บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๓

อนชฺฌิฏฺาติ อนาณตฺตา อยาจิตา วา ฯ อชฺเฌสนา เจตฺถ สงฺเฆน สมฺมตธมฺมชฺเฌสกายตฺตา วา สงฺฆตฺเถรายตฺตา วา ฯ ตสฺมึ ธมฺมชฺเฌสเก อสติ สงฺฆตฺเถรํ อาปุจฺฉิตฺวา วา เตน ยาจิโต วา ภาสิตุํ ลภติ ฯ สงฺฆตฺเถเรนาปิ สเจ วิหาเร พหู ธมฺมกถิกา โหนฺติ วารปฏิปาฏิยา วตฺตพฺพา ตฺวํ ธมฺมํ ภณ ธมฺมํ กเถหิ ธมฺมทานํ เทหีติ วา วุตฺเตน เตหิปิ วิธีหิ ธมฺโม ภาสิตพฺโพ ฯ โอสาเรหีติ วุตฺโต ปน โอสาเรตุเมว ลภติ กเถหีติ วุตฺโต กเถตุเมว สรภญฺ ภณาหีติ วุตฺโต สรภญฺเมว ฯ สงฺฆตฺเถโรปิ จ อุจฺจตเร อาสเน นิสินฺโน ยาจิตุํ น ลภติ ฯ สเจ อุปชฺฌาโย เจว สทฺธิวิหาริโก จ โหนฺติ อุปชฺฌาโย จ ตํ อุจฺจาสเน นิสินฺโน ภณาหีติ วทติ สชฺฌายํ อธิฏฺหิตฺวา ภณิตพฺพํ ฯ สเจ ปเนตฺถ ทหรภิกฺขู โหนฺติ เตสํ ภณามีติ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๔๖.

ภณิตพฺพํ ฯ สเจ วิหาเร สงฺฆตฺเถโร อตฺตโนเยว นิสฺสิตเก ภณาเปติ อญฺเ มธุรภาณเกปิ นาชฺเฌสติ โส อญฺเหิ วตฺตพฺโพ ภนฺเต อสุกนฺนาม ภณาเปมาติ ฯ สเจ ภณาเปถาติ วา วทติ ตุณฺหี วา โหติ ภณาเปตุํ วฏฺฏติ ฯ สเจ ปน ปฏิพาหติ น ภณาเปตพฺพํ ฯ ยทิ อนาคเตเยว สงฺฆตฺเถเร ธมฺมสฺสวนํ อารทฺธํ ปุน อาคเต เปตฺวา อาปุจฺฉนกิจฺจํ นตฺถิ ฯ โอสาเรตฺวา ปน กเถนฺเตน อาปุจฺฉิตฺวา วา อฏฺเปตฺวาเยว วา กเถตพฺพํ ฯ กเถนฺตสฺส ปุน อาคเตปิ เอเสว นโย ฯ อุปนิสินฺนกถายปิ สงฺฆตฺเถโรว สามี ตสฺมา เตน สยํ วา กเถตพฺพํ อญฺโ วา ภิกฺขุ กเถหีติ วตฺตพฺโพ โน จ โข อุจฺจตเร อาสเน นิสินฺเนน ฯ มนุสฺสานมฺปน ภณาหีติ วตฺตุํ วฏฺฏติ ฯ มนุสฺสา อตฺตโน ชานนกํ ภิกฺขุํ ปุจฺฉนฺติ เตน เถรํ อาปุจฺฉิตฺวา กเถตพฺพํ ฯ สเจ สงฺฆตฺเถโร ภนฺเต อิเม ปญฺหํ มํ ปุจฺฉนฺตีติ ปุฏฺโ กเถหีติ วา ภณติ ตุณฺหี วา โหติ กเถตุํ วฏฺฏติ ฯ อนฺตรฆเร อนุโมทนาทีสุปิ เอเสว นโย ฯ สเจ สงฺฆตฺเถโร วิหาเร วา อนฺตรฆเร วา มํ อนาปุจฺฉิตฺวาปิ กเถยฺยาสีติ อนุชานาติ ลทฺธกปฺปิยํ โหติ สพฺพตฺถ วตฺตุํ วฏฺฏติ ฯ สชฺฌายํ กโรนฺเตนาปิ เถโร อาปุจฺฉิตพฺโพเยว ฯ เอกํ อาปุจฺฉิตฺวา สชฺฌายนฺตสฺส อปโร อาคจฺฉติ ปุน อาปุจฺฉนกิจฺจํ นตฺถิ ฯ สเจ วิสฺสมิสฺสามีติ อาโภคํ กตฺวา ิตสฺส อาคจฺฉติ ปุน อารภนฺเตน อาปุจฺฉิตพฺพํ ฯ สงฺฆตฺเถเร อนาคเตเยว อารทฺธํ สชฺฌายนฺตสฺสาปิ เอเสว นโย ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๔๗.

เอเกน สงฺฆตฺเถเรน มํ อนาปุจฺฉิตฺวาปิ ยถาสุขํ สชฺฌายาหีติ อนุญฺาเตน ยถาสุขํ สชฺฌายิตุํ วฏฺฏติ ฯ อญฺสฺมึ ปน อาคเต ตํ อาปุจฺฉิตฺวาว สชฺฌายิตพฺพํ ฯ {๑๕๑} อตฺตนา วา อตฺตานํ สมฺมนฺนิตพฺพนฺติ อตฺตนา วา อตฺตา สมฺมนฺนิตพฺโพ ฯ ปุจฺฉนฺเตน ปน ปริสํ โอโลเกตฺวา สเจ อตฺตโน อุปทฺทโว นตฺถิ วินโย ปุจฺฉิตพฺโพ ฯ {๑๕๓} กเตปิ โอกาเส ปุคฺคลํ ตุลยิตฺวาติ อตฺถิ นุโข เม อิโต อุปทฺทโว นตฺถีติ เอวํ อุปปริกฺขิตฺวา ฯ ปุคฺคลํ ตุลยิตฺวา โอกาสํ กาตุนฺติ ภูตเมว นุโข อาปตฺตึ วทติ อภูตนฺติ เอวํ อุปปริกฺขิตฺวา โอกาสํ กาตุํ อนุชานามีติ อตฺโถ ฯ ปุรมฺหากนฺติ ปมํ อมฺหากํ ฯ ปฏิกจฺเจวาติ ปมตรเมว ฯ {๑๕๔} อธมฺมกมฺมํ วุตฺตนยเมว ฯ ปฏิกฺโกสิตุนฺติ นิวาเรตุํ ฯ ทิฏฺิมฺปิ อาวิกาตุนฺติ อธมฺมกมฺมํ อิทํ น เม ตํ ขมตีติ เอวํ อญฺสฺส สนฺติเก อตฺตโน ทิฏฺึ ปกาสิตุํ ฯ จตูหิ ปญฺจหีติอาทิ เตสํ อนุปทฺทวตฺถาย วุตฺตํ ฯ สญฺจิจฺจ น สาเวนฺตีติ ยถา น สุณนฺติ เอวํ ภณิสฺสามาติ สญฺจิจฺจ สณิกํ อุทฺทิสนฺติ ฯ {๑๕๕} เถราธิกนฺติ เถราธีนํ เถรายตฺตํ ภวิตุนฺติ อตฺโถ ฯ เถราเธยฺยนฺติปิ ปาโ ฯ ตสฺมา เถเรน สยํ วา อุทฺทิสิตพฺพํ อญฺโ วา อชฺเฌสิตพฺโพ ฯ อชฺเฌสนวิธานญฺเจตฺถ ธมฺมชฺเฌสเน วุตฺตนยเมว ฯ โส น

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓ หน้า ๑๔๕-๑๔๗. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=3&A=3018&modeTY=1&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=3&A=3018&modeTY=1&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=4&i=168 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=4&A=4481 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=4&A=4569 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=4&A=4569 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๔ http://84000.org/tipitaka/read/?index_4