ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๒๙ ภาษาบาลีอักษรไทย สุตฺต.อ.๒ (ปรมตฺถ.๒)

                         ๕. มาฆสุตฺตวณฺณนา
      เอวมฺเม สุตนฺติ มาฆสุตฺตํ. ๔- กา อุปฺปตฺติ? อยเมวสฺส ๕- นิทาเน
วุตฺตา. อยํ หิ มาโฆ มาณโว ทายโก อโหสิ ทานปติ. ตสฺเสตทโหสิ
"สนฺปตฺตกปณทฺธิกาทีนํ ทานํ ทินฺนํ มหปฺผลํ โหติ, อุทาหุ โนติ สมณํ
โคตมํ เอตมตฺถํ ปุจฺฉิสฺสามิ, สมโณ กิร โคตโม อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนํ
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ   สี. ภุกุฏึ
@ ฉ.ม. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ   ปาฬิ. ธมฺมิกสุตฺตํ   ฉ.ม. อยเมว, ยาสฺส
ชานาตี"ติ. โส ภควนฺตํ อุปสงฺกมิตฺวา ปุจฺฉิ, ภควา จสฺส ปุจฺฉานุรูปํ
พฺยากาสิ. ตยิทํ สงฺคีติการานํ พฺราหฺมณสฺส ภควโตติ ติณฺณนฺนมฺปิ ๑- วจนํ
สโมธาเนตฺวา "มาฆสุตฺตนฺ"ติ วุจฺจติ.
      ตตฺถ ราชคเหติ เอวํนามเก นคเร. ตญฺหิ มนฺธาตุมหาโควินฺทาทีหิ
ปริคฺคหิตตฺตา "ราชคหนฺ"ติ วุจฺจติ. อญฺเญเปตฺถ ปกาเร วณฺณยนฺติ, กินฺเตหิ,
นามเมตํ ตสฺส นครสฺส. ตํ ปเนตํ พุทฺธกาเล จ จกฺกวตฺติกาเล จ นครํ
โหติ, เสสกาเล สุญฺญํ โหติ ยกฺขปริคฺคหิตํ, เตสํ วสนวนํ ๒- หุตฺวา ติฏฺฐติ.
เอวํ โคจรคามํ ทสฺเสตฺวา นิวาสฏฺฐานมาห "คิชฺฌกูเฏ ปพฺพเต"ติ. โส จ
คิชฺฌา ตสฺส กูเฏสุ วสึสุ, คิชฺฌสทิสานิ วาสฺส กูฏานิ, ตสฺมา "คิชฺฌกูโฏ"ติ
วุจฺจตีติ เวทิตพฺโพ.
      อถ โข ฯเปฯ อโวจาติ เอตฺถ มาโฆติ ตสฺส พฺราหฺมณสฺส นามํ,
มาณโวติ อนฺเตวาสิวาสํ อนตีตภาเวน ๓- วุจฺจติ, ชาติยา ปน มหลฺลโก.
"ปุพฺพาจิณฺณวเสนา"ติ เอเก ปิงฺคิโย มาณโว วิย. โส หิ วีสวสฺสสติโกปิ
ปุพฺพาจิณฺณวเสน "ปิงฺคิโย มาณโว "เตฺวว สงฺขํ อคมาสิ, เสสํ วุตฺตนยเมว.
      อหํ หิ โภ โคตม ฯเปฯ ปสวามีติ เอตฺถ ทายโก ทานปตีติ
ทายโก เจว ทานปติ จ. โย หิ อญฺญสฺส สนฺตกํ เตนาณตฺโต เทติ, โสปิ
ทายโก โหติ, ตสฺมึ ปน ทาเน อิสฺสริยาภาวโต น ทานปติ. อยํ
ปน อตฺตโน สนฺตกํเยว เทติ. เตนาห "อหํ หิ โภ โคตม ทายโก
ทานปตี"ติ อยเมว หิ เอตฺถ อตฺโถ, อญฺญตฺร ปน อนฺตรนฺตรา มจฺเฉเรน
อภิภุยฺยมาโน ทายโก อนภิภูโต ทานปตีติอาทินาปิ นเยน วตฺตุํ วฏฺฏติ.
วทญฺญูติ ยาจกานํ วจนํ ชานามิ วุตฺตมตฺเตเยว "อยมิทมรหติ, อยมิทนฺ"ติ
ปุริสวิเสสาวธารเณน พหูปการภาวคฺคหเณน วา. ยาจโยโคติ ยาจิตุํ ยุตฺโต.
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม.,อิ. ติณฺณมฺปิ   ฉ.ม.,อิ. วสนฺตวนํ, วิ.อ. ๑/๓๔๒ (สฺยา)
@  ก. อนฺเตวาสิวาสคติกาภาเวน
โย หิ ยาจเก ทิสฺวาว ภกุฏึ กตฺวา ผรุสวจนาทีนิ ภณติ, โส น ยาจโยโค
โหติ. อหํ ปน น ตาทิโสติ ทีเปติ. ธมฺเมนาติ อทินฺนาทานนิกติวญฺจนาทีนิ
วชฺเชตฺวา ภิกฺขาจริยาย, ยาจนายาติ อตฺโถ. ยาจนา หิ พฺราหฺมณานํ
โภคปริเยสเน ธมฺโม, ยาจมานานญฺจ เนสํ ปเรหิ อนุคฺคหกาเมหิ ทินฺนา
โภคา ธมฺมลทฺธา นาม ธมฺมาธิคตา จ โหนฺติ, โส จ ตถา ปริเยสิตฺวา
ลภิ. เตนาห "ธมฺเมน โภเค ปริเยสามิ ฯเปฯ ธมฺมาธิคเตหี"ติ. ภิยฺโยปิ
ททามีติ ตโต อุตฺตริปิ ททามิ, ปมาณํ นตฺถิ, เอตฺถ ลทฺธโภคปฺปมาเณน ๑-
ททามีติ ทสฺเสติ.
      ตคฺฆาติ เอกํสวจเน นิปาโต. เอกํเสเนว หิ สพฺพพุทฺธปจฺเจก-
พุทฺธสาวเกหิ ปสตฺถํ ทานํ อนฺตมโส ติรจฺฉานคตานมฺปิ ทียมานํ. วุตฺตญฺเจตํ
"สพฺพตฺถ วณฺณิตํ ทานํ, น ทานํ ครหิตํ กวฺจี"ติ ตสฺมา ภควาปิ
เอกํเสเนว ตํ ปสํสนฺโต อาห "ตคฺฆ ตฺวํ มาณว ฯเปฯ ปสวสี"ติ. เสสํ
อุตฺตานตฺถเมว. เอวํ ภควตา "พหุํ โส ปุญฺญํ ปสวตี"ติ วุตฺเตปิ ทกฺขิเณยฺยโต
ทกฺขิณาวิสุทฺธึ โสตุกาโม พฺราหฺมโณ อุตฺตริ ภควนฺตํ ปุจฺฉิ. เตนาหุ
สงฺคีติการา "อถ โข มาโฆ มาณโว ภควนฺตํ คาถาย อชฺฌภาสี"ติ. ตํ
อตฺถโต วุตฺตนยเมว.
      [๔๙๒] ปุจฺฉามหนฺติอาทิคาถาสุ ปน วทญฺญุนฺติ วจนวิทุํ, สพฺพากาเรน
สตฺตานํ วุตฺตวจนาธิปฺปายญฺญุนฺติ วุตฺตํ โหติ. สุชฺเฌติ ทกฺขิเณยฺยวเสน สุทฺธํ
มหปฺผลํ ภเวยฺย. โยชนา ปเนตฺถ:- โย ยาจโยโค ทานปติ คหฏฺโฐ
ปุญฺญตฺถิโก หุตฺวา ปเรสํ อนฺนปานํ ททํ ยชติ, น อคฺคิมฺหิ อาหุติมตฺตํ
ปกฺขิปนฺโต, ตญฺจ โข ปุญฺญเปกฺโขว, น ปจฺจุปการกลฺยาณกิตฺติสทฺทาทิอเปกฺโข,
ตสฺส เอวรูปสฺส ยชมานสฺส หุตํ กถํ สุชฺเฌยฺยาติ.
@เชิงอรรถ:  สี. นตฺถิ, ลทฺธโภคปฺปมาเณน, อิ. นตฺถิ,  ลทฺธลทฺธโภคปฺปมาเณน
      [๔๙๓] อาราธเย ทกฺขิเณยฺเยหิ ตาทีติ ตาทิโส ยาจโยโค ทกฺขิเณยฺเยหิ
อาราธเย สมฺปาทเย โสธเย, มหปฺผลํ ตํ หุตํ กเรยฺย, น อญฺญถาติ
อตฺโถ. อิมินาสฺส "กถํ หุตํ ยชมานสฺส สุชฺเฌ"อิจฺเจตํ พฺยากตํ โหติ.
      [๔๙๔] อกฺขาหิ เม ภควา ทกฺขิเณยฺเยติ เอตฺถ โย ยาจโยโค ททํ
ปเรสํ ยชติ, ตสฺส เม ภควา ทกฺขิเณยฺเย อกฺขาหีติ เอวํ โยชนา
เวทิตพฺพา.
      [๔๙๕] อถสฺส ภควา นานปฺปกาเรหิ นเยหิ ทกฺขิเณยฺเย ปกาเสนฺโต
"เย เว อลคฺคา"ติอาทิกา ๑- คาถาโย อภาสิ. ตตฺถ อลคฺคาติ ๒- ราคาทิสงฺควเสน
อลคฺคา. เกวลิโนติ ปรินิฏฺฐิตกิจฺจา. ยตตฺตาติ คุตฺตจิตฺตา.
      [๔๙๖-๗] ทนฺตา อนุตฺตเรน ทมเถน, วิมุตฺตา ปญฺญาเจโตวิมุตฺตีหิ,
อนีฆา อายตึ วฏฺฏทุกฺขาภาเวน, นิราสา สมฺปติ กิเลสาภาเวน. ๓- อิมิสฺสา
ปน คาถาย ทุติยคาถา ภาวนานุภาวปฺปกาสนนเยน วุตฺตาติ เวทิตพฺพา.
"ภาวนานุโยคมนุยุตฺตสฺส ภิกฺขเว ภิกฺขุโน วิหรโต กิญฺจาปิ น เอวํ อิจฺฉา
อุปฺปชฺเชยฺย `อโห วต เม อนุปาทาย อาสเวหิ จิตฺตํ วิมุจฺเจยฺยา'ติ, อถขฺวสฺส
อนุปาทาย อาสเวหิ จิตฺตํ วิมุจฺจตี"ติ ๔- อิทํ เจตฺถ สุตฺตํ สาธกํ.
      [๔๙๘-๕๐๒] ราคญฺจ ฯเปฯ เยสุ น มายา ฯเปฯ น ตณฺหาสุ
อุปาติปนฺนาติ กามตณฺหาทีสุ นาธิมุตฺตา. ๕- วิตเรยฺยาติ วิตริตฺวา. ตณฺหาติ
รูปตณฺหาทิฉพฺพิธา. ภวาภวายาติ สสฺสตาย วา อุจฺเฉทาย วา. อถ วา ภวสฺส
อภวาย ภวาภวาย, ปุนพฺภวาภินิพฺพตฺติยาติ วุตฺตํ โหติ. อิธ วา หุรํ วาติ อิทํ
ปน "กุหิญฺจิ โลเก"ติ อิมสฺส วิตฺถารวจนํ.
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม.,อิ อสตฺตาติ   ฉ.ม. อสตฺตาติ   ก. ทุกฺขาภาเวน
@ องฺ. สตฺตก. ๒๓/๗๑/๑๐๓   สี.,อิ น นิปนฺนา
      [๕๐๔] เย วีตราคา ฯเปฯ สมิตาวิโนติ สมิตวนฺโต,
กิเลสวูปสมกาวิโนติ ๑- อตฺโถ. สมิตาวิตตฺตา จ วีตราคา อโกปา. อิธ วิปฺปหายาติ
อิธโลเก วตฺตมาเน ขนฺเธ วิหาย, ตโต ปรํ เยสํ คมนํ นตฺถีติ วุตฺตํ โหติ.
อิโต ปรํ "เย กาเม หิตฺวา อคหา จรนฺติ, สุสํยตตฺตา ตสรํว อุชฺชุนฺ"ติ
อิมมฺปิ คาถํ เกจิ วทนฺติ. ๒-
      [๕๐๖-๘] ชหิตฺวาติ หิตฺวา. "ชหิตฺวานา"ติปิ ๓- ปาโฐ, อยเมวตฺโถ.
อตฺตทีปาติ อตฺตโน คุเณ เอว อตฺตโน ทีปํ กตฺวา วิจรนฺตา ขีณาสวา
วุจฺจนฺติ. เย เหตฺถาติ หกาโร นิปาโต ปทปูรณมตฺเต. อยํ ปนตฺโถ:- เย
เอตฺถ ขนฺธายตนาทิสนฺตาเน ยถยิทํ ขนฺธายตนาทิ, ตถา ชานนฺติ, ยํสภาวํ
ตํสภาวเมว สญฺชานนฺติ อนิจฺจาทิวเสน ชานนฺตา. อยมนฺติมา นตฺถิ
ปุนพฺภโวติ อยํ โน อนฺติมา ชาติ, อิทานิ นตฺถิ ปุนพฺภโวติ เอวญฺจ เย
ชานนฺตีติ.
      [๕๐๙] โย เวทคูติ อิทานิ อตฺตานํ สนฺธาย ภควา อิมํ คาถมาห.
ตตฺถ สตีมาติ ฉสตตวิหารสติยา สมนฺนาคโต. สมฺโพธิปตฺโตติ สพฺพญฺญุตํ
ปตฺโต. สรณํ พหุนฺนนฺติ พหูนํ เทวมนุสฺสานํ ภยวิหึสเนน สรณภูโต.
     [๕๑๐] เอวํ ทกฺขิเณยฺเย สุตฺวา อตฺตมโน พฺราหฺมโณ อาห "อทฺธา
อโมฆา"ติ. ตตฺถ ตฺวเญฺหตฺถ ชานาสิ ยถา ตถา อิทนฺติ ตฺวํ หิ เอตฺถ
โลเก อิทํ สพฺพมฺปิ เญยฺยํ ยถา ตถา ชานาสิ ยาถาวโต ชานาสิ, ยาทิสํ
ตํ ตาทิสเมว ชานาสีติ วา ๔- วุตฺตํ โหติ. ตถา หิ วิทิโต เอส ธมฺโมติ
ตถา หิ เต เอสา ธมฺมธาตุ สุปฺปฏิวิทฺธา, ยสฺสา สุปฺปฏิวิทฺธตฺตา ยํ ยํ อิจฺฉสิ,
ตํ ตํ ชานาสีติ อธิปฺปาโย.
@เชิงอรรถ:  ก. วูปสมิตาวิโนติ   ฉ.ม. ปฐนฺติ
@ สี. ชเหตฺวาติปิ   ฉ.ม. อยํ สทฺโท น ทิสฺสติ
      [๕๑๑] เอวํ โส พฺราหฺมโณ ภควนฺตํ ปสํสิตฺวา ทกฺขิเณยฺยสมฺปทาย
ยญฺญสมฺปทํ ญตฺวา ทายกสมฺปทายปิ ตํ ฉฬงฺคปริปูรํ ยญฺญสมฺปทํ โสตุกาโม
"ยาจโยโค"ติ ๑- อุตฺตริ ปญฺหํ ปุจฺฉิ. ตตฺรายํ โยชนา:- โย ยาจโยโค ททํ
ปเรสํ ยชติ, ตสฺส อกฺขาหิ เม ภควา ยญฺญสมฺปทนฺติ.
      [๕๑๒] อถสฺส ภควา ทฺวีหิ คาถาหิ อกฺขาสิ. ตตฺถ อยํ อตฺถโยชนา:-
ยชสฺสุ มาฆ, ยชมาโน จ สพฺพตฺถ วิปฺปสาเทหิ จิตฺตํ, ตีสุปิ กาเลสุ จิตฺตํ
ปสาเทหิ. เอวํ เต ยายํ:-
           "ปุพฺเพว ทานา สุมโน        ททํ จิตฺตํ ปสาทเย
           ทตฺวา อตฺตมโน โหติ         เอสา ยญฺญสฺส สมฺปทา"ติ ๒-
ยญฺญสมฺปทา วุตฺตา, ตาย สมฺปนฺโน ยญฺโญ ภวิสฺสติ. ตตฺถ สิยา "กถํ จิตฺตํ
ปสาเทตพฺพนฺ"ติ? โทสปฺปหาเนน. กถํ โทสปฺปหานํ โหติ? ยญฺญารมฺมณตาย.
อยํ หิ อารมฺมณํ ยชมานสฺส ยญฺโญ เอตฺถ ปติฏฺฐาย ชหาติ โทสํ, อยํ หิ
สตฺเตสุ เมตฺตาปุพฺพงฺคเมน สมฺมาทิฏฺฐิปทีปวิหตโมหนฺธกาเรน จิตฺเตน ยชมานสฺส
เทยฺยธมฺมสงฺขาโต ยญฺโญ อารมฺมณํ โหติ, โส เอตฺถ ยญฺเญ อารมฺมณวเสน
ปวตฺติยา ปติฏฺฐาย เทยฺยธมฺมปจฺจยํ โลภํ, ปฏิคฺคาหกปจฺจยํ โกธํ, ตทุภยนิทานํ
โมหนฺติ เอวํ ติวิธมฺปิ ชหาติ โทสํ. โส เอวํ โภเคสุ วีตราโค สตฺเตสุ จ
วิเหยฺย ๓- โทสํ ตปฺปหาเรเนว ปหีนปญฺจนีวรโณ อนุกฺกเมน อุปจารปฺปนาเภทํ
อปริมาณสตฺตผรเณน เอกสตฺเต วา อนวเสสผรเณน อปฺปมาณํ เมตฺตจิตฺตํ
ภาเวนฺโต ปุน ภาวนาย เวปุลฺลตฺถํ รตฺตินฺทิวํ สสตํ สพฺพอิริยาปเถสุ อปฺปมตฺโต
หุตฺวา ตเมว เมตฺตชฺฌานสงฺขาตํ สพฺพา ทิสา ผรเต อปฺปมญฺญนฺติ.
      [๕๑๔] อถ พฺราหฺมโณ ตํ เมตฺตํ "พฺรหฺมโลกมคฺโค อยนฺ"ติ อชานนฺโต
เกวลํ อตฺตโน วิสยาตีตํ เมตฺตาภาวนํ สุตฺวา สุฏฺฐุตรํ สญฺชาตสพฺพญฺญุสมฺภาวโน
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม.,อิ. โย ยาจโยโคติ   องฺ.ฉกฺก. ๒๒/๓๐๘/๓๗๗ (สฺยา)   ฉ.ม. ปวิเนยฺย,
@อิ. ปฏิวิเนยฺย
ภควติ อตฺตนา ๑- พฺรหฺมโลกาธิมุตฺตตฺตา พฺรหฺมโลกูปปตฺติเมว จ สุทฺธึ มุตฺติญฺจ
มญฺญมาโน พฺรหฺมโลกมคฺคํ ปุจฺฉนฺโต "โก สุชฺฌตี"ติ คาถมาห. ตตฺร
จ พฺรหฺมโลกคามึ ปุญฺญํ กโรนฺตํ สนฺธายาห "โก สุชฺฌติ มุจฺจตี"ติ,
อกโรนฺตํ สนฺธาย "พชฺฌตี จา"ติ. เกนตฺตนาติ. ๒- เกน การเณน. สกฺขิ
พฺรหฺมชฺชทิฏฺโฐติ พฺรหฺมา อชฺช สกฺขิ ทิฏฺโฐ. สจฺจนฺติ ภควโต พฺรหฺมสมตฺตํ
อารพฺภ อจฺจาทเรน ปุจฺฉํ ๓- กโรติ. กถํ อุปปชฺชตีติ อจฺจาทเรเนว ปุนปิ
ปุจฺฉติ. ชุติมาติ ภควนฺตํ อาลปติ.
      ตตฺถ ยสฺมา โย ภิกฺขุ เมตฺตาย ติกจตุกฺกชฺฌานํ อุปฺปาเทตฺวา ตเมว
ปาทกํ กตฺวา วิปสฺสนฺโต อรหตฺตํ ปาปุณาติ, โส สุชฺฌติ มุจฺจติ จ, ตถารูโป
จ พฺรหฺมโลกํ น คจฺฉติ. โย ปน เมตฺตาย ติกจตุกฺกชฺฌานํ อุปฺปาเทตฺวา
"สนฺตา เอสา สมาปตฺตี"ติอาทินา นเยน ตํ อสฺสาเทติ, โส พชฺฌติ, ตถา ๔-
อปริหีนชฺฌาโน จ เตเนว ฌาเนน พฺรหฺมโลกํ คจฺฉติ, ตสฺมา ภควา โย
สุชฺฌติ มุจฺจติ จ, ตสฺมา ๕- พฺรหฺมโลกคมนํ อนนุชานนฺโต อนามสิตฺวาว ตํ
ปุคฺคลํ โย พชฺฌติ, ตสฺส เตน ฌาเนน พฺรหฺมโลกคมนํ ทสฺเสนฺโต
พฺรหฺมณสฺส สปฺปาเยน นเยน "โย ยชตี"ติ อิมํ คาถมาห.
      [๕๑๕] ตตฺถ ติวิธนฺติ ติกาลปฺปสาทํ สนฺธายาห. เตน ทายกโต
องฺคตฺตยํ ทสฺเสติ. อาราธเย ทกฺขิเณยฺเยหิ ตาทีติ ตญฺจ โส ตาทิโส ติวิธยญฺญ-
สมฺปตฺติสาธโก ๖- ปุคฺคโล ติวิธํ ยญฺญสมฺปทํ ทกฺขิเณยฺเยหิ ขีณาสเวหิ สาเธยฺย
สมฺปาเทยฺย. อิมินา ปฏิคฺคาหกโต องฺคตฺตยํ ทสฺเสติ. เอวํ ยชิตฺวา สมฺมา
ยาจโยโค เอวํ เมตฺตชฺฌานปทฏฺฐานภาเวน ฉฬงฺคสมนฺนาคตํ ยญฺญํ สมฺมา
ยชิตฺวา โส ยาจโยโค เตน ฉฬงฺคยญฺญูปนิสฺสเยน เมตฺตชฺฌาเนน อุปปชฺชติ
@เชิงอรรถ:  สี. อตฺตโน   ม. เกนตฺเถนาติ, อิ. เกนาติ   ฉ.ม.,อิ สปถํ
@ ฉ.ม.,อิ. อยํ สทฺโท น ทิสฺสติ   ฉ.ม.,อิ ตสฺส   ฉ.ม. ติวิธสมฺปตฺติสาธโก
พฺรหฺมโลกนฺติ พฺรูมีติ พฺราหฺมณํ สมุสฺสาเหนฺโต เทสนํ สมาเปสิ. เสสํ
สพฺพคาถาสุ อุตฺตานตฺถเมว, อิโต ปรญฺจ ปุพฺเพ วุตฺตนยเมวาติ.
                    ปรมตฺถโชติกาย   ขุทฺทกฏฺฐกถาย
                          สุตฺตนิปาตฏฺฐกถาย
                       มาฆสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                        ----------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๙ หน้า ๒๓๖-๒๔๓. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=29&A=5336&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=29&A=5336&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=361              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=8679              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=8710              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=8710              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๕ http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]