ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๘ ภาษาบาลีอักษรไทย ชา.อ.๔ ติก-ปญฺจกนิปาต

                        สุกชาตกํ
     ยาว โส มตฺตมญฺญาสีติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต
เอกํ อติพหุํ ภุญฺชิตฺวา อชีรเกน กาลกตํ ภิกฺขุํ อารพฺภ กเถสิ ฯ
     ตสฺมึ กิร เอวํ กาลกเต ธมฺมสภายํ ภิกฺขู ตสฺส อคุณกถํ
สมุฏฺฐาเปสุํ อาวุโส อสุโก ภิกฺขุ อตฺตโน กุจฺฉิปฺปมาณํ
อชานิตฺวา อติโภชนํ ภุญฺชิตฺวา ชีราเปตุํ อสกฺโกนฺโต กาลกโตติ ฯ
สตฺถา อาคนฺตฺวา กายนุตฺถ ภิกฺขเว เอตรหิ กถาย สนฺนิสินฺนาติ
ปุจฺฉิตฺวา อิมาย นามาติ วุตฺเต น ภิกฺขเว อิทาเนว ปุพฺเพเปส
อติโภชนปจฺจเยน มโตติ วตฺวา อตีตํ อาหริ ฯ
     อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต
หิมวนฺตปฺปเทเส สุกโยนิยํ นิพฺพตฺติตฺวา อเนกานํ สุกสหสฺสานํ
สมุทฺทานุคเต หิมวนฺตปฺปเทเส วสนฺโต ราชา อโหสิ ฯ ตสฺเสโก
ปุตฺโต อโหสิ ฯ ตสฺมึ วยปฺปตฺเต โพธิสตฺโต ทุพฺพลจกฺขุ อโหสิ ฯ
สุกานํ กิร สีฆเวโค อโหสิ ฯ เตน เตสํ มหลฺลกกาเล ปฐมํ
จกฺขุเมว ทุพฺพลํ อโหสิ ฯ โส มาตาปิตโร กุลาวเกเยว กตฺวา
โคจรํ อาหริตฺวา โปเสสิ ฯ โส เอกทิวสํ โคจรภูมึ คนฺตฺวา
ปพฺพตมตฺถเก ฐิโต สมุทฺทํ โอโลเกนฺโต เอกํ ทีปกํ ปสฺสิ ฯ
ตสฺมึ ปน สุวณฺณวณฺณํ มธุรผลํ อมฺพวนํ อตฺถิ ฯ โส ปุนทิวเส
โคจรเวลาย อุปฺปติตฺวา ตสฺมึ อมฺพวเน โอตริตฺวา อมฺพรสํ
ปิวิตฺวา อมฺพปกฺกํ อาทาย คนฺตฺวา มาตาปิตูนํ อทาสิ ฯ
โพธิสตฺโต ตํ ขาทิตฺวา รสํ สญฺชานิตฺวา ตาต นนุ อิมํ อสุกทีปเก
อมฺพปกฺกนฺติ วตฺวา อาม ตาตาติ วุตฺเต ตาต เอตํ ทีปกํ
คจฺฉนฺตา สุกา ทีฆมายุํ ปาเลนฺตา นาม นตฺถิ มา โข ตฺวํ
ปน ตํ ทีปกํ อคมาสีติ อาห ฯ โส ตสฺส วจนํ อคฺคเหตฺวา
อคมาสิเยว ฯ อเถกทิวสํ พหุํ อมฺพรสํ ปิวิตฺวา มาตาปิตูนํ
อมฺพปกฺกํ อาทาย สมุทฺทมตฺถเกน อาคจฺฉนฺโต อติธาวตาย
กิลนฺตกาโย นิทฺทาภิภูโต ฯ โส นิทฺทายนฺโตปิ อาคจฺฉเตว ฯ ตุณฺเฑน
ปนสฺส คหิตํ อมฺพปกฺกํ ปติ ฯ โส อนุกฺกเมน อาคมนวีถึ
ชหิตฺวา อุทเกเยว ปติ ฯ โส อุทกปิฏฺเฐเนวาคจฺฉนฺโต อุทเก
โอสีทติ ฯ อถ นํ เอโก มจฺโฉ คเหตฺวา ขาทิ ฯ โพธิสตฺโต
ตสฺมึ อาคมนเวลาย อนาคจฺฉนฺเตเยว สมุทฺเท ปติตฺวา มโต
มญฺเญติ อญฺญาสิ ฯ อถสฺส มาตาปิตโรปิ อาหารํ อลภมานา
สุสฺสิตฺวา มรึสุ ฯ
     สตฺถา อตีตํ อาหริตฺวา อภิสมฺพุทฺโธ หุตฺวา อิมา คาถา
อภาสิ
       ยาว โส มตฺตมญฺญาสิ      โภชนสฺมึ วิหงฺคโม
       ตาว อทฺธานมาปาทิ       มาตรญฺจ อโปสยิ
       ยโต จ โข โส พหุตรํ     โภชนํ อชฺฌวาหริ
       ตโต ตตฺเถว สํสีทิ        อมตฺตญฺญู จ โส อหุ
       ตสฺมา มตฺตญฺญุตา สาธุ     โภชนสฺมึ อคิทฺธิตา
       อมตฺตญฺญู หิ สีทนฺติ        มตฺตญฺญูว น สีทเรติ ฯ
     ตตฺถ ยาว โสติ ยาว โส วิหงฺคโม โภชนมตฺตมญฺญาสิ ฯ
ตาว อทฺธานมาปาทีติ ตตฺตกํ กาลํ ชีวิตทฺธานํ อาปาทิ อายุํ
วินฺทิ ฯ มาตรญฺจาติ เทสนาสีสมตฺตเมตํ ฯ มาตาปิตโร จ
อโปสยีติ อตฺโถ ฯ ยโต จ โขติ ยสฺมึ จ โข กาเล ฯ โภชนํ
อชฺฌวาหรีติ อมฺพรสํ อชฺโฌหริ ฯ ตโตติ ตสฺมึ กาเล ฯ ตตฺเถว
สํสีทีติ ตสฺมึ สมุทฺเทเยว โอสีทิ นิมฺมุชฺชิ มจฺฉโภชนตฺตํ อาปชฺชิ ฯ
ตสฺมา มตฺตญฺญุตา สาธูติ ยสฺมา โภชเน อมตฺตญฺญู สุโก สมุทฺเท
โอสีทิตฺวา มโต ตสฺมา โภชนสฺมึ อคิทฺธิตาสงฺขาตา มตฺตญฺญุตา
สาธุ ปมาณชานนํ สุนฺทรนฺติ อตฺโถ ฯ อถวา ฯ ปฏิสงฺขา โยนิโส
อาหารํ อาหาเรติ เนว ทวาย น มทาย ฯเปฯ ผาสุวิหาโร จาติ
       อลฺลํ สุกฺขํ จ ภุญฺชนฺโต     น พาฬฺหํ สุหิโต สิยา
       โอโนทโร มิตาหาโร      สโต ภิกฺขุ ปริพฺพเช
       จตฺตาโร ปญฺจ อาโลเป    อภุตฺวา อุทกํ ปิเว
       อลํ ผาสุวิหาราย         ปหิตตฺตสฺส ภิกฺขุโน
              มนุชสฺส สทา สติมโต
              มตฺตํ ชานโต ลทฺธโภชนสฺส
              ตนุกสฺส ภวนฺติ เวทนา
              สณิกํ ชีรติ อายุ ปาลยนฺติ
เอวํ วณฺณิตา มตฺตญฺญุตาปิ สาธุ ฯ
       กนฺตาเร ปุตฺตมํสํว        อกฺขสฺสพฺภญฺชนํ ยถา
       เอวํ อาหาริ อาหารํ      ยาปนตฺถาย อมุจฺฉิโตติ
เอวํ วณฺณิตา อคิทฺธิตาปิ สาธุ ฯ ปาลิยํ ปน อคิทฺธิมาติ
ลิขิตํ ฯ ตโต อยํ อฏฺฐกถาปาโฐ สุนฺทรตโร ฯ อมตฺตญฺญู หิ
สีทนฺตีติ โภชเน ปมาณํ อชานนฺตา หิ รสตณฺหาวเสน ปาปกมฺมํ
กตฺวา จตูสุ อปาเยสุ สีทนฺติ ฯ มตฺตญฺญูว น สีทเรติ เย ปน
โภชเน ปมาณํ ชานนฺติ เต ทิฏฺฐธมฺเมปิ สมฺปราเยปิ น สีทนฺตีติ ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา สจฺจานิ ปกาเสตฺวา ชาตกํ
สโมธาเนสิ ฯ สจฺจปริโยสาเน พหู โสตาปนฺนาปิ สกทาคามิโนปิ
อนาคามิโนปิ อรหนฺโตปิ อเหสุํ ฯ ตทา โภชเน อมตฺตญฺญู ภิกฺขุ
สุกราชปุตฺโต อโหสิ ฯ สุกราชา ปน อหเมวาติ ฯ
                      สุกชาตกํ ปญฺจมํ
                       ---------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๘ หน้า ๒๖-๒๙. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=38&A=529&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=38&A=529&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=364              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=2032              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=2020              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=2020              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]