ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๒ ภาษาบาลีอักษรไทย เถร.อ.๑ (ปรมตฺถที.๑)

                    ๑๖๓. ๖. อภยตฺเถรคาถาวณฺณนา
      สุตฺวา สุภาสิตํ วาจนฺติ อายสฺมโต อภยตฺเถรสฺส คาถา. กา อุปฺปตฺติ?
      โส กิร ปทุมุตฺตรสฺส ภควโต สาสเน ปพฺพชิตฺวา ธมฺมกถิโก หุตฺวา
ธมฺมกถนกาเล ปฐมํ จตูหิ คาถาหิ ภควนฺตํ อภิตฺถวิตฺวา ปจฺฉา ธมฺมํ กเถสิ.
เตนสฺส ปุญฺญกมฺมพเลน กปฺปานํ สตสหสฺสํ อปายปฏิสนฺธิ นาม นาโหสิ. ตถา
หิ วุตฺตํ:-
@เชิงอรรถ:  สี. ผลคนฺติ ผลูปคตํ               สี. ตณฺหานิโรธนินฺนตาย
@ สี. วิโรเธตฺวา, ม. วิโพเธตฺวา     สี.,ม. กณฺหาภิชาติสมตาย
               "อภิตฺถวิตฺวา ปทุมุตฺตราหํ ๑-
                ปสนฺนจิตฺโต อสมํ ๒- สยมฺภุํ
                นาคจฺฉิ ๓- กปฺปานิ อปายภูมึ
                สตํ สหสฺสานิ ผเลน ตสฺสา"ติ. ๔-
      เขตฺตสมฺปตฺติยาทีหิ ตสฺส จ ปุพฺพปจฺฉิมสนฺนิฏฺฐานเจตนานํ อติวิย อุฬาร-
ภาเวน โส อปริเมยฺโย ปุญฺญาภิสนฺโท กุสลาภิสนฺโท ๕- ตาทิโส อโหสิ. "อจินฺติเย ๖-
ปสนฺนานํ, วิปาโก โหติ อจินฺติโย"ติ ๗- หิ วุตฺตํ. ตตฺถ ตตฺถ หิ ภเว อุปจิตํ
ปุญฺญํ ตสฺส อุปตฺถมฺภกมโหสิ. ตถา หิ โส วิปสฺสิสฺส ภควโต เกตกปุปฺเผหิ
ปูชมกาสิ. เอวํ อุฬาเรหิ ปุญฺญวิเสเสหิ สุคตีสุเอว สํสรนฺโต อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท
รญฺโญ พิมฺพิสารสฺส ปุตฺโต หุตฺวา นิพฺพตฺติ. อภโยติสฺส นามํ อโหสิ. ตสฺส
อุปฺปตฺติ ปรโต อาวิภวิสฺสติ. โส นิคณฺเฐน นาฏปุตฺเตน อุภโตโกฏิกํ ปญฺหํ สิกฺขา-
เปตฺวา "อิมํ ปญฺหํ ปุจฺฉิตฺวา สมณสฺส โคตมสฺส วาทํ อาโรเปหี"ติ วิสฺสชฺชิโต
ภควนฺตํ อุปสงฺกมิตฺวา ตํ ปญฺหํ ปุจฺฉิตฺวา ตสฺส ปญฺหสฺส อเนกํสพฺยากรณภาเว
ภควตา กถิเต นิคณฺฐานํ ปราชยํ, สตฺถุ จ สมฺมาสมฺพุทฺธภาวํ วิทิตฺวา อุปาสกตฺตํ
ปฏิเวเทสิ. ตโต รญฺเญ พิมฺพิสาเร กาลงฺกเต สญฺชาตสํเวโค สาสเน
ปพฺพชิตฺวา ตาลจฺฉิคฺคฬูปมสุตฺตเทสนาย โสตาปนฺโน หุตฺวา ปุน วิปสฺสนํ
อารภิตฺวา อรหตฺตํ สจฺฉากาสิ. เตน วุตฺตํ อปทาเน ๘- :-
          "วินตานทิยา ตีเร         วิหาสิ ปุริสุตฺตโม
           อทฺทสํ วิรชํ พุทฺธํ         เอกคฺคํ สุสมาหิตํ.
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม., ก. ปทุมุตฺตรํ ชินํ    ฉ.ม., ก. อภโย    ฉ.ม. น คจฺฉิ
@ ฉ.ม., ก. สตสหสฺสานิ อุฬารสทฺโธ, ขุ.อป. ๓๓/๑๓๗/๒๔๒ อภยตฺเถราปทาน (สฺยา)
@ สี. ทานาทิกุสลาภิสนฺโท    สี., ม. อจินฺติเยสุ   ขุ.อป. ๓๒/๘๒/๙ พุทฺธาปทาน
@ ขุ.อป. ๓๓/๑๐๔/๑๕๔ เกตกปุปฺผิยตฺเถราปทาน (สฺยา)
           มธุคนฺธสฺส ปุปฺเผน        เกตกสฺส อหํ ตทา
           ปสนฺนจิตฺโต สุมโน        พุทฺธเสฏฺฐมปูชยึ. ๑-
           เอกนวุเต อิโต กปฺเป     ยํ ปุปฺผมภิปูชยึ
           ทุคฺคตึ นาภิชานามิ        พุทฺธปูชายิทํ ๒- ผลํ.
           กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ฯเปฯ กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ.
      อรหตฺตํ ปน ปตฺวา อตฺตโน ปฏิปตฺติกิตฺตเนน อญฺญํ พฺยากโรนฺโต:-
       ๓- "สุตฺวา สุภาสิตํ วาจํ       พุทฺธสฺสาทิจฺจพนฺธุโน
           ปจฺจพฺยธึ หิ นิปุณํ         วาลคฺคํ อุสุนา ยถา"ติ
คาถํ อภาสิ. ๓-
      [๒๖] ตตฺถ สุตฺวาติ โสตํ โอทหิตฺวา, โสตทฺวารานุสาเรน อุปธาเรตฺวา.
สุภาสิตนฺติ สุฏฺฐุ ภาสิตํ, สมฺมเทว ภาสิตํ, สมฺมาสมฺพุทฺธภาวโต มหาการุณิกตาย
จ กิญฺจิ อวิสํวาเทตฺวา ยถาธิปฺเปตสฺส อตฺถสฺส เอกนฺตโต สาธนวเสน ภาสิตํ
จตุสจฺจวิภาวนียธมฺมกถํ. น หิ สจฺจวินิมุตฺตา ภควโต ธมฺมเทสนา อตฺถิ. พุทฺธสฺสาติ
สพฺพญฺญุพุทฺธสฺส. อาทิจฺจพนฺธุโนติ อาทิจฺจวํเส สมฺภูตตฺตา อาทิจฺโจ พนฺธุ
เอตสฺสาติ อาทิจฺจพนฺธุ, ภควา. ตสฺส อาทิจฺจพนฺธุโน. อาทิจฺจสฺส วา พนฺธูติ
อาทิจฺจพนฺธุ, ภควา. ตสฺส ภควโต โอรสปุตฺตภาวโต. เตนาห ภควา:-
               "โย อนฺธกาเร ตมสี ปภงฺกโร
                เวโรจโน มณฺฑลี อุคฺคเตโช
                มา ราหุ คิลี จรมนฺตลิกฺเข
                ปชํ มมํ ราหุ ๔- ปมุญฺจ สูริยนฺ"ติ. ๕-
@เชิงอรรถ:  ปาลิ. พุทฺธเสฏฺฐสฺส ปูชยึ   สี. ปุปฺผปูชายิทํ   ๓-๓ ฉ.ม. "สุตฺวา สุภาสิตํ
@  วาจนฺ"ติ คาถํ อภาสิ      ก. ราชา    สํ.สคา. ๑๕/๙๑/๕๙ สุริยสุตฺต
      ปจฺจพฺยธินฺติ ปฏิวิชฺฌึ. หีติ นิปาตมตฺตํ. นิปุณนฺติ สณฺหํ ปรมสุขุมํ,
นิโรธสจฺจํ, จตุสจฺจเมว วา. หีติ วา เหตุอตฺเถ นิปาโต. ยสฺมา ปจฺจพฺยธึ ๑- นิปุณํ
จตุสจฺจํ, ตสฺมา น ทานิ กิญฺจิ ปฏิวิชฺฌิตพฺพํ อตฺถีติ อตฺโถ. ยถา กึ ปฏิวิชฺฌีติ
อาห "วาลคฺคํ อุสุนา ยถา"ติ. ยถา สตฺตธา ภินฺนสฺส วาลสฺส โกฏึ สุสิกฺขิโต ๒-
กุสโล อิสฺสาโส อุสุนา กณฺเฑน อวิรชฺฌนฺโต วิชฺเฌยฺย, เอวํ ปจฺจพฺยธึ นิปุณํ
อริยสจฺจนฺติ โยชนา.
                     อภยตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                         ---------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้า ๑๒๖-๑๒๙. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=2859&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=2859&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=163              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5130              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5416              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5416              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]