อรรถกถาเล่มที่ ๓๖ ภาษาบาลีอักษรไทย
 ชา.อ.๒ เอกนิปาต(๒)

                     ๑๐. อกตญฺูชาตกํ
     โย ปุพฺเพ กตกลฺยาโณติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต
อนาถปิณฺฑิกํ อารพฺภ กเถสิ ฯ
     ตสฺส กิเรโก ปจฺจนฺตวาสิโก เสฏฺี อทิฏฺสหาโย อโหสิ ฯ
โส เอกทา ปจฺจนฺเต อุฏฺานกภณฺฑสฺส ปญฺจ สกฏสตานิ ปูเรตฺวา
กมฺมิเก มนุสฺเส อาห คจฺฉถ โภ อิมํ ภณฺฑํ สาวตฺถึ เนตฺวา
อมฺหากํ สหายสฺส อนาถปิณฺฑิกสฺส มหาเสฏฺิสฺส ปจฺจคฺเฆน
วิกฺกิณิตฺวา ปฏิภณฺฑํ อาหรถาติ ฯ เต สาธูติ ตสฺส วจนํ
สมฺปฏิจฺฉิตฺวา สาวตฺถึ คนฺตฺวา มหาเสฏฺึ ทิสฺวา ปณฺณาการํ
ทตฺวา ตํ ปวุตฺตึ อาโรจยึสุ ฯ มหาเสฏฺีปิ ทิสฺวา สฺวาคตํ
โวติ เตสํ นิวาสญฺจ ปริพฺพยญฺจ ทาเปตฺวา สหายสฺส สุขํ
ปุจฺฉิตฺวา ภณฺฑํ วิกฺกิณิตฺวา ปฏิภณฺฑํ ทาเปสิ ฯ เต ปจฺจนฺตํ
คนฺตฺวา ตมตฺถํ อตฺตโน เสฏฺิสฺส อาโรเจสุํ  ฯ อปรภาเค
อนาถปิณฺฑิโกปิ ตเถว ปญฺจ สกฏสตานิ ตตฺถ เปเสสิ ฯ มนุสฺสา
ตตฺถ คนฺตฺวา ปณฺณาการํ อาทาย ปจฺจนฺตวาสิกเสฏฺึ ปสฺสึสุ ฯ
โส กุโต อาคจฺฉถาติ ปุจฺฉิตฺวา สาวตฺถิโต ตุมฺหากํ สหายกสฺส
อนาถปิณฺฑิกสฺส สนฺติกาติ วุตฺเต อนาถปิณฺฑิโกติ กสฺสจิ ปุริสสฺส
นามํ ภวิสฺสตีติ ปริหาสํ กตฺวา ปณฺณาการํ คเหตฺวา คจฺฉถ
ตุมฺเหติ อุยฺโยเชสิ เนว นิวาสํ น ปริพฺพยํ ทาเปสิ ฯ เต
สยเมว ภณฺฑํ วิกฺกิณิตฺวา ปฏิภณฺฑํ อาทาย สาวตฺถึ อาคนฺตฺวา
เสฏฺิสฺส ตํ ปวุตฺตึ อาโรเจสุํ ฯ อถ โส ปจฺจนฺตวาสี ปุนปิ
เอกวารํ ตเถว ปญฺจ สกฏสตานิ สาวตฺถึ เปเสสิ ฯ มนุสฺสา
ปณฺณาการํ อาทาย มหาเสฏฺึ ปสฺสึสุ ฯ เต ปน ทิสฺวา
อนาถปิณฺฑิกสฺส มนุสฺสา มยํ สามิ เอเตสํ นิวาสญฺจ ภตฺตญฺจ
ปริพฺพยญฺจ ชานิสฺสามาติ วตฺวา เตสํ สกฏานิ พหินคเร ตถารูเป าเน
โมจาเปตฺวา ตุมฺเห อิธ วสถ อมฺหากํ โว ฆเร ยาคุภตฺตญฺจ
ปริพฺพโย จ ภวิสฺสตีติ คนฺตฺวา ทาสกมฺมกเร สนฺนิปาเตตฺวา
มชฺฌิมยามสมนนฺตเร ปญฺจ สกฏสตานิ วิลุมฺปิตฺวา นิวาสนปารุปนานิปิ
เตสํ อจฺฉินฺทิตฺวา โคเณ ปลาเปตฺวา ปญฺจ สกฏสตานิ
วิจกฺกานิ กตฺวา ภูมิยํ เปตฺวาว จกฺกานิปิ คณฺหิตฺวา อคมํสุ ฯ
ปจฺจนฺตวาสิโน นิวาสนมตฺตสฺสาปิ สามิกา อหุตฺวา ภีตา เวเคน
ปลายิตฺวา ปจฺจนฺตเมว คตา ฯ เสฏฺิมนุสฺสาปิ ตํ ปวุตฺตึ
มหาเสฏฺิโน อาโรเจสุํ ฯ โส อตฺถิทานิ กถาปาภตนฺติ สตฺถุ สนฺติกํ
คนฺตฺวา อาทิโต ปฏฺาย สพฺพํ ปวุตฺตึ อาโรเจสิ ฯ สตฺถา น
โข คหปติ โส ปจฺจนฺตวาสี อิทาเนว เอวํสีโล ปุพฺเพปิ
เอวํสีโลเยว อโหสีติ วตฺวา เตน ยาจิโต อตีตํ อาหริ ฯ
     อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต
พาราณสิยํ มหาวิภโว เสฏฺี อโหสิ ฯ ตสฺเสโก ปจฺจนฺตวาสิโก
เสฏฺี อทิฏฺสหาโยติ สพฺพํ อตีตวตฺถุํ ปจฺจุปฺปนฺนวตฺถุสทิสเมว ฯ
โพธิสตฺโต ปน อตฺตโน มนุสฺเสหิ อชฺช อมฺเหหิ อิทนฺนาม กตนฺติ
อาโรจิเต ปมํ อตฺตโน กตํ อุปการํ อชานนฺตา ปจฺฉา เอวรูปํ
ลภนฺติเยวาติ วตฺวา สมฺปตฺตปริสาย ธมฺมํ เทเสนฺโต อิมํ คาถมาห
         โย ปุพฺเพ กตกลฺยาโณ    กตตฺโถ นาวพุชฺฌติ
         ปจฺฉา กิจฺเจ สมุปฺปนฺเน   กตฺตารํ นาธิคจฺฉตีติ ฯ
     ตตฺรายํ ปิณฺฑตฺโถ ขตฺติยาทีสุ โยโกจิ ปุริโส ปุพฺเพ ปมตรํ
อญฺเน กตกลฺยาโณ กตูปกาโร กตตฺโถ นิปฺผาทิตกิจฺโจ หุตฺวา
ตํ ปเรน อตฺตนิ กตํ กลฺยาณญฺเจว อตฺถญฺจ น ชานาติ โส
ปจฺฉา อตฺตโน กิจฺเจ สมุปฺปนฺเน ตสฺส กิจฺจสฺส กตฺตารํ นาธิคจฺฉติ
น ลภตีติ ฯ
     เอวํ โพธิสตฺโต อิมาย คาถาย ธมฺมํ เทเสตฺวา ทานาทีนิ
ปุญฺานิ กตฺวา ยถากมฺมํ คโต ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ตทา
ปจฺจนฺตวาสี อิทานิ ปจฺจนฺตวาสีเยว พาราณสีเสฏฺี ปน อหเมว
เตน สมเยนาติ ฯ
                    อกตญฺูชาตกํ ทสมํ ฯ
                   อปายิมฺหวคฺโค นวโม ฯ
                      -----------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๖ หน้า ๒๑๑-๒๑๔.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=36&A=4267&modeTY=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=36&A=4267&modeTY=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=90
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=590
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=585
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=585
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗
http://84000.org/tipitaka/read/?index_27