อรรถกถาเล่มที่ ๓๘ ภาษาบาลีอักษรไทย
 ชา.อ.๔ ติก-ปญฺจกนิปาต

                       ติตฺติรชาตกํ
     สุสุขํ วต ชีวามีติ อิทํ สตฺถา โกสมฺพิยํ นิสฺสาย วทริการาเม
วิหรนฺโต ราหุลตฺเถรํ อารพฺภ กเถสิ ฯ
     วตฺถุ เหฏฺฐา ติปลฺลตฺถชาตเก วิตฺถาริตเมว ฯ ธมฺมสภายํ
ปน ภิกฺขูหิ อาวุโส ราหุโล สิกฺขากาโม กุกฺกุจฺจโก โอวาทกฺขโมติ
ตสฺสายสฺมโต คุณกถา สมุฏฺฐาปิตา ฯ สตฺถา อาคนฺตฺวา
กายนุตฺถ ภิกฺขเว เอตรหิ กถาย สนฺนิสินฺนาติ ปุจฺฉิตฺวา อิมาย
นามาติ วุตฺเต น ภิกฺขเว อิทาเนว ปุพฺเพปิ ราหุโล สิกฺขากาโม
กุกฺกุจฺจโก โอวาทกฺขโมเยวาติ วตฺวา อตีตํ อาหริ ฯ
     อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต
พฺราหฺมณกุเล นิพฺพตฺติตฺวา วยปฺปตฺโต ตกฺกสิลายํ สพฺพสิปฺปานิ
อุคฺคณฺหิตฺวา นิกฺขมฺม หิมวนฺตปฺปเทเส อิสิปพฺพชฺชํ ปพฺพชิตฺวา อภิญฺญา
@เชิงอรรถ: ๑ กณเวรชาตกํ ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๓๐๖.
จ สมาปตฺติโย จ นิพฺพตฺเตตฺวา ฌานกีฬํ กีฬนฺโต รมณีเย
วนสณฺเฑ วสิตฺวา โลณมฺพิลเสวนตฺถาย อญฺญตรํ ปจฺจนฺตคามํ
อคมาสิ ฯ ตตฺร นํ มนุสฺสา ทิสฺวา ปสนฺนจิตฺตา อญฺญตรสฺมึ
อรญฺเญ ปณฺณสาลํ กาเรตฺวา ปจฺจเยหิ อุปฏฺฐหนฺตา วาเสสุํ ฯ
ตทา ตสฺมึ คามเก เอโก สากุณิโก เอกํ ทีปกติตฺติรํ คเหตฺวา
สุฏฺฐุ สิกฺขาเปตฺวา ปญฺชเร ปกฺขิปิตฺวา ปฏิชคฺคติ ฯ โส ตํ
อรญฺญํ เนตฺวา ตสฺส สทฺเทน อาคตาคเต ติตฺติเร คเหตฺวา ชีวิตํ
กปฺเปสิ ฯ อถ โส ติตฺติโร จินฺเตสิ เอกํ มํ นิสฺสาย พหู
มม ญาตกา นสฺสนฺติ มยฺหํ ตํ ปาปนฺติ นิสฺสทฺโท อโหสิ ฯ
โส ตสฺส นิสฺสทฺทภาวํ ญตฺวา เวฬุเปสิกาย ตํ สีเส ปหรติ ฯ
ติตฺติโร ทุกฺขาตุรตาย สทฺทํ กโรติ ฯ เอวํ โส สากุณิโก ตํ
นิสฺสาย ติตฺติเร คเหตฺวา ชีวิตํ กปฺเปสิ ฯ อถ โส ติตฺติโร
จินฺเตสิ อิเม มรนฺตูติ มยฺหํ เจตนา นตฺถิ ปฏิจฺจกมฺมํ ปน
มํ ผุสติ มยิ สทฺทํ อกโรนฺเต เอเต นาคจฺฉนฺติ กโรนฺเตเยวาคจุฉนฺติ
อาคตาคเต อยํ คเหตฺวา ชีวิตกฺขยํ ปาเปสิ อตฺถิ
นุโข เอตฺถ มยฺหํ ปาปํ นตฺถีติ ฯ โส ตโต ปฏฺฐาย โก
นุโข เม อิมํ กงฺขํ ฉินฺเทยฺยาติ ตถารูปํ ปณฺฑิตํ อุปธาเรนฺโต
จรติ ฯ อเถกทิวสํ โส สากุณิโก พหู ติตฺติเร คเหตฺวา ปจฺฉึ
ปูเรตฺวา ปานียํ ปิวิสฺสามีติ โพธิสตฺตสฺส อสฺสมํ คนฺตฺวา ตํ
ปญฺชรํ โพธิสตฺตสฺส สนฺติเก ฐเปตฺวา ปานียํ ปิวิตฺวา พาลิกาตเล
นิปนฺโน นิทฺทํ โอกฺกมิ ฯ ติตฺติโร ตสฺส นิทฺโทกฺกมนภาวํ ญตฺวา
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๓๐๗.
มม กงฺขํ อิมํ ตาปสํ ปุจฺฉิสฺสามิ ชานนฺโต เม กเถสฺสตีติ
ปญฺชเร นิสินฺโนเยว ตํ ปุจฺฉนฺโต ปฐมํ คาถมาห
         สุสุขํ วต ชีวามิ          ลภามิ เจว ภุญฺชิตุํ
         ปริปนฺเถว ติฏฺฐามิ        กา นุ ภนฺเต คตี มมนฺติ ฯ
     ตตฺถ สุสุขํ วตาติ อหํ ภนฺเต อิมํ สากุณิกํ นิสฺสาย สุฏฺฐุ
สุขํ ชีวามิ ฯ ลภามิ เจวาติ ยถารุจิตํ ขาทนียํ โภชนียํ ภุญฺชิตุมฺปิ
ลภามิ ฯ ปริปนฺเถว ติฏฺฐามีติ อปิจโข ยตฺถ มม ญาตกา
มม สทฺเทน อาคตาคตา วินสฺสนฺติ  ตสฺมึ ปริปนฺเถ ติฏฺฐามิ ฯ กา
นุ ภนฺเตติ กา นุโข ภนฺเต มม คติ กา นิปฺผตฺติ ภวิสฺสตีติ ปุจฺฉิ ฯ
     ตสฺส ปญฺหํ วิสชฺเชนฺโต โพธิสตฺโต ทุติยํ คาถมาห
         มโน เจ เต น ปณมติ     ปกฺขิ ปาปสฺส กมฺมุโน
         อปาวฏสฺส ภทฺรสฺส        น ปาปมุปลิมฺปตีติ ฯ
     ตตฺถ ปาปสฺส กมฺมุโนติ ยทิ ตว มโน ปาปกมฺมสฺสตฺถาย
น ปณมติ ปาปกรเณ นินฺโน ตปฺโปโณ ตปฺปพฺภาโร น โหติ ฯ
อปาวฏสฺสาติ เอวํ สนฺเต ปาปกมฺมกรณตฺถาย อปาวฏสฺส
อุสฺสุกฺกํ อนาปนฺนสฺส ตว ภทฺรสฺเสว สโต ปาปํ น อุปลิมฺปติ
น อลฺลิยตีติ ฯ
     ตํ สุตฺวา ติตฺติโร ตติยํ คาถมาห
         ญาตโก โน นิสินฺโนติ      พหุ  อาคจฺฉเต ชโน
         ปฏิจฺจกมฺมํ ผุสติ          ตสฺมึ เม สงฺกเต มโนติ ฯ
     ตสฺสตฺโถ ภนฺเต สจาหํ สทฺทํ น กเรยฺยํ อยํ ติตฺติรชโน
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๓๐๘.
น อาคจฺเฉยฺย มยิ ปน สทฺทํ กโรนฺเต ญาตโก โน นิสินฺโนติ
อยํ พหุ ชโน อาคจฺฉติ ตํ อาคตํ ลุทฺโท คเหตฺวา ชีวิตกฺขยํ
ปาเปนฺโต มํ ปฏิจฺจ นิสฺสาย เอตํ ปาณาติปาตกมฺมํ ผุสติ
ปฏิลภติ วินฺทติ ตสฺมา มํ ปฏิจฺจ กเต ปาเป มม นุโข เอตํ
ปาปนฺติ เอวํ เม มโน สงฺกติ กุกฺกุจฺจํ อาปชฺชตีติ ฯ
     ตํ สุตฺวา โพธิตตฺโต จตุตฺถํ คาถมาห
        น ปฏิจฺจกมฺมํ ผุสติ         มโน เจ นปฺปทุสฺสติ
        อปฺโปสฺสุกฺกสฺส ภทฺรสฺส      น ปาปมุปลิมฺปตีติ ฯ
     ตสฺสตฺโถ ยทิ ตว ปาปกิริยาย มโน นปฺปทุสฺสติ  ตนฺนินฺโน
ตปฺโปโณ ตปฺปพฺภาโร น โหติ เอวํ สนฺเต ลุทฺเทน อายสฺมนฺตํ
ปฏิจฺจ กตมฺปิ กมฺมํ ตํ น ผุสติ น อลฺลิยติ ปาปกิริยาย หิ
อปฺโปสฺสุกฺกสฺส นิราลยสฺส ภทฺรสฺส ปริสุทฺธสฺส สโต ตว
ปาณาติปาตเจตนาย อภาวา ตํ ปาปํ น อุปลิมฺปติ ตว จิตฺตํ น
อลฺลิยตีติ ฯ
     เอวํ มหาสตฺโต ติตฺติรํ สญฺญาเปสิ ฯ โสปิ ตํ นิสฺสาย
นิกฺกุกฺกุจฺโจ อโหสิ ฯ ลุทฺโท ปวุทฺโธ โพธิสตฺตํ วนฺทิตฺวา ปญฺชรํ
อาทาย ปกฺกามิ ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ตทา
ติตฺติโร ราหุโล อโหสิ ตาปโส ปน อหเมวาติ ฯ
                     ติตฺติรชาตกํ  นวมํ
                      -----------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๘ หน้า ๓๐๕-๓๐๘.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=38&A=6353&modeTY=2&pagebreak=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=38&A=6353&modeTY=2&pagebreak=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=574
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=2866
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=2829
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=2829
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗
http://84000.org/tipitaka/read/?index_27