บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
๕ รุหกวคฺควณฺณนา --------- ๑ รุหกชาตกํ ฯ อมฺโภ รุหกจฺฉินฺนาปีติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต โปราณทุติยิกปโลภนํ อารพฺภ กเถสิ ฯ วตฺถุ อฏฺกนิปาเต อินฺทฺริยชาตเก อาวิภวิสฺสติ ฯ สตฺถา ปน ตํ ภิกฺขุํ อยนฺเต ภิกฺขุ อิตฺถี อนตฺถการิกา, ปุพฺเพปิ ตํ เอสา สราชิกาย ปริสาย มชฺเฌ ลชฺชาเปตฺวา เคหา นิกฺขมานาการํ อกาสีติ วตฺวา อตีตํ อาหริ ฯ อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต ตสฺส อคฺคมเหสิยา กุจฺฉิมฺหิ นิพฺพตฺติตฺวา วยปฺปตฺโต ปิตุ อจฺจเยน รชฺเช ปติฏฺาย ธมฺเมน รชฺชํ กาเรสิ ฯ ตสฺส รุหโก นาม ปุโรหิโต อโหสิ ฯ ตสฺส ปูรณี นาม พฺราหฺมณี ภริยา ฯ ราชา พฺราหฺมณสฺส อสฺสํ ภณฺฑเกน อลงฺกริตฺวา อสฺสํ อทาสิ ฯ โส ตํ อสฺสํ อภิรุยฺห รญฺโ อุปฏฺานํ คจฺฉติ ฯ อถ นํ อลงฺกตสฺส อสฺสสฺส ปิฏฺเ นิสีทิตฺวา คจฺฉนฺตมาคจฺฉนฺตญฺจ ทิสฺวา ตหึ ตหึ ิตา มนุสฺสา อโห อสฺสสฺส รูปํ, อโห อสฺโส โสภตีติ อสฺสเมว ปสํสนฺติ ฯ โส เคหํ อาคนฺตฺวา ปาสาทํ อภิรูหิตฺวา ภริยํ อามนฺเตสิ ภทฺเท อมฺหากํ อสฺโส อติวิย โสภติ, อุโภสุ ปสฺเสสุ ิตา มนุสฺสา อมฺหากํ อสฺสเมว วณฺเณนฺตีติ ฯ สา ปน พฺราหฺมณี โถกํ ฉินฺนิกา ธุตฺติกชาติกา ๑- เตน นํ เอวมาห อยฺย ตฺวํ อสฺสสฺส โสภณการณํ น ชานาสิ, อยํ อสฺโส อตฺตโน อลงฺกตํ อสฺสภณฺฑกํ นิสฺสาย โสภติ, สเจ ตฺวมฺปิ อสฺโส วิย โสภิตุกาโม อสฺสภณฺฑํ ปิลนฺธิตฺวา อนฺตรวีถึ โอรุยฺห อสฺโส วิย ปาเท โกฏฺฏยมาโน คนฺตฺวา ราชานํ ปสฺส, ราชาปิ ตํ วณฺณยิสฺสติ, มนุสฺสาปิ ตญฺเว วณฺณยิสฺสนฺตีติ ฯ โส อุมฺมตฺตชาติโก พฺราหฺมโณ ตสฺสา วจนํ สุตฺวา อิมินา นาม การเณน สา มํ วทตีติ อชานิตฺวา โสภณสญฺี หุตฺวา ตถา อกาสิ เยว ฯ เย เย ปสฺสนฺติ เต เต ปริหาสํ กโรนฺตา โสภติ อาจริโยติ วทึสุ ฯ ราชา ปน นํ กึ อาจริย จิตฺตนฺเต ๒- กุปฺปิตํ, อุมฺมตฺตโกสิ ชาโตติ อาทีนิ วตฺวา ลชฺชาเปสิ ฯ ตสฺมึ กาเล พฺราหฺมโณ อยุตฺตํ มยา กตนฺติ ลชฺชิโต พฺราหฺมณิยา กุชฺฌิตฺวา ตายมฺหิ สราชิกาย เสนาย อนฺตเร ลชฺชาปิโต โปเถตฺวา ตํ นิกฺกฑฺฒิสฺสามีติ เคหํ อคมาสิ ฯ ธุตฺติพฺราหฺมณี ตสฺส กุชฺฌิตฺวา อาคมนภาวํ ตฺวา ปุเรตรเมว จุลฺลทฺวาเรน นิกฺขมิตฺวา ราชนิเวสนํ คนฺตฺวา จตุหปญฺจาหํ ตตฺเถว อโหสิ ฯ ราชา ตํ การณํ ตฺวา ปุโรหิตํ ปกฺโกสาเปตฺวา อาจริย มาตุคามสฺส นาม โทโส โหติ เยว, พฺราหฺมณิยา ขมิตุํ วฏฺฏตีติ ขมาปนตฺถาย ปมํ คาถมาห อมฺโภ รุหก ฉินฺนาปิ ชิยา สนฺธิยฺยเต ปุน, สนฺธิยฺยสฺสุ ปุราณิยา, มา โกธสฺส วสํ คมีติ ฯ ตตฺรายํ สงฺเขปตฺโถ โภ รุหก นนุ ฉินฺนาปิ ธนุชิยา ปุน @เชิงอรรถ: ๑ ธุตฺติกธาตุกาติปิ ฯ ๒ ปิตฺตนฺเตติปิ ฯ สนฺธิยฺยติ ฆฏียติ, เอวเมว ตฺวํ ปุราณิยา สทฺธึ สนฺธิยฺยสฺสุ โกธสฺส วสํ มา คมีติ ฯ ตํ สุตฺวา รุหโก ทุติยํ คาถมาห วิชฺชมาเนสุ มุทุวาเกสุ วิชฺชมาเนสุ การิสุ อญฺ ชิยํ กริสฺสามิ, อลญฺเว ปุราณิยาติ ฯ ตสฺสตฺโถ มหาราช มุทุวาเกสุ จ ชิยการเกสุ จ มนุสฺเสสุ วิชฺชมาเนสุ อญฺ ชิยํ กริสฺสามิ, อิมาย ฉินฺนาย ปุราณิยา ชิยาย อลํ, นตฺถิ เม โกจิ อตฺโถติ ฯ เอวญฺจ ปน วตฺวา ตํ นีหริตฺวา อญฺ พฺราหฺมณึ อาเนสิ ฯ สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา สจฺจานิ ปกาเสตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ฯ สจฺจปริโยสาเน อุกฺกณฺิตภิกฺขุ โสตาปตฺติผเล ปติฏฺหิ ฯ ตทา ปุราณี ปุราณทุติยิกา อโหสิ, รุหโก อุกฺกณฺิตภิกฺขุ, พาราณสีราชา ปน อหเมวาติ ฯ รุหกชาตกํ ปมํ ฯ ---------อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๗ หน้า ๑๕๑-๑๕๓. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=37&A=2977&modeTY=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=37&A=2977&modeTY=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=231 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=1402 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=1385 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=1385 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27
|
บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]