ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๗ ภาษาบาลีอักษรไทย ชา.อ.๓ ทุกนิปาตวณฺณนา

                      ๖ โกสิยชาตกํ
     กาเล นิกฺขมนา สาธูติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต
โกสลราชานํ อารพฺภ กเถสิ ฯ
     โสกลราชา ปจฺจนฺตํ วูปสมนตฺถาย อกาเล นิกฺขมิ ฯ วตฺถุ
เหฏฺฐา วุตฺตนยเมว ฯ สตฺถา ปน อตีตํ อาหริตฺวา อาห ฯ มหาราช
     อตีเต พาราณสิราชา อกาเล นิกฺขมิตฺวา อุยฺยาเน ขนฺธาวารํ
นิวาเสสิ ฯ ตสฺมึ กาเล เอโก อุลูกสกุโณ เวฬุคุมฺพํ ปวิสิตฺวา
นิลียิ ฯ กากเสนา อาคนฺตฺวา นิกฺขมนฺตเมว ตํ คณฺหิสฺสามาติ
ปริวาเรสุํ ฯ โส สุริยตฺถคมนํ อโนโลเกตฺวาว อกาลสฺเสว
นิกฺขมิตฺวา ปลายิตุํ อารภิ ฯ อถ นํ กากา ปริวาเรตฺวา ตุณฺเฑหิ
โกฏฺเฏตฺวา ปริปาเตสุํ ฯ ราชา โพธิสตฺตํ อามนฺเตตฺวา กึ นุ โข
ปณฺฑิต อิเม กากา โกสิยํ ปริปาเตนฺตีติ ปุจฺฉิ ฯ โพธิสตฺโต
อกาเล มหาราช อตฺตโน วสนฏฺฐานา นิกฺขมนฺตา เอวรูปํ ทุกฺขํ
ปฏิลภนฺติ เยว, ตสฺมา อกาเล อตฺตโน วสนฏฺฐานา นิกฺขมิตุํ น
วฏฺฏตีติ อิมมตฺถํ ปกาเสนฺโต อิมํ คาถาทฺวยมาห
      กาเล นิกฺขมนา สาธุ,    นากาเล สาธุ นิกฺขโม,
      อกาเลน หิ นิกฺขมฺม      เอกกมฺปิ พหุชฺชโน
      น กิญฺจิ อตฺถํ ชาเตติ ๑-  ธํกเสนาว โกสิยํ ฯ
@เชิงอรรถ:  ชาเนตีติปิ ฯ
      ธีโร วิธิวิธานญฺญู        ปเรสํ วิวรานุคู
      สพฺพามิตฺเต วสีกตฺวา     โกสิโยว สุขี สิยาติ ฯ
     ตตฺถ กาเล นิกฺขมนา สาธูติ มหาราช นิกฺขมนา นาม นิกฺขมนํ
วา ปรกฺกมนํ วา ยุตฺตมตฺตกาเล สาธุ นากาเล สาธุ นิกฺขโมติ อกาเล
ปน อตฺตโน วสนฏฺฐานโต อญฺญตฺถ คนฺตุํ นิกฺขมนํ วา ปรกฺกมนํ
วา น สาธุ ฯ อกาเลน หีติ อาทีสุ จตูสุ ปเทสุ ปฐมปเทน สทฺธึ
ตติยํ ทุติเยน จตุตฺถํ โยเชตฺวา เอวํ อตฺโถ เวทิตพฺโพ, อตฺตโน
วสนฏฺฐานโต หิ โกจิ ปุริโส อกาเล นิกฺขมิตฺวา วา ปรกฺกมิตฺวา
วา น กิญฺจิ อตฺถํ ชาเตติ อตฺตโน อปฺปมตฺตกมฺปิ วุฑฺฒึ
อุปฺปาเทตุํ น สกฺโกติ ฯ อถ โข เอกกมฺปิ พหุชฺชโน พหุปิ โส
ปจฺจตฺถิกชโน เอกํ อกาเล นิกฺขมนฺตํ วา ปรกฺกมนฺตํ วา เอกกํ
สมฺปริวาเรตฺวา มหาวินาสํ ปาเปติ ฯ ตตฺรายํ อุปมา, ธํกเสนา ว
โกสิยนฺติ ยถา อยํ ธํกเสนา อิมํ อกาเล นิกฺขมนฺตญฺจ ปรกฺกมนฺตญฺจ
โกสิยํ ตุณฺเฑหิ วิตุทนฺตา มหาวินาสํ ปาเปติ, ตถา ฯ
ตสฺมา ติรจฺฉานคเต อาทึ กตฺวา เกนจิ อกาเล อตฺตโน วสนฏฺฐานโต
น นิกฺขมิตพฺพํ น ปรกฺกมิตพฺพนฺติ ฯ ทุติยคาถาย ธีโรติ ปณฺฑิโต ฯ
วิธีติ โปราณกปณฺฑิเตหิ ฐปิตปเวณิ ฯ วิธานนฺติ โกฏฺฐาโส วา
สํวิทหนํ วา ฯ วิวรานุคูติ วิวรํ อนุคจฺฉนฺโต ชานนฺโต ฯ
สพฺพามิตฺเตติ สพฺเพ อมิตฺเต ฯ วสีกตฺวาติ อตฺตโน วเส กตฺวา ฯ
โกสิโยวาติ อิมมฺหา พาลโกสิยา อญฺโญ ปณฺฑิตโกสิโย วิย ฯ
อิทํ วุตฺตํ โหติ โย จ โข ปณฺฑิโต อิมสฺมึ กาเล นิกฺขมิตพฺพํ
ปรกฺกมิตพฺพํ อิมสฺมึ กาเล น นิกฺขมิตพฺพํ น ปรกฺกมิตพฺพนฺติ
โปราณปณฺฑิเตหิ ฐปิตสฺส ปเวณิสงฺขาตสฺส วิธิโน โกฏฺฐาสสงฺขาตํ
วิธานํ ตสฺส วา วิธิโน วิธานํ สํวิทหนํ อนุฏฺฐานํ ชานาติ ฯ โส
วิธิวิธานญฺญู ปเรสํ อตฺตโน ปจฺจามิตฺตานํ วิวรํ ญตฺวา ยถา นาม
ปณฺฑิโต โกสิโย รตฺติสงฺขาเตน อตฺตโน กาเลน นิกฺขมิตฺวา จ
ปรกฺกมิตฺวา จ ตตฺถ ตตฺถ สยิตานญฺเญว กากานํ สีสานิ ฉินฺทมาโน
เต สพฺเพ อมิตฺเต วสีกตฺวา สุขี สิยา เอวํ ธีโรปิ กาเล
นิกฺขมิตฺวา ปรกฺกมิตฺวา อตฺตโน ปจฺจามิตฺเต วสีกตฺวา สุขี นิทฺทุกฺโข
ภเวยฺยาติ ฯ
     ราชา โพธิสตฺตสฺส วจนํ สุตฺวา นิวตฺติ ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ฯ ตทา
ราชา อานนฺโท อโหสิ, ปณฺฑิตามจฺโจ ปน อหเมวาติ ฯ
                    โกสิยฺชาตกํ ฉฏฺฐํ ฯ
                       --------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๗ หน้า ๒๗๖-๒๗๘. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=37&A=5479&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=37&A=5479&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=301              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=1724              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=1716              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=1716              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]