อรรถกถาเล่มที่ ๒ ภาษาบาลีอักษรไทย
 วินย.อ. (สมนฺต.๒)

หน้าที่ ๕๐๘.
                    ภิกฺขุนีวิภงฺเค
                  ปาราชิกกณฺฑวณฺณนา
        โย ภิกฺขูนํ วิภงฺคสฺส      สงฺคหิโต อนนฺตรํ
        ภิกฺขุนีนํ วิภงฺคสฺส        ตสฺส สํวณฺณนากฺกโม
        ปตฺโต ยโต ตโต ตสฺส    อปุพฺพปทวณฺณนํ ฯ
        กาตุํ ปาราชิเก ตาว     โหติ สํวณฺณนา อยํ ฯ
     {๖๕๖} เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ ฯเปฯ สาฬฺโห
มิคารนตฺตาติ สาฬฺโหติ ตสฺส นามํ มิคารมาตาย ปน นตฺตา
โหติ ฯ เตน วุตฺตํ มิคารนตฺตาติ ฯ นวกมฺมิกนฺติ นวกมฺมํ
อธิฏฺฐายิกํ ฯ ปณฺฑิตาติ ปณฺฑิจฺเจน สมนฺนาคตา ฯ พฺยตฺตาติ
เวยฺยตฺติเยน สมนฺนาคตา ฯ เมธาวินีติ ปาลิคฺคหเณ สติปุพฺพงฺคมาย
ปญฺญาย อตฺถคฺคหเณ ปญฺญาปุพฺพงฺคมาย สติยา สมนฺนาคตา ฯ
ทกฺขาติ เฉกา อวิรชฺฌิตฺวา สีฆกตฺตพฺพการินีติ อตฺโถ ฯ
อนลสาติ อาลสฺยวิรหิตา ฯ ตตฺรูปายายาติ เตสุ กมฺเมสุ
อุปายภูตาย ฯ วีมํสายาติ กตฺตพฺพกมฺมูปปริกฺขาย ฯ สมนฺนาคตาติ
สมฺปยุตฺตา ฯ อลํ กาตุนฺติ สมตฺถา ตํ ตํ กมฺมํ กาตุํ ฯ
อลํ สํวิธาตุนฺติ เอวญฺจ อิทํ เอวญฺจ อิทํ โหตูติ เอวํ สํวิทหิตุํปิ
สมตฺถา ฯ กตากตํ ชานิตุนฺติ กตญฺจ กตญฺจ ชานิตุํ ฯ เตติ
เต อุโภ สา จ สุนฺทรีนนฺทา โส จ สาฬฺโหติ อตฺโถ ฯ
ภตฺตคฺเคติ ปริเวสนฏฺฐาเน ฯ นิกฺกุฑฺเฑติ โกณสทิสํ กตฺวา
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๕๐๙.
ทสฺสิเต คมฺภีเร ฯ วิสฺสโร เม ภวิสฺสตีติ วิรูโป เม สโร
ภวิสฺสติ วิปฺปการสทฺโท ภวิสฺสตีติ อตฺโถ ฯ ปฏิมาเนนฺตีติ
อเปกฺขมานา ฯ กฺยาหนฺติ กึ อหํ ฯ ชราทุพฺพลาติ ชราย
ทุพฺพลา ฯ จรณคิลานาติ ปาทโรเคน สมนฺนาคตา ฯ {๖๕๗-๖๕๘} อวสฺสุตาติ
กายสํสคฺคราเคน อวสฺสุตา ตินฺตา กิลินฺนาติ อตฺโถ ฯ ปทภาชเน
ปนสฺส ตเมว ราคํ คเหตฺวา สารตฺตาติอาทิ วุตฺตํ ฯ ตตฺถ สารตฺตาติ
วตฺถํ วิย รงฺคชาเตน กายสํสคฺคราเคน สุฏฺฐุ รตฺตา ฯ
อเปกฺขวตีติ ตสฺเสว ราคสฺส วเสน ตสฺมึ ปุริเส ปวตฺตาย
อเปกฺขาย สมนฺนาคตา ฯ ปฏิพทฺธจิตฺตาติ เตน ราเคน ตสฺมึ
ปุริเส พนฺธิตฺวา ฐปิตจิตฺตา วิย ฯ เอส นโย ทุติยปทวิภงฺเคปิ ฯ
ปุริสปุคฺคลสฺสาติ ปุริสสงฺขาตสฺส ปุคฺคลสฺส ฯ อธกฺขกนฺติ อกฺขกานํ
อโธ ฯ อุพฺภชานุมณฺฑลนฺติ ชานุมณฺฑลานํ อุปริ ฯ ปทภาชเน
ปน ปทปฏิปาฏิยาเอว เหฏฺฐกฺขกํ อุปริชานุมณฺฑลนฺติ วุตฺตํ ฯ
เอตฺถ จ อุพฺภกุปฺปรํปิ อุพฺภชานุมณฺฑเลเนว สงฺคหิตํ ฯ เสสํ
มหาวิภงฺเค วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพํ ฯ ปุริมาโย อุปาทายาติ
สาธารณปาราชิเกหิ ปาราชิกาโย จตสฺโส อุปาทายาติ อตฺโถ ฯ
อุพฺภชานุมณฺฑลิกาติ อิทํ ปน อิมิสฺสา ปาราชิกาย นามมตฺตํ
ตสฺมา ปทภาชเน น วิจาริตํ ฯ {๖๕๙} เอวํ อุทฺทิฏฺฐสิกฺขาปทํ ปทานุกฺกเมน
วิภชิตฺวา อิทานิ อวสฺสุตาทิเภเทน อาปตฺติเภทํ ทสฺเสตุํ อุภโต
อวสฺสุเตติอาทิมาห ฯ ตตฺถ อุภโต อวสฺสุเตติ อุภโต
อวสฺสเว ฯ ภิกฺขุนิยา เจว ปุริสสฺส จ กายสํสคฺคราเคน อวสฺสุตภาเว
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๕๑๐.
สตีติ อตฺโถ ฯ กาเยน กายํ อามสตีติ ภิกฺขุนี ยถาปริจฺฉินฺเนน
กาเยน ปุริสสฺส ยงฺกิญฺจิ กายํ ปุริโส วา เยน เกนจิ
กาเยน ภิกฺขุนิยา ยถาปริจฺฉินฺนํ กายํ อามสติ อุภยถาปิ
ภิกฺขุนิยา ปาราชิกํ ฯ กาเยน กายปฏิพทฺธนฺติ วุตฺตปฺปกาเรเนว
อตฺตโน กาเยน ปุริสสฺส กายปฏิพทฺธํ ฯ อามสตีติ เอตฺถ สยํ
วา อามสตุ ตสฺส วา อามสนํ สาทิยตุ ถุลฺลจฺจยเมว ฯ
กายปฏิพทฺเธน กายนฺติ อตฺตโน วุตฺตปฺปการกายปฏิพทฺเธน ปุริสสฺส
กายํ ฯ อามสตีติ อิธาปิ สยํ วา อามสตุ ตสฺส วา อามสนํ
สาทิยตุ ถุลฺลจฺจยเมว ฯ อวเสสปเทสุปิ อิมินาว นเยน วินิจฺฉโย
เวทิตพฺโพ ฯ สเจ ปน ภิกฺขุ เจว ภิกฺขุนี จ โหติ ตตฺร สเจ
ภิกฺขุนี อามสติ ภิกฺขุ นิจฺจโล หุตฺวา จิตฺเตน สาทิยติ ภิกฺขุ
อาปตฺติยา น กาเรตพฺโพ ฯ สเจ ภิกฺขุ อามสติ ภิกฺขุนี นิจฺจลา
หุตฺวา จิตฺเตเนว อธิวาเสติ กายงฺคํ อโจปยมานาปิ ปาราชิกกฺเขตฺเต
ปาราชิเกน ถุลฺลจฺจยกฺเขตฺเต ถุลฺลจฺจเยน ทุกฺกฏกฺเขตฺเต ทุกฺกเฏน
กาเรตพฺพา ฯ กสฺมา ฯ กายสํสคฺคํ สาทิเยยฺยาติ วุตฺตตฺตา ฯ
อยํ อฏฺฐกถาสุ วินิจฺฉโย ฯ เอวํ ปน สติ กิริยาสมุฏฺฐานตา
น ทิสฺสติ ตสฺมา ตพฺพหุลนเยน สา วุตฺตาติ เวทิตพฺพา ฯ
     {๖๖๐} อุพฺภกฺขกนฺติ อกฺขกานํ อุปริ ฯ อโธชานุมณฺฑลนฺติ ชานุมณฺฑลานํ
เหฏฺฐา ฯ เอตฺถ จ อโธกุปฺปรมฺปิ อโธชานุมณฺฑเลเนว
สงฺคหิตํ ฯ {๖๖๒} เอกโต อวสฺสุเตติ เอตฺถ กิญฺจาปิ เอกโตติ
อวิเสเสน วุตฺตํ ตถาปิ ภิกฺขุนิยาเอว อวสฺสเว สติ อยํ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๕๑๑.
อาปตฺติเภโท วุตฺโตติ เวทิตพฺโพ ฯ ตตฺรายํ อาทิโต ปฏฺฐาย
วินิจฺฉโย ฯ ภิกฺขุนี กายสํสคฺคราเคน อวสฺสุตา ปุริโสปิ ตเถว
อธกฺขเก อุพฺภชานุมณฺฑเล กายปฺปเทเส กายสํสคฺคสาทิยเน สติ
ภิกฺขุนิยา ปาราชิกํ ฯ ภิกฺขุนิยา กายสํสคฺคราโค ปุริสสฺส
เมถุนราโค วา เคหสิตปฺเปมํ วา สุทฺธจิตฺตํ วา โหตุ ถุลฺลจฺจยเมว ฯ
ภิกฺขุนินา เมถุนราโค ปุริสสฺส กายสํสคฺคราโค วา เมถุนราโค
วา เคหสิตปฺเปมํ วา สุทฺธจิตฺตํ วา โหตุ ทุกฺกฏํ ฯ ภิกฺขุนิยา
เคหสิตปฺเปมํ ปุริสสฺส วุตฺเตสุ จตูสุ ยํ วา ตํ วา โหตุ
ทุกฺกฏเมว ฯ ภิกฺขุนิยา สุทฺธจิตฺตํ ปุริสสฺส วุตฺเตสุ จตูสุ
ยํ วา ตํ วา โหตุ อนาปตฺติ ฯ สเจ ปน ภิกฺขุ เจว โหติ
ภิกฺขุนี จ อุภินฺนํ กายสํสคฺคราโค ภิกฺขุสฺส สงฺฆาทิเสโส
ภิกฺขุนิยา ปาราชิกํ ฯ ภิกฺขุนิยา กายสํสคฺคราโค ภิกฺขุสฺส
เมถุนราโค วา เคหสิตปฺเปมํ วา ภิกฺขุนิยา ถุลฺลจฺจยํ ภิกฺขุสฺส
ทุกฺกฏํ ฯ อุภินฺนํ เมถุนราโค วา เคหสิตปฺเปมํ วา อุภินฺนํปิ
ทุกฺกฏเมว ฯ ยสฺส ยตฺถ สุทฺธจิตฺตํ ตสฺส ตตฺถ อนาปตฺติ ฯ
อุภินฺนํปิ สุทฺธจิตฺตํ อุภินฺนํปิ อนาปตฺติ ฯ {๖๖๓} อนาปตฺติ อสญฺจิจฺจาติ
อาทีสุ วิรชฺฌิตฺวา วา อามสนฺติยา อญฺญาวิหิตาย วา อยํ
ปุริโส วา อิตฺถี วาติ อชานนฺติยา วา เตน ผุฏฺฐายปิ ตํ ผสสํ
อสาทิยนฺติยา วา อามสเนปิ สติ อนาปตฺติ ฯ เสสํ สพฺพตฺถ
อุตฺตานเมว ฯ ปฐมปาราชิกสมุฏฺฐานํ กิริยา สญฺญาวิโมกฺขํ
สจิตฺตกํ โลกวชฺชํ กายกมฺมํ อกุสลจิตฺตํ ทฺวิเวทนนฺติ ฯ
                 ปฐมปาราชิกสิกฺขาปทํ ฯ

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒ หน้า ๕๐๘-๕๑๑.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=2&A=10689&modeTY=2&pagebreak=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=2&A=10689&modeTY=2&pagebreak=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=3&i=1
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=3&A=1
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=3&A=1
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=3&A=1
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑
http://84000.org/tipitaka/read/?index_3