บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
สุสนฺธีชาตกํ วาติ คนฺโธ ติมิรานนฺติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต อุกฺกณฺิตภิกฺขุํ อารพฺภ กเถสิ ฯ ตํ หิ สตฺถา สจฺจํ กิร ตฺวํ ภิกฺขุ อุกฺกณฺิโตสีติ ปุจฺฉิตฺวา สจฺจนฺติ วุตฺเต กึ ทิสฺวาติ วตฺวา อลงฺกตมาตุคามนฺติ วุตฺเต มาตุคาโม นาเมส ภิกฺขุ น สกฺกา รกฺขิตุํ โปราณกปณฺฑิตาปิ สุปณฺณภวเน กตฺวา รกฺขนฺตาปิ รกฺขิตุํ นาสกฺขึสูติ วตฺวา เตน ยาจิโต อตีตํ อาหริ ฯ อตีเต พาราณสิยํ ตมฺพราชา นาม รชฺชํ กาเรสิ ฯ ตสฺส @เชิงอรรถ: ๑ มยฺหํ ชีวิตญฺจ มิคิยา จ อสีติสหสฺสมิคานญฺจ ชีวิตํ อิมินา ลุทฺเทน ทินฺนํ ฯ @๒ อตฺตโน คุณเชฏฺกสฺส ภาเวน ททนฺตสฺส ทาตพฺพํ ยุตฺตนฺติ ฯ สุสนฺธี ๑- นาม อคฺคมเหสี อโหสิ อุตฺตมรูปธรา ฯ ตทา โพธิสตฺโต สุปณฺณโยนิยํ นิพฺพตฺติ ฯ ตสฺมึ กาเล นาคทีโป เสรุมทีโป นาม อโหสิ ฯ โพธิสตฺโต อิมสฺมึ ทีเป สุปณฺณภวเน วสติ ฯ โพธิสตฺโต สุปณฺณภวนโต นิกฺขมิตฺวา พาราณสึ คนฺตฺวา ตมฺพราเชน สทฺธึ มาณวกเวเสน ชูตํ กีฬติ ฯ ตสฺส รุปสมฺปตฺตึ ทิสฺวา ปริจาริกา อมฺหากํ รญฺา สทฺธึ เอวรูโป นาม มาณวโก ชูตํ กีฬตีติ สุสนฺธิยา อาโรเจสุํ ฯ สา สุตฺวา ตํ ทฏฺุกามา หุตฺวา เอกทิวสํ อลงฺกริตฺวา ชูตมณฺฑลํ อาคนฺตฺวา ปริจาริกานํ อนฺตเร ิตา นํ โอโลเกสิ ฯ โสปิ เทวึ โอโลเกสิ ฯ เทฺวปิ อญฺมญฺ ปฏิพทฺธจิตฺตา อเหสุํ ฯ สุปณฺณราชา อตฺตโน อานุภาเวน นคเร วาตํ สมุฏฺาเปสิ ฯ เคหปาตนภเยน ราชนิเวสนา มนุสฺสา นิกฺขมึสุ ฯ โส อตฺตโน อานุภาเวน อนฺธการํ กตฺวา เทวึ คเหตฺวา อากาเสน อาคนฺตฺวา นาคทีเป อตฺตโน ภวนํ ปาวิสิ ฯ สุสนฺธิยา คตฏฺานํ ชานนฺตา นาม นาเหสุํ ฯ โส ตาย สทฺธึ อภิรมนฺโต คนฺตฺวา รญฺา สทฺธึ ชูตํ กีฬติ ฯ รญฺโ ปน อคฺโค ๒- นาม คนฺธพฺโพ อตฺถิ ฯ โส เทวิยา คตฏฺานํ อชานนฺโต ตํ คนฺธพฺพํ อามนฺเตตฺวา คจฺฉ ตาต คนฺธพฺพ สพฺพํ ถลชลปถํ อนุวิจริตฺวา เทวิยา คตฏฺานํ ปสฺสาหีติ อุยฺโยเชสิ ฯ โส ปริพฺพยํ คเหตฺวา ทฺวารคามโต ปฏฺาย วิจินนฺโต ภารุกจฺฉํ ปาปุณิ ฯ ตทา ภารุกจฺฉวาณิชา นาวาย สุวณฺณภูมึ คจฺฉนฺติ ฯ โส เต @เชิงอรรถ: ๑ สุสฺโสนฺที ฯ ๒ สคฺโค ฯ อุปสงฺกมิตฺวา อหํ คนฺธพฺโพ นาวาย เวตฺตนํ ขณฺเฑตฺวา ตุมฺหากํ คนฺธพฺพํ กริสฺสามิ มมฺปิ เนถาติ อาห ฯ เต สาธูติ ตมฺปิ อาโรเปตฺวา นาวํ วิสชฺเชสุํ ฯ เต อุปยาตาย นาวาย ตํ ปกฺโกสิตฺวา คนฺธพฺพํ โน กโรหีติ อาหํสุ ฯ อหํ เจ คนฺธพฺพํ กเรยฺยํ มยิ ปน คนฺธพฺพํ กโรนฺเต มจฺฉา จลิสฺสนฺติ อถ โว นาวา ภิชฺชิสฺสตีติ ฯ มนุสฺสมคฺเค คนฺธพฺพํ กโรนฺเต มจฺฉานํ จลนํ นาม นตฺถิ กโรหีติ ฯ เตนหิ มา มยฺหํ กุชฺฌิตฺถาติ วีณํ มุญฺจิตฺวา ตนฺติสฺสเรน คีตสฺสรํ คีตสฺสเรน ตนฺติสฺสรํ อนติกฺกมนฺโต คนฺธพฺพํ อกาสิ ฯ เตน สทฺเทน สมฺมตฺตา หุตฺวา มจฺฉา จลึสุ ฯ อเถโก มงฺกโร อุปฺปติตฺวา นาวาย ปตนฺโต นาวํ ภินฺทิ ฯ โส อคฺโค อนฺโตผลเก นิปชฺชิตฺวา ยถาวาตํ คจฺฉนฺโต นาคทีเป สุปณฺณภวนสฺส นิโคฺรธรุกฺขสฺส สนฺติกํ ปาปุณิ ฯ สุสนฺธีปิ เทวี สุปณฺณราชสฺส ชูตํ กีฬิตุํ คตกาเล วิมานา โอตริตฺวา เวลนฺเต วิจรนฺตี ตํ อคฺคคนฺธพฺพํ ทิสฺวา สญฺชานิตฺวา กถํ อาคโตสีติ ปุจฺฉิ ฯ โส สพฺพํ กเถสิ ฯ เตนหิ มา ภายีติ ตํ อสฺสาเสตฺวา พาหาหิ ปริคฺคเหตฺวา วิมานํ อาโรเปตฺวา สยนปิฏฺเ นิปชฺชาเปตฺวา สมตฺถกาเล ทิพฺพโภชนํ ทตฺวา ทิพฺพคนฺโธทเกน นฺหาเปตฺวา ทิพฺพวตฺเถหิ อจฺฉาเทตฺวา ทิพฺพคนฺธปุปฺเผหิ อลงฺกริตฺวา ปุน ทิพฺพสยเน นิปชฺชาเปสิ ฯ เอวํ ตํ ปฏิชคฺคิยมานา สุปณฺณรญฺโ อาคตเวลาย ปฏิจฺฉาเทตฺวา คตกาเล เตน สทฺธึ กิเลสวเสน อภิรมิ ฯ ตโต มาสฑฺฒมาสจฺจเยน พาราณสีวาสิโน วาณิชา ทารุทกคฺคหณตฺถาย ตสฺมึ ทีเป นิโคฺรธรุกฺขมูเล สมฺปตฺตา ฯ โส เตหิ สทฺธึ นาวํ อภิรุยฺห พาราณสึ คนฺตฺวา ราชานํ ทิสฺวาว ตสฺส ชูตกีฬนเวลายํ วีณํ คเหตฺวา รญฺโ คนฺธพฺพํ กโรนฺโต ปมํ คาถมาห วาติ คนฺโธ ติมิรานํ กุสมุทฺโทว โฆสวา ทูเร อิโต หิ สุสนฺธี ตมฺพ กามา ตุทนฺติ มนฺติ ฯ ตตฺถ ติมิรานนฺติ ติมิรรุกฺขปุปฺผานํ ฯ ตํ กิร นิโคฺรธํ ปริวาเรตฺวา ติมิรรุกฺขา อตฺถิ ฯ เต สนฺธาเยวํ วทติ ฯ กุสมุทฺโทติ อุทกสมุทฺโท ฯ โฆสวาติ มหารโว ฯ ตสฺเสว นิโคฺรธสฺส สนฺติเก สมุทฺทํ สนฺธาย เอวมาห ฯ อิโต หีติ อิมมฺหา นครา ฯ ตมฺพาติ ราชานํ อาลปติ ฯ อถวา ฯ ตมฺพกามาติ ตมฺเพน กามิตกามา ตมฺพกามา นาม เต มํ หทเย วิชฺฌนฺตีติ ทีเปติ ฯ ตํ สุตฺวา สุปณฺณราชา ทุติยํ คาถมาห กถํ สมุทฺทมตริ กถํ อทฺทกฺขิ เสรุมํ กถํ ตสฺสา จ ตุยฺหญฺจ อหุ อคฺค สมาคโมติ ฯ ตตฺถ เสรุมนฺติ เสรุมทีปํ ฯ ตโต อคฺโค ติสฺโส คาถา อภาสิ ภรุกจฺฉา ปยาตานํ พาณิชานํ ธเนสินํ มงฺกเรหิ ภิทา นาวา ผลเกน มหณฺณวํ ๑- สา มํ สณฺเหน มุทุนา นิจฺจํ จนฺทนคนฺธินี องฺเคน อุทฺธรี ภทฺทา มาตา ปุตฺตํว โอรสํ @เชิงอรรถ: ๑ อหมปฺลวึ ฯ สา มํ อนฺเนน ปาเนน วตฺเถน สยเนน จ อตฺตนาปิ จ มทฺทกฺขี ๑- เอวํ ตมฺพ วิชานหีติ ฯ ตตฺถ สา มํ สณฺเหน มุทุนาติ เอวํ ผลเกน ตีรํ อุตฺติณฺณํ มํ สมุทฺทตีเร วิจรนฺตี สา ทิสฺวา มา ภายีติ สณฺเหน มุทุนา วจเนน สมสฺสาเสตฺวาติ อตฺโถ ฯ องฺเคนาติ พาหุยุคลํ อิธ องฺเคนาติ วุตฺตํ ฯ ภทฺทาติ ทสฺสนียา ปาสาทิกา ฯ สา มํ อนฺเนนาติ สา มํ เอเตน อนฺนาทินา สนฺตปฺเปสีติ อตฺโถ ฯ อตฺตนาปิ จาติ น เกวลํ อนฺนาทีเหว อตฺตนาปิ มํ อภิรมนฺตี สนฺตปฺเปสีติ ทีเปติ ฯ มทฺทกฺขีติ มทฺทนยนา ฯ มุทุนากาเรน โอโลกนสีลาติ วุตฺตํ โหติ ฯ มตฺตกฺขีติปิ ปาโ ฯ มทมตฺเตหิ วิย อกฺขีหิ สมนฺนาคตาติ อตฺโถ ฯ เอวํ ตมฺพาติ เอวํ ตมฺพราช ชานาหีติ ฯ สุปณฺณราชา คนฺธพฺพสฺส กเถนฺตสฺเสว วิปฺปฏิสารี หุตฺวา อหํ สุปณฺณภวเน วสนฺโตปิ รกฺขิตุํ นาสกฺขึ กึ เม ตาย ทุสฺสีลายาติ ตํ อาเนตฺวา รญฺโ ปฏิทตฺวา ปกฺกามิ ฯ ตโต ปฏฺาย น ปุนาคจฺฉิ ฯ สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา สจฺจานิ ปกาเสตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ฯ สจฺจปริโยสาเน อุกฺกณฺิตภิกฺขุ โสตาปตฺติผเล ปติฏฺหิ ฯ ตทา ราชา อานนฺโท อโหสิ ฯ สุปณฺณราชา ปน อหเมวาติ ฯ สุสนฺธีชาตกํ ทสมํ มณิกุณฺฑลวคฺโค ปโม @เชิงอรรถ: ๑ มนฺทกฺขี ฯอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๘ หน้า ๔๖๒-๔๖๖. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=38&A=9599&modeTY=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=38&A=9599&modeTY=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=748 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=3528 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=3494 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=3494 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27
|
บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]