บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
๘ สุหนุชาตกํ นยิทํ วิสมสีเลนาติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต เทฺว จณฺฑภิกฺขู อารพฺภ กเถสิ ฯ ตสฺมึ หิ สมเย เชตวเนปิ เอโก ภิกฺขุ จณฺโฑ อโหสิ ผรุโส สาหสิโก ฯ ชนปเท หิ เอโก ภิกฺขุ จณฺโฑ อโหสิ ฯ อเถกทิวสํ ชานปโท ภิกฺขุ เกนจิเทว กรณีเยน เชตวนํ อคมาสิ ฯ สามเณรา จ ทหรภิกฺขู จ ตสฺส จณฺฑภาวํ ชานนฺติ ฯ เตสํ ทฺวินฺนํ จณฺฑานํ กลหํ ปสฺสิสฺสามาติ กุตุหเลน ตํ ภิกฺขุํ เชตวนวาสิกสฺส ปริเวณํ ปหิณึสุ ฯ เต อุโภปิ จณฺฑา อญฺญมญฺญํ ทิสฺวาว สมคฺคา ปิยสํวาสํ วสึสุ สมฺโมทึสุ หตฺถปาทปิฏฺฐิสมฺพาหนาทีนิ อกํสุ ฯ ธมฺมสภายํ ภิกฺขู กถํ สมุฏฺฐาเปสุํ อาวุโส เทฺว จณฺฑา ภิกฺขู อญฺเญสํ อุปริ จณฺฑา ผรุสา สาหสิกา, อญฺญมญฺญํ ปน อุโภปิ เต สมคฺคา สมฺโมทมานา ปิยสํวาสา ชาตาติ ฯ สตฺถา อาคนฺตฺวา กายนุตฺถ ภิกฺขเว เอตรหิ กถาย สนฺนิสินฺนาติ ปุจฺฉิตฺวา อิมาย นามาติ วุตฺเต น ภิกฺขเว อิทาเนว ปุพฺเพเปเต อญฺเญสํ จณฺฑา ผรุสา สาหสิกา อญฺญมญฺญํ ปน ทิสฺวา สมคฺคา สมฺโมทมานา ปิยสํวาสา จ อเหสุนฺติ วตฺวา อตีตํ อาหริ ฯ อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต ตสฺส สพฺพตฺถสาธโก อตฺถธมฺมานุสาสโก อมจฺโจ อโหสิ ฯ โส ปน ราชา โถกํ ธนโลภปกติโก ฯ ตสฺส มหาโสโณ นาม กูฏอสฺโส อตฺถิ ฯ อถ อุตฺตราปถกา วาณิชา ๑- ปญฺจอสฺสสตานิ อาเนสุํ ฯ อมจฺจา อสฺสานํ อาคตภาวํ รญฺโญ อาโรเจสุํ ฯ ตโต ปุพฺเพ ปน โพธิสตฺโต อสฺเส อคฺฆาเปตฺวา มูเล อปริหาเปตฺวา ทาเปสิ ฯ ราชา ตํ อปริหายมานํ ทิสฺวา อญฺญํ อมจฺจํ ปกฺโกสิตฺวา ตาต อสฺเส อคฺฆาเปหิ, อคฺฆาเปนฺโต จ ปฐมํ มหาโสณํ ยถา เตสํ อสฺสานํ อนฺตรํ ปวิสติ ตถา วิสฺสชฺเชตฺวา อสฺเส ฑํสาเปตฺวา วณิเต การาเปตฺวา ทุพฺพลกาเล มูลํ หาเปตฺวา อคฺฆาเปยฺยาสีติ อาห ฯ โส สาธูติ สมฺปฏิจฺฉิตฺวา ตถา อกาสิ ฯ อสฺสวาณิชา อนตฺตมนา หุตฺวา เตน กตกิริยมฺปิ โพธิสตฺตสฺส อาโรเจสุํ ฯ โพธิสตฺโต กึ ปน ตุมฺหากํ นคเร กูฏอสฺโส นตฺถีติ ปุจฺฉิ ฯ อตฺถิ สามิ สุหนุ นาม กูฏอสฺโส จณฺโฑ ผรุโสติ ฯ เตน หิ ปุน อาคจฺฉนฺตา ตํ อสฺสํ อาเนยฺยาถาติ ฯ เต สาธูติ ปฏิสุณิตฺวา ปุน อาคจฺฉนฺตา ตํ กูฏสฺสํ คาหาเปตฺวา อาคจฺฉึสุ ฯ ราชา อสฺสวาณิชา อาคตาติ สุตฺวา สีหปญฺชรํ อุคฺฆาเฏตฺวา อสฺเส @เชิงอรรถ: ๑ อสฺสพาณิชาติปิ ฯ โอโลเกตฺวา มหาโสณํ วิสฺสชฺชาเปสิ ฯ อสฺสวาณิชาปิ มหาโสณํ อาคจฺฉนฺตํ ทิสฺวา สุหนุํ วิสฺสชฺเชสุํ ฯ เต อญฺญมญฺญํ ปตฺวา สรีรานิ เลหนฺตา สมฺโมทมานา อฏฺฐํสุ ฯ ราชา โพธิสตฺตํ ปุจฺฉิ ปสฺสสิ, อิเม เทฺว กูฏสฺสา อญฺเญสํ จณฺฑา ผรุสา สาหสิกา อญฺเญ อสฺเส ฑํสิตฺวา เคลญฺญํ ปาเปสุํ, อิทานิ อญฺญมญฺญํ ปน สรีรํ เลหนฺตา สมฺโมทมานา อฏฺฐํสุ, กินฺนาเมตนฺติ ฯ โพธิสตฺโต น อิเม มหาราช วิสมสีลา สมสีลา สมธาตุกา เอเตติ วตฺวา เทฺว คาถา อภาสิ นยิทํ วิสมสีเลน โสเณน สุหนู สห, สุหนุปิ ตาทิโส เยว โย โสณสฺส สโคจโร, ปกฺขนฺทินา ปคพฺเภน นิจฺจํ สนฺทานขาทินา สเมติ ปาปํ ปาเปน สเมติ อสตาสตนฺติ ๑- ฯ ตตฺถ นยิทํ วิสมสีเลน โสเณน สุหนู สหาติ ยํ อิทํ สุหนุกูฏสฺโส โสเณน สทฺธึ สมํ ๒- กโรติ, อิทํ น อตฺตโน วิสมสีเลน ฯ อถ โข อตฺตโน สมสีเลเนว สทฺธึ กโรติ, อุโภปิ เหเต อตฺตโน อนาจารตาย ทุสฺสีลตาย สมสีลา สมธาตุกา ฯ สุหนุปิ ตาทิโสเยวาติ ยาทิโส หิ โสโณ สุหนุปิ ตาทิโส เยว ฯ โย โสณสฺส สโคจโรติ โสโณ ยํโคจโร โส ตํโคจโร เยว ฯ ยเถว หิ โสโณ อสฺสโคจโร อสฺเส ฑํเสนฺโต จรติ ตถา สุหนุปิ ฯ อิมินา เนสํ สมานโคจรตํ ทสฺเสติ ฯ เต ปน อนาจารโคจเร @เชิงอรรถ: ๑ อสตา อสนฺติปิ ฯ ๒ เปมนฺติปิ ฯ เอกโต กตฺวา ทสฺเสตุํ ปกฺขนฺทินาติ อาทิ วุตฺตํ ฯ ตตฺถ ปกฺขนฺทินาติ อสฺสานํ อุปริ ปกฺขนฺทนสีเลน ปกฺขนฺทนโคจเรน ฯ ปคพฺเภนาติ กายปาคพฺภิยาทิสมนฺนาคเตน ทุสฺสีเลน ฯ นิจฺจํ สนฺทานขาทินาติ อตฺตโน พนฺธนโยตฺตํ ขาทนสีเลน ขาทนโคจเรน จ ฯ สเมติ ปาปํ ปาเปนาติ เอเตสุ อญฺญตเรน สทฺธึ อญฺญตรสฺส ปาปํ ทุสฺสีลฺยํ สเมติ ฯ อสตาสตนฺติ เอเตสุ อญฺญตเรน อสตา อนาจารโคจรสมฺปนฺเนน สห อิตรสฺส อสตสฺส ๑- อสาธุกมฺมํ สเมติ คูถาทีนิ วิย คูถาทีหิ เอกโต สํสนฺทติ สทิสํ นิพฺพิเสสเมว โหตีติ ฯ เอวํ วตฺวา ปน โพธิสตฺโต มหาราช รญฺญา นาม น อติลุทฺเธน ภวิตพฺพํ, ปรสฺส สนฺตกํ นาม นาเสตุํ น วฏฺฏตีติ ราชานํ โอวทิตฺวา อสฺเส อคฺฆาเปตฺวา ภูตมูลํ ทาเปสิ ฯ อสฺสวาณิชา ยถาสภาวเมว มูลํ ลภิตฺวา หฏฺฐตุฏฺฐา อคมํสุ ฯ ราชาปิ โพธิสตฺตสฺส โอวาเท ฐตฺวา ยถากมฺมํ คโต ฯ สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ฯ ตทา เทฺว อสฺสา อิเม เทฺว ทุฏฺฐภิกฺขู อเหสุํ, ราชา อานนฺโท, ปณฺฑิตามจฺโจ ปน อหเมวาติ ฯ สุหนุชาตกํ อฏฺฐมํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ อสนฺติปิ ฯอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๗ หน้า ๓๘-๔๑. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=37&A=770&modeTY=2 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=37&A=770&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=165 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=1077 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=1063 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=1063 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27
|
บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]