อรรถกถาเล่มที่ ๓๗ ภาษาบาลีอักษรไทย
 ชา.อ.๓ ทุกนิปาตวณฺณนา

                     ๙ กกฺกรชาตกํ ๑-
     ทิฏฺา มยา วเน รุกฺขาติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต
ธมฺมเสนาปติสาริปุตฺตสฺส สทฺธิวิหาริกํ ทหรภิกฺขุํ อารพฺภ กเถสิ ฯ
     โส กิร อตฺตโน สรีรสฺส คุตฺติกมฺเม เฉโก อโหสิ ฯ
สรีรสฺส เม สุขํ น ภเวยฺยาติ ภเยน อติสีตํ อติอุณฺหํ ปริโภคํ
น กโรติ, สีตุณฺเหหิ สรีรํ กิลเมยฺยาติ ภเยน พหิ น นิกฺขมติ,
อติกิลินฺนอุตฺตณฺฑุลาทีนิ น ภุญฺชติ ฯ ตสฺส สรีรคุตฺติกุสลตา
สงฺฆมชฺเฌ ปากฏา ชาตา ฯ ธมฺมสภายํ ภิกฺขู กถํ สมุฏฺาเปสุํ
อาวุโส อสุกทหโร กิร สรีรคุตฺติกมฺเม เฉโกติ ฯ สตฺถา อาคนฺตฺวา
กายนุตฺถ ภิกฺขเว เอตรหิ กถาย สนฺนิสินฺนาติ ปุจฺฉิตฺวา อิมาย
นามาติ วุตฺเต น ภิกฺขเว อยํ ทหโร อิทาเนว สรีรคุตฺติกมฺเม
เฉโก, ปุพฺเพปิ เฉโก เยว อโหสีติ วตฺวา อตีตํ อาหริ ฯ
     อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต
@เชิงอรรถ: ๑ กกรชาตกนฺติปิ ฯเปฯ
อรญฺายตเน รุกฺขเทวตา อโหสิ ฯ อเถโก สกุณลุทฺทโก เอกํ
กกฺกรํ อาทาย วาลรชฺชุญฺจ ยฏฺิญฺจ คเหตฺวา อรญฺเ กกฺกเร
พนฺธนฺโต เอกํ ปลายิตฺวา อรญฺ ปวิฏฺ ปุราณกกฺกรํ พนฺธิตุํ
อารภิ ฯ โส วาลปาเส กุสลตาย อตฺตานํ พนฺธิตุํ น เทติ,
อุฏฺายุฏฺาย นิลียติ ฯ ลุทฺทโก อตฺตานํ สาขาปลฺลเวหิ
ปฏิจฺฉาเทตฺวา ปุนปฺปุนํ ยฏฺิญฺจ ปาสญฺจ โอฑฺเฑติ ฯ กกฺกโร ตํ
ลชฺชาเปตุกาโม มานุสิวาจํ นิจฺฉาเรตฺวา ปมํ คาถมาห
        ทิฏฺา มยา วเน รุกฺขา   อสฺสกณฺณวิเภทกา,
        น ตานิ เอวํ สกฺกนฺติ     ยถา ตฺวํ  รุกฺขํ สกฺกสีติ ฯ
     ตสฺสตฺโถ สมฺม ลุทฺทก มยา อิมสฺมึ วเน ชาตา พหู
อสฺสกณฺณา จ วิเภทกา จ รุกฺขา ทิฏฺปุพฺพา, ตานิ รุกฺขานิ
ยถา ตฺวํ สกฺกสิ สงฺกมสิ อิโต จิโต จ วิจรสิ, เอวํ น สกฺกนฺติ
น สงฺกมนฺติ น วิจรนฺติ ฯ
     เอวํ วตฺวา จ ปน โส กกฺกโร ปลายิตฺวา อญฺตฺถ
อคมาสิ ฯ ตสฺส ปลายิตฺวา คตกาเล ลุทฺทโก ทุติยํ คาถมาห
         ปุราณกกฺกโร อยํ     เภตฺวา ปญฺชรมาคโต
         กุสโล วาลปาสานํ    อปกฺกมติ ภาสตีติ ฯ
     ตตฺถ กุสโล วาลปาสานนฺติ วาลมเยสุ ปาเสสุ กุสโล อตฺตานํ
พนฺธิตุํ อทตฺวา ปกฺกมติ เจว ภาสติ จ, ภาสิตฺวา จ ปน ปลาโตติ ฯ
     เอวํ วตฺวา ลุทฺทโก อรญฺเ วิจริตฺวา ยถาลทฺธํ อาทาย
เคหเมว คโต ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ฯ
ตทา ลุทฺทโก เทวทตฺโต อโหสิ, กกฺกโร กายคุตฺติกุสโล ทหรภิกฺขุ,
ตสฺส ปน การณสฺส ปจฺจกฺขการิกา รุกฺขเทวตา ปน อหเมวาติ ฯ
                    กกฺกรชาตกํ นวมํ ฯ
                        -------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๗ หน้า ๒๑๓-๒๑๕.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=37&A=4217&modeTY=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=37&A=4217&modeTY=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=267
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=1565
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=1551
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=1551
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗
http://84000.org/tipitaka/read/?index_27