ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๐ ภาษาบาลีอักษรไทย วิมาน.อ. (ปรมตฺถที.)

                       ๑๐. ติลทกฺขิณวิมานวณฺณนา
     อภิกฺกนฺเตน วณฺเณนาติ ติลทกฺขิณวิมานํ. ตสฺส กา อุปฺปตฺติ? ภควา
สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน จ สมเยน ราชคเห
อญฺญตรา อิตฺถี คพฺภินี ติเล โธวิตฺวา อาตเป สุกฺขาเปติ เตลํ ปาตุกามา. ๑-
สา จ ปริกฺขีณายุกา ตํ ทิวสเมว จวนธมฺมา, นิรยสํวตฺตนิกํ จสฺสา กมฺมํ
โอกาสํ กตฺวา ฐิตํ. อถ นํ ภควา ปจฺจูสเวลายํ โลกํ โวโลเกนฺโต ทิพฺพ-
จกฺขุนา ทิสฺวา จินฺเตสิ "อยํ อิตฺถี อชฺช กาลํ กตฺวา นิรเย นิพฺพตฺติสฺสติ,
ยนฺนูนาหํ  ติลภิกฺขาปฏิคฺคหเณน ตํ สคฺคูปคํ กเรยฺยนฺ"ติ. โส  สาวตฺถิโต
ตํขเณเนว ราชคหํ คนฺตฺวา ปุพฺพณฺหสมยํ นิวาเสตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย
ราชคเห ปิณฺฑาย จรนฺโต อนุปุพฺเพน ตสฺสา เคหทฺวารํ  สมฺปาปุณิ. ๒- สา
อิตฺถี ภควนฺตํ ปสฺสิตฺวา สญฺชาตปีติโสมนสฺสา สหสา อุฏฺฐหิตฺวา กตญฺชลี
อญฺญํ ทาตพฺพยุตฺตกํ อปสฺสนฺตี หตฺถปาเท โธวิตฺวา ติเล ราสึ กตฺวา
อุโภหิ. หตฺเถหิ ปริคฺคเหตฺวา อญฺชลิปูรํ ติลํ ภควโต ปตฺเต อากิริตฺวา
ภควนฺตํ วนฺทิ. ตํ ภควา อนุกมฺปมาโน "สุขินี โหหี"ติ วตฺวา ปกฺกามิ.
สา ตสฺสา รตฺติยา ปจฺจูสสมเย กาลํ กตฺวา ตาวตึสภวเน ทฺวาทสโยชนิเก
กนกวิมาเน สุตฺตปพุทฺธา วิย นิพฺพตฺติ.
     อถายสฺมา มหาโมคฺคลฺลานตฺเถโร ๓- เทวจาริกํ  ๔- จรนฺโต เหฏฺฐา
วุตฺตนเยเนว อุปคนฺตฺวา ๔-
     [๘๕]  "อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน         ยา ตฺวํ ติฏฺฐสิ เทวเต
           โอภาเสนฺตี ทิสา สพฺพา       โอสธี วิย ตารกา.
@เชิงอรรถ:  ม. เกวลํ ติลเตลํ ปาตุกามา, ฉ. เตลํ กาตุกามา   ฉ.ม. ปาปุณิ
@ ฉ.ม. มหาโมคฺคลฺลาโน  ๔-๔ ฉ.ม. จรนฺโต ตํ อจฺฉราสหสฺสปริวุตํ มหติยา
@เทวิทฺธิยา วิโรจมานมุปคนฺตฺวา
     [๘๖]  เกน เต'ตาทิโส วณฺโณ       เกน เต อิธ มิชฺฌติ
           อุปฺปชฺชนฺติ จ เต โภคา       เย เกจิ มนโส ปิยา.
     [๘๗]              ปุจฺฉามิ ตํ เทวิ มหานุภาเว
                       มนุสฺสภูตา กิมกาสิ ปุญฺญํ
                       เกนาสิ เอวญฺชลิตานุภาวา
                       วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตี"ติ ปุจฺฉิ.
     [๘๘]  สา เทวตา อตฺตมนา         โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา
           ปญฺหํ ปุฏฺฐา วิยากาสิ         ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ.
     [๘๙]              "อหํ มนุสฺเสสุ มนุสฺสภูตา
                       ปุริมาย ชาติยา มนุสฺสโลเก.
     [๙๐]  อทฺทสํ วิรชํ พุทฺธํ            วิปฺปสนฺนมนาวิลํ
           อาสชฺช ทานํ อทาสึ          อกามา ติลทกฺขิณํ
           ทกฺขิเณยฺยสฺส พุทฺธสฺส         ปสนฺนา เสหิ ๑- ปาณิภิ.
     [๙๑]  เตน เม'ตาทิโส วณฺโณ       เตน เม อิธ มิชฺฌติ
           อุปฺปชฺชนฺติ จ เม โภคา       เย เกจิ มนโส ปิยา.
     [๙๒]              อกฺขามิ เต ภิกฺขุ มหานุภาว
                       มนุสฺสภูตา ยมกาสิ ปุญฺญํ
                       เตนมฺหิ เอวญฺชลิตานุภาวา
                       วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตี"ติ
สา วิสฺสชฺเชสิ.
@เชิงอรรถ:  ก. สเกหิ. เอวมุปริปิ
    #[๙๐]  ตตฺถ อาสชฺชาติ อยํ อาสชฺชสทฺโท "อาสชฺช นํ ตถาคตนฺ"ติอาทีสุ ๑-
ฆฏฺฏเน อาคโต. "อาสชฺช ทานํ เทตี"ติอาทีสุ ๒- สมาคเม. อิธาปิ สมาคเมเยว
ทฏฺฐพฺโพ. ตสฺมา อาสชฺชาติ สมาคนฺตฺวา, สมวาเยน สมฺปตฺวาติ อตฺโถ. เตนาห
"อกามา"ติ. สา หิ เทยฺยธมฺมสํวิธานปุพฺพกํ ปุริมสิทฺธํ ทานสงฺกปฺปํ วินา สหสา
สมฺปตฺเต ภควติ ปวตฺติตํ ติลทานํ สนฺธายาห "อาสชฺช ทานํ อทาสึ, อกามา
ติลทกฺขิณนฺ"ติ. เสสํ วุตฺตนยเมว.
                     ติลทกฺขิณวิมานวณฺณนา  นิฏฺฐิตา.
                          -------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๐ หน้า ๕๗-๕๙. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=30&A=1225&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=30&A=1225&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=10              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=248              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=277              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=277              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]