ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๒๗ ภาษาบาลีอักษรไทย อิติ.อ. (ปรมตฺถที.)

                        ๘. อนฺธกรณสุตฺตวณฺณนา
      [๘๗] อฏฺฐเม อกุสลวิตกฺกาติ อโกสลฺลสมฺภูตา วิตกฺกา.
อนฺธกรณาติอาทีสุ ยสฺส สยํ อุปฺปชฺชนฺติ, ตํ ยถาภูตทสฺสนนิวารเณน อนฺธํ
กโรนฺตีติ อนฺธกรณา. น ปญฺญาจกฺขุํ กโรนฺตีติ อจกฺขุกรณา. อญฺญาณํ กโรนฺตีติ
อญฺญาณกรณา. ปญฺญานิโรธิกาติ กมฺมสฺสกตปญฺญาณฌานปญฺญา วิปสฺสนาปญฺญาติ
อิมา ติสฺโส ปญฺญา อปฺปวตฺติกรเณน นิโรเธนฺตีติ ปญฺญานิโรธิกา.
อนิฏฺฐผลทายกตฺตา ทุกฺขสงฺขาตสฺส วิฆาตสฺส ปกฺเข วตฺตนฺตีติ วิฆาตปกฺขิกา.
กิเลสนิพฺพานํ น สํวตฺตยนฺตีติ อนิพฺพานสํวตฺตนิกา.
    กามวิตกฺโกติ กามปฏิสํยุตฺโต วิตกฺโก. โส หิ กิเลสกามสหิโต หุตฺวา วตฺถุกาเมสุ
ปวตฺตติ. พฺยาปาทปฏิสํยุตฺโต วิตกฺโก พฺยาปาทวิตกฺโก. วิหึสาปฏิสํยุตฺโต
วิตกฺโก วิหึสาวิตกฺโก. อิเม เทฺว จ สตฺเตสุปิ สงฺขาเรสุปิ อุปฺปชฺชนฺติ.
กามวิตกฺโก หิ ปิยมนาเป สตฺเต วา สงฺขาเร วา วิตกฺเกนฺตสฺส อุปฺปชฺชติ,

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๐๙.

พฺยาปาทวิตกฺโก อปฺปิเย อมนาเป สตฺเต วา สงฺขาเร วา กุชฺฌิตฺวา โอโลกนกาลโต ปฏฺฐาย ยาว นาสนา อุปฺปชฺชติ, วิหึสาวิตกฺโก สงฺขาเรสุ น อุปฺปชฺชติ, สงฺขารา ทุกฺขาเปตพฺพา นาม นตฺถิ, "อิเม สตฺตา หญฺญนฺตุ วา พชฺฌนฺตุ วา อุจฺฉิชฺชนฺตุ วา วินสฺสนฺตุ วา มา วา อเหสุนฺ"ติ จินฺตนกาเล ปน สตฺเตสุ อุปฺปชฺชติ. อิเมเยว ปน กามสงฺกปฺปาทโย. อตฺถโต หิ กามวิตกฺกาทีนํ กามสงฺกปฺปาทีนญฺจ นานากรณํ นตฺถิ, ตํสมฺปยุตฺตา ปน สญฺญาทโย กามสญฺญาทโย. กามธาตุอาทีนํ ปน ยสฺมา ปาฬิยํ:- "กามปฏิสํยุตฺโต ตกฺโก วิตกฺโก ฯเปฯ มิจฺฉาสงฺกปฺโป, อยํ วุจฺจติ กามธาตุ, สพฺเพปิ อกุสลา ธมฺมา กามธาตุ. พฺยาปาทปฏิสํยุตฺโต ตกฺโก วิตกฺโก ฯเปฯ มิจฺฉาสงฺกปฺโป, อยํ วุจฺจติ พฺยาปาทธาตุ. ทสสุ ๑- อาฆาตวตฺถูสุ จิตฺตสฺส อาฆาโต ปฏิฆาโต ฯเปฯ อนตฺตมนตา จิตฺตสฺส, อยํ วุจฺจติ พฺยาปาทธาตุ, วิหึสาปฏิสํยุตฺโต ตกฺโก วิตกฺโก มิจฺฉาสงฺกปฺโป, อยํ วุจฺจติ วิหึสาธาตุ, อิเธกจฺโจ ปาณินา วา เลฑฺฑุนา วา ทณฺเฑน วา สตฺเถน วา รชฺชุยา วา อญฺญตรญฺญตเรน วา สตฺเต วิเหเฐติ, อยํ วิหึสาธาตู"ติ ๒- อาคตตฺตา วิเสโส ลพฺภติ. ตตฺถ เทฺว กถา สพฺพสงฺคาหิกา จ อสมฺภินฺนา จ. ตตฺถ กามธาตุยา คหิตาย อิตรา เทฺวปิ คหิตา นาม โหนฺติ. ตโต ปน นีหริตฺวา อยํ พฺยาปาทธาตุ, อยํ วิหึสาธาตูติ ทสฺเสตีติ อยํ สพฺพสงฺคาหิกา นาม. กามธาตุํ กเถนฺโต ปน ภควา พฺยาปาทธาตุํ พฺยาปาทธาตุฏฺฐาเน, วิหึสาธาตุํ @เชิงอรรถ: สี. นวสุ อภิ.วิ. ๓๕/๙๑๐/๔๔๓

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๑๐.

วิหึสาธาตุฏฺฐาเน ฐเปตฺวาว อวเสสํ กามธาตุ นามาติ กเถสีติ อยํ อสมฺภินฺนกถา นาม. สุกฺกปกฺเข วุตฺตวิปริยาเยน อตฺโถ เวทิตพฺโพ. เนกฺขมฺมปฏิสํยุตฺโต วิตกฺโก. เนกฺขมฺมวิตกฺโก. โส อสุภปุพฺพภาเค กามาวจโร โหติ, อสุภชฺฌาเน รูปาวจโร, ตํ ฌานํ ปาทกํ กตฺวา อุปฺปนฺนมคฺคผลกาเล โลกุตฺตโร. อพฺยาปาทปฏิสํยุตฺโต วิตกฺโก อพฺยาปาทวิตกฺโก. โส เมตฺตาปุพฺพภาเค กามาวจโร โหติ, เมตฺตาฌาเน รูปาวจโร, ตํ ฌานํ ปาทกํ กตฺวา อุปฺปนฺนมคฺคผลกาเล โลกุตฺตโร. อวิหึสาปฏิสํยุตฺโต วิตกฺโก อวิหึสาวิตกฺโก. โส กรุณาปุพฺพภาเค กามาวจโร, กรุณาชฺฌาเน รูปาวจโร, ตํ ฌานํ ปาทกํ กตฺวา อุปฺปนฺนมคฺคผลกาเล โลกุตฺตโร. ยทา ปน อโลโภ สีสํ โหติ, ตทา อิตเร เทฺว ตทนฺวายิกา โหนฺติ. ยทา เมตฺตา สีสํ โหติ, ตทา อิตเร เทฺว ตทนฺวายิกา โหนฺติ. ยทา กรุณา สีสํ โหติ, ตทา อิตเร เทฺว ตทนฺวายิกา โหนฺติ. อิเมเยว ปน เนกฺขมฺมสงฺกปฺปาทโย. อตฺถโต หิ เนกฺขมฺมวิตกฺกาทีนํ เนกฺขมฺมสงฺกปฺปาทีนญฺจ นานากรณํ นตฺถิ, ตํสมฺปยุตฺตา ปน สญฺญาทโย เนกฺขมฺมสญฺญาทโย. เนกฺขมฺมธาตุอาทีนํ ปน ยสฺมา ปาฬิยํ:- "เนกฺขมฺมปฏิสํยุตฺโต ตกฺโก วิตกฺโก สงฺกปฺโป, อยํ วุจฺจติ เนกฺขมฺมธาตุ สพฺเพปิ กุสลา ธมฺมา เนกฺขมฺมธาตุ อพฺยาปาทปฏิสํยุตฺโต ตกฺโก วิตกฺโก สงฺกปฺโป, อยํ วุจฺจติ อพฺยาปาทธาตุ. ยา สตฺเตสุ เมตฺติ เมตฺตายนา เมตฺตาเจโตวิมุตฺติ, อยํ วุจฺจติ อพฺยาปาทธาตุ. อวิหึสาปฏิสํยุตฺโต ตกฺโก วิตกฺโก สงฺกปฺโป, อยํ วุจฺจติ อวิหึสาธาตุ. ยา สตฺเตสุ กรุณา กรุณายนา กรุณาเจโตวิมุตฺติ, อยํ วุจฺจติ อวิหึสาธาตู"ติ ๑- @เชิงอรรถ: อภิ.วิ. ๓๕/๑๘๒/๑๐๑

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๑๑.

อาคตตฺตา วิเสโส ลพฺภติ, อิธาปิ สพฺพสงฺคาหิกา อสมฺภินฺนาติ เทฺว กถา วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพา. เสสํ สุวิญฺเญยฺยเมว. คาถาสุ วิตกฺกเยติ วิตกฺเกยฺย. นิรากเรติ อตฺตโน สนฺตานโต นีหเรยฺย วิโนเทยฺยาติ อตฺโถ. สเว วิตกฺกานิ วิจาริตานิ, สเมติ วุฏฺฐีว รชํ สมูหตนฺติ ยถา นาม คิมฺหานํ ปจฺฉิเม มาเส ปฐวิยํ สมูหตํ สมนฺตโต อุฏฺฐิตํ รชํ มหโต อกาลเมฆสฺส วสฺสโต วุฏฺฐิ ฐานโส วูปสเมติ, เอวเมว โส โยคาวจโร วิตกฺกานิ มิจฺฉาวิตกฺเก จ วิจาริตานิ ตํสมฺปยุตฺตวิจาเร จ สเมติ วูปสเมติ สมุจฺฉินฺทติ. ตถาภูโต จ วิตกฺกูปสเมน เจตสา สพฺเพสํ มิจฺฉาวิตกฺกานํ อุปสมนโต วิตกฺกูปสเมน อริยมคฺคจิตฺเตน อิเธว ทิฏฺเฐว ธมฺเม สนฺติปทํ นิพฺพานํ สมชฺฌคา สมธิคโต โหตีติ. อฏฺฐมสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตา. --------------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๗ หน้า ๓๐๘-๓๑๑. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=27&A=6808&modeTY=2&pagebreak=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=27&A=6808&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=266              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=6182              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=6076              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=6076              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๕ http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]