ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๗ ภาษาบาลีอักษรไทย ชา.อ.๓ ทุกนิปาตวณฺณนา

                      ๙ ครหิตชาตกํ
     หิรญฺญํ เม สุวณฺณํ เมติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต
เอกํ อนภิรติยา อุกฺกณฺฐิตภิกฺขุํ อารพฺภ กเถสิ ฯ
     เอตสฺส หิ ปจฺเจกคฺคหิตํ อารมฺมณํ นาม นตฺถิ, อนภิรติวาสํ
วสนฺตํ ปน ตํ สตฺถุ สนฺติกํ อาเนสุํ ฯ โส สตฺถารา สจฺจํ กิร
ตฺวํ อุกฺกณฺฐิโตสีติ ปุฏฺโฐ สจฺจนฺติ วตฺวา กึการณาติ วุตฺเต
กิเลสวเสนาติ อาห ฯ อถ นํ สตฺถา ภิกฺขุ กิเลโส นาม ปุพฺเพปิ
ติรจฺฉาเนหิปิ ครหิโต, ตฺวํ เอวรูเป สาสเน ปพฺพชิโต กสฺมา
ติรจฺฉาเนหิปิ ครหิตกิเลสวเสน อุกฺกณฺฐิโตติ วตฺวา อตีตํ อาหริ ฯ
     อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต
หิมวนฺตปฺปเทเส วานรโยนิยํ นิพฺพตฺติ ฯ ตเมนํ เอโก วนจรโก
คเหตฺวา อาเนตฺวา รญฺโญ อทาสิ ฯ โส จิรํ ราชเคเห วสมาโน
วตฺตสมฺปนฺโน อโหสิ ฯ มนุสฺสโลเก วตฺตมานํ กิริยํ เยภุยฺเยน
อญฺญาสิ ฯ ราชา ตสฺส วตฺเต ปสีทิตฺวา วนจรกํ ปกฺโกสาเปตฺวา
อิมํ วานรํ คหิตฏฺฐาเน เยว วิสฺสชฺเชหีติ อาณาเปสิ ฯ โส
ตถา อกาสิ ฯ วานรคณา โพธิสตฺตสฺส อาคตภาวํ ญตฺวา ตสฺส
ทสฺสนตฺถาย มหนฺเต ปาสาณปิฏฺเฐ สนฺนิปติตฺวา โพธิสตฺเตน สทฺธึ
สมฺโมทนียํ กตฺวา สมฺม กหํ เอตฺตกํ กาลํ วุฏฺโฐสีติ อาหํสุ ฯ
พาราณสิยํ ราชนิเวสเนติ ฯ อถ กถํ มุตฺโตสีติ ฯ ราชา มํ
เกฬิมกฺกฏํ กตฺวา มม วตฺเต ปสนฺโน มํ วิสฺสชฺเชสีติ ฯ อถ
นํ เต วานรา มนุสฺสโลเก วตฺตมานกิริยํ นาม ตุมฺเห ชานิสฺสถ,
อมฺหากมฺปิ ตาว กเถถ, โสตุกามมฺหาติ อาหํสุ ฯ มา มํ มนุสฺสานํ
กิริยํ ปุจฺฉถาติ ฯ กเถถ, โสตุกามมฺหาติ ฯ โพธิสตฺโต มนุสฺสา
นาม ขตฺติยาปิ พฺราหฺมณาปิ มยฺหํ มยฺหนฺติ วทนฺติ หุตฺวา อภาวฏฺเฐน
อนิจฺจตํ น ชานนฺติ, สุณาถทานิ เตสํ อนฺธพาลานํ กรณนฺติ วตฺวา
อิมา คาถา อโวจ
        หิรญฺญํ เม สุวณฺณํ เม       เอสา รตฺติทิวา กถา
        ทุมฺเมธานํ มนุสฺสานํ        อริยธมฺมํ อปสฺสตํ,
        เทฺว เทฺว คหปตโย เคเห   เอโก ตตฺถ อมสฺสุโก
        ลมฺพตฺถโน เวณิกโต        อโถ องฺกิตกณฺณโก
        กีโต ธเนน พหุนา         โส ตํ วิตุทเต ชนนฺติ ฯ
     ตตฺถ หิรญฺญํ เม สุวณฺณํ เมติ เทสนาสีสมตฺตเมตํ ฯ
อิมินา ปน ปททฺวเยน ทสวิธมฺปิ รตนํ สพฺพํ ปุพฺพณฺณาปรณฺณํ
เขตฺตํ วตฺถุํ ทฺวิปฺปทจตุปฺปทญฺจ สพฺพํ ทสฺเสตฺวา อิทํ เม อิทํ
เมติ อาห ฯ เอสา รตฺติทิวา กถาติ เอสา มนุสฺสานํ รตฺตึ จ
ทิวา จ นิจฺจกาลํ กถา ฯ อญฺญํ ปน เต ปญฺจกฺขนฺธา อนิจฺจาติ
วา หุตฺวา น ภวนฺตีติ วา น ชานนฺติ เอวเมว ปริเทวนฺตา
วิจรนฺติ ฯ ทุมฺเมธานนฺติ อปฺปญฺญานํ ฯ อริยธมฺมํ อปสฺสตนฺติ
อริยานํ พุทฺธาทีนํ ธมฺมํ อริยํ วา นิทฺโทสํ นววิธํ โลกุตฺตรธมฺมํ
อปสฺสนฺตานํ เอสา ว กถา, อญฺญา ปน อนิจฺจํ วา ทุกฺขํ วาติ
เตสํ กถา นาม นตฺถิ ฯ คหปตโยติ เคเห อธิปติภูตา ฯ เอโก
ตตฺถาติ เตสุ ทฺวีสุ ฆรสามิเกสุ เอโกติ มาตุคามํ สนฺธาย วทติ
ตตฺถ ฯ เวณิกโตติ กตเวณิ นานปฺปกาเรน สณฺฐาปิตเกสกลาโปติ
อตฺโถ ฯ อโถ องฺกิตกณฺณโกติ อถ เสฺวว วิทฺธกณฺโณ ฉิทฺทกณฺโณติ
ลมฺพกณฺณตํ สนฺธายาห ฯ กีโต ธเนน พหุนาติ โส ปเนส
อมสฺสุโก ลมฺพตฺถโน เวณิกโต องฺกิตกณฺโณ มาตาปิตูนํ พหุธนํ
ทตฺวา กีโต มณฺฑิตฺวา ปสาเธตฺวา ยานํ อาโรเปตฺวา คเหตฺวา
มหนฺเตน ปริวาเรน ฆรํ อานีโต ฯ โส ตํ วิตุทเต ชนนฺติ โส
คหปติ อาคตกาลโต ปฏฺฐาย ตสฺมึ เคเห ทาสกมฺมกราทิเคหชนํ
อเร ทุฏฺฐทาส ทุฏฺฐทาสิ อิทํ กโรสิ อิทํ น กโรสีติ มุขสตฺตีหิ
วิตุทติ สามิโก วิย หุตฺวา มหาชนํ วิจาเรสิ ฯ เอวํ ตาว
มนุสฺสโลกํ อติวิย อยุตฺตนฺติ มนุสฺสโลกํ ครหติ ฯ
     ตํ สุตฺวา สพฺเพ วานรา มา กเถถ, อโสตพฺพยุตฺตกํ อสฺสุมฺหาติ
อุโภหิ หตฺเถหิ กณฺเณ ทฬฺหํ ปิทหึสุ ฯ อิมสฺมึ ฐาเน อมฺเหหิ
อิทํ อยุตฺตํ สุตนฺติ ตํ ฐานมฺปิ ครหิตฺวา อญฺญตฺถ อคมํสุ ฯ
โส ปิฏฺฐิปาสาโณ ครหิตปิฏฺฐิปาสาโณ เยว กิร นาม ชาโต ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา สจฺจานิ ปกาเสตฺวา ชาตกํ
สโมธาเนสิ ฯ สจฺจปริโยสาเน โส ภิกฺขุ โสตาปตฺติผเล ปติฏฺฐหิ ฯ
ตทา วานรคณา พุทฺธปริสา อเหสุํ, วานรินฺโท ปน อหเมวาติ ฯ
                    ครหิตชาตกํ นวมํ ฯ
                       --------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๗ หน้า ๒๔๕-๒๔๗. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=37&A=4842&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=37&A=4842&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=287              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=1658              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=1650              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=1650              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]