุตฺวา สุปณฺโณ โอสานคาถมาห
         สงฺเกยฺย สงฺกิตพฺพานิ    รกฺเขยฺยานาคตํ ภยํ
         อนาคตภยา ธีโร       อุโภ โลเก อเวกฺขตีติ ฯ
     ตตฺถ อนาคตํ ภยนฺติ ปาณาติปาตาทีหิ วิรมนฺโต ทิฏฺฐธมฺมิกํปิ
สมฺปรายิกํปิ อนาคตํ ภยํ รกฺขติ นาม ฯ ปาปมิตฺเต จ เวริปุคฺคเล
จ อนุปสงฺกมนฺโต อนาคตํ ภยํ รกฺขติ นาม ฯ เอวํ อนาคตํ
ภยํ รกฺเขยฺย ฯ อนาคตภยาติ อนาคเต ภยการณา ฯ ตํ ภยํ
สมฺปสฺสนฺโต ธีโร อิธโลกญฺจ ปรโลกญฺจ อเวกฺขติ โอโลเกติ นาม ฯ
     เอวญฺจ ปน วตฺวา สุปณฺโณ อตฺตโน อานุภาเวน ตํ
ปกฺขึ ตมฺหา รุกฺขา ปลาเปสิ ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา อาสงฺกิตพฺพยุตฺตกํ อาสงฺกิตุํ
วฏฺฏตีติ วตฺวา สจฺจานิ ปกาเสตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ
สจฺจปริโยสาเน ปญฺจสตา ภิกฺขู อรหตฺเต ปติฏฺฐหึสุ ฯ ตทา สุปณฺณราชา
สารีปุตฺโต อโหสิ รุกฺขเทวตา ปน อหเมวาติ ฯ
                  โกฏสิมฺพลิชาตกํ สตฺตมํ ฯ


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๙ หน้า ๒๒๕-๒๒๙. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=39&A=4525&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=39&A=4525&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=1086              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=4670              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=4703              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=4703              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]