ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๖ ภาษาบาลีอักษรไทย ชา.อ.๒ เอกนิปาต(๒)

                     ๑๐ อสาตรูปชาตกํ
     อสาตํ สาตรูเปนาติ อิทํ สตฺถา กุณฺฑิยนครํ อุปนิสฺสาย
กุณฺฑธานวเน วิหรนฺโต โกลิยราชธีตรํ สุปฺปวาสํ อุปาสิกํ อารพฺภ
กเถสิ ฯ
     สา หิ ตสฺมึ สมเย สตฺต วสฺสานิ กุจฺฉินา คพฺภํ ปริหริตฺวา
สตฺตาหํ มูฬฺหคพฺภา อโหสิ ฯ อธิมตฺตา เวทนา ปวตฺตึสุ ฯ สา
เอวํ อธิมตฺตา เวทนาภิตุนฺนาปิ สมฺมาสมฺพุทฺโธ วต โส ภควา
โย เอวรูปสฺส ทุกฺขสฺส ปหานาย ธมฺมํ เทเสสิ สุปฏิปนฺโน วตสฺส
ภควโต สาวกสงฺโฆ โย เอวรูปสฺส ทุกฺขสฺส ปหานาย ปฏิปนฺโน
สุขํ วต นิพฺพานํ ยตฺเถว รูปํ ทุกฺขํ นตฺถีติ อิเมหิ ตีหิ วิตกฺเกหิ
ทุกฺขํ อธิวาเสสิ ฯ สา สามิกํ ปกฺโกสาเปตฺวา ตญฺจ อตฺตโน
ปวุตฺตึ วนฺทนสาสนญฺจ อาโรเจตุํ สตฺถุ สนฺติกํ เปเสสิ ฯ สตฺถา
วนฺทนสาสนํ สุตฺวาว สุขินี โหตุ สุปฺปวาสา โกลิยธีตา สุขินี
อโรคา อโรคํ ปุตฺตํ วิชายตูติ อาห ฯ สห วจนาว ปน ภควโต
สุปฺปวาสา โกลิยธีตา สุขินี อโรคา อโรคํ ปุตฺตํ วิชายิ ฯ
อถสฺสา สามิโก เคหํ คนฺตฺวา ตํ วิชาตํ ทิสฺวา อจฺฉริยํ วต
โภติ อติวิย ตถาคตสฺสานุภาโวติ อจฺฉริยพฺภุตจิตฺตชาโต อโหสิ ฯ
สุปฺปวาสาปิ ปุตฺตํ วิชายิตฺวา สตฺตาหํ พุทฺธปฺปมุขสฺส ภิกฺขุสงฺฆสฺส
มหาทานํ ทาตุกามา ปุน นิมนฺตนตฺถาย ตํ เปเสสิ ฯ เตน โข
ปน สมเยน มหาโมคฺคลฺลานสฺส อุปฏฺฐาเกน พุทฺธปฺปมุโข
ภิกฺขุสงฺโฆ นิมนฺติโต โหติ ฯ สตฺถา สุปฺปวาสาย ทานสฺส
โอกาสทานตฺถาย เถรสฺส สนฺติกํ เปเสตฺวา ตํ สญฺญาเปตฺวา สตฺตาหํ
ตสฺสา ทานํ ปฏิคฺคเหสิ สทฺธึ ภิกฺขุสงฺเฆน ฯ
     สตฺตเม ปน ทิวเส สุปฺปวาสา ปุตฺตํ สีวลิกุมารํ มณฺเฑตฺวา
สตฺถารญฺจ ภิกฺขุสงฺฆญฺจ วนฺทาเปสิ ฯ ตสฺมึ ปฏิปาฏิยา
สารีปุตฺตตฺเถรสฺส สนฺติกํ นีเต เถโร เตน สทฺธึ กจฺจิ เต สีวลิ
ขมนียนฺติ ปฏิสณฺฐารํ อกาสิ ฯ โส กุโต เม ภนฺเต สุขํ สฺวาหํ
สตฺต วสฺสานิ โลหกุมฺภิยํ วสินฺติ เถเรน สทฺธึ เอวรูปํ กถํ กเถสิ ฯ
สุปฺปวาสา ตสฺส วจนํ สุตฺวา สตฺตาหํ ชาโต มม ปุตฺโต อนุพุทฺเธน
ธมฺมเสนาปตินา สทฺธึ มนฺเตตีติ  โสมนสฺสปฺปตฺตา อโหสิ ฯ สตฺถา
อปิ นุ สุปฺปวาเส อญฺเญปิ เอวรูเป ปุตฺเต อิจฺฉสีติ อาห ฯ สเจ
ภนฺเต เอวรูเป อญฺเญ สตฺต ปุตฺเต ลเภยฺยํ อิจฺเฉยฺยาเมวาหนฺติ ฯ
สตฺถา อุทานํ อุทาเนตฺวา อนุโมทนํ กตฺวา ปกฺกามิ ฯ สีวลิกุมาโรปิ
โข สตฺตวสฺสิกกาเลเยว สาสเน อุรํ ทตฺวา ปพฺพชิตฺวา
ปริปุณฺณวสฺโส อุปสมฺปทํ ลภิตฺวา ปุญฺญวา ลาภคฺคยสคฺคปฺปตฺโต หุตฺวา
ปฐวึ อุนฺนาเทตฺวา อรหตฺตํ ปตฺวา ปุญฺญวนฺตานํ อนฺตเร
เอตทคฺคฏฺฐานํ ปาปุณิ ฯ อเถกทิวสํ ภิกฺขู ธมฺมสภายํ สนฺนิปติตฺวา
อาวุโส สีวลิตฺเถโร นาม เอวรูโป มหาปุญฺโญ ปฏฺฐิตปฏฺฐโน
ปจฺฉิมภวิกสตฺโต สตฺต วสฺสานิ โลหกุมฺภิยํ วสิ สตฺตาหํ
มูฬฺหคพฺภภาวํ อาปชฺชิ อโห มาตา มหนฺตํ ทุกฺขํ อนุภวิ เต กินฺนุ
โข กมฺมมกํสูติ กถํ สมุฏฺฐาเปสุํ ฯ สตฺถา ตตฺถ คนฺตฺวา กาย
นุตฺถ ภิกฺขเว เอตรหิ กถาย สนฺนิสินฺนาติ ปุจฺฉิตฺวา อิมาย นามาติ
วุตฺเต ภิกฺขเว สีวลิโน มหาปุญฺญวโตว สตฺต วสฺสานิ โลหกุมฺภิยํ
นิวาโส จ สตฺตาหํ มูฬฺหคพฺภภาวปฺปตฺติ จ อตฺตนา กตกมฺมมูลกาว
ตสฺสา สุปฺปวาสายปิ สตฺต วสฺสานิ กุจฺฉินา คพฺภปริหรณทุกฺขญฺจ
สตฺตาหํ มูฬฺหคพฺภทุกฺขญฺจ อตฺตนา กตกมฺมมูลกเมวาติ วตฺวา เตหิ
ยาจิโต อตีตํ อาหริ ฯ
     อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต
ตสฺส อคฺคมเหสิยา กุจฺฉิสฺมึ ปฏิสนฺธึ คณฺหิตฺวา วยปฺปตฺโต
ตกฺกสิลายํ สพฺพสิปฺปานิ อุคฺคณฺหิตฺวา ปิตุ อจฺจเยน ธมฺเมน รชฺชํ
กาเรสิ ฯ ตสฺมึ สมเย โกสลราชา มหนฺเตน พเลน อาคนฺตฺวา
พาราณสึ คเหตฺวา ตํ ราชานํ มาเรตฺวา ตสฺเสว อคฺคมเหสึ
อตฺตโน อคฺคมเหสึ อกาสิ ฯ พาราณสีรญฺโญ ปน ปุตฺโต ปิตุ
มรณกาเล นิทฺธมนทฺวาเรน ปลายิตฺวา พลํ สํหริตฺวา พาราณสึ
อาคนฺตฺวา อวิทูเร นิสีทิตฺวา ตสฺส รญฺโญ ปณฺณํ เปเสสิ รชฺชํ
วา เทตุ ยุทฺธํ วาติ ฯ โส ยุทฺธํ ทมฺมีติ ปฏิปณฺณํ เปเสสิ ฯ
ราชกุมารสฺส ปน มาตา ตํ สาสนํ สุตฺวา ยุทฺเธน กมฺมํ นตฺถิ
ตสฺส สตฺต ทิวสานิ สญฺจารํ ปจฺฉินฺทิตฺวา พาราณสีนครํ ปริวาเรตุ
ตโต ทารุทกภตฺตปริกฺขเยน กิลนฺตมนุสฺสํ นครํ วินาว ยุทฺเธน
คณฺหิสฺสตีติ ปณฺณํ เปเสสิ ฯ โส มาตุ สาสนํ สุตฺวา สตฺต
ทิวสานิ สญฺจารํ ปจฺฉินฺทิตฺวา นครํ รุนฺธิ ฯ นาครา สญฺจารํ
อลภมานา สตฺตเม ทิวเส ตสฺส รญฺโญ สีสํ คเหตฺวา กุมารสฺส
อทํสุ ฯ กุมาโร นครํ ปวิสิตฺวา รชฺชํ คเหตฺวา อายุหปริโยสาเน
ยถากมฺมํ คโต ฯ
     โส เอตรหิ สตฺต ทิวสานิ สญฺจารํ ปจฺฉินฺทิตฺวา นครํ
รุนฺธิตฺวา คหิตกมฺมนิสฺสนฺเทน สตฺต วสฺสานิ โลหกุมฺภิยํ วสิตฺวา
สตฺตาหํ มูฬฺหคพฺภภาวํ อาปชฺชติ ยมฺปน โส ปทุมุตฺตรปาทมูเล
ลาภีนํ อคฺโค ภเวยฺยนฺติ มหาทานํ ทตฺวา ปฏฺฐนํ อกาสิ ยญฺจ
วิปสฺสิพุทฺธกาเล นาคเรหิ สทฺธึ สหสฺสคฺฆนิกํ คุฬทธึ ทตฺวา ปฏฺฐนํ
อกาสิ ตสฺสานุภาเวน ลาภีนํ อคฺโค ชาโต ฯ สุปฺปวาสาปิ นครํ
รุนฺธิตฺวา คณฺห ตาตาติ เปสิตภาเวน สตฺต วสฺสานิ กุจฺฉินา คพฺภํ
ปริหริตฺวา สตฺตาหํ มูฬฺหคพฺภา ชาตาติ ฯ สตฺถา อิมํ อตีตํ
อาหริตฺวา อภิสมฺพุทฺโธ หุตฺวา อิมํ คาถมาห
           อสาตํ สาตรูเปน    ปิยรูเปน อปฺปิยํ
           ทุกฺขํ สุขสฺส รูเปน   ปมตฺตมติวตฺตตีติ  ฯ
     ตตฺถ อสาตํ สาตรูเปนาติ อมธุรเมว มธุรปฺปฏิรูปเกน ฯ
ปมตฺตมติวตฺตตีติ อสาตํ อปฺปิยํ ทุกฺขนฺติ เอตํ ติวิธมฺปิ เอเตน
สาตรูปาทินา อากาเรน สติวิปฺปวาสวเสน ปมตฺตํ ปุคฺคลํ
อติวตฺตติ อภิภวตีติ อตฺโถ ฯ อิทํ ภควตา ยญฺจ เต มาตาปุตฺตา
อิมินา คพฺภปริหรณคพฺภวาสสงฺขาเตน อสาตาทินา ปุพฺเพ
นครรุนฺธนสาตาทิปฺปฏิรูปเกน อชฺโฌตฺถฏา ยญฺจ อิทานิ สา อุปาสิกา
ปุนปิ สตฺตกฺขตฺตุํ เอวรูปํ อสาตํ อปฺปิยํ ทุกฺขํ เปมวตฺถุภูเตน
ปุตฺตสงฺขาเตน สาตาทิปฺปฏิรูปเกน อชฺโฌตฺถฏา หุตฺวา ตถา วจนํ
สพฺพมฺปิ สนฺธาย วุตฺตนฺติ เวทิตพฺพํ ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ตทา
นครํ รุนฺธิตฺวา รชฺชํ ปตฺตกุมาโร สีวลิ อโหสิ มาตา สุปฺปวาสา
ปิตา ปน พาราณสีราชา อหเมวาติ ฯ
                อสาตรูปชาตกํ ทสมํ ฯ
                ลิตฺตวคฺโค ทสโม ฯ
                มชฺฌิมปณฺณาสโก นิฏฺฐิโต ฯ
                      ----------
@เชิงอรรถ:
@*** หน้านี้ไม่มีข้อมูล ***


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๖ หน้า ๒๕๗-๒๖๒. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=36&A=5188&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=36&A=5188&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=100              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=655              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=652              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=652              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]