ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๗ ภาษาบาลีอักษรไทย ชา.อ.๓ ทุกนิปาตวณฺณนา

                       ๔ อุรคชาตกํ
     อิธูรคานํ ปวโร ปวิฏฺโฐติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต
เวริพนฺธนํ อารพฺภ กเถสิ ฯ
     โกสลรญฺโญ กิร เสวกา เสนิปมุขา เทฺว มหามตฺตา ๑-
อญฺญมญฺญํ ทิฏฺฐทิฏฺฐฏฺฐาเน กลหํ กโรนฺติ ฯ เตสํ เวริภาโว สกลนคเร
ปากโฏ ชาโต ฯ เต เนว ราชา น ญาติมิตฺตา สมคฺเค กาตุํ
สกฺขึสุ ฯ อเถกทิวสํ สตฺถา ปจฺจูสสมเย โพธเนยฺยพนฺธเว โอโลเกนฺโต
เตสํ อุภินฺนมฺปิ โสตาปตฺติมคฺคสฺส อุปนิสฺสยํ ทิสฺวา ปุนทิวเส
เอกโก ว สาวตฺถึ ปิณฺฑาย ปวิสิตฺวา เตสุ เอกสฺส เคหทฺวาเร
อฏฺฐาสิ ฯ โส นิกฺขมิตฺวา ปตฺตํ คเหตฺวา สตฺถารํ อนฺโตนิเวสนํ
ปเวเสตฺวา อาสนํ ปญฺญาเปตฺวา นิสีทาเปสิ ฯ สตฺถา นิสีทิตฺวา
@เชิงอรรถ:  มหามจฺจาติปิ ฯ
ตสฺส เมตฺตาภาวนาย อานิสํสํ กเถตฺวา กลฺลจิตฺตตํ ญตฺวา สจฺจานิ
ปกาเสสิ ฯ โส สจฺจปริโยสาเน โสตาปตฺติผเล ปติฏฺฐหิ ฯ
สตฺถา ตสฺส โสตาปนฺนภาวํ ญตฺวา ตเมว ปตฺตํ คาหาเปตฺวา
อาทาย อิตรสฺส เคหทฺวารํ อคมาสิ ฯ โสปิ นิกฺขมิตฺวา สตฺถารํ
วนฺทิตฺวา ปวิสถ ภนฺเตติ ฆรํ ปเวเสตฺวา นิสีทาเปสิ ฯ อิตโรปิ
ปตฺตํ คเหตฺวา สตฺถารา สทฺธึ เยว ปาวิสิ ฯ สตฺถา ตสฺส
เอกาทส เมตฺตานิสํเส วณฺเณตฺวา กลฺลจิตฺตตํ ญตฺวา สจฺจานิ
ปกาเสสิ ฯ สจฺจปริโยสาเน โสปิ โสตาปตฺติผเล ปติฏฺฐหิ ฯ
อิติ เต อุโภปิ โสตาปนฺนา หุตฺวา อญฺญมญฺญํ อจฺจยํ เทเสตฺวา
ขมาเปตฺวา สมคฺคา สมฺโมทมานา เอกชฺฌาสยา อเหสุํ ฯ ตํ ทิวสํ
เยว ภควโต สมฺมุขาว เอกโต ภุญฺชึสุ ฯ สตฺถา ภตฺตกิจฺจํ
นิฏฺฐาเปตฺวาว วิหารํ อคมาสิ ฯ เตปิ พหูนิ มาลาคนฺธวิเลปนานิ
เจว สปฺปิมธุผาณิตาทีนิ จ อาทาย สตฺถารา สทฺธึ เยว นิกฺขมึสุ ฯ
สตฺถา ภิกฺขุสงฺเฆน วตฺเต ทสฺสิเต สุคโตวาทํ ทตฺวา คนฺธกุฏิยํ
ปาวิสิ ฯ ภิกฺขู สายณฺหสมเย ธมฺมสภายํ สตฺถุ คุณกถํ สมุฏฺฐาเปสุํ
อาวุโส สตฺถา อทนฺตทมโก, เยว เทฺว มหามตฺเต ๑- จิรํ
วิวาทมาเนปิ เนว ราชา สมคฺเค กาตุํ สกฺขิ, น ญาติมิตฺตาทโย,
เต เอกทิวเสเนว ตถาคเตน ทมตาต ฯ สตฺถา อาคนฺตฺวา กาย
นุตฺถ ภิกฺขเว เอตรหิ กถาย สนฺนิสินฺนาติ ปุจฺฉิตฺวา อิมาย
นามาติ วุตฺเต น ภิกฺขเว อิทาเนวาหํ อิเมว เทฺว ชเน สมคฺเค
@เชิงอรรถ:  มหามจฺเจติปิ ฯ
อกาสึ, ปุพฺเพเปเต มยา สมคฺคา กตา เยวาติ วตฺวา อตีตํ อาหริ ฯ
     อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต พาราณสิยํ
อุสฺสเว โฆสิเต มหาสมชฺชา อโหสิ ฯ พหู มนุสฺสา จ
เทวนาคสุปณฺณาทโย จ สมชฺชทสฺสนตฺถํ สนฺนิปตึสุ ฯ ตตฺเถกสฺมึ ฐาเน
นาโค สุปณฺณสฺส สุปณฺณภาวํ อชานนฺโต อํเส หตฺถํ ฐเปสิ ฯ
สุปณฺโณ เกน เม อํเส หตฺโถ ฐปิโตติ นิวตฺติตฺวา โอโลเกตฺวา นาคํ
สญฺชานิ ฯ นาโคปิ โอโลเกนฺโต สุปณฺณํ สญฺชานิตฺวา มรณภยตชฺชิโต
นครา นิกฺขมิตฺวา นทีติตฺเถน ๑- ปลายิ ฯ สุปณฺโณปิ ตํ คเหสฺสามีติ
อนุพนฺธิ ฯ ตสฺมึ สมเย โพธิสตฺโต ตาปโส หุตฺวา ตสฺสา นทิยา
ตีเร ปณฺณสาลายํ วสมาโน ทิวาทรถํ ปฏิปฺปสฺสมฺภนตฺถํ อุทกสาฏกํ
นิวาเสตฺวา วกฺกลํ พหิตีเร ฐเปตฺวา นทึ โอตริตฺวา นฺหายติ ฯ
นาโค อิมํ ปพฺพชิตํ นิสฺสาย ชีวิตํ ลภิสฺสามีติ ปกติวณฺณํ วิชหิตฺวา
มณิกฺขนฺธวณฺณํ มาเปตฺวา วกฺกลนฺตรํ ปาวิสิ ฯ สุปณฺโณ อนุพนฺธยมาโน
ตํ ตตฺถ ปวิฏฺฐํ ทิสฺวา วกฺกลํ ครุภาเวน อคเหตฺวา
โพธิสตฺตํ อามนฺเตตฺวา ภนฺเต อหํ ฉาโต ตุมฺหากํ วกฺกลํ คณฺหถ,
อิมํ นาคํ ขาทิสฺสามีติ อิมมตฺถํ ปกาเสตุํ ปฐมํ คาถมาห
              อิธูรคานํ ปวโร ปวิฏฺโฐ
              เสลสฺส วณฺเณน ปโมกฺขมิจฺฉํ,
              พฺรหฺมญฺจ วณฺณํ อปจายมาโน
              พุภุกฺขิโต โน วิสหามิ ๒- โกตฺตุนฺติ ฯ
@เชิงอรรถ:  นทีปิฏฺเฐนาติปิ ฯ    วิตรามีติปิ ฯ
     ตตฺถ อิธูรคานํ ปวโร ปวิฏฺโฐติ อิมสฺมึ วกฺกเล อุรคานํ
ปวโร นาคราชา ปวิฏฺโฐ ฯ เสลสฺส วณฺเณนาติ มณิวณฺเณน มณิขนฺโธ
หุตฺวา ปวิฏฺโฐติ อตฺโถ ฯ ปโมกฺขมิจฺฉนฺติ มม สนฺติกา
โมกฺขํ อิจฺฉมาโน ฯ พฺรหฺมญฺจ วณฺณํ อปจายมาโนติ อหํ ปน
ตุมฺหากํ พฺรหฺมวณฺณํ เสฏฺฐวณฺณํ ปูเชนฺโต ครุกโรนฺโต ฯ พุภุกฺขิโต
โน วิสหามิ โภตฺตุนฺติ เอตํ นาคํ วกฺกลนฺตเร ปวิฏฺฐํ ฉาโตปิ สมาโน
พุภุกฺขิตุํ น สกฺโกมิ ฯ
     โพธิสตฺโต อุทเก ฐิโต เยว สุปณฺณราชสฺส ถูตึ กตฺวา ทุติยํ
คาถมาห
              โส พฺรหฺมคุตฺโต จิรเมว ชีว,
              ทิพฺยา ๑- จ เต ปาตุภวนฺตุ ภกฺขา,
              โส พฺรหฺมวณฺณํ อปจายมาโน
              พุภุกฺขิโต โน วิตราสิ โภตฺตุนฺติ
     ตตฺถ โส พฺรหฺมคุตฺโตติ โส ตฺวํ พฺรหฺมโคปิโต พฺรหฺมรกฺขิโต
หุตฺวา ฯ ทิพฺยา จ เต ปาตุภวนฺตุ ภกฺขาติ เทวตานํ ปริโภครหา
ภกฺขา จ ตว ปาตุภวนฺตุ, มา ปาณาติปาตํ กตฺวา นาคมํสขาทโก
อโหสีติ ฯ
     อิติ โพธิสตฺโต อุทเก ฐิโตว อนุโมทนํ กตฺวา อุตฺตริตฺวา
วกฺกลํ นิวาเสตฺวา เต อุโภปิ คเหตฺวา อสฺสมปทํ คนฺตฺวา
เมตฺตาภาวนาย วณฺณํ กเถตฺวา เทฺวปิ ชเน สมคฺเค อกาสิ ฯ เต ตโต
@เชิงอรรถ:  ทิพฺพาติปิ ฯ
ปฏฺฐาย สมคฺคา สมฺโมทมานา สุขสํวาสํ วสึสุ ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ฯ ตทา
นาโค จ สุปณฺโณ จ อิเม เทฺว มหามตฺตา อเหสุํ, ตาปโส ปน
อหเมวาติ ฯ
                    อุรคชาตกํ จตุตฺถํ ฯ
                     ------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๗ หน้า ๑๕-๑๙. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=37&A=297&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=37&A=297&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=157              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=1040              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=1027              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=1027              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]