ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๒ ภาษาบาลีอักษรไทย เถร.อ.๑ (ปรมตฺถที.๑)

                   ๑๖๐. ๓. โคสาลตฺเถรคาถาวณฺณนา
      อหํ โข เวฬุคุมฺพสฺมินฺติ อายสฺมโต โคสาลตฺเถรสฺส ๑- คาถา. กา อุปฺปตฺติ?
      โสปิ ๒- ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ วิวฏฺฏูปนิสฺสยํ กุสลํ อาจินนฺโต
อิโต เอกนวุเต กปฺเป อญฺญตรสฺมึ ปพฺพเต รุกฺขสาขายํ โอลมฺพมานํ ปจฺเจกพุทฺธสฺส
ปํสุกูลจีวรํ ทิสฺวา "อรหทฺธโช ๓- วตายนฺ"ติ ปสนฺนจิตฺโต ปุปฺเผหิ ปูเชสิ.
โส เตน ปุญฺญกมฺเมน ตาวตึสภวเน นิพฺพตฺโต. ตโต ปฏฺฐาย เทวมนุสฺเสสุเยว
สํสรนฺโต อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท มคธรฏฺเฐ อิพฺภกุเล ๔- นิพฺพตฺโต โคสาโล ๕- นาม
นาเมน. โสเณน ปน โกฏิกณฺเณน ๖- กตปริจยตฺตา ตสฺส ปพฺพชิตภาวํ สุตฺวา
"โสปิ นาม มหาวิภโว ปพฺพชิสฺสติ, กิมงฺคํ ปนาหนฺ"ติ สญฺชาตสํเวโค ภควโต
สนฺติเก ปพฺพชิตฺวา จริยานุกูลํ กมฺมฏฺฐานํ คเหตฺวา สปฺปายํ วสนฏฺฐานํ ๗-
คเวสนฺโต อตฺตโน ชาตคามสฺส อวิทูเร เอกสฺมึ สานุปพฺพเต วิหาสิ. ตสฺส มาตา
ทิวเส ทิวเส ภิกฺขํ เทติ. อเถกทิวสํ คามํ ปิณฺฑาย ปวิฏฺฐสฺส มาตา มธุสกฺขรา-
ภิสงฺขตํ ปายาสํ อทาสิ. โส ตํ คเหตฺวา ตสฺส ปพฺพตสฺส ฉายายํ ๘- อญฺญตรสฺส
เวฬุคุมฺพสฺส มูเล นิสีทิตฺวา ปริภุญฺชิตฺวา โธวิต ๙- ปตฺตปาณี วิปสฺสนํ
อารภิ. โภชนสปฺปายลาเภน กายจิตฺตานํ กลฺลตาย สมาหิโต อุทยพฺพยญาณาทิเก
ติกฺเข สูเร วหนฺเต อปฺปกสิเรเนว วิปสฺสนํ อุสฺสุกฺกาเปตฺวา มคฺคปฏิปาฏิยา ภาวนํ
มตฺถกํ ปาเปนฺโต สห ปฏิสมฺภิทาหิ อรหตฺตํ สจฺฉากาสิ. เตน วุตฺตํ อปทาเน ๑๐- :-
          "หิมวนฺตสฺส อวิทูเร      อุทงฺคโณ ๑๑- นาม ปพฺพโต
           ตตฺถทฺทสํ ปํสุกูลํ        ทุมคฺคมฺหิ วิลมฺพิตํ. ๑๒-
           ตีณิ กิงฺกณิปุปฺผานิ       โอจินิตฺวานหํ ตทา
           หฏฺโฐ ปหฏฺเฐน จิตฺเตน  ปํสุกูลํ อปูชยึ.
@เชิงอรรถ:  ม. โคปาลตฺเถรสฺส    สี. โส กิร    ม. อรหตฺตธโช    สี. อิทฺเธ กุเล
@ ม. โคปาโล   สี. โส ปน โกฏิกณฺเณน   สี.สปฺปายเสนาสนํ   ม. อุปจฺฉายายํ
@ สี. โธต...  ๑๐ ขุ.อป. ๓๓/๘๒/๑๒๖ ปํสุกูลปูชกตฺเถราปทาน (สฺยา)
@๑๑ ปาลิ. อุทพฺพโล, สี. อุรโค   ๑๒ ม. วิลคฺคิตํ
           เตน กมฺเมน สุกเตน       เจตนาปณิธีหิ จ
           ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ        ตาวตึสํ อคจฺฉหํ.
           เอกนวุเต อิโต กปฺเป      ยํ กมฺมมกรึ ตทา
           ทุคฺคตึ นาภิชานามิ         ปูชิตฺวา อรหทฺธชํ.
           กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ฯเปฯ  กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ.
      อรหตฺตํ ปน อธิคนฺตฺวา ทิฏฺฐธมฺมสุขวิหารตฺถํ ปพฺพตสานุเมว คนฺตุกาโม
อตฺตโน ปฏิปตฺตึ ปเวเทนฺโต:-
       ๑- "อหํ โข เวฬุคุมฺพสฺมึ        ภุตฺวาน มธุปายสํ
           ปทกฺขิณํ สมฺมสนฺโต         ขนฺธานํ อุทยพฺพยํ
           สานุํ ปฏิคมิสฺสามิ         วิเวกมนุพฺรูหยนฺ"ติ
คาถํ อภาสิ. ๑-
      [๒๓] ตตฺถ เวฬุคุมฺพสฺมินฺติ เวฬุคจฺฉสฺส สมีเป, ตสฺส ฉายายํ. ภุตฺวาน
มธุปายสนฺติ มธุปสิตฺตปายาสํ ๒- ภุญฺชิตฺวา. ปทกฺขิณนฺติ ปทกฺขิณคฺคาเหน,
สตฺถุ โอวาทสฺส สมฺมา สมฺปฏิจฺฉเนนาติ อตฺโถ. สมฺมสนฺโต ขนฺธานํ
อุทยพฺพยนฺติ ปญฺจนฺนํ อุปาทานกฺขนฺธานํ อุทยพฺพยญฺจ วิปสฺสนฺโต, ยทิปิ อิทานิ ๓-
กตกิจฺโจ, ผลสมาปตฺตึ  ปน สมาปชฺชิตุํ วิปสฺสนํ ปฏฺฐเปนฺโตติ อธิปฺปาโย.
สานุํ ปฏิคมิสฺสามีติ ปุพฺเพ มยา วุตฺถปพฺพตสานุเมว อุทฺทิสฺส คจฺฉิสฺสามิ.
วิเวกมนุพฺรูหยนฺติ ปฏิปสฺสทฺธิวิเวกํ ผลสมาปตฺติกายวิเวกญฺจ ปริพฺรูหยนฺโต, ตสฺส
วา ปริพฺรูหนเหตุ คมิสฺสามีติ. เอวํ ปน วตฺวา เถโร ตตฺเถว คโต. อยเมว
จ อิมสฺส เถรสฺส อญฺญาพฺยากรณคาถา อโหสิ.
                    โคสาลตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
@เชิงอรรถ: ๑-๑ ฉ.ม."อหํ โข เวฬุคุมฺพสฺมินฺ"ติ คาถํ อภาสิ
@ ม. มธุสิตฺตปายาสํ            ม. อิธาปิ


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้า ๑๒๐-๑๒๑. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=2711&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=2711&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=160              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5117              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5406              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5406              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]