ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๔ ภาษาบาลีอักษรไทย เถรี.อ. (ปรมตฺถที.)

                   ๔๔๙. ๑๑. ตึสมตฺตาเถรีคาถาวณฺณนา
      มุสลานิ คเหตฺวานาติอาทิกา ตึสมตฺตานํ เถรีนํ คาถา.
      ตาปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิการา ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฏฺฏูปนิสฺสยํ กุสลํ
อุปจินนฺติโย อนุกฺกเมน อุปจิตวิโมกฺขสมฺภารา ๓- อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท สกกมฺม-
สญฺโจทิตา ตตฺถ ตตฺถ กุลเคเห นิพฺพตฺติตฺวา วิญฺญุตํ ปตฺวา ปฏาจาราย เถริยา
สนฺติเก ธมฺมํ สุตฺวา ปฏิลทฺธสทฺธา ปพฺพชิตฺวา ปริสุทฺธสีลา วตฺตปฏิวตฺตํ
ปริปูเรนฺติโย วิหรนฺติ. อเถกทิวสํ ปฏาจาราเถรี ตาสํ โอวาทํ เทนฺตี:-
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม....นิชิคิสาย   ม.,อิ. อุปฺปชฺชนโต   สี. อุปจิตกุสลสมฺภารา
       [๑๑๗] "มุสลานิ คเหตฺวาน          ธญฺญํ โกฏฺเฏนฺติ มาณวา
              ปุตฺตทารานิ โปเสนฺตา       ธนํ วินฺทนฺติ มาณวา.
       [๑๑๘]  กโรถ พุทฺธสาสนํ           ยํ กตฺวา นานุตปฺปติ
              ขิปฺปํ ปาทานิ โธวิตฺวา       เอกมนฺเต นิสีทถ
              เจโตสมถมนุยุตฺตา          กโรถ พุทฺธสาสนนฺ"ติ
อิมา เทฺว คาถา อภาสิ.
      ตตฺถายํ สงฺเขปตฺโถ:- อิเม สตฺตา ชีวิตเหตุ มุสลานิ คเหตฺวา ปเรสํ
ธญฺญํ โกฏฺเฏนฺติ, อุทุกฺขลกมฺมํ กโรนฺติ. อญฺญมฺปิ เอทิสํ ๑- นิหีนกมฺมํ กตฺวา
ปุตฺตทารํ โปเสนฺตา ยถารหํ ธนมฺปิ สํหรนฺติ. ตํ ปน เนสํ กมฺมํ นิหีนํ คมฺมํ
โปถุชฺชนิกํ ทุกฺขํ อนตฺถสญฺหิตญฺจ. ตสฺมา เอทิสํ สงฺกิเลสิกปปญฺจํ วชฺเชตฺวา
กโรถ พุทฺธสาสนํ สิกฺขตฺตยสงฺขาตํ สมฺมาสมฺพุทฺธสาสนํ กโรถ สมฺปาเทถ อตฺตโน
สนฺตาเน นิพฺพตฺเตถ. ตตฺถ การณมาห "ยํ กตฺวา นานุตปฺปตี"ติ, ยสฺส กรณเหตุ เอตรหิ
อายตึ จ อนุตาปํ นาปชฺชติ. อิทานิ ตสฺส กรเณ ปุพฺพกิจฺจํ อนุโยควิธิญฺจ
ทสฺเสตุํ "ขิปฺปํ ปาทานิ โธวิตฺวา"ติอาทิ วุตฺตํ. ตตฺถ ยสฺมา อโธวิตปาทสฺส
อวิกฺขาลิตมุขสฺส จ นิสชฺชนสุขํ อุตุสปฺปายลาโภ จ น โหติ, ปาเท ปน โธวิตฺวา
มุขญฺจ วิกฺขาเลตฺวา เอกมนฺเต นิสินฺนสฺส ตทุภยํ ลภติ, ตสฺมา ขิปฺปํ อิมํ
ยถาลทฺธํ ขณํ อวิราเธนฺติโย ปาทานิ อตฺตโน ปาเท โธวิตฺวา เอกมนฺเต วิวิตฺเต
โอกาเส นิสีทถ นิสชฺชถ. อฏฺฐตึสาย อารมฺมเณสุ ยตฺถ กตฺถจิ จิตฺตรุจิเก อารมฺมเณ
อตฺตโน จิตฺตํ อุปริพนฺธิตฺวา เจโตสมถมนุยุตฺตา สมาหิเตน จิตฺเตน จตุสจฺจ-
กมฺมฏฺฐานภาวนาวเสน พุทฺธสฺส ภควโต สาสนํ โอวาทํ อนุสิฏฺฐึ กโรถ สมฺปาเทถาติ.
      อถ ตา ภิกฺขุนิโย ตสฺสา เถริยา โอวาเท ฐตฺวา วิปสฺสนํ ปฏฺฐเปตฺวา
ภาวนาย กมฺมํ กโรนฺติโย ญาณปริปากคตตฺตา เหตุสมฺปนฺนตาย จ สห
@เชิงอรรถ:  ม. เอกทิวสํ
ปฏิสมฺภิทาหิ อรหตฺตํ ปตฺวา อตฺตโน ปฏิปตฺตึ ปจฺจเวกฺขิตฺวา โอวาทคาถาหิ
สทฺธึ:-
       [๑๑๙] "ตสฺสา ตา วจนํ สุตฺวา      ปฏาจาราย สาสนํ
              ปาเท ปกฺขาลยิตฺวาน       เอกมนฺตํ อุปาวิสุํ
              เจโตสมถมนุยุตฺตา         อกํสุ พุทฺธสาสนํ.
       [๑๒๐]  รตฺติยา ปุริเม ยาเม       ปุพฺพชาติมนุสฺสรุํ
              รตฺติยา มชฺฌิเม ยาเม      ทิพฺพจกฺขุํ วิโสธยุํ
              รตฺติยา ปจฺฉิเม ยาเม      ตโมกฺขนฺธํ ปทาลยุํ.
       [๑๒๑]  อุฏฺฐาย ปาเท วนฺทึสุ       กตา เต อนุสาสนี
              อินฺทํว เทวา ติทสา        สงฺคาเม อปราชิตํ
              ปุรกฺขตฺวา วิหสฺสาม        เตวิชฺชามฺห อนาสวา"ติ
อิมา คาถา อภาสึสุ.
       ตตฺถ ตสฺสา ตา วจนํ สุตฺวา, ปฏาจาราย สาสนนฺติ ตสฺสา ปฏาจาราย
เถริยา กิเลเส ปฏินิสฺสคฺคสาสนฏฺเฐน ๑- สาสนภูตํ โอวาทวจนํ ตา ตึสมตฺตา
ภิกฺขุนิโย สุตฺวา ปฏิสุตฺวา สิรสา สมฺปฏิจฺฉิตฺวา.
       อุฏฺฐาย ปาเท วนฺทึสุ, กตา เต อนุสาสนีติ ยถาสมฺปฏิจฺฉิตํ ตทนุสาสนํ
อฏฺฐิกตฺวา ๒- มนสิกตฺวา ยถาผาสุกฏฺฐาเน นิสีทิตฺวา ภาเวนฺติโย ภาวนํ มตฺถกํ
ปาเปตฺวา อตฺตนา อธิคตวิเสสํ อาโรเจตุํ นิสินฺนาสนโต อุฏฺฐาย ตสฺสา สนฺติกํ
คนฺตฺวา "มหาเถริ ตว อนุสาสนี ยถานุสิฏฺฐํ อเมฺหหิ กตา"ติ วตฺวา ตสฺสา
ปาเท ปญฺจปติฏฺฐิเตน วนฺทึสุ. อินฺทํว เทวา ติทสา, สงฺคาเม อปราชิตนฺติ
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. กิเลสปฏิสตฺตุสาสนฏฺเฐน   ฉ.ม. ตสฺสา สาสนํ อฏฺฐึ กตฺวา
เทวาสุรสงฺคาเม อปราชิตํ วิชิตาวึ อินฺทํ ตาวตึสา เทวา วิย มหาเถริ มยนฺตํ
ปุรกฺขตฺวา วิหริสฺสาม ๑- อญฺญสฺส กตฺตพฺพสฺส อภาวโต. ตสฺมา "เตวิชฺชามฺห
อนาสวา"ติ อตฺตโน กตญฺญุภาวํ ปเวเทนฺติ. อิทเมว ตาสํ อญฺญาพฺยากรณํ อโหสิ.
ยํ ปเนตฺถ อตฺถโต อวิภตฺตํ, ตํ เหฏฺฐา วุตฺตนยเมว.
                    ตึสมตฺตาเถรีคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                       ------------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๔ หน้า ๑๔๙-๑๕๒. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=34&A=3224&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=34&A=3224&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=449              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=9250              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=9302              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=9302              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]