ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๘ ภาษาบาลีอักษรไทย ชา.อ.๔ ติก-ปญฺจกนิปาต

                        ธงฺกชาตกํ
     อญฺเญ โสจนฺติ โรทนฺตีติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต
โกสลรญฺโญ เอกํ อมจฺจํ อารพฺภ กเถสิ ฯ
     วตฺถุ เหฏฺฐา กถิตสทิสเมว ฯ อิธ ปน ราชา อตฺตโน
อุปการกสฺส อมจฺจสฺส มหนฺตํ ยสํ ทตฺวา ปริเภทกานํ กถํ คเหตฺวา
ตํ พนฺธิตฺวา พนฺธนาคาเร กาเรสิ ฯ โส ตสฺส นิสินฺโนว
โสตาปตฺติมคฺคํ นิพฺพตฺเตสิ ฯ ราชา ตสฺส คุณํ สลฺลกฺเขตฺวา
โมจาเปสิ ฯ โส คนฺธมาลํ อาทาย สตฺถุ สนฺติกํ คนฺตฺวา วนฺทิตฺวา
นิสีทิ ฯ อถ นํ สตฺถา อนตฺโถ กิร เต อุปฺปนฺโนติ ปุจฺฉิ ฯ
อาม ภนฺเต อนตฺเถน เม อตฺโถ อาคโต โสตาปตฺติมคฺโค
นิพฺพตฺติโตติ วุตฺเต น โข อุปาสก ตฺวญฺเญว อนตฺเถน อตฺถํ อาหริ
โปราณกปณฺฑิตาปิ อาหรึสูติ วตฺวา เตน ยาจิโต อตีตํ อาหริ ฯ
     อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต
ตสฺส อคฺคมเหสิยา กุจฺฉิมฺหิ นิพฺพตฺติ ฯ ฆฏกุมาโรติสฺส นามํ
กรึสุ ฯ โส อปเรน สมเยน ตกฺกสิลายํ อุคฺคหิตสิปฺโป ธมฺเมน
รชฺชํ  กาเรสิ ฯ ตสฺส อนฺเตปุเร เอโก อมจฺโจ ทุพฺภิ ฯ ตํ โส
ปจฺจกฺขโต ญตฺวา รฏฺฐา ปพฺพาเชสิ ฯ ตทา สาวตฺถิยํ ธงฺกราชา ๑-
รชฺชํ กาเรสิ ฯ โส ตสฺส สนฺติกํ คนฺตฺวา ตํ อุปฏฺฐหิตฺวา
เหฏฺฐา วุตฺตนเยเนว อตฺตโน วจนํ คณฺหาเปตฺวา พาราณสีรชฺชํ
คณฺหาเปสิ ฯ โส รชฺชํ คเหตฺวา โพธิสตฺตํ สงฺขลิกาหิ พนฺธาเปตฺวา
พนฺธนาคารํ ปเวเสสิ ฯ โพธิสตฺโต ฌานํ นิพฺพตฺเตตฺวา อากาเส
ปลฺลงฺเกน นิสีทิ ฯ ธงฺกสฺส สรีเร ทาโห อุฏฺฐหิ ฯ โส คนฺตฺวา
โพธิสตฺตสฺส สุวณฺณาทาสผุลฺลปทุมสสฺสิรีกํ มุขํ ทิสฺวา โพธิสตฺตํ
ปุจฺฉนฺโต ปฐมํ คาถมาห
       อญฺเญ โสจนฺติ โรทนฺติ      อญฺเญ อสฺสุมุขา ชนา
       ปสนฺนมุขวณฺโณสิ           กสฺมา ฆฏ น โสจสีติ ฯ
     ตตฺถ อญฺเญติ ตํ ฐเปตฺวา เสสา มนุสฺสา ฯ
     อถสฺส โพธิสตฺโต อโสจนการณํ กเถนฺโต เสสคาถา อภาสิ
       นาพฺภตีตหโร โสโก        อนาคตสุขาวโห
       ตสฺมา ธงฺก น โสจามิ      นตฺถิ โสเก ทุตียตา
       โสจํ ปณฺฑุกีโส โหติ        ภตฺตญฺจสฺส น รุจฺจติ
       อมิตฺตา สุมนา โหนฺติ       สลฺลวิทฺธสฺส รุปฺปโต
@เชิงอรรถ: ๑. วงฺกราชา ฯ
       คาเม วา ยทิวารญฺเญ      นินฺเน วา ยทิวา ถเล
       ฐิตํ มํ นาคมิสฺสติ          เอวํ ทิฏฺฐปโท อหํ
       ยสฺสตฺตา นาลเมโกว       สพฺพกามรสาหโร
       สพฺพาปิ ปฐวี ตสฺส         น สุขํ อาวหิสฺสตีติ ฯ
     ตตฺถ นาพฺภตีตหโรติ นาพฺภตีตาหโร ฯ อยเมว วา ปาโฐ ฯ
โสโก นาม อพฺภตีตํ อติกฺกนฺตํ นิรุทฺธํ อตฺถงฺคตํ ปุน นาหรติ ฯ
ทุตียตาติ สหายตา ฯ อตีตาหรเณ วา อนาคตาหรเณ วา โสโก
นาม กสฺสจิ สหาโย น โหติ เตนาปิ การเณนาหํ น โสจามีติ
วทติ ฯ โสจนฺติ โสจนฺโต ฯ สลฺลวิทฺธสฺส รุปฺปโตติ โสกสลฺเลน
วิทฺธสฺส เตเนว ฆฏฺฏิยมานสฺส ทิฏฺฐา วต โน ปจฺจตฺถิกสฺส
ปิฏฺฐีติ อมิตฺตา สุมนา โหนฺตีติ อตฺโถ ฯ ฐิตํ มํ นาคมิสฺสตีติ
สมฺม ธงฺกราช เอเตสุ คามาทีสุ ยตฺถกตฺถจิ ฐิตํ มํ
ปณฺฑุกีสสภาวาทิกโสกมูลกํ พฺยสนํ น อาคมิสฺสติ ฯ เอวํ ทิฏฺฐปโทติ
ยถา ตํ พฺยสนํ นาคจฺฉติ เอวํ มยา ฌานปทํ ทิฏฺฐํ ฯ
อฏฺฐโลกธมฺมํ ปทนฺติปิ วทนฺติเยว ฯ ปาลิยํ ปน น  มตฺตํ
นาคมิสฺสตีติ ลิขิตํ ฯ ตํ อฏฺฐกถาสุปิ นตฺถิ ฯ
     ปริโยสานคาถาย ฯ อิจฺฉิตปฏฺฐิตฏฺเฐน ฌานสุขสงฺขาตํ สพฺพกามรสํ
อาหรตีติ สพฺพกามรสาหโร ฯ อิทํ วุตฺตํ โหติ ยสฺส
รญฺโญ สหายา สพฺเพ ๑- สหาเย อตฺตา จ เอโก สพฺพกามรสาหโรว
โหติ นาลํ สพฺพชฺฌานสุขสงฺขาตํ กามรสํ อาหริตุํ อสมตฺโถ ตสฺส
@เชิงอรรถ:  ปหาย อญฺญสหาเย ฯ
รญฺโญ สพฺพาปิ ปฐวี น สุขํ อาวหิสฺสติ กามาตุรสฺส หิ สุขํ
นาม นตฺถิ โย กิเลสทรถรหิตํ ปน ฌานสุขํ อาหริตุํ สมตฺโถ
โส ราชา สุขิโต โหตีติ ฯ โย ปเนตาย คาถาย  (อตฺโถ)
ยสฺสตฺถา นาลเมโกติปิ ปาโฐ ตสฺสตฺโถ น ทิสฺสตีติ ฯ
     อิติ ธงฺโก จตสฺโส คาถา สุตฺวา โพธิสตฺตํ ขมาเปตฺวา
รชฺชํ ปฏิจฺฉาเปตฺวา ปกฺกามิ ฯ มหาสตฺโตปิ รชฺชํ อมจฺจานํ
นิยฺยาเทตฺวา หิมวนฺตปฺปเทสํ คนฺตฺวา อิสิปพฺพชฺชํ ปพฺพชิตฺวา
อปริหีนชฺฌาโน พฺรหฺมโลกปรายโน อโหสิ ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ตทา
ธงฺกราชา อานนฺโท อโหสิ ฆฏราชา ปน อหเมวาติ ฯ
                    ธงฺกชาตกํ ๑- ปญฺจมํ
                       ---------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๘ หน้า ๔๓๘-๔๔๑. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=38&A=9095&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=38&A=9095&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=722              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=3436              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=3399              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=3399              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]