ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๘ ภาษาบาลีอักษรไทย ชา.อ.๔ ติก-ปญฺจกนิปาต

                        อุลูกชาตกํ
     สพฺเพหิ กิร ญาตีหีติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต กาโกลูกกลหํ
อารพฺภ กเถสิ ฯ
     ตสฺมึ หิ กาเล กากา ทิวา อุลูเก ขาทนฺติ ฯ อุลูกา
สูริยตฺถงฺคมนโต ปฏฺฐาย ตตฺถ ตตฺถ สยิตานํ กากานํ สีสานิ
ฉินฺทิตฺวา เต ชีวิตกฺขยํ ปาเปนฺติ ฯ อเถกสฺส ภิกฺขุโน เชตวน-
ปจฺจนฺเต เอกสฺมึ ปริเวเณ วสนฺตสฺส สมฺมชฺชนกาเล รุกฺขโต
ปติตานิ สตฺตฏฺฐนาฬิมตฺตานิปิ โลหิตมกฺขิตานิ พหุตรานิปิ กากสีสานิ
ฉฑฺเฑตพฺพานิ โหนฺติ ฯ โส ตมตฺถํ ภิกฺขูนํ อาโรเจสิ ฯ
เต ภิกฺขู ธมฺมสภายํ กถํ สมุฏฺฐาเปสุํ อาวุโส อสุกสฺส กิร
ภิกฺขุโน วสนฏฺฐาเน ทิวเส ทิวเส เอตฺตกานิ นาม กากสีสานิ
ฉฑฺเฑตพฺพานิ โหนฺตีติ ฯ สตฺถา อาคนฺตฺวา กายนุตฺถ ภิกฺขเว
เอตรหิ กถาย สนฺนิสินฺนาติ ปุจฺฉิตฺวา อิมาย นามาติ วุตฺเต
น ภิกฺขเว อิทาเนว ปุพฺเพปิ กลหํ กโรนฺติเยวาติ วตฺวา ๑- กทา
ปน ภนฺเต กากานญฺจ อุลูกานญฺจ อญฺญมญฺญํ เวรํ อุปฺปนฺนนฺติ
ปุจฺฉึสุ ฯ สตฺถา ปฐมกปฺปกาลโต ปฏฺฐายาติ วตฺวา อตีตํ อาหริ ฯ
     อตีเต ปฐมกปฺปกาเล มนุสฺสา สนฺนิปติตฺวา เอกํ อภิรูปํ
โสภคฺคปฺปตฺตํ อาจารสมฺปนฺนํ สพฺพาการปริปุณฺณํ ปุริสํ คเหตฺวา
ราชานํ กรึสุ ฯ จตุปฺปทาปิ สนฺนิปติตฺวา เอกํ สีหํ ราชานํ กรึสุ ฯ
มหาสมุทฺเท มจฺฉา อานนฺทํ นาม มจฺฉํ ราชานํ อกรึสุ ฯ ตโต
@เชิงอรรถ:  อาห ฯ
สกุณคณา หิมวนฺตปฺปเทเส เอกสฺมึ ปิฏฺฐิปาสาเณ สนฺนิปติตฺวา
มนุสฺเสสุ ราชา ปญฺญายติ ตถา จตุปฺปเทสุ เจว มจฺเฉสุ จ
อมฺหากํ ปน อนฺตเร ราชา นาม นตฺถิ อปฺปติสฺสวาโส นาม
น วฏฺฏติ อมฺหากมฺปิ ราชานํ ลทฺธุํ วฏฺฏติ เอกํ ราชฏฺฐาเน
ฐเปตพฺพยุตฺตกํ ชานาถาติ ฯ เต ตาทิสํ สกุณํ โอโลกยมานา
เอกํ อุลูกํ ทิสฺวา โรเจตฺวา อยํ โน รุจฺจตีติ อาหํสุ ฯ อเถโก
สกุโณ สพฺเพสํ อชฺฌาสยคฺคหณตฺถาย ติกฺขตฺตุํ สาเวติ ฯ ตสฺส
สาเวนฺตสฺส เทฺว สาวนา อธิวาเสตฺวา ตติยสาวนาย เอโก กาโก
อุฏฺฐาย อกฺกุทฺธสฺส ตาว ตสฺส อิมสฺมึ ราชาภิเสกกาเล เอวรูปํ
มุขํ กุทฺธสฺส กีทิสํ ภวิสฺสติ อิมินา หิ กุทฺเธน โอโลกิตา
มยํ ตตฺตกปาเล ปกฺขิตฺตโลณํ วิย ตตฺเถว ภิชฺชิสฺสาม อิมํ ราชานํ
กาตุํ มยฺหํ น รุจฺจตีติ อิมมตฺถํ ปกาเสตุํ ปฐมํ คาถมาห
        สพฺเพหิ กิร ญาตีหิ       โกสิโย อิสฺสโร กโต
        สเจ ญาตีหิ อนุญฺญาโต    ภเณยฺยาหํ เอกวาจิกนฺติ ฯ
     ตสฺสตฺโถ ยา เอสา สาวนา วตฺตติ ตํ สุตฺวา วทามิ
สพฺเพหิ กิร อิเมหิ สมาคเตหิ ญาตีหิ อยํ โกสิโย ราชา กโต
สเจ ปนาหํ ญาตีหิ อนุญฺญาโต ภเวยฺยํ เอตฺถ วตฺตพฺพํ เอกวาจิกํ
กิญฺจิ ภเณยฺยนฺติ ฯ
     อถ นํ อนุชานนฺตา สกุณา ทุติยํ คาถมาหํสุ
        ภณ สมฺม อนุญฺญาโต      อตฺถํ ธมฺมญฺจ เกวลํ
        สนฺติ หิ ทหรา ปกฺขี      ปญฺญวนฺโต ชุตินฺธราติ ฯ
     ตตฺถ ภณ สมฺม อนุญฺญาโตติ สมฺม วายส ตฺวํ สพฺเพเหว
อมฺเหหิ อนุญฺญาโต ยนฺเต ภณิตพฺพํ ตํ ภณ ฯ อตฺถํ ธมฺมญฺจ
เกวลนฺติ ภณนฺโต จ การณญฺเจว ปเวณิอาคตญฺจ วจนํ
อมุญฺจิตฺวา ภณ ฯ ปญฺญวนฺโต ชุตินฺธราติ ปญฺญาสมฺปนฺนา เจว
ญาโณภาสธรา จ ทหราปิ หิ ปกฺขิโน อตฺถิเยว ฯ
     โส เอวํ อนุญฺญาโต ตติยํ คาถมาห
        น เม รุจฺจติ ภทฺทํ โว    อุลูกสฺสาภิเสจนํ
        อกฺกุทฺธสฺส มุขํ ปสฺส      กถํ กุทฺโธ กริสฺสตีติ ฯ
     ตสฺสตฺโถ ภทฺทํ ตุมฺหากํ โหตุ ยํ ปเนตํ ติกฺขตฺตุํ สาวนาย
อุลูกสฺสาภิเสจนํ กยิรติ เอตํ มยฺหํ น รุจฺจติ เอตสฺส หิ อิทานิ
ตุฏฺฐจิตฺตสฺส อกฺกุทฺธสฺส มุขํ ปสฺสถ กุทฺโธ ปนายํ กถํ มุขํ
กริสฺสตีติ น ชานามิ สพฺพถา เจตํ มยฺหํ น รุจฺจตีติ ฯ
     โส เอวํ วตฺวา มยฺหํ น รุจฺจติ มยฺหํ น รุจฺจตีติ วิรวนฺโต
อากาเส อุปฺปติ ฯ อุลูโกปิ นํ อุฏฺฐาย อนุพนฺธิ ฯ ตโต ปฏฺฐาย
เต อญฺญมญฺญํ เวรํ พนฺธึสุ ฯ สกุณา สุวณฺณหํสํ ราชานํ กตฺวา
ปกฺกมึสุ ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา สจฺจานิ ปกาเสตฺวา ชาตกํ
สโมธาเนสิ ตทา รชฺเช อภิสิญฺจิตหํสโปตโก ปน อหเมวาติ ฯ
                     อุลูกชาตกํ ทสมํ ฯ
                    ปทุมวคฺโค ทุติโย ฯ
                    ---------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๘ หน้า ๙๘-๑๐๐. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=38&A=2035&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=38&A=2035&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=409              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=2216              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=2193              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=2193              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]