บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
๑๕๓. ๖. เพลฏฺฐสีสตฺเถรคาถาวณฺณนา ยถาปิ ภทฺโท อาชญฺโญติ อายสฺมโต เพลฏฺฐสีสตฺเถรสฺส คาถา. กา อุปฺปตฺติ? @เชิงอรรถ: ๑-๑ ฉ.ม. "ปญฺจ ฉินฺเท"ติ คาถํ อภาสิ ๒ สี. นิพฺพตฺตาปนกานิ @๓ สี. พนฺธนํ รชฺชุกํ ๔ สี. เทวโลกุปฺปตฺติ..... @๕ สี. อนาคามิมคฺคาธิคมโต จ อุปริ ๖ สี. จ-สทฺโท น ทิสฺสติ โส กิร ปทุมุตฺตรสฺส ภควโต กาเล กุลเคเห นิพฺพตฺโต ภควนฺตํ อุปสงฺกมิตฺวา ธมฺมํ สุตฺวา ปฏิลทฺธสทฺโธ ปพฺพชิตฺวา สมณธมฺมํ กโรนฺโต อุปนิสฺสยสมฺปตฺติยา อภาเวน วิเสสํ นิพฺพตฺเตตุํ นาสกฺขิ. วิวฏฺฏูปนิสฺสยํ ปน พหุํ กุสลํ อุปจินิตฺวา เทวมนุสฺเสสุ สํสรนฺโต ตโต ๑- เอกตฺตึสกปฺเป เวสฺสภุํ ภควนฺตํ ปสฺสิตฺวา ปสนฺนจิตฺโต มาตุลุงฺคผลํ อทาสิ. โส เตน ปุญฺญกมฺเมน เทวมนุสฺเสสุ ๒- นิพฺพตฺติตฺวา อปราปรํ ปุญฺญานิ กตฺวา สุคติโต สุคตึ อุปคจฺฉนฺโต อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท สาวตฺถิยํ พฺราหฺมณกุเล นิพฺพตฺโต ภควโต อภิสมฺโพธิยา ปุเรตรเมว อุรุเวลกสฺสปสฺส สนฺติเก ตาปสปพฺพชฺชํ ปพฺพชิตฺวา อคฺคึ ปริจรนฺโต อุรุเวลกสฺสปสฺส ทมเน อาทิตฺตปริยายเทสนาย ๓- ชฏิลสหสฺเสน ๔- สทฺธึ อรหตฺตํ ปาปุณิ. เตน วุตฺตํ อปทาเน ๕- :- "กณิการํว โชตนฺตํ ปุณฺณมาเยว จนฺทิมํ ชลนฺตํ ๖- ทีปรุกฺขํว อทฺทสํ โลกนายกํ. มาตุลุงฺคผลํ คยฺห อทาสึ สตฺถุโน อหํ ทกฺขิเณยฺยสฺส วีรสฺส ปสนฺโน เสหิ ปาณิภิ. เอกตึเส อิโต กปฺเป ยํ ผลมททึ อหํ ๗- ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ผลทานสฺสิทํ ผลํ. กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ฯเปฯ กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ. เอวํ อธิคตารหตฺโต อายสฺมโต ธมฺมภณฺฑาคาริกสฺส อุปชฺฌาโย อยํ เถโร เอกทิวสํ ผลสมาปตฺติโต อุฏฺฐาย ตํ สนฺตํ ปณีตํ นิรามิสสุขํ อตฺตโน ปุพฺพโยคญฺจ ปจฺจเวกฺขิตฺวา ปีติเวควเสน:- @เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. อิโต (อิทํ ปทํ ยุตฺตตรํ) ๒ ฉ.ม. เทเวสุ ๓ วินย.มหา. ๔/๕๔/๔๔ @ อุรุเวลปาฏิหาริยกถา, สํ.สฬา. ๑๘/๓๑/๒๓ อาทิตฺตสุตฺต (สฺยา) @๔ ฉ.ม. ปุราณชฏิลสหสฺเสน ๕ ขุ.อป. ๓๓/๙๖/๑๔๗ มาตุลุงฺคผลทายกตฺเถราปทาน @๖ ม. ชลิตํ ๗ ปาลิ.,ฉ.ม. ยํ ผลํ อททึ ตทา ๑- "ยถาปิ ภทฺโท อาชญฺโญ นงฺคลาวตฺตนี สิขี คจฺฉติ อปฺปกสิเรน เอวํ รตฺตินฺทิวา มม คจฺฉนฺติ อปฺปกสิเรน สุเข ลทฺเธ นิรามิเส"ติ คาถํ อภาสิ. ๑- [๑๖] ตตฺถ ยถาปีติ โอปมฺมปฏิปาทนตฺเถ นิปาโต. ภทฺโทติ สุนฺทโร ถามพลสมตฺถชวปรกฺกมาทิสมฺปนฺโน. อาชญฺโญติ อาชานีโย ชาติมา การณา- การณานํ อาชานนโก. ๒- โส ติวิโธ อุสภาชญฺโญ อสฺสาชญฺโญ หตฺถิอาชญฺโญติ. เตสุ อุสภาชญฺโญ อิธาธิปฺเปโต. โส จ โข เฉกกสนกิจฺเจ นิยุตฺโต, เตนาห "นงฺคลาวตฺตนี"ติ. นงฺคลสฺส สปาลสฺส ๓- อาวตฺตนโก, ๔- นงฺคลํ อิโต จิโต จ อาวตฺเตตฺวา เขตฺเต กสโกติ ๕- อตฺโถ. นงฺคลํ วา อาวตฺติสฺสติ ๖- เอตฺถาติ นงฺคลา- วตฺตํ, เขตฺเต นงฺคลปโถ, ตสฺมึ นงฺคลาวตฺตนิ. คาถาสุขตฺถํ เหตฺถ "วตฺตนี"ติ ทีฆํ กตฺวา วุตฺตํ. สิขีติ มตฺถเก อวตฺถานโต สิขาสทิสตาย สิขา, สิงฺคํ. ตทสฺส อตฺถีติ สิขี. อปเร ปน "กูฏํ อิธ ๗- `สิขา'ติ อธิปฺเปตนฺ"ติ วทนฺติ, อุภยถาปิ ปธานงฺค- กิตฺตนเมตํ "สิขี"ติ. อปฺปกสิเรนาติ อปฺปกิลมเถน. รตฺตินฺทิวาติ รตฺติโย จ ทิวา จ, เอวมิมํ ๘- อปฺปกสิเรน คจฺฉนฺตีติ โยชนา. อิทํ วุตฺตํ โหติ:- ยถา ภทฺโท อุสภาชานีโย กสเน นิยุตฺโต ฆนติณมูลาทิเกปิ นงฺคลปเถ ตํปิ ๙- อคเณนฺโต อปฺปกสิเรน อิโต จิโต จ ปริวตฺเตนฺโต คจฺฉติ, ยาว กสนติณานํ ปริสฺสมํ ทสฺเสติ, เอวมิมํ ๘- รตฺตินฺทิวาปิ อปฺปกสิเรเนว คจฺฉนฺติ อติกฺกมนฺตีติ. ตตฺถ การณมาห "สุเข ลทฺเธ นิรามิเส"ติ. ยสฺมา กามามิสโลกามิสวฏฺฏามิเสหิ อสมฺมิสฺสํ สนฺตํ ปณีตํ ผลสมาปตฺติสุขํ ลทฺธํ, ตสฺมาติ อตฺโถ. ปจฺจตฺเต เจตํ ภุมฺมวจนํ ยถา "วนปฺปคุมฺเพ "๑๐- "เตน วต เร วตฺตพฺเพ"ติ ๑๑- จ. อถวา ตโต ปภูติ รตฺตินฺทิวา @เชิงอรรถ: ๑-๑ ฉ.ม. "ยถาปิ ภทฺโท อาชญฺโญ"ติ คาถํ อภาสิ ๒ ก. อาชานนโต ๓ ฉ.ม. ผาลสฺส @๔ ก. อาวตฺตนโต ๕ ฉ.ม. กสนโก ๖ ม. อาวตฺติยติ, ฉ.ม. อาวตฺตยติ ๗ ฉ.ม. กกุธํ @๘ ฉ.ม. เอวํ มมํ, สี. มม ๙ ฉ.ม. ปิ-สทฺโทนทิสฺสติ ๑๐ ขุ.ขุทฺทก. ๒๕/๑๓/๘ @ รตนสุตฺต, ขุ.สุตฺต. ๒๕/๒๓๖/๓๗๙ รตนสุตฺต ๑๑ อภิ.กถา.๓๗/๑/๑ ปุคฺคลกถา อปฺปกสิเรน คจฺฉนฺตีติ วิจารณาย อาห "สุเข ลทฺเธ นิรามิเส ", นิรามิเส สุเข ลทฺเธ สติ ตสฺส ลทฺธกาลโต ปฏฺฐายาติ อตฺโถ. เพลฏฺฐสีสตฺเถรคาถาวณฺณนา -------------อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้า ๑๐๐-๑๐๓. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=2278&modeTY=2 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=2278&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=153 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5074 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5372 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5372 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26
|
บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]