ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๒ ภาษาบาลีอักษรไทย เถร.อ.๑ (ปรมตฺถที.๑)

                    ๒๖๐. ๓. วลฺลิยตฺเถรคาถาวณฺณนา
      มกฺกโฏ ปญฺจทฺวารายนฺติอาทิกา อายสฺมโต วลฺลิยตฺเถรสฺส คาถา. กา
อุปฺปตฺติ?
      อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว ปุญฺญานิ อุปจินนฺโต
อิโต เอกตึเส กปฺเป กุลเคเห นิพฺพตฺติตฺวา วิญฺญุตํ ปตฺโต เอกทิวสํ เกนจิเทว
กรณีเยน อรญฺญํ คโต ตตฺถ นารทํ นาม ปจฺเจกสมฺพุทฺธํ รุกฺขมูเล วสนฺตํ
ทิสฺวา ปสนฺนมานโส นเฬหิ สาลํ กตฺวา ติเณหิ ฉาเทตฺวา อทาสิ. จงฺกมนฏฺฐานญฺจสฺส
โสเธตฺวา วาลุกา โอกิริตฺวา อทาสิ. โส เตน ปุญฺญกมฺเมน เทวมนุสฺเสสุ
สํสรนฺโต อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท สาวตฺถิยํ พฺราหฺมณมหาสาลสฺส ปุตฺโต หุตฺวา
นิพฺพตฺติ, วลฺลิโยติสฺส นามํ อโหสิ. โส วยปฺปตฺโต โยพฺพนมนุปฺปตฺโต
อินฺทฺริยวสิโก หุตฺวา วิจรนฺโต กลฺยาณมิตฺตสํสคฺเคน ภควนฺตํ อุปสงฺกมิตฺวา ธมฺมํ
สุตฺวา ปฏิลทฺธสทฺโธ ปพฺพชิตฺวา วิปสฺสนํ ปฏฺฐเปตฺวา น จิรสฺเสว อรหตฺตํ ปาปุณิ.
เตน วุตฺตํ อปทาเน ๔- :-
@เชิงอรรถ:  สี.,อิ. ตสฺมา สา อาสา สปฺปุริสานํ พุทฺธาทีนํ น โหติ
@๒-๒ สี. ปฏิปชฺชนโต สกฺการาสา ปหาเนน ปหีณา โหตีติ
@ ม. น หีโน    ขุ.อป. ๓๓/๘๙/๑๓๖ นฬกุฏิกทายกตฺเถราปทาน (สฺยา)
          "หิมวนฺตสฺสาวิทูเร           หาริโก ๑- นาม ปพฺพโต
           สยมฺภู นารโท นาม         รุกฺขมูเล วสี ตทา.
           นฬาคารํ กริตฺวาน          ติเณน ฉาทยึ อหํ
           จงฺกมํ โสธยิตฺวาน          สยมฺภุสฺส อทาสหํ.
           เตน กมฺเมน สุกเตน        เจตนาปณิธีหิ จ
           ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ         ตาวตึสมคจฺฉหํ.
           ตตฺถ เม สุกตํ พฺยมฺหํ        นฬกุฏิกนิมฺมิตํ
           สฏฺฐิโยชนมุพฺเพธํ           ตึสโยชนวิตฺถตํ.
           จตุทฺทเสสุ กปฺเปสุ          เทวโลเก รมึ อหํ
           เอกสตฺตติกฺขตฺตุญฺจ          เทวรชฺชมการยึ.
           จตุตฺตึสติกฺขตฺตุญฺจ           จกฺกวตฺตี อโหสหํ
           ปเทสรชฺชํ วิปุลํ            คณนาโต อสงฺขิยํ.
           ธมฺมปาสาทมารุยฺห          สพฺพาการวรูปมํ ๒-
           ยทิจฺฉกาหํ วิหเร           สกฺยปุตฺตสฺส สาสเน.
           เอกตึเส อิโต กปฺเป        ยํ กมฺมมกรึ ตทา
           ทุคฺคตึ นาภิชานามิ          นฬกุฏิยิทํ ผลํ.
           กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ฯเปฯ   กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ.
      อรหตฺตํ ปน ปตฺวา ปุถุชฺชนกาเล อตฺตโน  จิตฺตสฺส รูปาทิอารมฺมเณสุ
ยถากามปฺปวตฺติยา, ๓- อิทานิ อริยมคฺเคน นิคฺคหิตภาวสฺส จ วิภาวเนน อญฺญํ
พฺยากโรนฺโต:-
    [๑๒๕] "มกฺกโฏ ปญฺจทฺวารายํ        กุฏิกายํ ปสกฺกิย
           ทฺวาเรน อนุปริเยติ         ฆฏฺฏยนฺโต มุหุํ มุหุํ.
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. หาริโต    ปาลิ. สุญฺญาคารวรูปคํ, ม. สพฺพาการวรูปคํ
@ สี.,อิ. ยถากามปฺปวตฺตตาย
     [๑๒๖] ติฏฺฐ มกฺกฏ มา ธาวิ        น หิ เต ตํ ยถา ปุเร
           นิคฺคหิโตสิ ปญฺญาย          เนว ทูรํ คมิสฺสสี"ติ
คาถาทฺวยํ อภาสิ.
      ตตฺถ ฆฏฺฏยนฺโตติ อตฺตโน โลลภาเวน รุกฺขสฺส อญฺญํ สาขํ มุญฺจิตฺวา
อญฺญสฺส คหเณน อเนกวารํ ตตฺถ รุกฺขํ จาเลนฺโต ผลูปโภคมกฺกโฏ ๑- วิย เตน เตน
จกฺขาทิทฺวาเรน รูปาทิอารมฺมเณสุ อญฺญํ มุญฺจิตฺวา อญฺญํ คณฺหนฺโต จิตฺตสนฺตานสฺส
๒- สมาทานวเสน นิจฺจลํ ฐาตุํ อปฺปทาเนน ๓- อภิกฺขณํ ฆฏฺฏยนฺโต จาเลนฺโต
ตสฺมึเยว รูปาทิอารมฺมเณ อนุปริวตฺตติ ยถากามํ วิจรติ. วตฺตมานสมีปตาย เจตฺถ
วตฺตมานวจนํ. เอวํ อนุปริยนฺโต จ ติฏฺฐ มกฺกฏ มา ธาวิ ตฺวํ  จิตฺตมกฺกฏ
อิทานิ ติฏฺฐ มา ธาวิ, อิโต ๔- ปฏฺฐาย เต ธาวิตุํ น สกฺกา, ตสฺมา น หิ
เต ตํ ยถา ปุเร ยสฺมา ตํ อตฺตภาวเคหํ ปุพฺเพ วิย น เต เสวิตํ ปิหิตทฺวาร-
ภาวโต, กิญฺจ ๕- นิคฺคหิโตสิ ปญฺญาย สยญฺจ อิทานิ มคฺคปญฺญาย กิเลสาภิ-
สงฺขารสงฺขาตานํ ปาทานํ ๖- เฉทเนน อจฺจนฺติกํ นิคฺคหํ ปตฺโตสิ, ตสฺมา เนว ทูรํ
คมิสฺสสิ อิโต อตฺตภาวโต ทูรํ ทุติยาทิอตฺตภาวํ เนว คมิสฺสสิ ยาวจริมกจิตฺตํ-
เอว ๗- เต คมนนฺติ ทสฺเสติ. "เนโต ทูรนฺ"ติปิ ปาโฐ, โสเอวตฺโถ.
                    วลฺลิยตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                         -------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้า ๓๘๑-๓๘๓. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=8489&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=8489&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=260              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5690              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5857              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5857              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]