ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๒๖ ภาษาบาลีอักษรไทย อุ.อ. (ปรมตฺถที.)

                     ๕. ทุติยนานาติตฺถิยสุตฺตวณฺณนา
    [๕๕] ปญฺจเม สสฺสโต อตฺตา จ โลโก จาติ รูปาทีสุ อญฺญตรํ
อตฺตาติ จ โลโกติ จ คเหตฺวา ตํ สสฺสตํ นิจฺจนฺติ อญฺเญปิ จ ตถา คาเหนฺตา
โวหรนฺติ ยถาห:-
           "รูปํ อตฺตา เจว โลโก จ สสฺสโต จาติ อตฺตานญฺจ
        โลกญฺจ ปญฺญเปนฺติ, เวทนํ, สญฺญํ, สงฺขาเร, วิญฺญาณํ อตฺตา จ
        โลโก จ สสฺสโต จาติ อตฺตานญฺจ โลกญฺจ ปญฺญเปนฺตี"ติ.
    อถ วา อตฺตาติ อหงฺการวตฺถุ, โลโกติ มมงฺการวตฺถุ ยํ "อตฺตนิยนฺ"ติ
วุจฺจติ. อตฺตาติ วา สยํ, โลโกติ ปโร. อตฺตาติ วา ปญฺจสุ อุปาทานกฺขนฺเธสุ
เอโก ขนฺโธ, อิตโร โลโก. อตฺตาติ วา สวิญฺญาณโก ขนฺธสนฺตาโน,
อวิญฺญาณโก โลโก. เอวํ ตนฺตํ อตฺตาติ จ โลโกติ จ ยถาทสฺสนํ ทฺวิธา
คเหตฺวา ตทุภยํ "นิจฺโจ ธุโว สสฺสโต"ติ อภินิวิสฺส โวหรนฺติ. เอเตน จตฺตาโร
สสฺสตวาทา ทสฺสิตา. อสสฺสโตติ สตฺตปิ อุจฺเฉทวาทา ทสฺสิตา. สสฺสโต จ
อสสฺสโต จาติ เอกจฺโจ อตฺตา จ โลโก จ สสฺสโต, เอกจฺโจ อสสฺสโตติ
เอวํ สสฺสโต จ อสฺสโต จาติ อตฺโถ. อถ วา เสฺวว อตฺตา จ โลโก จ
อตฺตคติทิฏฺฐิกานํ วิย สสฺสโต จ อสสฺสโต จ, สิยา สสฺสโตติ เอวเมตฺถ
อตฺโถ เวทิตพฺโพ. สพฺพถาปิ อิมินา เอกจฺจสสฺสตวาโท ทสฺสิโต. เนว สสฺสโต
นาสสฺสโตติ อิมินา อมราวิกฺเขปวาโท ทสฺสิโต. เต หิ สสฺสตวาเท อสสฺสตวาเท
จ โทสํ ทิสฺวา "เนว สสฺสโต นาสสฺสโต อตฺตา จ โลโก จา"ติ วิกฺเขปํ
กโรนฺตา วิวทนฺติ.
    สยงฺกโตติ อตฺตนา กโต. ยถา หิ เตสํ เตสํ สตฺตานํ อตฺตา จ
อตฺตโน ธมฺมานุธมฺมํ กตฺวา สุขทุกฺขานิ ปฏิสํเวเทติ, เอวํ อตฺตาว อตฺตานํ
ตสฺส จ อุปโภคภูตํ กิญฺจนปลิโพธสงฺขาตํ โลกญฺจ กโรติ, อภินิมฺมินาตีติ
อตฺตลทฺธิ วิย อยมฺปิ เตสํ ลทฺธิ. ปรงฺกโตติ ปเรน กโต, อตฺตโต ปเรน
อิสฺสเรน วา ปุริเสน วา ปชาปตินา วา กาเลน วา ปกติยา วา อตฺตา จ
โลโก จ กโต, นิมฺมิโตติ อตฺโถ. สยงฺกโต จ ปรงฺกโต จาติ ยสฺมา อตฺตานญฺจ
โลกญฺจ นิมฺมินนฺตา อิสฺสราทโย น เกวลํ สยเมว นิมฺมินนฺติ, อถ โข เตสํ
เตสํ สตฺตานํ ธมฺมาธมฺมานํ สหการีการณํ ลภิตฺวาว, ตสฺมา สยงฺกโต จ
ปรงฺกโต จ อตฺตา จ โลโก จาติ เอกจฺจานํ ลทฺธิ. อสยงฺกาโร อปรงฺกาโรติ
นตฺถิ เอตสฺส สยงฺกาโรติ อสยงฺกาโร, นตฺถิ เอตสฺส ปรกาโรติ อปรกาโร.
อนุนาสิกาคมํ กตฺวา วตฺตํ "อปรงฺกาโร"ติ. อยํ อุภยตฺถ โทสํ ทิสฺวา อุภยํ
ปฏิกฺขิปติ. อถ กถํ อุปฺปนฺโนติ อาห อธิจฺจสมุปฺปนฺโนติ. ยทิจฺฉาย สมุปฺปนฺโน
เกนจิ การเณน วินา อุปฺปนฺโนติ อธิจฺจสมุปฺปนฺนวาโท ทสฺสิโต เตน
อเหตุกวาโทปิ สงฺคหิโต โหติ.
    อิทานิ เย ทิฏฺฐิคติกา อตฺตานํ วิย สุขทุกฺขมฺปิ ตสฺส คุณภูตํ กิญฺจนภูตํ
วา สสฺสตาทิวเสน อภินิวิสฺส โวหรนฺติ, เตสํ ตํ วาทํ ทสฺเสตุํ "สนฺเตเก
สมณพฺราหฺมณา"ติอาทิ วุตฺตํ. ตํ วุตฺตนยเมว.
    เอตมตฺถํ วิทิตฺวาติ เอตฺถ ปน อิธ ชจฺจนฺธูปมาย อนาคตตฺตา ตํ หิตฺวา
เหฏฺฐา วุตฺตนเยเนว อตฺโถ โยเชตพฺโพ, ตถา คาถาย.
    ตตฺถ อนฺตราว วิสีทนฺติ, อปฺปตฺวาว ตโมคธนฺติ อยํ วิเสโส. ตสฺสตฺโถ:-
เอวํ ทิฏฺฐิคเตสุ ทิฏฺฐินิสฺสเยสุ อาสชฺชมานา ทิฏฺฐิคติกา กาโมฆาทีนํ จตุนฺนํ
โอฆานํ, สํสารมโหฆสฺเสว วา อนฺตราว เวมชฺเฌ เอว ยํ เตสํ ปารภาเวน
ปติฏฺฐฏฺเฐน วา โอคธสงฺขาตํ นิพฺพานํ ตทธิคมูปาโย วา อริยมคฺโค ตํ
อปฺปตฺวาว อนธิคนฺตฺวาว วิสีทนฺติ สํสีทนฺติ. โอคาธนฺติ ปติฏฺฐหนฺติ เอเตน,
เอตฺถ วาติ โอคาโธ, อริยมคฺโค นิพฺพานญฺจ. โอคาธเมเวตฺถ รสฺสตฺตํ กตฺวา
โอคธนฺติ วุตฺตํ. ตํ โอคธํ ตโมคธนฺติ ปทวิภาโค.
                       ปญฺจมสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                          ------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๖ หน้า ๓๖๙-๓๗๑. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=26&A=8264&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=26&A=8264&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=139              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=3584              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=3808              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=3808              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๕ http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]