อรรถกถาเล่มที่ ๒ ภาษาบาลีอักษรไทย
 วินย.อ. (สมนฺต.๒)

     {๔๙} ปญฺจมสิกฺขาปเท ฯ มุฏฺฐสฺสตี อสมฺปชานาติ ปุพฺพภาเค
สติสมฺปชญฺญสฺส อกรณวเสเนตํ วุตฺตํ ฯ ภวงฺโคติณฺณกาเล ปน
กุโต สติสมฺปชญฺญํ ฯ วิกุชฺชมานาติ วิปฺปลปมานา ฯ กากจฺฉมานาติ
นาสาย กากสทฺทํ วิย นิรตฺถกสทฺทํ มุญฺจมานา ฯ อุปาสกาติ
ปฐมตรํ อุฏฺฐิตอุปาสกา ฯ {๕๐} เอตทโวจุนฺติ ภควตา อาวุโส ราหุล
สิกฺขาปทํ ปญฺญตฺตนฺติ ภิกฺขู สิกฺขาปทคารเวเนว เอตทโวจุํ ฯ
ปกติยา ปน เต ภควติ จ คารเวน อายสฺมโต จ ราหุลสฺส
สิกฺขากามตาย ตสฺสายสฺมโต วสนฏฺฐานํ อาคตสฺส จูฬมญฺจกํ
วา อปสฺเสนํ วา ยงฺกิญฺจิ อตฺถิ ตํ ปญฺญาเปตฺวา จีวรํ วา
อุตฺตราสงฺคํ วา อุสฺสีสกรณตฺถาย เทนฺติ ฯ ตตฺรีทํ ตสฺส อายสฺมโต
สิกฺขากามตาย ฯ ภิกฺขู กิร ตํ ทูรโตว อาคจฺฉนฺตํ ทิสฺวาน
มุฏฺฐิสมฺมชฺชนิญฺจ กจวรฉฑฺฑนิกญฺจ พหิ ขิปนฺติ ฯ อถญฺเญหิ
อาวุโส เกนิทํ ปาติตนฺติ วุตฺเต อญฺเญ เอวํ วทนฺติ ภนฺเต ราหุโล
อิมสฺมึ ปเทเส สญฺจริ เตน นุโข ปาติตนฺติ ฯ โส ปนายสฺมา
น มยฺหํ ภนฺเต อิทํ กมฺมนฺติ เอกทิวสํปิ อวตฺวา ตํ ปฏิสาเมตฺวา
ภิกฺขู ขมาเปตฺวาว คจฺฉติ ฯ วจฺจกุฏิยํ เสยฺยํ กปฺเปสีติ ตํเยว
สิกฺขากามตํ อนุพฺรูหนฺโต ธมฺมเสนาปติมหาโมคฺคลฺลานอานนฺทตฺ-
เถราทีนํ สนฺติกํ อคนฺตฺวา ภควโต วลญฺชนกวจฺจกุฏิยา เสยฺยํ
กปฺเปสิ ฯ สา กิร กุฏี กวาฏพทฺธา คนฺธปริภณฺฑกตา สโมสริตปุปฺผทามา
เจติยฏฺฐานมิว ติฏฺฐติ อปริโภคา อญฺเญสํ ฯ {๕๑} อุตฺตรึ ทฺวิรตฺตติรตฺตนฺติ
ภควา สามเณรานํ สงฺคหกรณตฺถาย ติรตฺตํ ปริหารํ
อทาสิ ฯ น หิ ยุตฺตํ กุลทารเก ปพฺพาเชตฺวา นานุคฺคเหตุนฺติ ฯ
สหเสยฺยนฺติ เอกโต เสยฺยํ ฯ เสยฺยาติ กายปฺปสารณสงฺขาตํ สยนํปิ
วุจฺจติ ยสฺมึ เสนาสเน สยนฺติ ตํปิ ฯ ตตฺถ เสนาสนํ ตาว
ทสฺเสตุํ เสยฺยา นาม สพฺพจฺฉนฺนาติ อาทิ วุตฺตํ ฯ กายปฺปสารณํ
ทสฺเสตุํ อนุปสมฺปนฺเน นิปนฺเน ภิกฺขุ นิปชฺชตีติ อาทิ วุตฺตํ ฯ
ตสฺมา อยเมตฺถ อตฺโถ เสนาสนสงฺขาตเสยฺยํ ปวิสิตฺวา
กายปฺปสารณสงฺขาตํ เสยฺยํ กปฺเปยฺย วิทเหยฺย สํปาเทยฺยาติ ฯ
สพฺพจฺฉนฺนาติ อาทินา ปน ตสฺสา เสนาสนสงฺขาตาย เสยฺยาย ลกฺขณํ
วุตฺตํ ฯ ตสฺมา ยํ เสนาสนํ อุปริ ปญฺจหิ ฉทเนหิ อญฺเญน วา
เกนจิ สพฺพเมว ปฏิจฺฉนฺนํ อยํ สพฺพจฺฉนฺนา นาม เสยฺยา ฯ
อฏฺฐกถาสุ ปน ปากฏโวหารํ คเหตฺวา วาจุคฺคตวเสน สพฺพจฺฉนฺนา
นาม ปญฺจหิ ฉทเนหิ ฉนฺนาติ วุตฺตํ ฯ กิญฺจาปิ วุตฺตํ อถโข
ทุสฺสกุฏิยํ วสนฺตสฺสาปิ น สกฺกา อนาปตฺติ กาตุํ ตสฺมา
ยงฺกิญฺจิ ปฏิจฺฉาทนสมตฺถํ อิธ ฉทนญฺจ ปริจฺฉทนญฺจ เวทิตพฺพํ ฯ
ปญฺจวิธจฺฉทเนเยว หิ คยฺหมาเน ปทรจฺฉนฺเนปิ สหเสยฺยา น
ภเวยฺย ฯ ยํ ปน เสนาสนํ ภูมิโต ปฏฺฐาย ยาว ฉทนํ อาหจฺจ
ปากาเรน วา อญฺเญน วา เกนจิ อนฺตมโส วตฺเถนปิ ปริกฺขิตฺตํ
อยํ สพฺพปริจฺฉนฺนา นาม เสยฺยา เวทิตพฺพา ฯ ฉทนํ อนาหจฺจ
สพฺพนฺติเมน ปริยาเยน ทิยฑฺฒหตฺถุพฺเพเธน ปาการาทินา ปริกฺขิตฺตาปิ
สพฺพปริจฺฉนฺนาเยวาติ กุรุนฺทฏฺฐกถายํ วุตฺตํ ฯ ยสฺมา ปน อุปริ
พหุตรํ ฐานํ ฉนฺนํ อปฺปํ อจฺฉนฺนํ สมนฺตโต วา พหุตรํ ปริกฺขิตฺตํ
อปฺปํ อปริกฺขิตฺตํ อยํ เยภุยฺเยน ฉนฺนา เยภุยฺเยน ปริจฺฉนฺนา
นาม ฯ อิมินา หิ ลกฺขเณน สมนฺนาคโต สเจปิ สตฺตภูมิโก
ปาสาโท เอกูปจาโร โหติ สตคพฺภํ วา จตุสฺสาลํ ๑- เอกา
@เชิงอรรถ: ๑. สตคพฺภา วา จตุสฺสาลา.
เสยฺยาอิจฺเจว สงฺขฺยํ คจฺฉติ ฯ ตํ สนฺธาย วุตฺตํ จตุตฺเถ ทิวเส
อตฺถงฺคเต สุริเย อนุปสมฺปนฺเน นิปนฺเน ภิกฺขุ นิปชฺชติ อาปตฺติ
ปาจิตฺติยสฺสาติ อาทิ ฯ ตตฺถ จ นิปชฺชนมตฺเตเนว ปาจิตฺติยํ ฯ
สเจ ปน สมฺพหุลา สามเณรา เอโก ภิกฺขุ สามเณรคณนาย
ปาจิตฺติยา ฯ เต เจ อุฏฺฐายุฏฺฐาย นิปชฺชนฺติ เตสํ ปโยเค ปโยเค
ภิกฺขุสฺส อาปตฺติ ฯ ภิกฺขุสฺส อุฏฺฐายุฏฺฐาย นิปชฺชเนน ปน ภิกฺขุสฺเสว
ปโยเค ภิกฺขุสฺส อาปตฺติ ฯ สเจ สมฺพหุลา ภิกฺขู เอโก
สามเณโร เอโกปิ สพฺเพสํ อาปตฺตึ กโรติ ฯ ตสฺส อุฏฺฐายุฏฺฐาย
นิปชฺชเนนปิ ภิกฺขูนํ อาปตฺติเยว ฯ อุภเยสํ สมฺพหุลภาเวปิ เอเสว
นโย ฯ อปิเจตฺถ เอกาวาสาทิกํปิ จตุกฺกํ เวทิตพฺพํ ฯ โย หิ
เอกสฺมึ อาวาเส เอเกเนว อนุปสมฺปนฺเนน สทฺธึ ติรตฺตํ สหเสยฺยํ
กปฺเปติ ตสฺสาปิ จตุตฺถทิวสโต ปฏฺฐาย เทวสิกา อาปตฺติ ฯ โยปิ
เอกสฺมึเยว อาวาเส นานาอนุปสมฺปนฺเนหิ สทฺธึ ติรตฺตํ สหเสยฺยํ
กปฺเปติ ตสฺสาปิ ฯ โยปิ นานาอาวาเสสุ เอเกเนว อนุปสมฺปนฺเนน
สทฺธึ ติรตฺตํ สหเสยฺยํ กปฺเปติ ตสฺสาปิ ฯ โยปิ นานาอาวาเสสุ
นานาอนุปสมฺปนฺเนหิ สทฺธึ โยชนสตํปิ คนฺตฺวา สหเสยฺยํ
กปฺเปติ ตสฺสาปิ จตุตฺถทิวสโต ปฏฺฐาย เทวสิกา อาปตฺติ ฯ
อยญฺจ สหเสยฺยาปตฺติ นาม ภิกฺขุํ ฐเปตฺวา อวเสโส อนุปสมฺปนฺโน
นามาติ วจนโต ติรจฺฉานคเตนาปิ สทฺธึ โหติ ฯ ตตฺร ติรจฺฉานคตสฺส
ปริจฺเฉโท เมถุนธมฺมาปตฺติยา วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺโพ ฯ
ตสฺมา สเจปิ โคธาวิฬารมํคุสาทิจตุปฺปาทาทีสุ โกจิ ปวิสิตฺวา
ภิกฺขุโน วสนเสนาสเน เอกูปจารฏฺฐาเน สยติ สหเสยฺยาว
โหติ ฯ ยทิ ปน ถมฺภานํ อุปริ กตปาสาทสฺส อุปริมตเลน สทฺธึ
อสมฺพทฺธภิตฺติกสฺส ภิตฺติยา อุปริ ฐิตสฺส สุสิรตุลาสีสสฺส สุสิเรน
ปวิสิตฺวา ตุลาย อพฺภนฺตเร สยิตฺวา เตเนว สุสิเรน นิกฺขมิตฺวา
คจฺฉติ เหฏฺฐาปาสาเท สยิตสฺส ภิกฺขุสฺส อนาปตฺติ ฯ สเจ
ฉทเน ฉิทฺทํ โหติ เตน ปวิสิตฺวา อนฺโตฉทเน วสิตฺวา เตเนว
ปกฺกมติ นานูปจาเร อุปริมตเล ฉทนพฺภนฺตเร สยิตสฺส อาปตฺติ ฯ
เหฏฺฐิมตเล สยิตสฺส อนาปตฺติ ฯ สเจ อนฺโตปาสาเทเนว
อาโรหิตฺวา สพฺพตลานิ ปริภุญฺชนฺติ เอกูปจารานิ โหนฺติ เตสุ
ยตฺถ กตฺถจิ สยิตสฺส อาปตฺติ ฯ สภาสงฺเขเปน กเต อฑฺฒกุฑฺฑเก
เสนาสเน สยิตสฺส วาฬสงฺฆาฏาทีสุ กโปตาทโย ปวิสิตฺวา สยนฺติ
อาปตฺติเยว ฯ ปริกฺเขปสฺส พหิ คเต นิมฺพโกสพฺภนฺตเร สยนฺติ
อนาปตฺติ ฯ ปริมณฺฑลํ วา จตูรสฺสํ วา เอกจฺฉทนาย คพฺภมาลาย
สตคพฺภํ เจปิ เสนาสนํ โหติ ตตฺร เจ เอเกน สาธารณทฺวาเรน
ปวิสิตฺวา วิสุํ ปากาเรน อปริจฺฉนฺนคพฺภูปจาเร สพฺพคพฺเภ
ปวิสนฺติ เอกคพฺเภปิ อนุปสมฺปนฺเน นิปนฺเน สพฺพคพฺเภสุ
นิปนฺนานํ อาปตฺติ ฯ สเจ สปฺปมุขา คพฺภา โหนฺติ ปมุขญฺจ
อุปริ อจฺฉนฺนํ อุจฺจวตฺถุกญฺเจปิ โหติ ปมุเข สยิโต คพฺเภ
สยิตานํ อาปตฺตึ น กโรติ ฯ สเจ ปน คพฺภจฺฉทเนเนว สทฺธึ
สํพทฺธจฺฉทนํ โหติ ตตฺร สยิโต สพฺเพสํ อาปตฺตึ กโรติ ฯ
กสฺมา ฯ สพฺพจฺฉนฺนตฺตา จ สพฺพปริจฺฉนฺนตฺตา จ ฯ
คพฺภปริกฺเขโปเยว หิสฺส ปริกฺเขโปติ ฯ เอเตเนว หิ นเยน อฏฺฐกถาสุ
โลหปาสาทปริกฺเขปสฺส จตูสุ ทฺวารโกฏฺเฐสุ อาปตฺติ วุตฺตา ฯ
ยํ ปน อนฺธกฏฺฐกถายํ อปริกฺขิตฺเต ปมุเข อนาปตฺตีติ ภูมิยํ
วินา ชคติยา ปมุขํ สนฺธาย กถิตนฺติ วุตฺตํ ตํ อนฺธกรฏฺเฐ
ปาเฏกฺกสนฺนิเวสา เอกจฺฉทนา คพฺภปาลิโย สนฺธาย วุตฺตํ ฯ ยญฺจ
ตตฺถ ภูมิยํ วินา ชคติยาติ วุตฺตํ ตํ เนว อฏฺฐกถาสุ อตฺถิ น
ปาลิยา สเมติ ฯ ทสหตฺถุพฺเพธาปิ หิ ชคติ ปริกฺเขปสงฺขฺยํ น
คจฺฉติ ฯ ตสฺมา ยํปิ ตตฺถ ทุติยสิกฺขาปเท ชคติยา ปมาณํ วตฺวา
เอตํ เอกูปจารปริจฺฉนฺนํ นาม โหตีติ วุตฺตํ ตํ น คเหตพฺพํ ฯ
เยปิ เอกสาลทฺวิสาลตฺติสาลจตุสฺสาลสนฺนิเวสา มหาปาสาทา
เอกสฺมึ โอกาเส ปาเท โธวิตฺวา ปวิฏฺเฐน สกฺกา โหติ สพฺพตฺถ
อนุปริคนฺตุํ เตสุปิ สหเสยฺยาปตฺติยา น มุจฺจติ ฯ สเจ ตสฺมึ
ตสฺมึ ฐาเน อุปจารํ ปริจฺฉินฺทิตฺวา กตา โหนฺติ เอกูปจารฏฺฐาเนเยว
อาปตฺติ ฯ ทฺวีหิ ทฺวาเรหิ ยุตฺตสฺส สุธาฉทนมณฺฑปสฺส มชฺเฌ
ปาการํ กโรนฺติ ฯ เอเกน ทฺวาเรน ปวิสิตฺวา เอกสฺมึ ปริจฺเฉเท
อนุปสมฺปนฺโน สยติ เอกสฺมึ ภิกฺขุ จ อนาปตฺติ ฯ ปากาเร
โคธาทีนํ ปวิสนมตฺตํปิ ฉิทฺทํ โหติ ฯ เอกสฺมึ ปริจฺเฉเท โคธา
สยนฺติ อนาปตฺติเยว ฯ น หิ ฉิทฺเทน เคหํ เอกูปจารํ นาม
โหติ ฯ สเจ ปาการมชฺเฌ ฉินฺทิตฺวา ทฺวารํ โยเชนฺติ เอกูปจารตาย
อาปตฺติ ฯ ตํ ทฺวารํ กวาเฏน ปิทหิตฺวา สยนฺติ อาปตฺติเยว ฯ
น หิ ทฺวารปิทหเนน เคหํ นานูปจารํ นาม โหติ ทฺวารํ วา
อทฺวารํ ฯ กวาฏํ หิ สํวรณวิวรเณหิ ยถาสุขํ วลญฺชนตฺถาย
กตํ น วลญฺชนปฺปจฺเฉทนตฺถาย ฯ สเจ ปน ตํ ทฺวารํ ปุน
อิฏฺฐกาหิ ปิทหนฺติ อทฺวารํ โหติ ฯ ปุริเม นานูปจารภาเวเยว
ติฏฺฐติ ฯ ทีฆมุขํ เจติยฆรํ โหติ ฯ เอกํ กวาฏํ อนฺโต เอกํ
พหิ ทฺวินฺนํ ทฺวารกวาฏานํ อนฺตเร อนุปสมฺปนฺโน อนฺโตเจติยฆเร
สยิตสฺส อาปตฺตึ กโรติ เอกูปจารตฺตา ฯ ตตฺถ ยสฺส สิยา อยํ
เอกูปจารนานูปจารตา นาม อุทฺโทสิตสิกฺขาปเท วุตฺตา อิธ ปน
เสยฺยา นาม สพฺพจฺฉนฺนา สพฺพปริจฺฉนฺนา เยภุยฺเยน ฉนฺนา
เยภุยฺเยน ปริจฺฉนฺนาติ เอตฺตกเมว วุตฺตํ ปิหิตทฺวาโร จ คพฺโภ
สพฺพปริจฺฉนฺโนว โหติ ตสฺมา ตตฺถ อนฺโตสยิเตเนว สทฺธึ
อาปตฺติ พหิ สยิเตน อนาปตฺตีติ โส เอวํ วตฺตพฺโพ
อปิหิตทฺวาเร ปน กสฺมา พหิสยิเตน อาปตฺตีติ ฯ ปมุขสฺส คพฺเภน
สทฺธึ สพฺพจฺฉนฺนตฺตา ฯ กึ ปน คพฺเภ ปิหิเต ฉทนํ วิทฺธสฺตํ
โหตีติ ฯ น วิทฺธสฺตํ คพฺเภน สทฺธึ ปมุขสฺส สพฺพปริจฺฉนฺนตฺตา
น โหติ ฯ กึ ปริกฺเขโป วิทฺธสฺโตติ ฯ อทฺธา วกฺขติ น วิสทฺธสฺโต
กวาเฏน อุปจาโร ปริจฺฉินฺโนติ ฯ เอวํ สุทูรํปิ คนฺตฺวา ปุน
เอกูปจารนานูปจารตํเยว ปจฺจาคมิสฺสติ ฯ อปิจ ยทิ
พฺยญฺชนมตฺเตเนว อตฺโถ สุวิญฺเญยฺโย สิยา สพฺพจฺฉนฺนาติวจนโต
ปญฺจนฺนํ อญฺญตเรน ฉทเนน ฉนฺนาเยว เสยฺยา สิยา น อญฺเญน ฯ
เอวญฺจ สติ ปทรจฺฉนฺนาทีสุ อนาปตฺติ สิยา ฯ ตโต ยทตฺถํ
สิกฺขาปทํ ปญฺญตฺตํ เสฺวว อตฺโถ ปริหาเยยฺย ฯ ปริหายตุ วา
มา วา กถํ อวุตฺตํ คเหตพฺพนฺติ ฯ โก วา วทติ อวุตฺตํ
คเหตพฺพนฺติ ฯ วุตฺตํ เหตํ อนิยเตสุ ปฏิจฺฉนฺนํ นาม อาสนํ กุฑฺเฑน
วา กวาเฏน วา กิลญฺเชน วา สาณิปากาเรน วา รุกฺเขน วา
ถมฺเภน วา โกฏฺฐลิกาย วา เยน เกนจิ ปฏิจฺฉนฺนํ โหตีติ ๑- ฯ ตสฺมา
ยถา ตตฺถ เยนเกนจิ ปฏิจฺฉนฺนเมว เอวมิธาปิ ตํ คเหตพฺพํ ฯ
ตสฺมา เสนาสนํ ขุทฺทกํ วา โหตุ มหนฺตํ วา อญฺเญน สทฺธึ
สํพทฺธํ วา อสํพทฺธํ วา ทีฆํ วา วฏฺฏํ วา จตูรสฺสํ วา เอกภูมิกํ
วา อเนกภูมิกํ วา ยํยํ เอกูปจารํ สพฺพตฺถ เยน เกนจิ ปฏิจฺฉาทเนน
สพฺพจฺฉนฺเน สพฺพปริจฺฉนฺเน เยภุยฺเยน วา ฉนฺเน เยภุยฺเยน
วา ปริจฺฉนฺเน สหเสยฺยาปตฺติ โหตีติ ฯ {๕๓} อุปฑฺฒจฺฉนฺเน
อุปฑฺฒปริจฺฉนฺเน อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ เอตฺถ สพฺพจฺฉนฺเน
อุปฑฺฒปริจฺฉนฺเนติ เอวมาทีสุปิ มหาปจฺจริยํ ทุกฺกฏเมวาติ วุตฺตํ ฯ
มหาอฏฺฐกถายํ ปน สพฺพจฺฉนฺเน เยภุยฺเยน ปริจฺฉนฺเน ปาจิตฺติยํ
สพฺพจฺฉนฺเน อุปฑฺฒปริจฺฉนฺเน ปาจิตฺติยํ เยภุยฺเยน ฉนฺเน
อุปฑฺฒปริจฺฉนฺเน ปาจิตฺติยํ สพฺพปริจฺฉนฺเน เยภุยฺเยน ฉนฺเน ปาจิตฺติยํ
สพฺพปริจฺฉนฺเน อุปฑฺฒปริจฺฉนฺเน ปาจิตฺติยํ เยภุยฺเยน ปริจฺฉนฺเน
อุปฑฺฒฒจฺฉนฺเน ปาจิตฺติยํ ปาลิยํ วุตฺตปาจิตฺติเยน สห สตฺต ปาจิตฺติยานีติ
วุตฺตํ ฯ สพฺพจฺฉนฺเน จูฬกปริจฺฉนฺเน ทุกฺกฏํ เยภุยฺเยน ฉนฺเน
จูฬกปริจฺฉนฺเน ทุกฺกฏํ สพฺพปริจฺฉนฺเน จูฬกจฺฉนฺเน ทุกฺกฏํ เยภุยฺเยน
ปริจฺฉนฺเน จูฬกจฺฉนฺเน ทุกฺกฏํ ปาลิยา ทุกฺกเฏน สห ปญฺจ
ทุกฺกฏานีติ วุตฺตํ ฯ อุปฑฺฒจฺฉนฺเน จูฬกปริจฺฉนฺเน อนาปตฺติ
@เชิงอรรถ: ๑. วิ. มหาวิภงฺค. ๑/๔๓๓.
อุปฑฺฒปริจฺฉนฺเน จูฬกจฺฉนฺเน อนาปตฺติ จูฬกจฺฉนฺเน จูฬกปริจฺฉนฺเน
อนาปตฺติ ฯ สพฺพจฺฉนฺเน สพฺพอปริรฺฉนฺเนติ จ เอตฺถ อธิปฺเปตํ
เปนมฺพมณฺฑปวณฺณํ โหตีติ วุตฺตํ ฯ อิมินาเปตํ เวทิตพฺพํ ยถา
ชคติ ปริกฺเขปสงฺขฺยํ น คจฺฉติ ฯ เสสํ อุตฺตานตฺถเมวาติ ฯ
เอฬกโลมสมุฏฺฐานํ กายโต จ กายจิตฺตโต จ สมุฏฺฐาติ กิริยา
โนสญฺญาวิโมกฺขํ อจิตฺตกํ ปณฺณตฺติวชฺชํ กายกมฺมํ ติจิตฺตํ ติเวทนนฺติ ฯ
                  สหเสยฺยสิกฺขาปทํ ปญฺจมํ ฯ

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒ หน้า ๒๙๔-๓๐๒.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=2&A=6201&modeTY=2
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=2&A=6201&modeTY=2
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=2&i=289
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=2&A=7166
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=2&A=3468
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=2&A=3468
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑
http://84000.org/tipitaka/read/?index_2