ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๒๙ ภาษาบาลีอักษรไทย สุตฺต.อ.๒ (ปรมตฺถ.๒)

                      ๗. ติสฺสเมตฺเตยฺยสุตฺตวณฺณนา
      [๘๒๑] เมถุนมนุยุตฺตสฺสาติ ติสฺสเมตฺเตยฺยสุตฺตํ. กา อุปฺปตฺติ? ภควติ
กิร สาวตฺถิยํ วิหรนฺเต ติสฺสเมตฺเตยฺยา นาม เทฺว สหายา สาวตฺถึ อคมํสุ.
เต สายนฺหสมยํ มหาชนํ เชตวนาภิมุขํ คจฺฉนฺตํ ทิสฺวา "กุหึ คจฺฉถา"ติ ๔-
ปุจฺฉึสุ. ตโต เตหิ "พุทฺโธ โลเก อุปฺปนฺโน, พหุชนหิตาย ธมฺมํ เทเสติ,
ตํ โสตุํ เชตวนํ คจฺฉามา"ติ วุตฺเต "มยมฺปิ โสสฺสามา"ติ อคมํสุ. เต
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม.,อิ. วิภาวิโต   ก. วิรตฺโตเตฺวว
@ ฉ.ม.,อิ. สงฺขํ   ก. กุหึ คตาติ
อวญฺฌธมฺเทสกสฺส ๑- ภควโต ธมฺมเทสนํ สุตฺวา ปริสนฺตเร นิสินฺนาว
จินฺเตสุํ "น สกฺกา อคารมชฺเฌ ฐิเตนายํ ธมฺโม ปริปูเรตุนฺ"ติ. อถ ปกฺกนฺเต
มหาชเน ภควนฺตํ ปพฺพชฺชํ ยาจึสุ, ภควา "อิเม ปพฺพาเชหี"ติ อญฺญตรํ ภิกฺขุํ
อาณาเปสิ. โส เต ปพฺพาเชตฺวา ตจปญฺจกกมฺมฏฺฐานํ ทตฺวา อรญฺญวาสํ
คนฺตุมารทฺโธ. เมตฺเตยฺโย ติสฺสํ อาห "อาวุโส อุปชฺฌาโย อรญฺญํ คจฺฉติ,
มยมฺปิ คจฺฉามา"ติ. ติสฺโส "อลมาวุโส, ภควโต ทสฺสนํ ธมฺมสฺสวนญฺจาหํ
ปิเหมิ, คจฺฉ ตฺวนฺ"ติ วตฺวา น อคมาสิ. เมตฺเตยฺโย อุปชฺฌาเยน สห
คนฺตฺวา อรญฺเญ สมณธมฺมํ กโรนฺโต นจิรสฺเสว อรหตฺตํ ปาปุณิ สทฺธึ
อาจริยุปชฺฌาเยหิ. ติสฺสสฺสาปิ เชฏฺฐภาตา พฺยาธินา กาลมกาสิ. โส ตํ สุตฺวา
อตฺตโน คามํ อคมาสิ, ตตฺร นํ ญาตกา ปโลเภตฺวา อุปฺปพฺพาเชสุํ.
เมตฺเตยฺโยปิ อาจริยุปชฺฌาเยหิ สทฺธึ สาวตฺถิมาคโต. อถ ภควา วุตฺถวสฺโส
ชนปทจาริกํ จรมาโน อนุปุพฺเพน ตํ คามํ ปาปุณิ. อถ ๒- เมตฺเตยฺโย ภควนฺตํ
วนฺทิตฺวา "อิมสฺมึ ภนฺเต คาเม มม คิหิสหาโย อตฺถิ, มุหุตฺตํ ตาว อาคเมถ
อนุกมฺปํ อุปาทายา"ติ วตฺวา คามํ ปวิสิตฺวา สหายํ ๓- ภควโต สนฺติกํ อาเนตฺวา
เอกมนฺตํ ฐิโต ตสฺสตฺถาย อาทิคาถาย ภควนฺตํ ปญฺหํ ปุจฺฉิ. ตสฺส ภควา
พฺยากโรนฺโต อวเสสคาถาโย อภาสิ. อยมสฺส สุตฺตสฺส อุปฺปตฺติ.
      ตตฺถ เมถุนมนุยุตฺตสฺสาติ เมถุนธมฺมํ สมายุตฺตสฺส. อิตีติ เอวมาห.
อายสฺมาติ ปิยวจนเมตํ, ติสฺโสติ นามํ ตสฺส เถรสฺส. โส หิ ติสฺโสติ นาเมน.
เมตฺเตยฺโยติ โคตฺตํ, โคตฺตวเสเนว เจส ปากโฏ อโหสิ. ตสฺมา อฏฺฐุปฺปตฺติยํ
วุตฺตํ "ติสฺสเมตฺเตยฺยา นาม เทฺว สหายา"ติ. วิฆาตนฺติ อุปฆาตํ. พฺรูหีติ
อาจิกฺข. มาริสาติ ปิยวจนเมตํ, นิทฺทุกฺขาติ วุตฺตํ โหติ. สุตฺวาน ตว สาสนนฺติ
@เชิงอรรถ:  อิ. ตํ อาวชฺเชตฺวา ธมฺมเทสกสฺส
@ ฉ.ม. ตตฺถ   ฉ.ม.,อิ. ตํ
ตว วจนํ สุตฺวา. วิเวเก สิกฺขิสฺสามเสติ สหายํ อารพฺภ ธมฺมเทสนํ ยาจนฺโต
ภณติ, โส ปน สิกฺขิตสิกฺโขเยว.
      [๘๒๒] มุสฺสเต วาปิ สาสนนฺติ ปริยตฺติปฏิปตฺติโต ทุวิธมฺปิ สาสนํ
มุสฺสติ ๑- นสฺสติ. วาปีติ ปทปูรณมตฺตํ. เอตํ ตสฺมึ อนาริยนฺติ ตสฺมึ ปุคฺคเล
เอตํ อนริยํ, ยทิทํ มิจฺฉาปฏิปทา.
      [๘๒๓] เอโก ปุพฺเพ จริตฺวานาติ ปพฺพชฺชาสงฺขาเตน วา
คณโวสฺสคฺคฏฺเฐน ๒- วา ปุพฺเพ เอโก วิหริตฺวา. ยานํ ภนฺตํว ตํ โลเก, หีนมาหุ
ปุถุชฺชนนฺติ ตํ วิพฺภนฺตกํ ปุคฺคลํ ยถา หตฺถิยานาทิยานํ อทนฺตํ วิสมํ อาโรหติ,
อาโรหกมฺปิ ภญฺชติ, ปปาเตปิ ปปตติ, เอวํ กายทุจฺจริตาทิวิสมาโรหเนน
นรกาทีสุ, อตฺถภญฺชเนน ชาติปปตาทีสุ ปปตเนน จ ยานํ ภนฺตํว อาหุ หีนํ
ปุถุชฺชนญฺจ อาหูติ.
      [๘๒๔-๕] ยโส กิตฺติ จาติ ลาภสกฺกาโร ปสํสา จ. ปุพฺเพติ
ปพฺพชิตภาเว. หายเต วาปิ ตสฺส สาติ ตสฺส วิพฺภนฺตกสฺส สโต โส จ ยโส
สา จ กิตฺติ หายติ. เอตมฺปิ ทิสฺวาติ เอตมฺปิ ปุพฺเพ ยสกิตฺตีนํ ภาวํ ปจฺฉา
จ หานึ ทิสฺวา. สิกฺเขถ เมถุนํ วิปฺปหาตเวติ ติสฺโส สิกฺขา สิกฺเขถ. กึการณา?
เมถุนํ วิปฺปหาตเวติ เมถุนปฺปหานตฺถายาติ วุตฺตํ โหติ. โย หิ เมถุนํ น
วิปฺปชหติ, สงฺกปฺเปหิ ฯเปฯ ตถาวิโธ. ตตฺถ ปเรโตติ สมนฺนาคโต. ปเรสํ
นิคฺโฆสนฺติ อุปชฺฌายาทีนํ นินฺทาวจนํ. มงฺกุ โหตีติ ทุมฺมโน โหติ.
     [๘๒๖] อิโต ปรา คาถา ปากฏสมฺพนฺธา เอว. ตาสุ สตฺถานีติ
กายทุจฺจริตาทีนิ. ตานิ หิ อตฺตโน ปเรสญฺจ เฉทนฏฺเฐน "สตฺถานี"ติ วุจฺจนฺติ.
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ   สี. คณววสฺสคฺคฏฺเฐน, ก. คณวสฺสคฺคฏฺเฐน
เตสุ จายํ วิเสสโต โจทิโต ๑- มุสาวจนสตฺถาเนว กโรติ "อิมินา การเณนาหํ
วิพฺภนฺโต"ติ ภณนฺโต. เตเนวาห "เอส ขฺวสฺส มหาเคโธ, โมสวชฺชํ
ปคาหตี"ติ. ตตฺถ เอส ขฺวสฺสาติ เอส โข อสฺส. มหาเคโธติ มหาพนฺธนํ.
กตโมติ เจ? ยทิทํ โมสวชฺชํ ปคาหติ, สฺวาสฺส มุสาวาทอชฺโฌคาโห มหาเคโธติ
เวทิตพฺโพ.
      [๘๒๗] มนฺโทว ปริกิสฺสตีติ ปาณวธาทีนิ กโรนฺโต ตโตนิทานญฺจ
ทุกฺขมนุโภนฺโต โภคปริเยสนรกฺขนานิ จ กโรนฺโต โมมูโห วิย ปริกิลิสฺสติ.
      [๘๒๘-๙] "เอตมาทีนวํ ญตฺวา, มุนิ ปุพฺพาปเร อิธา"ติ เอตํ "ยโส
กิตฺติ จ ยา ปุพฺเพ, หายเตวาปิ ตสฺส สา"ติ อิโต ปภุติ วุตฺเต ปุพฺพาปเร
อิธ อิมสฺมึ สาสเน ปุพฺพโต อปเร สมณภาวโต วิพฺภนฺตกภาเว อาทีนวํ มุนิ
ญตฺวา. เอตทริยานมุตฺตมนฺติ ยทิทํ วิเวกจริยา, เอตํ พุทฺธาทีนํ อริยานํ อุตฺตมํ,
ตสฺมา วิเวกญฺเญว สิกฺเขถาติ อธิปฺปาโย. น เตน เสฏฺโฐ มญฺเญถาติ เตน
จ วิเวเกน น อตฺตานํ "เสฏฺโฐ อหนฺ"ติ มญฺเญยฺย, เตน ถทฺโธ น ภเวยฺยาติ
วุตฺตํ โหติ.
      [๘๓๐] ริตฺตสฺสาติ วิวิตฺตสฺส กายทุจฺจริตาทีหิ วิรหิตสฺส. โอฆติณฺณสฺส
ปิหยนฺติ, กาเมสุ คธิตา ปชาติ วตฺถุกาเมสุ ลคฺคา สตฺตา ตสฺส จตฺตาโร
โอเฆ ติณฺณสฺส ๒- ปิหยนฺติ อิณายิกา วิย อาณณฺยสฺสาติ อรหตฺตนิกูเฏน
เทสนํ นิฏฺฐาเปสิ. เทสนาปริโยสาเน ติสฺโส โสตาปตฺติผลํ ปตฺวา ปจฺฉา
ปพฺพชิตฺวา อรหตฺตํ สจฺฉากาสีติ.
                     ปรมตฺถโชติกาย ขุทฺทกฏฺฐกถาย
                          สุตฺตนิปาตฏฺฐกถาย
                    ติสฺสเมตฺเตยฺยสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                    -------------------------
@เชิงอรรถ:  ก. วิเสเสน ตาว อาทิโต   ฉ.ม.,อิ. จตุโรฆติณฺณสฺส


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๙ หน้า ๓๗๑-๓๗๔. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=29&A=8352&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=29&A=8352&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=414              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=10143              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=10253              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=10253              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๕ http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]