อรรถกถาเล่มที่ ๓๖ ภาษาบาลีอักษรไทย
 ชา.อ.๒ เอกนิปาต(๒)

                      ๓ สิคาลชาตกํ
     สทฺทหาสิ สิคาลสฺสาติ อิมํ สตฺถา เวฬุวเน วิหรนฺโต เทวทตฺตํ
อารพฺภ กเถสิ ฯ
     ตสฺมึ สมเย ภิกฺขู ธมฺมสภายํ สนฺนิปติตฺวา อาวุโส เทวทตฺเตน
ปญฺจ ภิกฺขุสตานิ อาทาย คยาสีสํ คนฺตฺวา ยํ สมโณ โคตโม
กโรติ น โส ธมฺโม ยมหํ กโรมิ อยเมว ธมฺโมติ เต
ภิกฺขู อตฺตโน ลทฺธึ คาหาเปตฺวา านปฺปตฺตํ มุสาวาทํ กตฺวา
สงฺฆํ ภินฺทิตฺวา เอกสีมายํ เทฺว อุโปสถา กตาติ เทวทตฺตสฺส
อคุณํ กเถนฺตา นิสีทึสุ ฯ สตฺถา อาคนฺตฺวา กาย นุตฺถ ภิกฺขเว
เอตรหิ กถาย สนฺนิสินฺนาติ ปุจฺฉิตฺวา อิมาย นามาติ วุตฺเต
น ภิกฺขเว เทวทตฺโต อิทาเนว มุสาวาที ปุพฺเพปิ มุสาวาทีเยวาติ
วตฺวา อตีตํ อาหริ ฯ
     อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต
สุสานปสฺเส รุกฺขเทวตา หุตฺวา นิพฺพตฺติ ฯ ตทา พาราณสิยํ
นกฺขตฺตํ สงฺฆุฏฺ ฯ มนุสฺสา ยกฺขพลิกมฺมํ กโรมาติ เตสุ เตสุ
จจฺจรรจฺฉาทิฏฺาเนสุ มจฺฉมํสาทีนิ วิปฺปกิริตฺวา กปาลเกสุ พหุํ สุรํ
ปยึสุ ฯ อเถโก สิคาโล อฑฺฒรตฺติสมเย นิทฺธมเนน นครํ ปวิสิตฺวา
มจฺฉมํสาทีนิ ขาทิตฺวา สุรํ ปิวิตฺวา ปุนฺนาคคจฺฉนฺตรํ ปวิสิตฺวา
ยาว อรุณุคฺคมนา นิทฺทํ โอกฺกมิ ฯ โส ปพุชฺฌิตฺวา อาโลกํ
ทิสฺวา อิทานิ นิกฺขมิตุํ น สกฺกาติ มคฺคสมีปํ คนฺตฺวา อทิสฺสมาโน
นิปชฺชิตฺวา อญฺเ มนุสฺเส ทิสฺวาปิ กิญฺจิ อวตฺวา เอกํ พฺราหฺมณํ
มุขโธวนตฺถาย คจฺฉนฺตํ ทิสฺวา จินฺเตสิ พฺราหฺมณา นาม ธนโลภา
โหนฺติ อิมํ ธเนน ปโลเภตฺวา ยถา มํ อุปกจฺฉนฺตเร กตฺวา
นครา นีหรติ ตถา กริสฺสามีติ ฯ โส มนุสฺสภาสาย พฺราหฺมณาติ
อาห ฯ โส นิวตฺติตฺวา โก มํ ปกฺโกสตีติ อาห ฯ อหํ
พฺราหฺมณาติ ฯ กึการณาติ ฯ พฺราหฺมณ มยฺหํ เทฺว กหาปณสตานิ
อตฺถิ สเจ มํ อุปกจฺฉนฺตเร กตฺวา อุตฺตราสงฺเคน ปฏิจฺฉาเทตฺวา
ยถา น โกจิ ปสฺสติ ตถา นครา นิกฺขมาเปตุํ สกฺโกสิ ตุยฺหํ
เต กหาปเณ ทสฺสามีติ ฯ พฺราหฺมโณ ธนโลเภน สาธูติ สมฺปฏิจฺฉิตฺวา
ตถา กตฺวา อาทาย นครา นิกฺขมิตฺวา โถกํ อคมาสิ ฯ
อถ นํ สิคาโล ปุจฺฉิ กตรํ านํ พฺราหฺมณาติ ฯ อสุกํ
นามาติ ฯ อญฺ โถกํ านํ คจฺฉาติ ฯ เอวํ ปุนปฺปุนํ วทนฺโต
มหาสุสานํ ปตฺวา อิธ มํ โอตาเรหีติ อาห ฯ อถ นํ โอตาเรสิ ฯ
สิคาโล เตนหิ พฺราหฺมณ อุตฺตริสาฏกํ ปฏฺราติ อาห ฯ โส
ธนโลเภน อตฺตโน อุตฺตราสงฺคํ ปฏฺริ ฯ อถ นํ อิมํ รุกฺขมูลํ
ขณาหีติ ปวีขณเน โยเชตฺวา พฺราหฺมณสฺส อุตฺตริสาฏกํ อภิรุยฺห
จตูสุ กณฺเณสุ มชฺเฌ จาติ ปญฺจสุ าเนสุ สรีรนิสฺสนฺทํ ปาเตตฺวา
มกฺเขตฺวา เจว เตเมตฺวา จ สุสานวนํ ปาวิสิ ฯ โพธิสตฺโต
รุกฺขวิฏเป ตฺวา อิมํ คาถมาห
         สทฺทหาสิ สิคาลสฺส      สุราปีตสฺส พฺราหฺมณ
         สิปฺปิกานํ สตํ นตฺถิ      กุโต กํสสตา ทุเวติ ฯ
     ตตฺถ สทฺทหาสีติ สทฺทหสิ ฯ อยเมว วา ปาโ ฯ
ปตฺติยายสีติ อตฺโถ ฯ สิปฺปิกานํ สตํ นตฺถีติ เอตสฺส หิ สิปฺปิกานํ
สตมฺปิ นตฺถิ ฯ กุโต กํสสตา ทุเวติ เทฺว กหาปณสตานิ ปนสฺส
กุโตเยวาติ ฯ
     โพธิสตฺโต อิมํ คาถํ วตฺวา คจฺฉ พฺราหฺมณ ตว สาฏกํ
โธวิตฺวา นฺหายิตฺวา อตฺตโน กมฺมํ กโรหีติ วตฺวา อนฺตรธายิ ฯ
พฺราหฺมโณ ตถา กตฺวา วญฺจิโต วตมฺหิ อิมินาติ โทมนสฺสปฺปตฺโต
ปกฺกามิ ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ตทา
สิคาโล เทวทตฺโต อโหสิ รุกฺขเทวตา ปน อหเมวาติ ฯ
                    สิคาลชาตกํ ตติยํ ฯ
                       ---------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๖ หน้า ๒๘๕-๒๘๘.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=36&A=5703&modeTY=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=36&A=5703&modeTY=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=113
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=750
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=748
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=748
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗
http://84000.org/tipitaka/read/?index_27