อรรถกถาเล่มที่ ๓๖ ภาษาบาลีอักษรไทย
 ชา.อ.๒ เอกนิปาต(๒)

                     ๙. นกฺขตฺตชาตกํ
     นกฺขตฺตํ ปฏิมาเนนฺตนฺติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต อญฺตรํ
อาชีวกํ อารพฺภ กเถสิ ฯ
     สาวตฺถิยํ กิร เอกํ กุลธีตรํ ชนปเท เอโก กุลปุตฺโต อตฺตโน
ปุตฺตสฺส วาเรตฺวา อสุกทิวเส นาม คณฺหิสฺสามาติ ทิวสํ เปตฺวา
ตสฺมึ ทิวเส สมฺปตฺเต อตฺตโน กุลุปกํ อาชีวกํ ปุจฺฉิ ภนฺเต
อชฺช มยํ เอกํ มงฺคลํ กริสฺสาม โสภนํ นุ โข นกฺขตฺตนฺติ ฯ
โส อยํ มํ ปมํ อปุจฺฉิตฺวาว ทิวสํ เปตฺวา อิทานิ ปฏิปุจฺฉติ
โหตุ สิกฺขาเปสฺสามิ นนฺติ กุชฺฌิตฺวา อชฺช อโสภนํ นกฺขตฺตํ
มา อชฺช มงฺคลํ  กริตฺถ สเจ กริตฺถ มหาวินาโส ภวิสฺสตีติ อาห ฯ
กุลมนุสฺสา ตสฺส สทฺทหิตฺวา ตํ ทิวสํ น คจฺฉึสุ ฯ นครวาสิโน
สพฺพํ มงฺคลกิริยํ กตฺวา เตสํ อนาคมนํ ทิสฺวา เตหิ อชฺช ทิวโส
ปิโต โน จ โข อาคตา อมฺหากมฺปิ พหุํ ขยํ กมฺมํ คตํ กินฺโน
เตหิ อมฺหากํ ธีตรํ อญฺสฺส ทสฺสามาติ ยถากเตเนว มงฺคเลน
ธีตรํ อญฺสฺส กุลสฺส อทํสุ ฯ อิตเร ปุนทิวเส อาคนฺตฺวา เทถ
โน ทาริกนฺติ อาหํสุ ฯ อถ เต สาวตฺถีวาสิโน ชนปทวาสิโน
นาม ตุมฺเห ฉินฺนกคหปติกา ปาปมนุสฺสา ทิวสํ เปตฺวา อวญฺาย
น อาคตา อาคมนมคฺเคเนว ปฏิคจฺฉถ อมฺเหหิ อญฺสฺส ทาริกา
ทินฺนาติ ปริภาสึสุ ฯ เต เตหิ สทฺธึ กลหํ กตฺวา ทาริกํ อลภิตฺวา
ยถาคตมคฺเคเนว คตา ฯ เตนปิ อาชีวเกน เตสํ มนุสฺสานํ
มงฺคลนฺตรายสฺส กตภาโว ภิกฺขูนํ อนฺตเร ปากโฏ ชาโต ฯ เต จ ภิกฺขู
ธมฺมสภายํ สนฺนิปติตฺวา อาวุโส อาชีวเกน กุลสฺส มงฺคลนฺตราโย
กโตติ กถยมานา นิสีทึสุ ฯ สตฺถา อาคนฺตฺวา กาย นุตฺถ ภิกฺขเว
เอตรหิ กถาย สนฺนิสินฺนาติ ปุจฺฉิ ฯ เต อิมาย นามาติ กถยึสุ ฯ
น ภิกฺขเว อิทาเนว อาชีวโก ตสฺส กุลสฺส มงฺคลนฺตรายํ กโรติ
ปุพฺเพปิ เอเตสํ กุชฺฌิตฺวา มงฺคลนฺตรายํ อกาสิเยวาติ วตฺวา อตีตํ
อาหริ ฯ
     อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต นครวาสิโน
ชนปทวาสีนํ ธีตรํ วาเรตฺวา ทิวสํ เปตฺวา อตฺตโน กุลุปกํ อาชีวกํ
ปุจฺฉึสุ ภนฺเต อชฺช อมฺหากํ เอกา มงฺคลกิริยา โสภนํ นุ
โข นกฺขตฺตนฺติ ฯ โส อิเม  อตฺตโน รุจิยา ทิวสํ ววฏฺเปตฺวา
อิทานิ มํ ปุจฺฉนฺตีติ กุชฺฌิตฺวา อชฺช เนสํ มงฺคลนฺตรายํ กริสฺสามีติ
จินฺเตตฺวา อชฺช อโสภนํ นกฺขตฺตํ สเจ กโรถ มหาวินาสํ
ปาปุณิสฺสถาติ อาห ฯ เต ตสฺส สทฺทหิตฺวา น คมึสุ ฯ ชนปทวาสิโน
เตสํ อนาคมนํ ตฺวา เต อชฺช ทิวสํ เปตฺวาปิ น อาคตา กินฺโน
เตหิ อญฺเสํ ธีตรํ ทสฺสามาติ อญฺเสํ ธีตรํ อทํสุ ฯ นครวาสิโน
ปุนทิวเส อาคนฺตฺวา ทาริกํ ยาจึสุ ฯ ชานปทา ตุมฺเห นครวาสิโน
นาม ฉินฺนกคหปติกา ทิวสํ เปตฺวา ทาริกํ น คณฺหถ มยํ
ตุมฺหากํ อนาคมนภาเวน อญฺเสํ อทมฺหาติ ฯ มยํ อาชีวกํ ปุจฺฉิตฺวา
นกฺขตฺตํ น โสภนนฺติ นาคตา เทถ โน ทาริกนฺติ ฯ อมฺเหหิ
ตุมฺหากํ อนาคมนภาเวน อญฺเสํ ทินฺนา อิทานิ ทินฺนทาริกํ กถํ
ปุน อาเนสฺสามาติ ฯ เอวนฺเตสุ อญฺมญฺ กลหํ กโรนฺเตสุ เอโก
นครวาสิปณฺฑิตปุริโส เอเกน กมฺเมน ชนปทํ คนฺตฺวา เตสํ
นครวาสีนํ มยํ อาชีวกํ ปุจฺฉิตฺวา นกฺขตฺตสฺส  อโสภนภาเวน นาคตาติ
กเถนฺตานํ สุตฺวา นกฺขตฺเตน โก อตฺโถ นนุ ทาริกาย ลทฺธภาโว
นกฺขตฺตนฺติ วตฺวา อิมํ คาถมาห
         นกฺขตฺตํ ปฏิมาเนนฺตํ     อตฺโถ พาลํ อุปจฺจคา
         อตฺโถ อตฺถสฺส นกฺขตฺตํ   กึ กริสฺสนฺติ ตารกาติ ฯ
     ตตฺถ ปฏิมาเนนฺตนฺติ โอโลเกนฺตํ อิทานิ นกฺขตฺตํ ภวิสฺสติ
อิทานิ ภวิสฺสตีติ อาคมยมานนฺติ อตฺโถ ฯ อตฺโถ พาลํ อุปจฺจคาติ
เอตํ นครวาสิกํ พาลํ ทาริกปฏิลาภสงฺขาโต อตฺโถ อติกฺกนฺโต ฯ
อตฺโถ อตฺถสฺส นกฺขตฺตนฺติ ยํ อตฺถํ ปริเยสนฺโต จรติ โส
ปฏิลทฺโธ อตฺโถว อตฺถสฺส นกฺขตฺตนฺนาม ฯ กึ กริสฺสนฺติ ตารกาติ
อิตเร ปน อากาเส ตารกา กึ กริสฺสนฺติ กตรํ อตฺถํ สาเธสฺสนฺตีติ
อตฺโถ ฯ
     นครวาสิโน กลหํ กตฺวา ทาริกํ อลภิตฺวาว อคมํสุ ฯ
     สตฺถาปิ น ภิกฺขเว เอส อาชีวโก อิทาเนวสฺส กุลสฺส
มงฺคลนฺตรายํ กโรติ ปุพฺเพปิ อกาสิเยวาติ อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา
อนุสนฺธึ ฆเฏตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ตทา อาชีวโก เอตรหิ อาชีวโก
อโหสิ ตานิปิ กุลานิ อิทานิ กุลาเนว คาถํ วตฺวา ิตปณฺฑิตปุริโส
ปน อหเมวาติ ฯ
                    นกฺขตฺตชาตกํ นวมํ ฯ
                      -----------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๖ หน้า ๓๓-๓๖.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=36&A=660&modeTY=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=36&A=660&modeTY=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=49
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=323
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=317
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=317
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗
http://84000.org/tipitaka/read/?index_27