อรรถกถาเล่มที่ ๓๖ ภาษาบาลีอักษรไทย
 ชา.อ.๒ เอกนิปาต(๒)

                      ๘. สิคาลชาตกํ
     นาหํ ปุนํ น จ ปุนนฺติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต
กิเลสนิคฺคหํ อารพฺภ กเถสิ ฯ
     สาวตฺถิยํ กิร ปญฺจสตมตฺตา สหายกา มหาวิภวา เสฏฺิปุตฺตา
สตฺถุ ธมฺมเทสนํ สุตฺวา สาสเน อุรํ ทตฺวา ปพฺพชิตฺวา เชตวเน
อนฺโตโกฏิสณฺาเร วิหรึสุ ฯ อเถกทิวสํ เตสํ อฑฺฒรตฺตสมเย
กิเลสนิสฺสิโต สงฺกปฺโป อุปฺปชฺชิ ฯ เต อุกฺกณฺิตา อตฺตโน
ชหิตกิเลเส ปุน คณฺหิตุํ จิตฺตํ อุปฺปาทยึสุ ฯ อถ สตฺถา
อฑฺฒรตฺตสมนนฺตเร สพฺพญฺุตาณทณฺฑทีปกํ อุกฺขิปิตฺวา กตราย นุ
โข รติยา เชตวเน ภิกฺขู วิหรนฺตีติ ภิกฺขูนํ อชฺฌาสยํ
โอโลเกนฺโต เตสํ ภิกฺขูนํ อพฺภนฺตเร กามราคสงฺกปฺปสฺส อุปฺปนฺนภาวํ
อญฺาสิ ฯ สตฺถา จ นาม เอกปุตฺติกา อิตฺถี อตฺตโน ปุตฺตํ วิย
เอกจกฺขุโก ปุริโส จกฺขุํ วิย อตฺตโน สาวเก รกฺขติ ปุพฺพณฺหาทีสุ
ยสฺมึ ยสฺมึ สมเย เตสํ กิเลสา อุปฺปชฺชนฺติ เต เตสํ
กิเลเส ตโต ปรํ วฑฺฒิตุํ อทตฺวา ตสฺมึ ตสฺมึเยว สมเย
นิคฺคณฺหาติ ฯ เตนสฺส เอตทโหสิ อยํ จกฺกวตฺติรญฺโ
อนฺโตนคเรเยว โจรานํ อุปฺปชฺชนกาโล วิย วตฺตติ อิทาเนว เตสํ
ธมฺมเทสนํ สุตฺวา กิเลเส นิคฺคณฺหิตฺวา อรหตฺตํ ทสฺสามีติ ฯ โส
สุรภิคนฺธกุฏิโต นิกฺขมิตฺวา มธุรสฺสเรน อานนฺทาติ อายสฺมนฺตํ
ธมฺมภณฺฑาคาริกํ อานนฺทตฺเถรํ อามนฺเตสิ ฯ เถโร กึ ภนฺเตติ
อาคนฺตฺวา วนฺทิตฺวา อฏฺาสิ ฯ อานนฺท ยตฺตกา ภิกฺขู
อนฺโตโกฏิสณฺาเร วิหรนฺติ สพฺเพว คนฺธกุฏิปริเวเณ สนฺนิปาเตหีติ ฯ
เอวํ กิรสฺส อโหสิ สจาหํ เตเยว ปญฺจสเต ภิกฺขู ปกฺโกสาเปสฺสามิ
สตฺถารา โน อพฺภนฺตเร กิเลสานํ อุปฺปนฺนภาโว าโตติ
สํวิคฺคมานสา ธมฺมเทสนํ ปฏิจฺฉิตุํ น สกฺขิสฺสนฺตีติ ฯ ตสฺมา
สพฺเพ สนฺนิปาเตหีติ อาห ฯ เถโร สาธุ ภนฺเตติ อปาปุรณํ
อาทาย ปริเวเณน ปริเวณํ อาหิณฺฑิตฺวา สพฺเพ ภิกฺขู
คนฺธกุฏิปริเวเณ สนฺนิปาเตตฺวา พุทฺธาสนํ ปญฺาเปสิ ฯ
     สตฺถา ปลฺลงฺกํ อาภุชิตฺวา อุชุํ กายํ ปณิธาย สิลาปวิยํ
ปติฏฺหมาโน สิเนรุ วิย ปญฺตฺตพุทฺธาสเน นิสีทิ อาเวฬาเวฬายมกยมกา
ฉพฺพณฺณฆนพุทฺธรํสิโย วิสฺสชฺเชนฺโต ฯ ตาปิ รํสิโย
ปาตีมตฺตา ฉตฺตมตฺตา กูฏาคารกุจฺฉิมตฺตา ฉิชฺชิตฺวา ฉิชฺชิตฺวา
คคนตเล วิชฺชุลตา วิย สญฺจรึสุ ฯ อณฺณวกุจฺฉึ โขเภตฺวา
พาลสุริยุคฺคมนกาโล วิย อโหสิ ฯ ภิกฺขุสงฺโฆปิ สตฺถารํ วนฺทิตฺวา
ครุจิตฺตํ ปจฺจุปฏฺเปตฺวา รตฺตกมฺพลสาณึ ปริกฺขิปนฺโต วิย ปริวาเรตฺวา
นิสีทิ ฯ สตฺถา พฺรหฺมสฺสรํ นิจฺฉาเรนฺโต ภิกฺขู อามนฺเตตฺวา
ภิกฺขเว ภิกฺขุนา นาม กามวิตกฺกํ พฺยาปาทวิตกฺกํ วิหึสาวิตกฺกนฺติ
อิเม ตโย อกุสลวิตกฺเก วิตกฺเกตุํ น วฏฺฏติ อนฺโต อุปฺปนฺนกิเลโส
หิ ปริตฺตโกติ อวญฺาตุํ น วฏฺฏติ กิเลโส นาม ปจฺจามิตฺตสทิโส
ปจฺจามิตฺโต จ ขุทฺทโก นาม นตฺถิ โอกาสํ ลภิตฺวา วินาสเมว
ปาเปติ เอวเมว อปฺปมตฺตโกปิ กิเลโส อุปฺปชฺชิตฺวา วฑฺฒิตุํ
ลภนฺโต มหาวินาสํ ปาเปติ กิเลโส นาเมส หลาหลวิสูปโม
อุปฺปาทิตจฺฉวิกณฺฑุสทิโส อาสีวิสปฺปฏิภาโค อสนิอคฺคิสทิโส อลฺลียิตุํ
น ยุตฺโต อาสงฺกิตพฺโพ อุปฺปนฺนกฺขเณเยว ปฏิสงฺขาพเลน ภาวนาพเลน
ยถา มุหุตฺตํปิ หทเย อฏฺตฺวา ปทุมินิปตฺตา อุทกวินฺทูนิ วิย
วิวตฺตนฺติ เอวํ วิชหิตพฺโพ โปราณกปณฺฑิตาปิ อปฺปมตฺตกํ กิเลสํ
ครหิตฺวา ยถา ปุน อพฺภนฺตเร น อุปฺปชฺชติ เอวํ นิคฺคณฺหึสูติ
วตฺวา อตีตํ อาหริ ฯ
     อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต
สิคาลโยนิยํ ปฏิสนฺธึ คเหตฺวา อรญฺเ นทีตีเร นิวาสํ กปฺเปสิ ฯ
อเถโก ชรหตฺถี คงฺคาตีเร กาลมกาสิ ฯ สิคาโล โคจรปฺปสุโต
ตํ หตฺถิสรีรํ ทิสฺวา มหา เม โคจโร อุปฺปนฺโนติ ตํ คนฺตฺวา
โสณฺเฑ ฑํสิ ฯ นงฺคลีสาย ทฏฺกาโล วิย อโหสิ ฯ โส
นตฺเถตฺถ ขาทิตพฺพยุตฺตกนฺติ ทนฺเตสุ ฑํสิ ฯ ถมฺเภ ทฏฺกาโล
วิย อโหสิ ฯ กณฺเณ ฑํสิ ฯ สุปฺปโกฏิยํ ทฏฺกาโล วิย
อโหสิ ฯ อุทเร ฑํสิ ฯ กุสูเล ทฏฺกาโล วิย อโหสิ ฯ ปาเท
ฑํสิ ฯ อุทุกฺขเล ทฏฺกาโล วิย อโหสิ ฯ นงฺคุฏฺเ ฑํสิ ฯ
มุสเล ทฏฺกาโล วิย อโหสิ ฯ โส เอตฺถาปิ นตฺถิ
ขาทิตพฺพยุตฺตกนฺติ สพฺพตฺถ อสฺสาทํ อลภนฺโต วจฺจมคฺเค ฑํสิ ฯ มุทุปูเว
ทฏฺกาโล วิย อโหสิ ฯ โส ลทฺธนฺทานิ เม อิมสฺมึ สรีเร มุทุํ
ขาทิตพฺพยุตฺตกฏฺานนฺติ ตโต ปฏฺาย ขาทิตฺวา อนฺโตกุจฺฉึ ปวิสิตฺวา
วกฺกหทยาทีนิ ขาทิตฺวา ปิปาสิตกาเล โลหิตํ ปิวิตฺวา นิปชฺชิตุกามกาเล
อุทรํ โอตฺถริตฺวา นิปชฺชติ ฯ อถสฺส เอตทโหสิ อิทํ หตฺถิสรีรํ
มยฺหํ นิวาสนสุขตาย เคหสทิสํ ขาทิตุกามตาย สติ ปหูตมํสํ
กินฺทานิ เม อญฺตฺถ คมนนฺติ ฯ โส อญฺตฺถ อคนฺตฺวา
หตฺถิกุจฺฉิยเมว มํสํ ขาทิตฺวา วสติ ฯ
     คจฺฉนฺเต คจฺฉนฺเต กาเล นิทาฆสมเย วาตสมฺผสฺเสน เจว
สุริยรสฺมิสนฺตาเปน จ ตํ กุณปํ สุสฺสิตฺวา วลิโย คณฺหิ ฯ
สิคาลสฺส ปวิฏฺทฺวารํ ปิหิตํ ฯ อนฺโตกุจฺฉิ อนฺธกาโร อโหสิ ฯ
สิคาลสฺส โลกนฺตริกนิวาโส วิย ชาโต ฯ กุณเป สุสฺสนฺเต มํสมฺปิ
สุสฺสิ ฯ โลหิตมฺปิ ปจฺฉิชฺชิ ฯ โส นิกฺขมนทฺวารํ อลภนฺโต
ภยปฺปตฺโต หุตฺวา สนฺธาวนฺโต อิโต จิโต จ ปหริตฺวา นิกฺขมนทฺวารํ
ปริเยสมาโน วิจรติ ฯ เอวํ ตสฺมึ อุกฺขลิยํ ปิฏฺปิณฑํ วิย
อนฺโตกุจฺฉิยํ นิปชฺชมาเน กติปาหจฺจเยน มหาเมโฆ ปาวสฺสิ ฯ อถ
นํ กุณปํ เตมิตฺวา อุฏฺาย ปกติสณฺาเนน อฏฺาสิ ฯ วจฺจมคฺโค
วิวโฏ หุตฺวา ตารกา วิย ปญฺายิ ฯ สิคาโล ตํ ฉิทฺทํ ทิสฺวา
อิทานิ เม ชีวิตํ ลทฺธนฺติ ยาว หตฺถิสีสา ปฏิกฺกมิตฺวา เวเคน
ปกฺขนฺทิตฺวา วจฺจมคฺคํ สีเสน ปหริตฺวา นิกฺขมิ ฯ ตสฺส สุสฺสินฺนสรีรตฺตา
สพฺพโลมานิ วจฺจมคฺเคเยว อลฺลียึสุ ฯ โส ตาลกฺขนฺธสทิเสน
นิลฺโลเมน สรีเรน อุพฺพิคฺคจิตฺโต มุหุตฺตํ ธาวิตฺวา นิวตฺติตฺวา
นิสินฺโน สรีรํ โอโลเกตฺวา อิทํ ทุกฺขํ มยฺหํ น อญฺเน กตํ
โลภเหตุ ปน โลภการณา โลภํ นิสฺสาย มยา เอตํ กตํ
อิโตทานิ ปฏฺาย น โลภวสิโก ภวิสฺสามิ ปุน หตฺถิสรีรนฺนาม น
ปวิสิสฺสามีติ สํวิคฺคหทโย หุตฺวา อิมํ คาถมาห
         นาหํ ปุนํ น จ ปุนํ     น จาปิ อปุนปฺปุนํ
         หตฺถิโพนฺทึ ปเวกฺขามิ   ตถา หิ ภยตชฺชิโตติ ฯ
     ตตฺถ น จาปิ อปุนปฺปุนนฺติ อกาโร นิปาตมตฺโต ฯ อยมฺปเนส
สกลายปิ คาถาย อตฺโถ ฯ อหญฺหิ อิโต ปุน ตโต จ ปุนนฺติ
วุตฺตวารโต ปุน ตโตปิ ปุนปฺปุนํ วารณสรีรสงฺขาตํ หตฺถิโพนฺทึ
น ปเวกฺขามิ ฯ กึการณา ฯ ตถา หิ ภยตชฺชิโตติ ตถา หิ
อหํ อิมสฺมึเยว ปเวสเน ภยตชฺชิโต มรณภเยน สนฺตาสํ สํเวคํ
อาปาทิโตติ ฯ
     เอวญฺจ ปน วตฺวา ตโตว ปลายิตฺวา ปุน ตํ วา อญฺ
วา หตฺถิสรีรํ นาม นิวตฺติตฺวาปิ น โอโลเกติ ฯ ตโต ปฏฺาย
น โลภวสิโก อโหสิ ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา ภิกฺขเว อนฺโต อุปฺปนฺนกิเลสสฺส
นาม วฑฺฒิตุํ อทตฺวา ตตฺถ ตตฺเถว นิคฺคณฺหิตุํ วฏฺฏตีติ
วตฺวา สจฺจานิ ปกาเสตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ฯ สจฺจปริโยสาเน
ปญฺจสตาปิ เต ภิกฺขู อรหตฺเต ปติฏฺหึสุ ฯ อวเสเสสุ เกจิ
โสตาปนฺนา เกจิ สกทาคามิโน เกจิ อนาคามิโน อเหสุํ ฯ
ตทา ปน สิคาโล อหเมวาติ ฯ
                    สิคาลชาตกํ อฏฺมํ ฯ
                        -------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๖ หน้า ๓๙๙-๔๐๔.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=36&A=7945&modeTY=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=36&A=7945&modeTY=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=148
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=976
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=966
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=966
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗
http://84000.org/tipitaka/read/?index_27